در حال ویرایش بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۷: خط ۷:
==بازسازی و توسعه==
==بازسازی و توسعه==


مسجدالنبی از زمان [[عثمان بن عفان|عثمان]] (۲۹-۳۰ق) تا خلافت [[ولیدبن عبدالملک]] (۸۶-۹۶ق) بدون تغییر باقی ماند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=163 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ص۱۶۳]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=66 المدینه المنوره، ص 66]</ref> اما با شروع حکمرانی ولید، به علت نیاز [[مسجد النبی]] به فضای بیشتر برای جمعیت زیاد نمازگزاران،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=100 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 100]</ref>  والی خلیفه در مدینه، [[عمربن عبدالعزیز]]، مأمور توسعه مسجد شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=66 المدینه المنوره، ص 66]</ref> کار بازسازی از ماه صفر [[سال 88 هجری قمری|88 قمری]] آغاز شد و تا [[سال 91 هجری قمری|سال 91 قمری]] به طول انجامید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمعالم_المدینه_المنوره_بین_العمارة_و_التاریخ_جزء4_المجلد1.pdf&page=163 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، جلد 4 مجلد1 ص۱۶۳.]</ref>
مسجدالنبی از زمان [[عثمان بن عفان|عثمان]] (۲۹-۳۰ق) تا خلافت [[ولیدبن عبدالملک]] (۸۶-۹۶ق) بدون تغییر باقی ماند.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ص۱۶۳؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=66 المدینه المنوره، ص 66]</ref> اما با شروع حکمرانی ولید، به علت نیاز [[مسجد النبی]] به فضای بیشتر برای جمعیت زیاد نمازگزاران،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=100 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 100]</ref>  والی خلیفه در مدینه، [[عمربن عبدالعزیز]]، مأمور توسعه مسجد شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=66 المدینه المنوره، ص 66]</ref> کار بازسازی از ماه صفر [[سال 88 هجری قمری|88 قمری]] آغاز شد و تا [[سال 91 هجری قمری|سال 91 قمری]] به طول انجامید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمعالم_المدینه_المنوره_بین_العمارة_و_التاریخ_جزء4_المجلد1.pdf&page=163 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، جلد 4 مجلد1 ص۱۶۳.]</ref>


=== هدایای امپراطوری روم ===
=== هدایای امپراطوری روم ===
خط ۱۵: خط ۱۵:
===تعیین قبله===
===تعیین قبله===


به هنگام تخریب  و بازسازی دیوار [[قبله]]، عمربن عبدالعزیز، شیوخ [[مدینه]] را فراخواند تا بر قرار گرفتن صحیح دیوار جدید نظارت داشته باشند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=101 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 101].</ref> برخی منابع درباره اهمیت دیوار قبله و دقت تعیین آن چنین نقل‌ کرده‌اند که سنگی از دیوار قبله برداشته نمی‌شد؛ مگر اینکه سنگی بر جای آن قرار می‌گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=271 وفاءالوفا، ج 2، ص 271]</ref>
به هنگام تخریب  و بازسازی دیوار [[قبله]]، عمربن عبدالعزیز، شیوخ [[مدینه]] از قبیل [[مهاجر]]، [[انصار]] و [[موالی]] (غیر عرب) را فراخواند تا بر قرار گرفتن صحیح دیوار جدید نظارت داشته باشند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=101 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 101].</ref> برخی منابع درباره اهمیت دیوار قبله و دقت تعیین آن چنین نقل‌ کرده‌اند که سنگی از دیوار قبله برداشته نمی‌شد؛ مگر اینکه سنگی بر جای آن قرار می‌گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=271 وفاءالوفا، ج 2، ص 271]</ref>


=== افزودن خانه‌های اطراف مسجد ===
=== افزودن خانه‌های اطراف مسجد ===
خط ۲۴: خط ۲۴:


