در حال ویرایش بنی‌حمان

{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
بنی‌حِمّان: از متولیان کعبه در عصر جاهلی
حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص374.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93.</ref>از بزرگان تیره بنی‌سعد بن زید مناة از قبیله بنی‌تمیم از عرب عدنانی (شمالی) بود.<ref>. الاشتقاق، ص246.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref>حمان فرزندانی به نام مُره، خیزَق/ خیسق، هَمام، مخاشن و عامر داشت.<ref>. انساب الاشراف، ج13، ص374.</ref>از این رو، اینان را بنی‌حمان و حمانی خوانده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref>در برخی از منابع، از او با عنوان بنی‌جمان یاد شده که تصحیف حمان است.<ref>. نک: الغدیر، ج3، ص57.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج6، ص225.</ref>
به گزارش فاکهی و فاسی، در دوران جاهلی و پس از مرگ ابوخفاد اسدی، تولیت خانه خدا را فرزندان حمان/ جمان بر عهده گرفتند و سپس این مقام به اضبط بن قُرَیع<ref>. اخبار مکه، ج5، ص152.</ref><ref>شفاء الغرام، ج2، ص36.</ref> (عمرو) بن عوف بن کعب از بزرگان بنی‌تمیم، از تیره بنی‌سعد بن زید مناة واگذار شد.<ref>. معجم البلدان، ج1، ص219.</ref><ref>الصحاح، ج3، ص1264.</ref><ref>الانساب، ج1، ص298، «پاورقی. </ref>منابع درباره این که کدام یک از فرزندان حمان متولی کعبه بود، ساکت هستند. نیز از هنگام و مدت تولیت و کارهای آن‌ها در مکه، گزارشی در دست نیست.
بر پایه گزارش برخی از جغرافی‌نویسان، در بصره محل‌هایی به نام قبیله «حمان» وجود داشته است.<ref>. الاماکن، ص87.</ref><ref>معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص423.</ref>برخی از افرادی که در این محله سکونت داشته‌اند، به این نام معروف شده‌اند، هر چند از این قبیله نبوده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57.</ref>به نظر می‌رسد که بنی‌حمان پس از فتوحات در آن شهر ساکن شده و محله‌ای به خود اختصاص داده باشند. برخی از منابع از سکونت آن‌ها در کوفه گزارش داده‌اند.<ref>. الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93، «پاورقی. </ref>گزارش‌هایی از وجود فقیهان و دانشوران بنی‌حمان در یمن و بصره حکایت دارند.<ref>. معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref><ref>الاماکن، ص87.</ref>از محدثان آن‌ها می‌توان به یحیی بن عبدالحمید حمانی اشاره کرد که فاکهی از او در چند جای کتابش یاد کرده و روایاتی از وی درباره چگونگی طواف برخی از صحابه آورده است.<ref>. اخبار مکه، ج1، ص284، 342.</ref>نباتة بن عبدالله حمانی معروف به ابوالاسد از مردم دینور<ref>. الاغانی، ج14، ص340.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص7.</ref>و ابونخیله ابوالجنید بن زائده (م. 145ق.)  از شاعران مشهور<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص375، الاصابه، ج2، ص474.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص15.</ref>و شخصیت‌های بنی‌حمان هستند. ابوالحسین علی بن محمد افوه حمانی (م. 301ق.)  از همین خاندان، در وصف امام علی (علیه‌السّلام) و روز غدیر سروده‌ای دارد.<ref>. المناقب، ج2، ص147.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57، 274.</ref><ref>علی فی الکتاب و السنة و الادب، ج4، ص69-70.</ref>حصین بن مُشمت از جمله صحابه‌ای است که پس از بیعت با رسول خدا(ص) آبی را به عنوان اقطاع از او دریافت کرد.<ref>. الاستیعاب، ج1، ص354.</ref><ref>الامکنة و المیاه، ج2، ص46.</ref>نیز محرز بن ورز بن عمران بن شعیب از محدثان است و به بنی‌حمان نسب می‌برد.<ref>. جمهرة انساب العرب، ص220</ref>
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/7850
 | عنوان = بنی‌حمان
 | نویسنده = محمد اکبری کارمزدی
}}
*'''اخبار مکه''': الفاکهی (م. 279ق.)، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414ق.

*'''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م. 463ق.)، به کوشش البجاوی، بیروت، دار الجیل، 1412ق.

