در حال ویرایش باب ابراهیم

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۲۷]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=M-mohammad  }}
'''باب ابراهیم(ع)''':  از درهای دیوار غربی [[مسجدالحرام]] است. این باب در زمان مقتدر خلیفه عباسی در گسترش مسجدالحرام بنا نهاده شد. وجوهی مختلفی برای نام‌گذاری این باب به ابراهیم یاد شده که عبارتند از: این در، به [[حضرت ابراهیم(ع)]] نسبت داشته است، همچنین گفته‌اند ابراهیم خوزی ایرانی یا خیاطی به نام ابراهیم از اهالی [[اصفهان]] روبه‌روی آن می‌نشسته‌ است. همچنین بیرون این باب، چاهی منسوب به حضرت ابراهیم بوده است. از ویژگی‌های این در، استجابت [[دعا]] در این مکان است. این درب در سال‌های متفاوت به دستور حاکمان بازسازی می‌شد. باب ابراهیم در گسترش اول دوران سعودی، برداشته شد.
'''باب ابراهیم(ع)''':  از درهای دیوار غربی [[مسجدالحرام]] است. این باب در زمان مقتدر خلیفه عباسی در گسترش مسجدالحرام بنا نهاده شد. وجوهی مختلفی برای نام‌گذاری این باب به ابراهیم یاد شده که عبارتند از: این در، به [[حضرت ابراهیم(ع)]] نسبت داشته است، همچنین گفته‌اند ابراهیم خوزی ایرانی یا خیاطی به نام ابراهیم از اهالی [[اصفهان]] روبه‌روی آن می‌نشسته‌ است. همچنین بیرون این باب، چاهی منسوب به حضرت ابراهیم بوده است. از ویژگی‌های این در، استجابت [[دعا]] در این مکان است. این درب در سال‌های متفاوت به دستور حاکمان بازسازی می‌شد. باب ابراهیم در گسترش اول دوران سعودی، برداشته شد.


==معرفی اجمالی==
==معرفی اجمالی==


باب ابراهیم دومین در از دیوار غربی [[مسجدالحرام]] است که به سال‌های 306-307ق. در گسترش مسجدالحرام در دوره مقتدر خلیفه عباسی (حک: 295-320ق.)  بنا نهاده شد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص92؛ شفاء الغرام، ج1، ص300، 315.</ref> [[رفعت پاشا]] در ‌گزارش سخن فاسی دچار اشتباه شده و سال ساخت آن را 376ق. ‌گزارش کرده است.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص239؛ قس: اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص92؛ شفاء الغرام، ج1، ص300، 315.</ref> مقتدر در این گسترش، مسجدی در ‌[[دار زبیده]] نزدیک دیوار غربی مسجدالحرام بنا نهاد و آن را به مسجدالحرام متصل کرد و باب ابراهیم را با یک ورودی و دو طاق<ref>شفاء الغرام، ج1، ص300؛ تاریخ مکة المشرفه، ص158.</ref> جایگزین درهای [[باب بنی‌جمح|بنی‌جمح]] و [[باب حناطین|حناطین]]/ خیاطین<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص195؛ اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص92.</ref> ساخت که در دیوار غربی قرار داشتند و در این گسترش، داخل مسجد شده بودند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص300؛ اتحاف الوری، ج2، ص366؛ تحصیل المرام، ج1، ص355.</ref>  
باب ابراهیم دومین در از دیوار غربی [[مسجدالحرام]] است که به سال‌های 306-307ق. در گسترش مسجدالحرام در دوره مقتدر خلیفه عباسی (حک: 295-320ق.)  بنا نهاده شد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص92؛ شفاء الغرام، ج1، ص300، 315.</ref>[[رفعت پاشا]] در ‌گزارش سخن فاسی دچار اشتباه شده و سال ساخت آن را 376ق. ‌گزارش کرده است.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص239؛ قس: اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص92؛ شفاء الغرام، ج1، ص300، 315.</ref>مقتدر در این گسترش، مسجدی در ‌[[دار زبیده]] نزدیک دیوار غربی مسجدالحرام بنا نهاد و آن را به مسجدالحرام متصل کرد و باب ابراهیم را با یک ورودی و دو طاق<ref>شفاء الغرام، ج1، ص300؛ تاریخ مکة المشرفه، ص158.</ref>جایگزین درهای [[باب بنی‌جمح|بنی‌جمح]] و [[باب حناطین|حناطین]]/ خیاطین<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص195؛ اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص92.</ref>ساخت که در دیوار غربی قرار داشتند و در این گسترش، داخل مسجد شده بودند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص300؛ اتحاف الوری، ج2، ص366؛ تحصیل المرام، ج1، ص355.</ref>


