در حال ویرایش احجار المراء

'''اَحجارُ المِراء''': جایگاه دیدار [[پیامبر(ص)]]  با [[جبرئیل]] در [[مدینه]]، نزدیک [[مسجد قبا]]. برطبق منابع روایی [[اهل سنت]]، در این دیدار جبرئیل حدیث [[احرف سبعه|اَحرُف سَبعه]] را به پیامبر گفته است. اهل سنت این حدیث را دلیلی بر جایزبودن قرائت [[قرآن]] مطابق با هریک از [[قرائت‌های هفت‌گانه]] می‌دانند. برخی گفته‌اند دیدار پیامبر(ص) با جبرئیل و بیان حدیث احرف سبعه، در محلی به نام «[[حصحاص]]» در مکه نزدیک [[ذی طوی|ذی طُوی]] روی داده است. [[امامیه|شیعیان]] این حدیث را نمی‌پذیرند.

==وجه نامگذاری==
این نام از دو واژه اَحجار جمع حَجَر به معنای سنگ‌ و مِراء جایی از [[قبا|قُبا]] ترکیب یافته است. مِراء جمع مَروه<ref>النهایه، ج۴، ص۳۲۳؛ لسان العرب، ج۱۵، ص۲۷۵-۲۷۶، «مرو»؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۱۹۴، «مرو».</ref> به معنای سنگ سفید اشتعال‌پذیر<ref>النهایه، ج۴، ص۳۲۳؛ لسان العرب، ج۱۵، ص۲۷۵-۲۷۶؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۱۹۴، «مرو».</ref> است. مردم [[مدینه]] در منطقه احجار المراء قلعه‌های سنگی بلندی ساخته بودند که «أُطم» نام داشت.<ref>لسان العرب، ج۱۲، ص۱۹، «اطم».</ref> [[بنی‌عمرو]] از تیره‌های [[اوس]]، صاحب یکی از این بناها به نام «شُنَیف» بودند که نزدیک احجار المراء قرار داشت.<ref>وفاء الوفاء، ج۱، ص۱۵۴؛ المعالم الاثیره، ص۱۵۴.</ref> احجار المراء در منابع تاریخی، جغرافیایی و [[حدیثی]] نام دو مکان است: مکانی نزدیک مسجد قبا کنار [[نهر بنی غفار]] در مدینه منوره<ref>وفاء الوفاء، ج۱، ص۱۵۴؛ ج۴، ص۱۰.</ref> و نیز جایی در [[مکه]] که محل گفت‌و‌گو و فخرفروشی [[قریش]] بوده است.<ref>اخبار مکه، ج۲، ص۲۱۳؛ معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۱۷.</ref>

==دیدار پیامبر و جبرئیل در احجار المراء==
{{جعبه نقل قول | عنوان= حدیث احرف سبعه| نقل‌قول= برطبق منابع حدیثی [[اهل سنت]]، [[جبرئیل]] در احجار المراء حدیث [[احرف سبعه|اَحرُف سَبعه]]  را برای [[پیامبر اسلام(ص)]] بیان کرده است.|تاریخ بایگانی | | منبع = | تراز = چپ| عرض = 32۰px | اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه=#DEB887| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}

در منابع روایی<ref>مسند ابی داود، ص۷۳؛ مسند احمد، ج۵، ص۳۸۵، ۴۰۰-۴۰۱، ۴۰۵؛ النهایه، ج۴، ص۳۲۲.</ref> و تفسیری<ref>جامع البیان، ج۱، ص۱۳.</ref> [[اهل سنت]]، در حدیثی درباره [[احرف سبعه|اَحرُف سَبعه]] آمده است: [[پیامبر(ص)]] هنگام ورود به [[مدینه]]، در احجار المراء در دیداری با [[جبرئیل]]، به او گفت: من بر امتی اُمّی مبعوث شده‌ام که توانایی خواندن ندارد و تاکنون کتابی نخوانده است. جبرئیل پاسخ داد: به راستی که [[قرآن]] بر هفت حرف نازل شده است. [[مسلمانان]] این [[روایت]] را دلیلی بر جواز [[قرائت‌های هفت‌گانه]] دانسته‌اند. این روایت مباحث بسیاری در [[علوم قرآنی]]، به ویژه فنون [[علم قرائت|قرائت]]، پدید آورده است.<ref>مسند احمد، ج۵، ص۱۳۲؛ الاحرف السبعة للقرآن، ج۱، ص۱۱؛ البیان، ص۱۷۵.</ref> در منابع [[شیعه امامی|شیعه]] این روایت نیامده است؛ اما در روایت‌های مشابه، بارها از بطن‌های هفت‌گانه قرآن سخن رفته است.

