در حال ویرایش آیه ۹۷ سوره مائده
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
== متن و ترجمه == | == متن و ترجمه == | ||
{{قرآن | {{قرآن | ||
| متن = جَعَلَ اللَّهُ | | متن = جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ | ||
| ترجمه = خدا، [زیارتِ] کعبه، آن خانه با حرمت، و | | ترجمه = خدا، [زیارتِ] کعبه، آن خانه با حرمت، و ماه های حرام، و قربانیهای بینشان، و قربانیهای نشاندار را وسیله قوام و برپایی [زندگی، معیشت و سامان دنیا و آخرت] مردم قرار داد. این [شرایع و احکام] برای آن است که بدانید: یقیناً خدا آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمین است می داند؛ و قطعاً خدا به همه چیز داناست. | ||
}} | }} | ||
== شرح واژگان == | == شرح واژگان == | ||
«كعب» در لغت، به معناى برآمدگى، بلند و ارتفاع چيزى<ref>مقاییس اللغه، ذیل واژه کعب؛ المصباح المنیر، ذیل واژه کعب.</ref> و «[[كعبه]]» به معناى مربع بودن [همراه با ارتفاع] است.<ref>مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه کعب.</ref> در وجه نامگذارى [[بیتالله|بيت الله]] به كعبه احتمال داده شده به دليل مكعب بودن، و يا مرتفع بودن آن باشد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۸۷.</ref> مصطفوی، لغتشناس قرآنی، بر اين باور است كه اين واژه در «برآمدىِ معنوى» (رفعت) نيز به كار مىرود و از اين باب است كه بر كعبه به دليل رفعت مقام، شرافت و منزلت اطلاق مىشود.<ref>التحقیق فی کلمات القرآن، ذیل واژه کعب.</ref> | |||
«قيام» از نظر ساختارى سه نحو كاربرد دارد؛ يكى به معناى مصدرى كه به معناى قيام کردن است؛<ref group="یادداشت">واژه قیام در معنای قیام کردن، به دو نوع قيام تهييى مانند آیه {{آیه|إِذٰا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاٰةِ | |||
}}(سوره مائده، آیه ۶) و قيام تلبسى مانند {{آیه|كُونُوا قَوّٰامِينَ لِلّٰهِ | |||
}}(سوره مائده، آیه ۸) به كار مىرود.</ref> دوم به معناى جمع قائم؛<ref group="یادداشت">مانند {{آیه|مانند آیه فَإِذٰا هُمْ قِيٰامٌ يَنْظُرُونَ | |||
}} (سوره زمر، آیه ۶٨)</ref> و سوم به معناى ابزار نگهدارى و قوام چيزى است؛<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه قوم.</ref> قيام بودن كعبه را به معنای سوم دانستهاند؛<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۸۹.</ref> چناچه در آیه مانند آیه {{آیه|وَ لاٰ تُؤْتُوا اَلسُّفَهٰاءَ أَمْوٰالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللّٰهُ لَكُمْ قِيٰاماً | |||
}}<ref>سوره نساء، آیه ۵.</ref> به همین معنا به کار رفته است. | |||
== ارتباط با آیات پیشین == | == ارتباط با آیات پیشین == | ||
در آیه ۹۵ سوره مائده، به برخی از مسائل | در آیه ۹۵ سوره مائده، به برخی از مسائل حج مانند ممنوعیت [[صید]] در حال [[احرام]] و احکام [[کفاره]] آن، از جمله اهداء [[قربانی]] پرداخته شده و در آیه ۹۶، صید دریایی از این ممنوعیت استثناء شده است. در آیه ۹۷ سوره مائده به ادامه مسائل حج پرداخته شده است. | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
در آیه ۹۷ سوره مائده، [[کعبه]] همان [[بیتالله]] معرفی شده و ویژگیهایی برای آن شمرده شده است. در این آیه به احترام ماه حرام و به [[ | در آیه ۹۷ سوره مائده، [[کعبه]] همان [[بیتالله]] معرفی شده و ویژگیهایی برای آن شمرده شده است. در این آیه به احترام ماه حرام و به [[قربانى]] نیز اشاره شده است. | ||
=== | === كعبه قوام مردم === | ||
در این آیه، کعبه قوام مردم معرفی شده است. قوام به ابزار نگهداری گفته میشود و به این جهت به کعبه قوام گفته میشود که قوامِ دین و دنیای مردم است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۹۴.</ref> بر اساس روایتی از [[امام صادق(ع)]] نیز، خدا کعبه را برای دین و معیشت مردم قرار داده است.<ref>البرهان، ج١، ص۵٠۵.</ref> | در این آیه، کعبه قوام مردم معرفی شده است. قوام به ابزار نگهداری گفته میشود و به این جهت به کعبه قوام گفته میشود که قوامِ دین و دنیای مردم است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۹۴.</ref> بر اساس روایتی از [[امام صادق(ع)]] نیز، خدا کعبه را برای دین و معیشت مردم قرار داده است.<ref>البرهان، ج١، ص۵٠۵.</ref> | ||
درباره اینکه قوام بودن کعبه تکوینی است یا تشریعی دو دیدگاه وجود دارد: | درباره اینکه قوام بودن کعبه تکوینی است یا تشریعی دو دیدگاه وجود دارد: | ||