*'''الاشتقاق''': ابن درید (م. 321ق.)، به کوشش عبدالسلام، بیروت، دار الجیل، 1411ق.

*'''الاصابه''': ابن حجر العسقلانی (م. 852ق.)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.

*'''الاعلام''': الزرکلی (م. 1396ق.)، بیروت، دار العلم للملایین، 1997م.

*'''اعیان الشیعه''': سید محسن الامین (م. 1371ق.)، به کوشش حسن الامین، بیروت، دار التعارف.

*'''الاغانی''': ابوالفرج الاصفهانی (م. 356ق.) ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1415ق.

*'''الاماکن''': محمد الحازمی (م. 584ق.).

*'''الامکنة و المیاه''': نصر بن عبدالرحمن الاسکندری (م. 561ق.)، ریاض، مرکز البحوث و الدراسات الاسلامیه، 1425ق.

*'''انساب الاشراف''': البلاذری (م. 279ق.)، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت، دار الفکر، 1417ق.

*'''الانساب''': عبدالکریم السمعانی (م. 562ق.) ، به کوشش عبدالرحمن، حیدرآباد، دائرة المعارف العثمانیه، 1382ق.

*'''تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر''': الذهبی (م. 748ق.) ، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، 1410ق.

*'''جمهرة انساب العرب''': ابن حزم (م. 456ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1418ق.

*'''شفاء الغرام''': محمد الفاسی (م. 832ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1421ق.

*'''الصحاح''': الجوهری (م. 393ق.)، به کوشش العطار، بیروت، دار العلم للملایین، 1407ق.

*'''علی فی الکتاب و السنة و الادب''': حسین الشاکری، قم، مؤلف، 1418ق.

*'''الغدیر''': الامینی (م. 1390ق.)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1366ش.

*'''اللباب فی تهذیب الانساب''': ابن اثیر (م. 630ق.)، به کوشش احسان عباس، بیروت، دار صادر.

*'''مراصد الاطلاع''': صفی‌الدین عبدالمؤمن بغدادی (م. 739ق.)، بیروت، دار الجیل، 1412ق.

*'''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م.

*'''معجم قبائل العرب''': عمر کحّاله، بیروت، الرساله، 1405ق.