== ویژگی‌های توسعه در این دوره==
== ویژگی‌های توسعه در این دوره==
نام صالح بن کیسان به عنوان ناظر عملیات ساخت و ساز و نام محمد بن جعفر بن وردان به عنوان مهندس در منابع آمده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=72 المدینه المنوره، ص 72]</ref> در این دوره شکل طاق ها جناغی بود و این طاق ها صحن را دور می‌زد. بر سر دیوارها نیز گنگره قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=69 المدینه المنوره، ص 69]</ref> نصب ناودان بر روی بام نخستین بار در این  دوره صورت گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=101 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 101]</ref> همچنین کف صحن مسجد با سنگریزه پوشانده شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=103 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 103]</ref>
در منابع، نام ناظر تخریب و بنای جدید [[مسجد النبی]] صالح بن کیسان است و همچنین از محمد بن جعفر بن وردان به‌عنوان بنّا (مهندس) اسم برده شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=72 المدینه المنوره، ص 72]</ref> در این دوره شکل طاق ها جناغی بود و این طاق ها صحن را دور می‌زد. بر سر دیوارها نیز گنگره قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=69 المدینه المنوره، ص 69]</ref> نصب ناودان بر روی بام نخستین بار در این  دوره صورت گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=101 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 101]</ref> همچنین کف صحن مسجد با سنگریزه پوشانده شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=103 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 103]</ref>


[[پرونده:پلان مسجد النبی توسعه ولید بن عبدالملک.jpg|وسط|بی‌قاب|450px|جایگزین]]
[[پرونده:پلان مسجد النبی توسعه ولید بن عبدالملک.jpg|وسط|بی‌قاب|450px|جایگزین]]
خط ۳۲: خط ۳۲:
'''مساحت:''' گفته شده که در این بازسازی مساحت مسجد به ابعاد 200 در 200 ذراع (۱۰۰ در ۱۰۰ متر مربع) گسترش یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=67 المدینه المنوره، ص 86]</ref> اما سمهودی عرض مسجد در جهت قبله را 167/50 ذراع و طول مسجد (دیوار غربی که شبه عمود بر دیوار جنوبی است) را 200 ذراع دانسته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=67 المدینه المنوره 67]</ref>
'''مساحت:''' گفته شده که در این بازسازی مساحت مسجد به ابعاد 200 در 200 ذراع (۱۰۰ در ۱۰۰ متر مربع) گسترش یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=67 المدینه المنوره، ص 86]</ref> اما سمهودی عرض مسجد در جهت قبله را 167/50 ذراع و طول مسجد (دیوار غربی که شبه عمود بر دیوار جنوبی است) را 200 ذراع دانسته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=67 المدینه المنوره 67]</ref>


'''رواق‌ها:''' در سمت قبله ۱۸ [[رواق]] در جهت عمود بر دیوار جنوبی قرار داده شد. همچنین در این سمت پنج رواق، در سمت شرقی، سه رواق، در سمت غربی، چهار رواق<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=68 المدینه المنوره، ص 68]</ref> و در سمت شمالی، پنج رواق موازی با دیوار شمالی قرار گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=69 المدینه المنوره، ص 69]</ref>
'''رواق ها:''' در سمت قبله ۱۸ [[رواق]] در جهت عمود بر دیوار جنوبی قرار داده شد. همچنین در این سمت پنج رواق، در سمت شرقی، سه رواق، در سمت غربی، چهار رواق<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=68 المدینه المنوره، ص 68]</ref> و در سمت شمالی، پنج رواق موازی با دیوار شمالی قرار گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=69 المدینه المنوره، ص 69]</ref>


هریک از جهات جنوبی و شمالی نیز به واسطه 11 طاق که بر 10 ستون قرار داده شد و جهت شرقی و غربی نیز با 14 طاق متکی بر 13 ستون به [[صحن]] گشوده می‌شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=69 المدینه المنوره، ص 69]</ref>
هریک از جهات جنوبی و شمالی نیز به واسطه 11 طاق که بر 10 ستون قرار داده شد و جهت شرقی و غربی نیز با 14 طاق متکی بر 13 ستون به [[صحن]] گشوده می‌شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=69 المدینه المنوره، ص 69]</ref>
خط ۴۵: خط ۴۵:
== محراب مُجَوَّف ==
== محراب مُجَوَّف ==


