در حال ویرایش آیات بینات

{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۶]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Ahmad}}

'''آیات بَیِّنات'''، تعبیری قرآنی درباره نشانه‌های آشکار خانه کعبه در مسجدالحرام

آیات جمع آیه به معنای نشانه<ref>مجمع البحرین، ج۱، ص۱۴۱، «ا ی ی».</ref> و بینات جمع بینه به معنای دلیل واضح عقلی یا محسوس <ref>مفردات، ص۶۸؛ تاج العروس، ج۱۸، ص۸۴، «بین».</ref> و آیات بینات، به معنای نشانه‌های روشن و آشکار است.<ref>حقائق التأویل، ص۳۰۰؛ مجمع البحرین، ج۱، ص۱۴۱؛ المیزان ج۳، ص۳۵۴.</ref>

بر پایه روایات شأن نزول، مسلمانان و یهود به یکدیگر فخر می‌فروختند. یهود [[بیت المقدس]] را شکوه‌مندتر از کعبه می‌شمردند؛ زیرا سرزمینی مقدس و محل هجرت انبیا بوده است. در برابر، مسلمانان کعبه را با فضیلت‌تر می‌دانستند. در پی این اختلاف نظر، آیات ۹۶ و ۹۷ سوره آل عمران نازل شد<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۷۹۷؛ الدر المنثور، ج۲، ص۵۲؛ روح المعانی، ج۲، ص۲۲۱.</ref> و کعبه را به سبب پیشینه تاریخی، پر خیر و برکت‌بودن، مایه هدایت‌بودن برای جهانیان و دربرداشتن آیات بینات برتر از بیت المقدس معرفی کرد.<ref>تفسیر نمونه، ج۳، ص۹-۱۶.</ref>

درباره اینکه چه چیز‌هایی آیات بینات‌اند، دیدگاه های گوناگونی مطرح شده است. به نوشته المیزان مقام ابراهیم، امنیت کسانی که به آن وارد می‌شوند و وجوب حج بر افراد مستطیع، آیات بینات‌اند.<ref>نک المیزان، ج۳، ص۳۵۲.</ref> برخی مناسک و شعائر حج را آیات بینات دانسته‌اند.<ref>نک حقائق التأویل، ص۳۰۰.</ref> طبق حدیثی از امام صادق(ع) مقام ابراهیم، حجرالاسود و منزل اسماعیل مصادیق آیات بینات‌اند.<ref>الکافی، ج۴، ص۲۲۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۳۹؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۱۱۸.</ref>

*کعبه، ارکان کعبه و ازدحام مردم کنار آن و تعظیم آنان در برابرش، زمزم و مشاعر یعنی منا، مشعر، عرفات و ...<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۷۹۸؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۱۳۹؛ المیزان، ج۳، ص۳۵۶.</ref>

*صفا و مروه<ref>الدر المنثور، ج۲، ص۵۴.</ref>  

*خودداری پرندگان از رفتن بر فراز کعبه<ref>احکام القرآن، ج۲، ص۳۰۴؛ التبیان، ج۲، ص۵۳۶؛ زاد المسیر، ج۱، ص۳۰۷.</ref>

*حرم و امنیت آن<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۷۹۹؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۱۴۰.</ref>

*امنیت وحوش حرم در برابر درندگان، آزاد‌شدن هر برده‌ای که بر کعبه بالا رود و نزول باران مقابل هر رکن کعبه نشانه فراوانی و برکت در بلاد همان سمت و ناحیه است و هرگاه باران تمام کعبه را در برگیرد، نشانه فراوانی در همه شهرها و آبادی‌هاست.<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۷۹۹؛ روح المعانی، ج۲، ص۲۲۲.</ref>

*نابودشدن هر جباری که قصد تخریب کعبه را داشته باشد؛ مانند ابرهه و اصحاب فیل<ref>روح المعانی، ج۲، ص۲۲۲.</ref>

*از بین رفتن سنگریزه‌ها و افزایش نیافتن آن به رغم استفاده هر ساله از آن در رمی جمرات<ref>احکام القرآن، ج۲، ص۳۰۴؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۱۳۹.</ref>

*تعرض‌نکردن وحوش و درندگان در حرم به یکدیگر<ref>حقائق التأویل، ص۲۹۹.</ref>

 