*'''مناقب آل ابی‌طالب''': ابن شهرآشوب (م. 588ق.)، به کوشش گروهی از اساتید نجف، نجف، المکتبة الحیدریه، 1376ق.
@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه اطلاعات خاندان
+{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi  }}
-| نام             = بنی‌حمان
-| تصویر           =
-| اندازه تصویر    =
-| نام کامل        = بنی‌حمان
-| نسب             = حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد
-| محل حکومت       =
-| مدت حکومت       =
-| مکان قبیله      = [[مکه]]، [[بصره]]
-| سرسلسله         = حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد
-| اشخاص مهم       =
-| جمعیت           =
-| جنگ‌ها           =
-| شاخه‌ای از       = [[بنی‌تمیم]]
-| زیرشاخه‌ها       =
-| مهم‌ترین اقدامات =
-| مناصب مهم       = تولیت [[کعبه]]
-| مذهب            =
-}}
-بنی‌حِمّان، از متولیان [[کعبه]] در عصر جاهلی بودند.
-آنان فرزندان [[حمان بن عبدالعزی]] از قبیله [[بنی‌تمیم]] و [[عرب عدنانی]] بودند و پس از مرگ [[ابوخفاد اسدی]] تولیت [[کعبه]] را بر عهده گرفتند. گزارش‌هایی مبنی بر سکونت برخی از بنی‌حمان در [[بصره]]، [[کوفه]] و [[یمن]] وجود دارد.
-برخی از افراد بنی‌حمان جزء [[محدثان]]، [[صحابه]] و شاعران مشهور هستند.
-==پیشینه==
-[[حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد]]<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص374.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93.</ref> از بزرگان تیره [[بنی‌سعد بن زید مناة]] از قبیله [[بنی‌تمیم]] از [[عرب عدنانی]] (شمالی) بود.<ref>. الاشتقاق، ص246.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref> حمان فرزندانی به نام مُره، خیزَق/ خیسق، هَمام، مخاشن و عامر داشت.<ref>. انساب الاشراف، ج13، ص374.</ref> از این رو، اینان را بنی‌حمان و حمانی خوانده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref> در برخی از منابع، از او با عنوان بنی‌جمان یاد شده که تصحیف حمان است.<ref>. نک: الغدیر، ج3، ص57.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج6، ص225.</ref>
-==تولیت کعبه==
-به گزارش فاکهی و [[فاسی]]، در دوران جاهلی و پس از مرگ [[ابوخفاد اسدی]]، تولیت خانه خدا را فرزندان حمان/ جمان بر عهده گرفتند و سپس این مقام به [[اضبط بن قریع|اضبط بن قُرَیع]]<ref>. اخبار مکه، ج5، ص152.</ref><ref>شفاء الغرام، ج2، ص36.</ref> (عمرو) بن عوف بن کعب از بزرگان بنی‌تمیم، از تیره بنی‌سعد بن زید مناة واگذار شد.<ref>. معجم البلدان، ج1، ص219.</ref><ref>الصحاح، ج3، ص1264.</ref><ref>الانساب، ج1، ص298، «پاورقی. </ref> منابع درباره این که کدام یک از فرزندان حمان متولی [[کعبه]] بود، ساکت هستند. نیز از هنگام و مدت تولیت و کارهای آن‌ها در [[مکه]]، گزارشی در دست نیست.
-==سکونت در بصره==
+[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
-بر پایه گزارش برخی از جغرافی‌نویسان، در [[بصره]] محل‌هایی به نام قبیله «حمان» وجود داشته است.<ref>. الاماکن، ص87.</ref><ref>معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص423.</ref> برخی از افرادی که در این محله سکونت داشته‌اند، به این نام معروف شده‌اند، هر چند از این قبیله نبوده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57.</ref> به نظر می‌رسد که بنی‌حمان پس از فتوحات در آن شهر ساکن شده و محله‌ای به خود اختصاص داده باشند. برخی از منابع از سکونت آن‌ها در کوفه گزارش داده‌اند.<ref>. الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93، «پاورقی. </ref> گزارش‌هایی از وجود فقیهان و دانشوران بنی‌حمان در [[یمن]] و بصره حکایت دارند.<ref>. معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref><ref>الاماکن، ص87.</ref>
+بنی‌حِمّان: از متولیان کعبه در عصر جاهلی
+حمان بن عبدالعزی بن کعب بن سعد<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص374.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93.</ref>از بزرگان تیره بنی‌سعد بن زید مناة از قبیله بنی‌تمیم از عرب عدنانی (شمالی) بود.<ref>. الاشتقاق، ص246.</ref><ref>جمهرة انساب العرب، ص213، 220.</ref><ref>معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref>حمان فرزندانی به نام مُره، خیزَق/ خیسق، هَمام، مخاشن و عامر داشت.<ref>. انساب الاشراف، ج13، ص374.</ref>از این رو، اینان را بنی‌حمان و حمانی خوانده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref>در برخی از منابع، از او با عنوان بنی‌جمان یاد شده که تصحیف حمان است.<ref>. نک: الغدیر، ج3، ص57.</ref><ref>اعیان الشیعه، ج6، ص225.</ref>
