در حال ویرایش بوی خوش (فتاوای مراجع)

{{مقاله فقهی۲
| بوی خوش|بوی خوش}}
==حکم استفاده از مواد خوش‌بو==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله استعمال عطریات
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' [از محرمات احرام است:] [[استعمال عطریات]]؛ از قبیل مشک و زعفران و کافور و عود و عنبر، بلکه مطلق عطر، هر قسم که باشد.{{توضیح مساله|*|
* '''آیت‌الله بهجت:''' [[حرمت]] در غیر طیب مسلم الحرمه؛ مانند مشک و زعفران و عنبر و کافور و ورس، معلوم نیست، بلکه جواز آن شمّاً و استعمالاً خالی از وجه نیست، اگرچه [[احتیاط]] در اجتناب عامه بوی خوش است.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' این [[حکم]] در غیر زعفران و عود و عنبر و مشک و ورس، مبنی بر [[احتیاط مستحب]] است.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' بنا بر احتیاط، استعمال صابون و شامپوی معطر [در حال [[احرام]]] [[جایز]] نیست.
* '''آیت‌الله خویی:''' احوط اجتناب از هر بوی خوشی غیر از اینهاست.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بوییدن مطلق اشیاء خوشبو، خواه از عطریات باشد یا گل‌ها و سبزیجات خوشبو، بلکه بوییدن میوه‌جات خوشبو بر [[محرم]] حرام است؛ لکن حرمت انواع دیگر استعمال عطریات مانند مالیدن آنها به بدن و لباسی که پوشیده مخصوص زعفران و مشک و عود و عنبر و ورس و عطرهایی است که در این سطح یا قوی‌تر از آنهاست و لذا هرگونه استفاده از عطرهایی که امروزه متداول است بر محرم [[حرام]] است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' استعمال عطریات چه به عنوان بوییدن و یا مالیدن به لباس و بدن و یا خوردن باشد و استعمال صابون‌ها و شامپوهای معطر نیز برای محرم جایز نیست.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' بر محرم حرام است استعمال هر ماده‌ای که برای خوشبو کردن بدن یا لباس یا خوراک یا غیر آنها مورد استفاده واقع می‌شود چه استعمال به بوییدن باشد یا خوردن یا مالیدن یا رنگ کردن یا بخور دادن و [[احتیاط واجب]] آن است که از شامپو و صابون و سیگاری که بوی خوش دارد نیز اجتناب کند.
* '''آیت‌الله نوری:''' اگر صابون و شامپو دارای بوی خوش باشد، باید مُحرم از آن اجتناب کند.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|*}}
|}
==عطر==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 335
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' مالیدن عطر بر بدن و لباس جایز نیست و همین طور پوشیدن لباسی که بوی عطر می‌دهد، اگرچه قبلاً به آن عطر مالیده شده باشد.  {{توضیح مساله|335|
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بوییدن مطلق اشیاء خوشبو، خواه از عطریات باشد یا گل‌ها و سبزیجات خوشبو، بلکه بوییدن میوه‌جات خوشبو بر [[محرم]] حرام است؛ لکن حرمت انواع دیگر استعمال عطریات مانند مالیدن آنها به بدن و لباسی که پوشیده مخصوص زعفران و مشک و عود و عنبر و ورس و عطرهایی است که در این سطح یا قوی‌تر از آنهاست و لذا هرگونه استفاده از عطرهایی که امروزه متداول است بر محرم [[حرام]] است.
* '''آیت‌الله مکارم:''' یا پراکندن در فضا به وسیله اسپری و مانند آن.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|335}}
|}

== خوردن چیز خوش‌بو ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 336
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' خوردن چیزی که در آن چیزی است که بوی خوش می‌دهد؛ مثل زعفران، [[جایز]] نیست.  {{توضیح مساله|336|
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' خوردن غذایی که در آن زعفران وجود دارد، برای [[محرم]] جایز نیست.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' خوردن چیزهای خوشبویی که در سطح زعفران یا قوی‌تر از آن است جایز نیست؛ بنابراین خوردن گل‌ها و سبزیجات و میوه‌جات خوشبو بر محرم جایز است، ولی باید مواظبت کند ـ ولو با گرفتن بینی ـ که بوی خوش آنها به مشامش نرسد.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|336}}
|}