به گزارش مورخین، محراب مجوف{{یادداشت|محراب مُجَوَّف به محرابی تو خالی گفته می‌شود که پیش از عهد ولید بن عبدالملک وجود نداشته است.(المدینه المنوره تطورها العمرانی، ص 73؛عمارة و توسعه المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 108.)}} در این دوره ایجاد شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=73 المدینه المنوره، ص 73]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108].</ref>پیش از این محراب به نحوی که در دیوار کنده شده باشد وجود نداشت. طاق محراب دارای قوس‌هایی بود که از طلا پوشیده شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ العقد، ج3، ص 365-366؛[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108].</ref> زیر طاق محلی قرار داشت که [[پیامبر(ص)|پیامبر]] هنگام قیام از سجود بر آن تکیه می کرد. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108].</ref> گفته‌اند آینه‌ای مربعی شکل در وسط محراب قرار داشت که از آن [[عایشه بنت ابوبکر|عایشه]] بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ العقد، ج3، ص 365-366.</ref> در سمت راست محراب دری قرار داشت که امام جماعت از آن وارد و خارج می‌شد. در سمت چپ نیز دری بود که با صفحه‌های آهن محکم شده بود. بین این دو در راهی مسطح قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ العقد، ج3، ص 365-366؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108]، بحوث تاریخیه، ص 38-39.</ref>
به گزارش مورخین، محراب مجوف{{یادداشت|محراب مُجَوَّف به محرابی تو خالی گفته می‌شود که پیش از عهد ولید بن عبدالملک وجود نداشته است.(المدینه المنوره تطورها العمرانی، ص 73؛عمارة و توسعه المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص 108.)}} در این دوره ایجاد شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=73 المدینه المنوره، ص 73]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108].</ref>پیش از این محراب به نحوی که در دیوار کنده شده باشد وجود نداشت. طاق محراب دارای قوس‌هایی بود که از طلا پوشیده شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ العقد، ج3، ص 365-366؛[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108].</ref> زیر طاق محلی قرار داشت که [[پیامبر(ص)|پیامبر]] هنگام قیام از سجود بر آن تکیه می کرد. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108].</ref> گفته‌اند آینه‌ای مربعی شکل در وسط محراب قرار داشت که از آن [[عایشه بنت ابوبکر|عایشه]] دانسته شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ العقد، ج3، ص 365-366.</ref> در سمت راست محراب دری قرار داشت که امام جماعت از آن وارد و خارج می شد. در سمت چپ نیز دری بود که با صفحه های آهن محکم شده بود. بین این دو در راهی مسطح قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص 70]؛ العقد، ج3، ص 365-366؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=108 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 108]، بحوث تاریخیه، ص 38-39.</ref>


===مقصوره ===
===مقصوره ===
خط ۶۵: خط ۶۵:
{{منابع}}
{{منابع}}


* '''العقد الفرید'''، ابن عبد ربه، قاهره، 1293ق.
* '''العقد'''، ابن عبد ربه، قاهره، 1293ق.
* '''بحوث تاریخیه: عماره المسجد النبوی الشریف'''، محمد حمزه اسماعیل الحداد، 1419ق.
* '''بحوث تاریخیه: عماره المسجد النبوی الشریف'''، محمد حمزه اسماعیل الحداد، 1419ق.
* '''پژوهشنامه تاریخ'''، «مسجد سازی در اندلس»، تفضلی، عباس علی، شماره ۷، تابستان ۱۳۸۶ش.
* '''پژوهشنامه تاریخ'''، «مسجد سازی در اندلس»، تفضلی، عباس علی، شماره ۷، تابستان ۱۳۸۶ش.
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
* '''المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری'''،‌ صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م.
* '''المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری'''،‌ صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م.
* '''معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ'''، عبد العزیز بن عبد الرحمان بن ابراهیم کعکی، جلد رابع، مجلد الاول، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی للطباعة و النشر و التجارة، الطبعة الاولی، ۱۴۳۲ق.
* '''معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ'''، عبد العزیز بن عبد الرحمان بن ابراهیم کعکی، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی للطباعة و النشر و التجارة، الطبعة الاولی، ۱۴۳۲ق.
* '''وفاءالوفا باخبار دارالمصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، ج2، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، 1422ق.
* '''وفاءالوفا باخبار دارالمصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، ج2، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، 1422ق.


لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

این صفحه عضوی از یک ردهٔ پنهان است: