در حال ویرایش بنی‌قریظه (بخش)

==تقابل بنی‌قریظه با بنی‌نضیر==

تقابل بنی‌قریظه با بنی‌نضیر در منابع بیشتر از مناسبات آن‌ها با دیگر یهود مانند بنی‌قینقاع بازتاب یافته است. آن دو قبیله با یاری گرفتن از متحدان اوسی (هم‌پیمان بنی‌قریظه) و خزرجی (هم پیمان بنی‌نضیر) برخلاف دستور [[تورات]]، در برابر هم قرار می‌گرفتند و پس از نبرد، با پرداخت [[فدیه]]، اسیران خود را آزاد می‏‌کردند.<ref>جامع البیان، ج1، ص559-560؛ غرر التبیان، ص208؛ تفسیر قرطبی، ج2، ص20.</ref>

خداوند با یادآوری پیمان یهود، همراه بازداشتن آن‌ها از پیمان‏‌شکنی، رسوایی در زندگی دنیا و عذاب در رستاخیز را به آن‌ها گوشزد می‏‌کند: {{قلم رنگ|سبز|﴿وَ اِذْ اَخَذْنا میثاقَکُمْ لا تَسْفِکُونَ دِماءَکُمْ وَ لا تُخْرِجُونَ اَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ ثُمَّ اَقْرَرْتُمْ وَ اَنْتُمْ تَشْهَدُونَ﴾}} ([[سوره بقره]]، آیه 84). 

رفتار تبعیض‌آمیز و متکبرانه بنی‌نضیر با بنی‌قریظه در دریافت دیه کشتگان و مجروحانشان از مهم‌ترین علل اختلاف آن‌ها با یکدیگر بود. برپایه گزارش مفسران، بنی‌قریظه در برابر آزادی اسیری از بنی‌نضیر و یا کشته شدن فردی از خود، تنها 70 بار شتر خرما دریافت می‌کردند<ref>جامع البیان، ج6، ص351؛ التفسیر الکبیر، ج12، ص15.</ref>؛

اما بنی‌نضیر قاتل را قصاص و یا دو برابر بنی‌قریظه دیه یا فدیه می‌گرفتند.<ref>کشف الاسرار، ج1، ص473؛ تفسیر قرطبی، ج6، ص176؛ تفسیر ابن کثیر، ج1، ص215.</ref> از این‌رو، بنی‌قریظه با [[هجرت رسول خدا]] به یثرب، برای رهایی از رفتار تبعیض‌آمیز بنی‌نضیر، به داوری نزد پیامبر آمدند.

برخی مفسران آیات 37-38،<ref>جامع البیان، ج6، ص315؛ التفسیر الکبیر، ج11، ص235.</ref> 49 <ref>روض الجنان، ج6، ص412؛ التکمیل و الاتمام، ص113.</ref> و 50 [[سوره مائده]] را مربوط به پدیده تبعیض میان این دو طایفه دانسته‌اند.<ref>روض الجنان، ج6، ص412؛ التکمیل و الاتمام، ص113.</ref> خداوند در آیه 41 سوره مائده پیامبر را از نیت یهود در ارجاع داوری به او آگاه ساخت؛ زیرا هریک از این دو قبیله تنها در صورتی به دیدگاه او گردن می‌‏نهاد که به‌سود آن‌ها باشد و درصدد بود تا با تحریف گفتار و حکم پیامبر، آن را به سود خود تفسیر کند.<ref>جامع البیان، ج6، ص323؛ مجمع البیان، ج3، ص300-301؛ نور الثقلین، ج1، ص629-630.</ref>

در آیه 42 سوره مائده خداوند پیامبر را میان داوری یا اعراض از آن‌ها مخیر ساخت: {{قلم رنگ|سبز|﴿... فَاِنْ جاؤُکَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ اَوْ اَعْرِضْ عَنْهُمْ...﴾}}<ref>جامع البیان، ج6، ص330؛ تفسیر ابن کثیر، ج2، ص63؛ الدر المنثور، ج2، ص283-285.</ref> داور قرار دادن پیامبر از سوی یهود در حالی صورت می‌گرفت که احکام مسائل مورد اختلاف در تورات آمده بود و پیامبران پیشین نیز بر پایه همان کتاب میان یهودیان حکم می‌کردند.<ref>جامع البیان، ج6، ص345.</ref>