== در صورت ضرورت ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 337
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اگر به پوشیدن لباس یا خوردن غذایی که بوی خوش می‌دهد [[اضطرار]] پیدا کند، بايد دماغ خود را بگيرد که بوي خوش به آن نرسد.{{توضیح مساله|337|
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' بنا بر [[احتیاط]] لازم.
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم:''' مگر اینکه موجب [[عسر و حرج]] باشد.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|337}}
|}

== گل‌ها و سبزی‌ها ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 338
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' از گل‌ها یا سبزی‌هایی که بوی خوش می‌دهد باید اجتناب کند،{{توضیح مساله|338|
* '''آیت‌الله بهجت:''' [[حرمت]] در غیر طیب مسلم الحرمه؛ مانند مشک و زعفران و عنبر و کافور و ورس، معلوم نیست، بلکه جواز آن شمّاً و استعمالاً خالی از وجه نیست، اگرچه [[احتیاط]] در اجتناب عامه بوی خوش است.
* '''آیت‌الله خویی:''' احوط اجتناب از هر بوی خوشی غیر از اینهاست.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' چنان‌که گذشت حکم در غیر زعفران و عود و عنبر و ورس و مشک، مبنی بر [[احتیاط مستحب]] است.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' بنا بر احتیاط واجب، باید محرم از بوییدن هر چیز معطر اجتناب کند، هرچند به آن عطر اطلاق نشود، مانند گل‌ها و سبزیجات و میوه‌های خوشبو.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بوییدن مطلق اشیاء خوشبو، خواه از عطریات باشد یا گل‌ها و سبزیجات خوشبو، بلکه بوییدن میوه‌جات خوشبو بر [[محرم]] حرام است؛ لکن حرمت انواع دیگر استعمال عطریات مانند مالیدن آنها به بدن و لباسی که پوشیده مخصوص زعفران و مشک و عود و عنبر و ورس و عطرهایی است که در این سطح یا قوی‌تر از آنهاست و لذا هرگونه استفاده از عطرهایی که امروزه متداول است بر محرم [[حرام]] است. خوردن چیزهای خوشبویی که در سطح زعفران یا قوی‌تر از آن است جایز نیست؛ بنابراین خوردن گل‌ها و سبزیجات و میوه‌جات خوشبو بر محرم جایز است، ولی باید مواظبت کند ـ ولو با گرفتن بینی ـ که بوی خوش آنها به مشامش نرسد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' باید از گل‌هایی که برای عطرگیری کاشته می‌شوند مانند گل محمدی، یاسمن، نیلوفر پرهیز کرد ولی در غیر این نوع گل‌ها اجتناب لازم نیست و از بوییدن نعنا و کلیه سبزی‌های خوشبو خودداری شود، ولی استفاده از آنها برای خوراک اشکال ندارد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' این حکم مخصوص گیاهانی است که برای بوییدن مورد استفاده واقع می‌شود، چه از آن [[عطر]] گرفته شود و چه نشود.
* '''آیات عظام صافی، گلپایگانی، مکارم:''' بنا بر احتیاط واجب از تمام گل‌ها اجتناب کند.
}}
مگر بعضی انواع که صحرایی است؛ مثل «بومادران» و «درمنه» و «خزامی» که می‌گویند از خوشبوترین گل‌هاست.
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|338}}
|}