===دیدگاه دیگر===
برخی از [[مکه|مکه‌شناسان]]، دیدار [[پیامبر(ص)]] با [[جبرئیل]] و حدیث [[احرف سبعه]] را در جایی به نام «[[حصحاص]]» نزدیک [[ذی طوی|ذی طُوی]]<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۲۶۳.</ref> در یک فرسخی [[کعبه]] و نزدیک نهر کوچک [[بنی غفار]]در مکه دانسته‌اند که مدفن برخی از [[مهاجران]] بوده است؛<ref>اخبار مکه، ج۲، ص۲۱۳؛ معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۱۷.</ref> اما برخی از صاحب‌نظران بر پایه ادله زیر، این دیدار و محل صدور روایت و احجار المراء را در [[مدینه]] می‌دانند:
* گواهی مدینه‌شناسان نام‌آوری همچون [[سمهودی]] (م.۹۱۱ق.) بر وقوع این رخداد در مدینه.<ref>وفاء الوفاء، ج۱، ص۱۵۴؛ ج۴، ص۱۰.</ref>
* وجود ابی بن کعب مدنی در سند این حدیث که از اهالی مدینه و در شمار مسلمانان پس از [[هجرت]] بوده است.<ref>الاستیعاب، ج۱، ص۶۵.</ref>
* [[اسلام]] پیش از هجرت در میان قبایل مختلف رواج نداشته تا اختلاف لهجه‌ها سبب اختلاف قرائت‌ها شود و حرف‌های هفت‌گانه به معنای قرائت با لهجه‌های مختلف معنا یابد؛ بلکه اسلام پس از هجرت در میان قبایل مختلف رواج یافته و زمینه اختلاف قرائت‌ها پدید آمده است.<ref>المعالم الاثیره، ص۲۹.</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/9297
 | عنوان = احجار المراء
 | نویسنده = حامد قرائتی، محمد الله‌اکبری
}}
*'''الاحرف السبعة للقرآن''': عثمان بن سعید ابوعمر الدانی (م.۴۴۴ق.)، به کوشش عبدالمهیمن، مکه، مکتبة المناره، ۱۴۰۸ق.
*'''اخبار مکه''': الازرقی (م.۲۴۸ق.)، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق.
*'''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م.۴۶۳ق.)، به کوشش البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق.
*'''البیان فی تفسیر القرآن''': الخوئی (م.۱۴۱۳ق.)، انوار الهدی، ۱۴۰۱ق.
*'''جامع البیان''': الطبری (م.۳۱۰ق.)، به کوشش صدقی جمیل، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
*'''لسان العرب''': ابن منظور (م.۷۱۱ق.)، قم، ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق.
*'''مجمع البحرین''': الطریحی (م.۱۰۸۵ق.)، به کوشش الحسینی، تهران، فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۸ق.
*'''مسند ابی‌داود الطیالسی''': سلیمان بن داود (م.۲۰۳ق.)، بیروت، دار الحدیث.
*'''مسند احمد''': احمد بن حنبل (م.۲۴۱ق.)، بیروت، دار صادر.
*'''المعالم الاثیره''': محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۱ق.
*'''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
*'''معجم ما استعجم''': عبدالله البکری (م.۴۸۷ق.)، به کوشش مصطفی السقاء، بیروت، عالم الکتاب، ۱۴۰۳ق.
*'''النهایه''': ابن اثیر مبارک بن محمد الجزری (م.۶۰۶ق.)، به کوشش محمود محمد و طاهر احمد، قم، اسماعیلیان، ۱۳۶۷ش.
*'''وفاء الوفاء''': السمهودی (م.۹۱۱ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.

[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:اماکن مدینه]]