در حال ویرایش آیه ۹۷ سوره مائده

| متن = جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَامًا لِلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْیَ وَالْقَلَائِدَ ذَلِکَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ

| ترجمه = خدا، [زیارتِ] کعبه، آن خانه با حرمت، و ماه‌های حرام، و قربانی‌های بی‌نشان، و قربانی‌های نشان‌دار را وسیله قوام و برپایی [زندگی، معیشت و سامان دنیا و آخرت] مردم قرار داد. این [شرایع و احکام] برای آن است که بدانید: یقیناً خدا آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمین است می‌داند؛ و قطعاً خدا به همه چیز داناست.

«کعب» در لغت، به معنای برآمدگی، بلند و ارتفاع چیزی<ref>مقاییس اللغه، ذیل واژه کعب؛ المصباح المنیر، ذیل واژه کعب.</ref> و «[[کعبه]]» به معنای مربع بودن [همراه با ارتفاع] است.<ref>مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه کعب.</ref> در وجه نامگذاری [[بیت‌الله|بیت الله]] به کعبه احتمال داده شده به دلیل مکعب بودن، یا مرتفع بودن آن باشد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۸۷.</ref> مصطفوی، لغت‌شناس قرآنی، بر این باور است که این واژه در «برآمدیِ معنوی» (رفعت) نیز به کار می‌رود و از این باب است که بر کعبه به دلیل رفعت مقام، شرافت و منزلت اطلاق می‌شود.<ref>التحقیق فی کلمات القرآن، ذیل واژه کعب.</ref>

«قیام» از نظر ساختاری سه نحو کاربرد دارد؛ یکی به معنای مصدری که به معنای قیام کردن است؛<ref group="یادداشت">واژه قیام در معنای قیام کردن، به دو نوع قیام تهییی مانند آیه {{آیه|إِذٰا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاٰةِ}}(سوره مائده، آیه ۶) و قیام تلبسی مانند {{آیه|کُونُوا قَوّٰامِینَ لِلّٰهِ}}(سوره مائده، آیه ۸) به کار می‌رود.</ref> دوم به معنای جمع قائم؛<ref group="یادداشت">مانند {{آیه|مانند آیه فَإِذٰا هُمْ قِیٰامٌ یَنْظُرُونَ}} (سوره زمر، آیه ۶٨)</ref> و سوم به معنای ابزار نگهداری و قوام چیزی است؛<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه قوم.</ref> قیام بودن کعبه را به معنای سوم دانسته‌اند؛<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۸۹.</ref> چناچه در آیه {{آیه|وَ لاٰ تُؤْتُوا اَلسُّفَهٰاءَ أَمْوٰالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللّٰهُ لَکُمْ قِیٰاماً}}<ref>سوره نساء، آیه ۵.</ref> به همین معنا به کار رفته است.

== ارتباط با آیات پیشین ==

=== کعبه قوام مردم ===

 

 

=== «ماه حرام، هدی و قلائد» قوام مردم ===

مراد از ماه حرام را ماه [[ذی‌حجه]]، که [[ایام الحج|زمان حج]] است، دانسته‌اند. برخی، مراد از قوام بودن ماه حرام را، این دانسته‌اند که ماه حرام جلوی خونریزی و کشتار انسان‌ها را گرفته و امنیت برقرار می‌کند. در حقیقت همان‌گونه که [[حرم مکی|حرم]] مکان امن الهی است، ماه حرام نیز زمان خدا است.<ref name=":1">درسنامه تفسیر آیات حج، ص۲۹۷.</ref>

}}

* '''معجم مقاییس اللغة'''، احمد بن فارس، تحقیق عبد السلام محمد هارون، قم، مکتب الإعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.

* '''المیزان فی تفسیر القرآن'''، سید محمدحسین طباطبایی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.