== دارچین و هل و زنجبیل ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 339
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' [[احتیاط]] آن است که از «دارچین» و «زنجبیل» و «هل» و امثال آنها اجتناب کند، اگرچه اقوی [[حرام]] نبودن آنهاست.  {{توضیح مساله|339|
* '''آیت‌الله سبحانی:''' از بوییدن و خوردن چیزهای خوشبویی مثل زنجبیل و دارچین خودداری شود.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' [[حرمت]] شامل آنها نیز می‌شود.
* '''آیت‌الله بهجت:''' [[حرمت]] در غیر طیب مسلم الحرمه؛ مانند مشک و زعفران و عنبر و کافور و ورس، معلوم نیست، بلکه جواز آن شمّاً و استعمالاً خالی از وجه نیست، اگرچه [[احتیاط]] در اجتناب عامه بوی خوش است.
* '''آیت‌الله خویی:''' احوط اجتناب از هر بوی خوشی غیر از اینهاست.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' چنان‌که گذشت حکم در غیر زعفران و عود و عنبر و ورس و مشک، مبنی بر احتیاط مستحب است.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' بنا بر احتیاط واجب، باید محرم از بوییدن هر چیز معطر اجتناب کند، هرچند به آن عطر اطلاق نشود، مانند گل‌ها و سبزیجات و میوه‌های خوشبو.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بوییدن مطلق اشیاء خوشبو، خواه از عطریات باشد یا گل‌ها و سبزیجات خوشبو، بلکه بوییدن میوه‌جات خوشبو بر [[محرم]] حرام است؛ لکن حرمت انواع دیگر استعمال عطریات مانند مالیدن آنها به بدن و لباسی که پوشیده مخصوص زعفران و مشک و عود و عنبر و ورس و عطرهایی است که در این سطح یا قوی‌تر از آنهاست و لذا هرگونه استفاده از عطرهایی که امروزه متداول است بر محرم [[حرام]] است. خوردن چیزهای خوشبویی که در سطح زعفران یا قوی‌تر از آن است جایز نیست؛ بنابراین خوردن گل‌ها و سبزیجات و میوه‌جات خوشبو بر محرم جایز است، ولی باید مواظبت کند ـ ولو با گرفتن بینی ـ که بوی خوش آنها به مشامش نرسد.
* '''آیات عظام صافی، گلپایگانی، مکارم:''' بنا بر احتیاط واجب از تمام گل‌ها اجتناب کند.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|339}}
|}

== میوه‌های خوش‌بو ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 340
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' از میوه‌های خوشبو؛ از قبیل سیب و بِه، اجتناب لازم نیست و خوردن آنها و بوییدن آنها مانع ندارد، لیکن احتیاط{{توضیح مساله|340|
* '''آیت‌الله تبریزى:''' اولی این است که از بوییدن آنها هنگام خوردن خودداری شود.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله فاضل:''' بنا بر [[احتیاط واجب]] از بوییدن آنها خودداری کند.
* '''آیت‌الله خویی، آیت‌الله سیستانی:''' بنا بر احتیاط از بوییدن آنها هنگام خوردن باید خودداری شود.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' باید مواظبت کند که بوی خوش آنها به مشامش نرسد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' بهتر است از بوییدن آنها خودداری شود.
* '''آیت‌الله صافی:''' بنا بر احتیاط واجب.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' نهایت احتیاط در آن... .
}}آن است که بوییدن را ترک کند.
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|340}}
|}

== بوی بد ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 341
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اقوی حرمت گرفتن دماغ است از بوی بد،{{توضیح مساله|341|
* '''آیت‌الله بهجت:''' بنا بر احوط بلکه اقوی.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' بنا بر احتیاط واجب.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' کسانی ‌که حس بویایی ندارند و یا به علت زکام و یا سرماخوردگی بویی را احساس نمی‌کنند نمی‌توانند به بدن و لباس خود عطر بزنند و یا غذای معطر میل کنند و چنین کسانی بنا بر [[احتیاط]]، بینی خود را از بوی بد نگیرند.
* '''آیت‌الله فاضل:''' و اگر گرفت [[معصیت]] کرده ولی [[کفاره]] ندارد.
}}لکن فرار کردن از بوی بد به تند رفتن عیب ندارد.

