در حال ویرایش آیه ۱۹۶ سوره بقره (بخش)

=== مرز بین حج تمتع و دو نوع دیگر ===
عبارت {{آیه|ذٰلِکَ لِمَنْ لَمْ یَکُنْ أَهْلُهُ حٰاضِرِی الْمَسْجِدِ الْحَرٰام}} را بیانگر مرز بین حج تمتع و غیر تمتع دانسته‌اند.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۱۲۹.</ref> برخی از مفسران، {{آیه|ذٰلِک}} را اشاره به [[حج تمتع]] دانسته‌اند، که در نتیجه حج تمتع مخصوص غیر [[اهل حرم|حرمیان]] خواهد بود.<ref>کشاف، ج١، ص٢۴٢. و مجمع البیان، ج١، ص٢٩١. تفسیر المیزان، ج٢، ص٧۶. تفسیر نمونه، ج٢، ص٢٧.</ref> البته فخر رازی، مفسر اهل سنت، معتقد است «ذلک» اشاره به [[هدی]] و بدل آن دارد، که در نتیجه هدی و بدل آن مخصوص متمتّع خواهد بود و چون جمله {{آیه|فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَی الْحَجّ}} عام است، شامل [[اهل حرم|حرمی]] و غیر حرمی می‌شود.<ref>تفسیر کبیر، ج۵، ص١٧٣.</ref>

درباره اینکه حاضرانِ [[مسجدالحرام]] چه کسانی هستند اختلاف نظر وجود دارد. در میان مفسران و فقیهان شیعه، دو دیدگاه ۱۲ میل (چهار فرسخ)<ref>تفسیر المیزان، ج٢، ص٧٨. و شرایع الاسلام، ج١، ص٢٣٧</ref> و ۴۸ میل (شانزده فرسخ)<ref>تفسیرنمونه، ج٢، ص٢٧. تهذیب الاحکام، ج۵، ص٣٩، اللمعة الدمشقی، ج٢، ص٢٠۴.</ref> وجود دارد. برخی از مفسران اهل سنت، مراد از آن را محدوده [[حرم مکی|حرم]]<ref>تفسیر (المنار)، ج٢، ص٢٢۴.</ref> و برخی مانند فخر رازی، منظور از آن را، اهالی [[مکه]] و نواحی متصل به آن دانسته‌اند.<ref>تفسیر کبیر، ج۵، ص١٧٣.</ref> [[ابوحنیفه]] نیز، اهل [[میقات]]‌ها را از حاضران مسجدالحرام دانسته است.<ref>تفسیر قرطبی، ج٢، ص۴٠۴. الفقه علی المذاهب الاربعه، ج١، مبحث القران و التمتع و الافراد.</ref>