در حال ویرایش بارگاه همسران رسول خدا(ص)

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی

| عنوان            =حرم همسران رسول خدا(ص)
| تصویر            =نقشه قبرستان بقیع.jpg
| اندازه تصویر     =
| بنيانگذار        =
| تأسیس            =853 ه.
| کاربری           =مقبره
| مکان             =[[قبرستان بقیع]]
| نام‌های دیگر      =قبة الزوجات
| وقایع مرتبط      =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =تخریب به دست [[وهابیت]]
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =
| وبگاه            =

}}
'''آرامگاه همسران پیامبر(ص)''' یا قبة الزوجات، محل دفن تعدادی از [[همسران رسول خدا(ص)]] در [[قبرستان بقیع]] است. این حرم  از سال 853 ه. ق دارای ساختمان، گنبد و بارگاه بوده است و بنابر نقل بعضی از نویسندگان، علاوه بر ساختمان و گنبد و بارگاه در قرن‌های اخیر، دارای ضریح هم بوده است که به‌دست وهابیان تخریب شده‌اند.
تعداد مدفونان در این حرم مورد اختلاف تاریخ‌نگاران است. عده‌ای مدفونین در این حرم را چهار تن و عده‌ای دیگر هشت تن می‌دانند.

==مکان==
از بقاع مهم [[قبرستان بقیع]]، بقعه‌ای بود که بر مزار برخی [[همسران پیامبر]] بنا نهاده شده بود و در فاصله پنج متری جنوب قبر عقیل<ref>فصول من تاریخ المدینه، ص167-168.</ref> و شمال قبور امامان شیعه قرار داشت. 
==تاریخچه بنا==
گنبد همسران رسول‌الله(ص) به سال 852ق. و در دوران حکومت امیر جقمق مملوکی (حک: 842-857ق.)  به دست امیر بردبک معمار ساخته شده بود.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص101.</ref> این قبور پیش از آن با دیوار سنگی کوتاه از دیگر قبرها متمایز شده بودند.<ref>التعریف بما آنست الهجره، ص120.</ref>

از آن پس نیز این مقبره چند بار بازسازی شد از جمله یکی از پادشاهان عثمانی به نام سلطان سلیمان خان بن سلیم شاه در سال ۹۵۰ق بقعه و مرقد عایشه را مرمت کرد و توسعه داد.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۴۴۹.</ref> یکی از سیاحان ترک در دوره عثمانی که به بقیع سفر کرده به نام اولیا چلپی در سفرنامه خود گزارشی از بقعه عایشه آورده است.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۱۵۴.</ref>

بنابر گزارش‌هایی قبر همسران پیامبر ضریح داشته است چنان که فرهاد میرزا (م. 1305ق.)  در سفر خود به سال 1292ق. به وجود ضریح بر این قبور اشاره دارد.<ref>سفرنامه فرهاد میرزا، ص156.</ref>
==مدفونان در مقبره==
به رغم تصریح بسیاری از منابع به دفن همه همسران پیامبر جز [[خدیجه]] و [[میمونه]] در بقیع، <ref>الدرة الثمینه، ص165؛ التعریف بما آنست الهجره، ص119؛ بهجة النفوس، ج2، ص101.</ref> در تعیین شمار همسران وی که در این بخش از بقیع و در این بارگاه مدفون شده‌اند، اختلاف نظر دارند. ابن‌شبه از وجود قبر [[ام‌حبیبه]]، دختر [[ابوسفیان]]، در خانه عقیل و قبر [[ام‌سلمه]] در [[بیت الاحزان]] یاد می‌کند.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص120.</ref>
ابن‌نجار به وجود چهار قبر برجسته در این بارگاه بدون اشاره به همسران پیامبر اشاره کرده<ref>الدرة الثمینه، ص166.</ref>؛ اما [[سمهودی]] آگاهی از وجود این تعداد قبر را درون بقعه به سبب مسطح بودن کف آن‌ها ناممکن دانسته است.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص101.</ref> از این رو، تصریح برخی منابع و سفرنامه‌های پسین به نام هشت تن از همسران مدفون در این بارگاه را باید فاقد اعتبار دانست.<ref>فصول من تاریخ المدینه، ص167-168؛ پنجاه سفر‌نامه، ج5، ص241.</ref>

==جستارهای وابسته==
* [[همسران رسول خدا|همسران رسول الله]]
==پانویس==

{{پانویس}}

==منابع ==

{{منابع}}


{{پایان}}
{{بقیع}}

[[رده:مدفونان در بقیع]]
[[رده:همسران پیامبر]]
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مزار زنان صحابی]]
[[رده:مزار همسران پیامبر]]
[[رده:مکان‌های مذهبی مدینه]]
[[رده:تخریب قبور بقیع]]
[[رده:مزار بستگان پیامبر(ص)]]