-==نام‌آوران==
+به گزارش فاکهی و فاسی، در دوران جاهلی و پس از مرگ ابوخفاد اسدی، تولیت خانه خدا را فرزندان حمان/ جمان بر عهده گرفتند و سپس این مقام به اضبط بن قُرَیع<ref>. اخبار مکه، ج5، ص152.</ref><ref>شفاء الغرام، ج2، ص36.</ref> (عمرو) بن عوف بن کعب از بزرگان بنی‌تمیم، از تیره بنی‌سعد بن زید مناة واگذار شد.<ref>. معجم البلدان، ج1، ص219.</ref><ref>الصحاح، ج3، ص1264.</ref><ref>الانساب، ج1، ص298، «پاورقی. </ref>منابع درباره این که کدام یک از فرزندان حمان متولی کعبه بود، ساکت هستند. نیز از هنگام و مدت تولیت و کارهای آن‌ها در مکه، گزارشی در دست نیست.
+بر پایه گزارش برخی از جغرافی‌نویسان، در بصره محل‌هایی به نام قبیله «حمان» وجود داشته است.<ref>. الاماکن، ص87.</ref><ref>معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص423.</ref>برخی از افرادی که در این محله سکونت داشته‌اند، به این نام معروف شده‌اند، هر چند از این قبیله نبوده‌اند.<ref>. معجم البلدان، ج2، ص300.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57.</ref>به نظر می‌رسد که بنی‌حمان پس از فتوحات در آن شهر ساکن شده و محله‌ای به خود اختصاص داده باشند. برخی از منابع از سکونت آن‌ها در کوفه گزارش داده‌اند.<ref>. الانساب، ج4، ص236.</ref><ref>اللباب، ج1، ص386.</ref><ref>تاریخ الاسلام، ج12، ص93، «پاورقی. </ref>گزارش‌هایی از وجود فقیهان و دانشوران بنی‌حمان در یمن و بصره حکایت دارند.<ref>. معجم قبائل العرب، ج1، ص295.</ref><ref>الاماکن، ص87.</ref>از محدثان آن‌ها می‌توان به یحیی بن عبدالحمید حمانی اشاره کرد که فاکهی از او در چند جای کتابش یاد کرده و روایاتی از وی درباره چگونگی طواف برخی از صحابه آورده است.<ref>. اخبار مکه، ج1، ص284، 342.</ref>نباتة بن عبدالله حمانی معروف به ابوالاسد از مردم دینور<ref>. الاغانی، ج14، ص340.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص7.</ref>و ابونخیله ابوالجنید بن زائده (م. 145ق.)  از شاعران مشهور<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص375، الاصابه، ج2، ص474.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص15.</ref>و شخصیت‌های بنی‌حمان هستند. ابوالحسین علی بن محمد افوه حمانی (م. 301ق.)  از همین خاندان، در وصف امام علی (علیه‌السّلام) و روز غدیر سروده‌ای دارد.<ref>. المناقب، ج2، ص147.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57، 274.</ref><ref>علی فی الکتاب و السنة و الادب، ج4، ص69-70.</ref>حصین بن مُشمت از جمله صحابه‌ای است که پس از بیعت با رسول خدا(ص) آبی را به عنوان اقطاع از او دریافت کرد.<ref>. الاستیعاب، ج1، ص354.</ref><ref>الامکنة و المیاه، ج2، ص46.</ref>نیز محرز بن ورز بن عمران بن شعیب از محدثان است و به بنی‌حمان نسب می‌برد.<ref>. جمهرة انساب العرب، ص220</ref>
-از محدثان آن‌ها می‌توان به [[یحیی بن عبدالحمید حمانی]] اشاره کرد که [[فاکهی]] از او در چند جای کتابش یاد کرده و روایاتی از وی درباره چگونگی [[طواف]] برخی از [[صحابه]] آورده است.<ref>. اخبار مکه، ج1، ص284، 342.</ref> [[نباتة بن عبدالله حمانی]] معروف به ابوالاسد از مردم دینور<ref>. الاغانی، ج14، ص340.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص7.</ref> و ابونخیله [[ابوالجنید بن زائده]] (م. 145ق.) از شاعران مشهور<ref>. انساب الاشراف، ج12، ص375، الاصابه، ج2، ص474.</ref><ref>الاعلام، ج8، ص15.</ref> و شخصیت‌های بنی‌حمان هستند.
-ابوالحسین علی بن محمد افوه حمانی (م. 301ق.) از همین خاندان، در وصف [[امام علی(ع)]] و روز [[غدیر]] سروده‌ای دارد.<ref>. المناقب، ج2، ص147.</ref><ref>الغدیر، ج3، ص57، 274.</ref><ref>علی فی الکتاب و السنة و الادب، ج4، ص69-70.</ref> [[حصین مشمت|حصین بن مُشمت]] از جمله صحابه‌ای است که پس از بیعت با [[رسول خدا(ص)]] آبی را به عنوان [[اقطاع]] از او دریافت کرد.<ref>. الاستیعاب، ج1، ص354.</ref><ref>الامکنة و المیاه، ج2، ص46.</ref> نیز محرز بن ورز بن عمران بن شعیب از محدثان است و به بنی‌حمان نسب می‌برد.<ref>. جمهرة انساب العرب، ص220</ref>
 ==پانویس==
 {{پانویس}}
@@ خط ۹۱: / خط ۵۸: @@
 *'''مناقب آل ابی‌طالب''': ابن شهرآشوب (م. 588ق.)، به کوشش گروهی از اساتید نجف، نجف، المکتبة الحیدریه، 1376ق.
-{{پایان}}
-{{قبایل عرب}}
-[[رده:قبایل عرب]]
-[[رده:قبایل عربستان]]
-[[رده:قبایل صاحب منصب]]
-[[رده:قبایل مکه]]