در حال ویرایش بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)

'''بازسازی مسجدالنبی در خلافت عثمان بن عفان''' شش سال پس از شروع [[خلافت]] او آغاز شد. مورخین معتقدند که [[بازسازی مسجدالنبی|بازسازی‌ها]] در دوره خلافت [[عثمان بن عفان|عثمان]] یعنی بین سال‌های ۲۴ تا ۳۵ق موجب شد که [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] تا 23% گسترش یابد و مسجد از سه جهت شمال، جنوب و غرب توسعه پیدا کند.

برخی دلیل بازسازی [[مسجد]] در زمان عثمان را شکایت مردم از کوچک‌بودن فضا و خرابی [[ستون‌های مسجدالنبی|ستون‌های مسجد]] دانسته‌اند؛ اما عده‌ای دیگر ذکر می‌کنند که مردم موافق [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجد]] نبودند و عثمان با نقل روایتی از [[پیامبر(ص)]] مبنی بر ثواب بنا‌کردن مسجد، مردم را راضی به گسترش مسجدالنبی کرد.

در معماری این دوره نیز تغییراتی داده شد. کاربرد سنگ به جای خشت در مصالح ساخت مسجد از جمله این تغییرات بود. برای ستون‌ها نیز از سنگ به جای چوب استفاده شد. سقف‌ها با چوب ساج ساخته و دیوارها نیز با گچ، سفید شد . به منظور حفاظت از [[عثمان بن عفان|عثمان]] نیز در اطراف محل [[محراب]]، مقصوره‌ای (دیواره یا مکانی بسته دور محراب مسجد) از خشت ساختند.

==تصمیم بازسازی==

 

[[عثمان بن عفان]] از سال 24 تا 35ق بر جایگاه [[خلافت]] نشست. وی 6 سال پس از شروع خلافت، تصمیم به توسعه و بازسازی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=64 المدینه المنوره، ص 64]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=65 المدینه المنوره، ص 65]</ref>

 

برخی انگیزه عثمان برای بازسازی [[مسجد]] را، شکایت مردم از کوچک‌بودن فضای مسجد و نیز خرابی [[ستون‌های مسجدالنبی]] دانسته‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمارة_و_توسعة_المسجد_النبوی_الشریف_عبر_التاریخ.pdf&page=92 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۹۲]</ref> بر اساس این روایات عثمان در هنگام [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجد]] با مردم مشورت کرد و همگی به تخریب و توسعه مسجد رأی دادند.<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص 308</ref> اما بنابر روایتی مردم مخالف توسعه مسجد بودند و می‌خواستند به همان شکل سابق باقی بماند {{یادداشت|فکره الناس ذلک و احبوا ان یَدَعَه علی هیئة (وفاء الوفاء، ج۲، ص۲۴۹.)}} و عثمان برای راضی کردن این گروه روایتی از [[حضرت محمد(ص)|پیامبر(ص)]] در ثواب بنا کردن مسجد نقل کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=249 وفاء الوفاء، ج۲، ص ۲۴۹]</ref>

به گزارش نویسنده کتاب المدینة المنورة، مسجد در زمان عثمان، حدود 23% گسترش یافت<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=65 المدینه المنوره، ص 65]</ref> و از سه جهت [[قبله]]، شمالی و غربی توسعه پیدا کرد. اما به دلیل قرار داشتن خانه [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر(ص)]] در دیوار شرقی، مسجد را از جهت شرقی گسترش ندادند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=65 المدینه المنوره، ص65]</ref>

== معماری و ویژگی‌های توسعه دوره عثمان==

'''محراب:''' در اطراف محل [[محراب]]، مقصوره‌ای (دیواره یا مکانی بسته دور محراب مسجد) از خشت ساختند و پنجره‌هایی در آن قرار دادند که مردم در هنگام نماز از آنجا [[امام جماعت]] را ببینند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=65 المدینه المنوره، ص 65]</ref> این کار پس از قتل [[عمر بن خطاب|عُمر]] و به منظور حفاظت از [[عثمان بن عفان|عثمان]] صورت گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=66 المدینه المنوره، ص 66]</ref>

* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶

* '''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، 2001