 

 

 

 

 

مفسران درباره امنیت وارد شوندگان به حرم وجوهی ذکر کرده‌اند: ۱. در دوران جاهلیت، اگر مجرم و خطاکاری به حرم پناهنده می‌شد، هر چند جرمی سنگین داشت، تا زمانی که درون حرم بود، کسی متعرض او نمی‌شد. ۲. اگرچه جمله {وَمَن دَخَلَهُ کانَ آمِنًا} خبری است، مقصود از آن امر است؛ یعنی هر کس به حرم پناهنده شد، تا زمانی که در آن‌جاست، باید به او امنیت داد. ۳.کسی که درون حرم شود و واجبات الهی را بشناسد، در آخرت از عذاب الهی در امان خواهد بود. روایتی از امام باقر۷ مؤید همین مطلب است.<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۷۹۹؛ روض الجنان، ج۴، ص۴۴۳؛ کنز الدقائق، ج۳، ص۱۷۲.</ref> جمله {وَللّهِ عَلَی النّاسِ حِجّ البَیتِ} متضمن تشریع وجوب حج به صورت امضای تشریع پیشین آن در زمان ابراهیم۷ است.<ref>المیزان، ج۳، ص۳۵۵.</ref>

==حجر الاسود==

مفسران آشکار بودن نشانه حجرالاسود را بدین جهات دانسته‌اند: ۱. خداوند آن را همراه آدم۷ در بهشت قرار داد. ۲. پیمان الهی در آن به امانت نهاده شد. ۳. در قیامت با زبان گویا و چشمان بینا حضور می‌یابد و آفریدگان آن را می‌شناسند. سپس به سود کسی که به عهد و پیمانش وفا کرده و نیز به زیان کسی که آن را انکار کرده، گواهی می‌دهد. ۴. عده‌ای از مردم نطق وگواهی آن را به نفع امام سجاد۷ مشاهده کردند؛ آن‌گاه که محمد بن حنفیه با آن حضرت در مسئله امامت به منازعه برخاست. ۵. بر پایه روایات، غیر معصوم نمی‌تواند آن را در جایش نصب کند.<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۸۸؛ الصافی، ج۱، ص۳۵۸-۳۵۹؛ کنز الدقائق، ج۳، ص۱۶۸.</ref> بر پایه نقلی، آشکار بودن نشانه منزل اسماعیل از این جهت است که هنگام آغاز سکونتش در آن، هیچ آبی آن‌جا نبود؛ اما به گونه‌ای اعجازآمیز آب در آن مکان پدید آمد.<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۸۸؛ الصافی، ج۱، ص۳۵۸-۳۵۹؛ کنز الدقائق، ج۳، ص۱۶۸.</ref>

*'''احکام القرآن''': الجصاص (م.۳۷۰ق.)، به کوشش قمحاوی، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.

*'''بحار الانوار''': المجلسی (م.۱۱۱۰ق.)، بیروت،‌دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.

*'''تاج العروس''': الزبیدی (م.۱۲۰۵ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت،‌دار الفکر، ۱۴۱۴ق.

*'''التبیان''': الطوسی (م.۴۶۰ق.)، به کوشش العاملی، بیروت،‌دار احیاء التراث العربی.

*'''تفسیر القمی''': القمی (م.۳۰۷ق.)، به کوشش الجزائری، قم،‌ دار الکتاب، ۱۴۰۴ق.

*'''الدر المنثور''': السیوطی (م.۹۱۱ق.)، بیروت،‌دار المعرفه، ۱۳۶۵ق.

*'''زاد المسیر''': ابن الجوزی (م.۵۹۷ق.)، به کوشش عبدالرزاق، بیروت،‌دار الکتاب العربی، ۱۴۲۲ق.

*'''الصافی''': الفیض الکاشانی (م.۱۰۹۱ق.)، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۲ق.

*'''مجمع البیان''': الطبرسی (م.۵۴۸ق.)، بیروت،‌دار المعرفه، ۱۴۰۶ق.

*'''المسترشد''': الطبری الشیعی (م.قرن۴)، به کوشش محمودی، تهران، کوشانپور، ۱۴۱۵ق.