==وجه تسمیه==
==وجه تسمیه==


وجوهی گوناگون برای نام‌‌گذاری این باب به ابراهیم یاد شده که از آن جمله، می‌توان به این موارد اشاره کرد: این در به حضرت ابراهیم(ع)<ref>رحلة ابن جبیر، ص75.</ref> ‌ نسبت داشته است. [[‌فاسی]] این نسبت را وهمی بیش نمی‌داند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص315.</ref> ‌ نیز گفته‌اند ابراهیم خوزی ایرانی<ref>رحلة ابن بطوطه، ج1، ص377.</ref> یا خیاطی به نام ابراهیم از اهالی [[اصفهان]] روبه‌روی آن می‌نشسته‌اند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص315؛ تاریخ مکة المشرفه، ص158؛ تحصیل المرام، ج1، ص385.</ref> همچنین بیرون این باب، چاهی منسوب به حضرت ابراهیم بوده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص74-76؛ رحلة ابن بطوطه، ج1، ص379؛ تحصیل المرام، ج2، ص636.</ref>  
وجوهی گوناگون برای نام‌‌گذاری این باب به ابراهیم یاد شده که از آن جمله، می‌توان به این موارد اشاره کرد: این در به حضرت ابراهیم(ع)<ref>رحلة ابن جبیر، ص75.</ref>‌ نسبت داشته است. [[‌فاسی]] این نسبت را وهمی بیش نمی‌داند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص315.</ref>‌ نیز گفته‌اند ابراهیم خوزی ایرانی<ref>رحلة ابن بطوطه، ج1، ص377.</ref>یا خیاطی به نام ابراهیم از اهالی [[اصفهان]] روبه‌روی آن می‌نشسته‌اند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص315؛ تاریخ مکة المشرفه، ص158؛ تحصیل المرام، ج1، ص385.</ref>همچنین بیرون این باب، چاهی منسوب به حضرت ابراهیم بوده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص74-76؛ رحلة ابن بطوطه، ج1، ص379؛ تحصیل المرام، ج2، ص636.</ref>


==ویژگی==
==ویژگی==


گویند این در از مکان‌های استجابت [[دعا]] است.<ref>العقد الثمین، ج1، ص243؛ تحصیل المرام، ج2، ص587.</ref> از این در به عنوان یکی از درهایی یاد کرده‌اند که حاجیان پس از موسم از آن بیرون می‌رفتند.<ref>العقد الثمین، ج1، ص269.</ref>  
گویند این در از مکان‌های استجابت [[دعا]] است.<ref>العقد الثمین، ج1، ص243؛ تحصیل المرام، ج2، ص587.</ref>از این در به عنوان یکی از درهایی یاد کرده‌اند که حاجیان پس از موسم از آن بیرون می‌رفتند.<ref>العقد الثمین، ج1، ص269.</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==


باب ابراهیم به سال 546ق. به دست محمد بن علی بن ابی‌منصور اصفهانی، وزیر زنگیان [[موصل]] و [[شام]]، تعمیر و بازسازی گشت و نام او بر این در ثبت شد.<ref>تاریخ مکة المشرفه، ص291.</ref> این باب در سده‌های 6 تا 8ق. بر اثر چند سیل آسیب دید.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص563؛ ج3، ص212، 589؛ ج4، ص370؛ الزهور المقتطفه، ص218-221.</ref>  
باب ابراهیم به سال 546ق. به دست محمد بن علی بن ابی‌منصور اصفهانی، وزیر زنگیان [[موصل]] و [[شام]]، تعمیر و بازسازی گشت و نام او بر این در ثبت شد.<ref>تاریخ مکة المشرفه، ص291.</ref>این باب در سده‌های 6 تا 8ق. بر اثر چند سیل آسیب دید.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص563؛ ج3، ص212، 589؛ ج4، ص370؛ الزهور المقتطفه، ص218-221.</ref>


در سده هفتم ق. از سمت داخلی و در سوی راست در، مناره‌ای با حالتی متفاوت، مستطیل‌شکل و محراب‌مانند قرار داشت که با گچبری‌های برجسته پوشیده شده بود.<ref>رحلة ابن جبیر، ص74.</ref> در سده هشتم ق. بر بالای این باب گنبدی بلند با گچبری‌های بسیار زیبا وجود داشت.<ref>رحلة ابن بطوطه، ج1، ص378-379.</ref>  
در سده هفتم ق. از سمت داخلی و در سوی راست در، مناره‌ای با حالتی متفاوت، مستطیل‌شکل و محراب‌مانند قرار داشت که با گچبری‌های برجسته پوشیده شده بود.<ref>رحلة ابن جبیر، ص74.</ref>در سده هشتم ق. بر بالای این باب گنبدی بلند با گچبری‌های بسیار زیبا وجود داشت.<ref>رحلة ابن بطوطه، ج1، ص378-379.</ref>


هنگامی که سلطان بَرسْبای چَرْکَسی (حک: 825-841ق.) از حکمرانان مملوکی [[مصر]]، دستور بستن درهای مسجدالحرام پس از اتمام [[موسم حج]] را به سال 830ق. صادر کرد، باب ابراهیم همراه سه درِ دیگر از این دستور مستثنا شد.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص424-425.</ref>  
هنگامی که سلطان بَرسْبای چَرْکَسی (حک: 825-841ق.) از حکمرانان مملوکی [[مصر]]، دستور بستن درهای مسجدالحرام پس از اتمام [[موسم حج]] را به سال 830ق. صادر کرد، باب ابراهیم همراه سه درِ دیگر از این دستور مستثنا شد.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص424-425.</ref>