* '''جعل تکوینی''': بدین معنا که خدا همراه با بنای کعبه | |||
* '''جعل تشریعی''': | * '''جعل تکوینی''': بدین معنا که خدا همراه با بنای کعبه مكان مناسبى براى سکونت [[جار الله|مجاوران]] آن، و وسيلهاى براى تأمين مصالح و منافع حجگزاران آن قرار داد، خداوند بزرگداشت اين خانه را در قلبهای مردم نهاد و ثمرات را به سوى آن روانه کرد.<ref>ابراهيم: ٣٧؛ نگاه کنید به تفسیر آیات حج، ص۲۹۴.</ref> به سخن دیگر خدا با اراده خود، این خانه را قوام مردم قرار داده است.<ref name=":0">درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۹۶.</ref> | ||
* '''جعل تشریعی''': بدين معنا كه خانه خدا بايد چنين نقشى را در قوام مردم داشته باشد؛ يعنى کعبه، با تشريع [[حج]] و [[زيارت]] آن، که يك عبادت روحى، بدنى، مالى و اجتماعى است، قَوّام دين مردم و تزكيه كننده اخلاقشان است. در اين برنامه، ثروتمندان از بخل رها و فقیران از فقر رهایی مییابند.<ref>تفسير القرآن الحكيم (المنار)، ج٧، ص١١٧-١١٨.</ref> به سخن دیگر خدا تکالیفی را در حج برای قوام یافتن دین و دنیای مردم مقرر نموده و انجام آن را به اراده مکلفین قرار داده است.<ref name=":0" /> | |||
=== «ماه حرام، هدی و قلائد» قوام مردم === | === «ماه حرام، هدی و قلائد» قوام مردم === | ||
در این آیه، غیر از قوام بودن کعبه، ماه حرام، [[هدی]] و [[قلائد]] نیز قوام مردم معرفی شدهاند. | در این آیه، غیر از قوام بودن کعبه، ماه حرام، [[هدی]] و [[قلائد]] نیز قوام مردم معرفی شدهاند. | ||
مراد از ماه حرام را ماه [[ذیحجه]]، که [[ایام الحج|زمان حج]] است، دانستهاند. برخی، مراد از قوام بودن ماه حرام را، این دانستهاند که ماه حرام جلوی | مراد از ماه حرام را ماه [[ذیحجه]]، که [[ایام الحج|زمان حج]] است، دانستهاند. برخی، مراد از قوام بودن ماه حرام را، این دانستهاند که ماه حرام جلوی خونريزى و كشتار انسانها را گرفته و امنىت برقرار میکند. در حقيقت همانگونه كه [[حرم مکی|حرم]] مكان امن الهى است، ماه حرام نيز زمان خدا است.<ref name=":1">درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۹۷.</ref> | ||
هدی و قلائد که هر دو [[ | هدی و قلائد که هر دو [[قربانى]] حج هستند، از آن جهت كه تأمينكننده مواد غذايى گرسنگان است، قوام مردم شمرده شده است؛ چنانكه در آیه ۳۶ سوره حج نیز به آن اشاره شده است.<ref name=":1" /> | ||
به گفته مفسران، در این آیه سه عامل قوام مردم معرفی شده است: کعبه قوام مردم، ماه حرام قوام جان مردم و غذا قوام جسم مردم.<ref> | به گفته مفسران، در این آیه سه عامل قوام مردم معرفی شده است: کعبه قوام مردم، ماه حرام قوام جان مردم و غذا قوام جسم مردم.<ref>تفسير كبير، ج١٢، ص١٠٠؛ تفسير الميزان، ج۶، ص١۴٢؛ تفسير نمونه، ج۵، ص٩٠.</ref> | ||
=== علم خدا === | === علم خدا === | ||
پس از معرفی سه عامل قوام مردم، در بخش پایانی آیه به علم بیانتهای خدا اشاره شده است. برخی از مفسران، این بخش از آیه را در حکم علت برای بخش پیشین آیه دانستهاند. به این معنا که خدا ماه حرام، | پس از معرفی سه عامل قوام مردم، در بخش پایانی آیه به علم بیانتهای خدا اشاره شده است. برخی از مفسران، این بخش از آیه را در حکم علت برای بخش پیشین آیه دانستهاند. به این معنا که خدا ماه حرام، هدى و قلائد را قوام مردم قرار داد تا بدانند خداوند آگاه به همه امور است. به باور برخی از مفسران، این تعبير معمولاً پس از تشريع حكمى و يا خبر مهمى از تكوين به كار مىبرد تا بفهماند كه تشريع و تكوين الهى از روى علم و حكمت و رعايت مصالح و منافع بندگان است.<ref>الميزان، ج۶، ص ١۴٢؛ الجامع لاحكام القرآن، ج۶، ص ٣٢۶.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = کتاب | | پیش از لینک = کتاب | ||
خط ۴۹: | خط ۵۱: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/761 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/761 | ||
}} | }}'''التحقيق فى كلمات القرآن'''، حسن مصطفوى، تهران، بنگاه ترجمه و نشر كتاب، ١٣۶٠ش. | ||
'''المصباح المنير'''، احمد بن محمد فيومى، قم، دارالهجرة، دوم، ١۴١۴ق. | |||
'''معجم مقاييس اللغة'''، احمد بن فارس، تحقيق عبد السلام محمد هارون، قم، مكتب الإعلام الاسلامى، ١۴٠۴ق. | |||
'''مفردات الفاظ القرآن'''، راغب اصفهانى، تحقيق صفوان عدنان داوودى، بيروت، دارالسامية، ١۴١٢ق. | |||
[[رده:آیه های مربوط به حج]] | [[رده:آیه های مربوط به حج]] |