در حال ویرایش اخبار المدینه (ابن زباله)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
صلاح عبدالعزیز بن سلامه از راه گزارش‌های [[سمهودی]]، [[ابن نجار]]، [[مراغی]]، [[سخاوی]]، [[فیروزآبادی]] و دیگر تاریخ‌نگاران مدینه، اثر گمشده [[ابن زباله]] را به منزله رساله دکترای خویش بازسازی کرده است. این اثر شامل یک مقدمه، چهار فصل و خاتمه است. در مقدمه و فصل یکم و خاتمه، از زندگی، اسلوب تاریخ‌نگاری و ارزش گزارش‌های ابن زباله سخن رفته است. فصول بعد به اصل نقل شده‌ها و نصوص ابن زباله که چکیده‌ای از آن در دو بخش کلی ارائه شده، اختصاص یافته است: | صلاح عبدالعزیز بن سلامه از راه گزارش‌های [[سمهودی]]، [[ابن نجار]]، [[مراغی]]، [[سخاوی]]، [[فیروزآبادی]] و دیگر تاریخ‌نگاران مدینه، اثر گمشده [[ابن زباله]] را به منزله رساله دکترای خویش بازسازی کرده است. این اثر شامل یک مقدمه، چهار فصل و خاتمه است. در مقدمه و فصل یکم و خاتمه، از زندگی، اسلوب تاریخ‌نگاری و ارزش گزارش‌های ابن زباله سخن رفته است. فصول بعد به اصل نقل شده‌ها و نصوص ابن زباله که چکیده‌ای از آن در دو بخش کلی ارائه شده، اختصاص یافته است: | ||
# گزارش‌های ابن زباله درباره [[مسجدالنبی]] و دیگر مساجد [[مدینه]] و توسعه و تعمیر و کیفیت ساختمان وآگاهی‌های پیرامونی. | # گزارش‌های ابن زباله درباره [[مسجدالنبی]] و دیگر مساجد [[مدینه]] و توسعه و تعمیر و کیفیت ساختمان وآگاهی‌های پیرامونی. بر پایه این گزارش‌ها، می‌توان نگرشی روشن‌تر به تاریخ مسجد [[پیامبر(ص)]] و نقش [[صحابه]] در ساختن آن یافت. وی با دقت، وضع [[مسجد]] و اندازه<ref>تاریخ المسجد النبوی، ص۱۱۶.</ref> و اطراف آن، خانه‌های پیرامون و افزوده شدن هر بخش را توضیح داده است. معمولاً همین توضیحات در کتب بعدی نیز آمده است.<ref>نک: اتحاف الزائر، ص۱۰۵-۱۰۷.</ref><br />در اخبار المدینه آگاهی‌ها و گزارش‌هایی پرشمار درباره مصلاها و مسجدهای مناطق گوناگون مدینه آمده که [[پیامبر(ص)]] در آنها نماز گزارده است؛ مانند [[مسجد فضیخ|مسجد فَضیخ]]، [[مسجد بنی‌قریظه|مسجد بنی‌قُرَیظه]]، [[مسجد قبا|مسجد قُبا]]، [[مسجد قبلتین|مسجد قِبلَتَین]]، و [[مسجد ذباب|مسجد ذُباب]]. همچنین درباره مساجد مسیر [[مکه]] و [[مدینه]] و جای‌های دیگر که پیامبر(ص) در آنها نماز گزارده، گزارش‌های گوناگون آورده است. (ص۱۳۶۱۶۳) | ||
# آگاهی‌هایی درباره ساکنان، تاریخ، نامها، فضیلت‌ها و احکام، مقابر، چاه‌ها، وادی‌ها، بقاع، و بازارهای [[مدینه]]. | # آگاهی‌هایی درباره نخستین ساکنان، تاریخ، نامها، فضیلت‌ها و احکام، مقابر، چاه‌ها، وادی‌ها، بقاع، و بازارهای [[مدینه]]. ابن زباله همراه بررسی وضعیت [[انصار]] مدینه و سرگذشت و تاریخ سیاسی آنها (ص۱۶۴۱۸۳)، پاره‌ای از احکام [[فقه|فقهی]] و فضیلت‌های این شهر را بیان میکند. (ص۱۸۴۲۰۴) در یادکرد آرامگاه‌های مدینه، از فضیلت سرزمین [[بقیع]] و نیایش شبانه [[پیامبر(ص)]] در آن‌جا خبر می‌دهد و در معرفی قبور و دفن شدگان در بقیع، از مقبره [[ابراهیم فرزند پیامبر(ص)|ابراهیم]] فرزند پیامبر و [[عثمان بن مظعون|عثمان بن مَظعون]]، آرامگاه آل [[عمر بن خطاب]]، [[قبر امام حسن(ع)]]، مدفن [[رأس الحسین(ع)]]، و قبرهای [[فاطمه بنت اسد]]، [[عبدالرحمن بن عوف]]، [[صفیه بنت عبدالمطلب]]، [[اطهار المؤمنین|اَطهار المؤمنین]]، [[عثمان بن عفان|عثمان بن عَفّان]]، [[مالک بن سنان|مالک بن سنان خِدْری]] و نیز [[مقبره بنی‌سلمه|مقبره بنی‌سَلَمه]] یاد میکند. (ص۲۰۵۲۱۰) سپس بخشی از سیره اجتماعی را گزارش می‌نماید و به معرفی چاه‌ها و وادی‌ها و صدقات [[پیامبر(ص)]] (ص۲۱۱۲۳۱) و گزارش درباره برخی محلات و مکان‌ها و روستاها و بازارهای مدینه می‌پردازد. در مجموع ۲۱ چاه حفر شده در مدینه به دست پیامبر(ص) و نحوه حفر آنها را معرفی می‌نماید. | ||
وی در هر موضوع به ارائه پژوهشی جامع | وی در هر موضوع به ارائه پژوهشی جامع<ref>موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۱۹۷.</ref> و گسترده می‌پردازد و همه گزارش‌ها و اخبار را نقل میکند. به تعبیر صلاح عبدالعزیز بن سلامه، او به عمران شهری (ص۲۴۷) و تحولات جغرافیایی مدینه توجهی ویژه نشان می‌دهد و وضعیت محلات، قبایل، بازارها، توسعه و تعمیر خانهها و مساجد، و سرنوشت ساکنان محلات را به طور دقیق مشخص میکند. نیز در شناسایی نامها، کلمات و نکات ادبی بسیار دقت می‌ورزد. بر پایه روش عمومی تاریخ‌نگاران مدنی، مسائل و نکات ادبی و شعر در گزارش‌های وی نیز بازتاب یافته است. (برای نمونه: ص۱۶۹، ۱۷۱، ۱۷۳، ۱۷۶، ۱۸۱) | ||
== جایگاه کتاب در تاریخ‌نگاری == | == جایگاه کتاب در تاریخ‌نگاری == | ||