در حال ویرایش آیه ۳۴ سوره حج

{{آیات حج و حرمین}}
'''آیه ۳۴ سوره حج''' آیه‌ای از [[قرآن]]، که در آن [[ذبح قربانی]] در [[حج]]، عملی برای همه امّت‌های دارای دین و شریعت دانسته شده است. در این آیه بر توحيد تأکید شده و به مُخْبتين (فرمانبردارانِ فروتن) بشارت داده شده است. 

== متن و ترجمه ==
{{قرآن
| متن = 
| ترجمه = 
}}
{{قرآن
| متن = الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ
| ترجمه = همانان که وقتی خدا یاد شود، دل‌هایشان می‌هراسد، و بر آنچه [از بلا و حادثه] به آنان می‌رسد، شکیبایند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزی آنان نمودیم، انفاق می‌کنند.
}}

== شرح واژگان ==
واژه «منسک» مصدر از ريشه نَسْک است و به معناى هر گونه عبادت و وسيله تقرب به خدا آمده است؛<ref>مقاییس اللغه، ذیل واژه نسک؛ مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه نسک.</ref> چنانكه در آیه {{آیه|إِنَّ صَلاٰتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيٰايَ وَ مَمٰاتِي لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِينَ}}<ref>سوره انعام، آیه ١۶٢.</ref> به همین معنا به‌کار رفته است. سپس اين كلمه به [[مناسک حج|اعمال حج]] اختصاص پيدا كرده است.<ref>درسنامه تفسر آیات حج، ص۳۸۰.</ref>

«اخبات» در اصل لغت به معناى دشت پهناور و آرام‌بخش است.<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه خبت.</ref> احمد بن محمد فیومی، لغت‌شناس، خبت را به معناى خضوع و خشوع نسبت به خدا دانسته،<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه خبت.</ref> که به باور برخی، اشاره به کاربرد قرآنی آن دارد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۰.</ref>

== محتوا ==
خداوند در آیه ۳۴ [[سوره حج]]،  [[قربانی|عمل قربانى]] را شامل همه امّت‌ها دانسته است. در این آیه بر [[توحيد]] تأکید شده و به مُخْبتين (فرمانبردارانِ فروتن) بشارت داده شده است. در آیه ۳۵ سوره حج، به معرفى مخبتين پرداخته شده و صفاتى مانند تأثيرپذيرى از ذكر خدا، صبر در مصیبت‌ها، برپایی نماز و انفاق براى آنها بر شمرده شده است.

=== قربانی، عمل همگانی ===
با توجه به عبارت {{آیه|وَلِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَکًا}} قربانی یک عمل همگانی برای صاحبان ادیان و شرایع است؛ زیرا به گفته بسیاری از مفسران، مراد از «امة» صاحبان ادیان و شریعت‌ها هستند.

درباره مراد «منسکا» دو احتمال وجود دارد؛ یکی به معنای عبادت، که شامل «عبادت قربانی» نیز می‌شود؛<ref>المیزان، ج١۴، ص٣٧۴.</ref> و دیگری به معنای خودِ ذبح و قربانی.<ref>تفسیر کبیر، ج٢٣، ص ٣۴؛ الجامع لأحکام القرآن، ج١٢، ص۵٨.</ref> به گفته برخی، با توجه به ادامه آیه، احتمال دوم به واقع نزدیک‌تر است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۱ و ۳۸۲.</ref>

=== مخبتین ===
در آیه ۳۵ سوره حج، به معرفی مخبتین پرداخته شده است. مخبت به معنای خاضع و خاشع نسبت به خدا است. مفسران، مصداق مخبتین را متواضعان، عبادت‌کنندگان، مخلصان، كسانى كه قلوبشان با ذكر خدا مطمئن است، و آنان‌كه ظلم نمى‌كنند دانسته‌اند.<ref>تفسير كبير، ج٢٣، ص ٣۴.</ref>

در ادامه آیه، مصداق مخبتین مشخص شده است؛ بر پایه این آیه، آنها کسانی هستند که دارای چهار صفت وجل،<ref group="یادداشت">وجل در كنار خشيت و خوف، معناى ترس می‌دهد؛ با اين تفاوت كه وجل به حالتى گفته مى‌شود كه وقتی به انسان دست می‌دهد دچار نوعى اضطراب مى‌شود؛ خوف به معنای اضطراب از برخورد با ضرر احتمالی است و خشيت به معنای ترسى است كه در مقابل عظمت و بزرگی مقام طرف مقابل به انسان دست مى‌دهد. (التحقيق فى كلمات القرآن، ريشه وجل.)</ref> صبر، برپایی نماز و انفاق‌اند.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۴.</ref>
==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = کتاب
| منبع = درسنامه تفسیر آیات حج،
| پس از لینک = محمد فاکر میبدی، قم، حوزه نماینگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۷ش.
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/761

}}
* '''المصباح المنير'''، احمد بن محمد فيومى، قم، دارالهجرة، دوم، ١۴١۴ق.
* '''تفسير الكبير (مفاتيح الغيب)'''، محمد بن عمر فخر رازى ، دفتر تبليغات اسلامى، قم،  ١۴١٣ق.
* '''معجم مقاييس اللغة'''، احمد بن فارس، تحقيق عبد السلام محمد هارون، قم، مكتب الإعلام الاسلامى، ١۴٠۴ق.
* '''مفردات الفاظ القرآن'''، راغب اصفهانى، تحقيق صفوان عدنان داوودى، بيروت، دارالسامية، ١۴١٢ق.
{{پایان}}

{{پایان}}
[[رده:آیه های مربوط به حج]]