در حدود سال 917ق. باب ابراهیم به دستور سلطان قانصوه غوری (حک: 906-922ق.<ref>نهر الذهب، ج3، ص192.</ref> از حکمرانان مملوکی مصر، به دست خیربک معمار، بازسازی شد و طاقی محکم بر آن قرار دادند و قصری بر بالای آن ساختند که بعدها مکان اقامت رؤسای سادات گشت<ref>موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص753.</ref> و در پیرامون آن، خانه‌هایی را وقف فقیران کردند.<ref>تحصیل المرام، ج1، ص385؛ التاریخ القویم، ج4، ص565-566.</ref> در سمت راست این در، آیه {{قلم رنگ|سبز|وَعَلَی اللهِ فَتَوَکَّلُوا اِن کُنتُم مُؤمِنِینَ}} ([[سوره مائده]]، 23) و در سمت چپ، عبارت «امَر بعمارة هذا البابِ المعظم السلطانُ الملِک الاشرفُ ابوالنصر قانصوه الغوری‏» نقش بسته بود.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص233؛ تاریخ عمارة المسجدالحرام، ص127-128.</ref> باسلامه عبارت سمت چپ را چنین گزارش کرده است: «امر بعمارة هذا الباب المعظم مالکُ الممالکِ السلطانیه».<ref>تاریخ عمارة المسجدالحرام، ص128.</ref>  
در حدود سال 917ق. باب ابراهیم به دستور سلطان قانصوه غوری (حک: 906-922ق.<ref>نهر الذهب، ج3، ص192.</ref> از حکمرانان مملوکی مصر، به دست خیربک معمار، بازسازی شد و طاقی محکم بر آن قرار دادند و قصری بر بالای آن ساختند که بعدها مکان اقامت رؤسای سادات گشت<ref>موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص753.</ref>و در پیرامون آن، خانه‌هایی را وقف فقیران کردند.<ref>تحصیل المرام، ج1، ص385؛ التاریخ القویم، ج4، ص565-566.</ref>در سمت راست این در، آیه {{قلم رنگ|سبز|وَعَلَی اللهِ فَتَوَکَّلُوا اِن کُنتُم مُؤمِنِینَ}} ([[سوره مائده]]، 23) و در سمت چپ، عبارت «امَر بعمارة هذا البابِ المعظم السلطانُ الملِک الاشرفُ ابوالنصر قانصوه الغوری‏» نقش بسته بود.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص233؛ تاریخ عمارة المسجدالحرام، ص127-128.</ref>باسلامه عبارت سمت چپ را چنین گزارش کرده است: «امر بعمارة هذا الباب المعظم مالکُ الممالکِ السلطانیه». <ref>تاریخ عمارة المسجدالحرام، ص128.</ref>


قانصوه همچنین وضوخانه‌ای بیرون از این در بنا نهاد<ref>الارج المسکی، ص95؛ مرآة الحرمین، ج1، ص241.</ref> که به سال 980ق. به دستور شریف محمد ابونُمِی (م. 993ق.) بسته شد.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص565-566.</ref> باب ابراهیم در گسترش اول دوران سعودی (1406ق.) برداشته شد.<ref>نک: منائح الکرم، ج3، ص104؛ تاریخ مکه، ص241.</ref>  
قانصوه همچنین وضوخانه‌ای بیرون از این در بنا نهاد<ref>الارج المسکی، ص95؛ مرآة الحرمین، ج1، ص241.</ref>که به سال 980ق. به دستور شریف محمد ابونُمِی (م. 993ق.) بسته شد.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص565-566.</ref>باب ابراهیم در گسترش اول دوران سعودی (1406ق.) برداشته شد.<ref>نک: منائح الکرم، ج3، ص104؛ تاریخ مکه، ص241.</ref>
==پیوند به بیرون==


==پیوند به بیرون==


* [https://www.vajehyab.com/dehkhoda/باب+ابراهیم باب ابراهیم؛لغت نامه دهخدا]
[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/باب+ابراهیم باب ابراهیم؛لغت نامه دهخدا]


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع ==
==منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{دانشنامه
{{دانشنامه
  | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/8017
  | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/8017
  | عنوان = باب ابراهيم
  | عنوان = باب ابراهيم
  | نویسنده = ابوالفضل ربانی
  | نویسنده = ابوالفضل ربانی
خط ۷۷: خط ۷۹:


{{پایان}}
{{پایان}}
{{درب‌های مسجدالحرام}}
{{درب‌های مسجدالحرام}}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مسجدالحرام]]
[[رده:بناهای تاریخی مکه]]
[[رده:درب‌های مسجدالحرام]]
[[رده:درب‌های مسجدالحرام]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)