|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|341}}
|}
==خرید و فروش ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 342
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' خرید و فروش عطریات اشکال ندارد لیکن نباید آنها را برای امتحان بو کند یا استعمال کند.  {{توضیح مساله|342|
* '''آیت‌الله زنجانی:''' همچنین رفتن [[محرم]] در اماکن خوشبو مانند مغازه‌های عطرفروشی [[جایز]] نیست.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' حتی برای آزمایش.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|342}}
|}
==کفاره==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 343
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' کفاره استعمال بوی خوش یک گوسفند است بنا بر احتیاط واجب.  {{توضیح مساله|343|
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' کفاره‌اش بنا بر مشهور یک گوسفند است، ولی ثبوت کفاره در غیر خوردن، محل اشکال است هرچند احوط [[کفاره]] دادن است.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' احتیاط واجب آن است که برای استفاده عمدی از عطریات و بوی خوش، چه آنهایی که در خوراک از آن استفاده می‌شود مانند زعفران و چه غیر آنها، یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' کفاره خوردن زعفران و مانند آن، یک گوسفند است و سایر انواع استفاده از عطریات، کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' کفاره بوی خوش در صورت استفاده خوردنی یک گوسفند است و در استعمالات دیگر مانند مالیدن به لباس و بدن و بوییدن بنا بر احتیاط باید گوسفند کفاره داده شود.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' هرگاه محرم عمداً مقداری از چیزهای خوشبو را بخورد و یا چیزی را بپوشد که اثر بوی خوش از سابق در آن مانده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید یک گوسفند کفاره بدهد، ولی در غیر این دو مورد، در استفاده از بوی خوش، کفاره [[واجب]] نیست، هرچند احوط کفاره دادن است.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|343}}
|}
==خلوق کعبه==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 344
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' مشهور آن است که استعمال [[خلوق کعبه]] و آن چیزی است که [[کعبه]] را به آن خوشبو می‌کنند [[حرام]] نیست، لکن چون معلوم نیست که [[خلوق]] چیست  {{توضیح مساله|344|
* '''آیت‌الله فاضل:''' ماده خوشبوی مخصوصی است که برای نظافت کعبه استعمال می‌شود.
}}احتیاط  {{توضیح مساله|344|
* '''آیت‌الله بهجت:''' این احتیاط در صورتی است که معلوم باشد دخول آنچه جایز نیست بوییدن آن (ولو به حسب [[احتیاط]] ممنوع باشد) در آن، و معلوم نباشد نامیده شدن آن به خلوق کعبه که خوشبو‌کننده کعبه است با خصوصیتی در ساخت آن) والاّ اقوی عدم حرمت است.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، زنجانی، فاضل:''' این احتیاط لازم نیست.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' این احتیاط لازم نیست و رسیدن بوی خوش پرده کعبه اشکال ندارد و اجتناب از آن لازم نیست و همچنین اگر بدن و یا لباس محرمی در طواف و یا صف جماعت و یا غیر آن بر اثر تماس با دیگران بوی خوش گرفت، اشکال ندارد ولی اختیارا نباید آن را ببوید و اگر در حال احرام کسی به او عطر و یا گلاب پاشید، چون خارج از اختیار است، مانع ندارد ولی نباید اختیارا آن را ببوید.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' خلوق کعبه عطری است که از زعفران و غیر آن گرفته می‌شده است، ولی بعید نیست که اجتناب از بوی خوش کعبه لازم نباشد و بتوان آن را استشمام کرد.
}}آن است که اجتناب کند از بوی خوشی که در کعبه است.

|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|344}}
|}
==کفاره در صورت تکرار==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 345
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اگر بوی خوش را مکرر استعمال کرد در وقتِ واحد، بعید نیست یک گوسفند کفایت کند،  {{توضیح مساله|345|
* '''آیت‌الله بهجت:''' با تخلل تکفیر کفاره دارد و بدون آن احتیاط است.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' چنانچه گذشت کفاره در غیر خوردن مبنی بر [[احتیاط وجوبی]] است و در صورت تکرار احتیاط در تعدد کفاره است.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' تکرر استعمال طیب در یک زمان تا حدی که عرفاً آن را یک بار استعمال کردن بدانند، کفاره را متعدد نمی‌کند و در غیر آن علی ‌الظاهر باید کفاره را به تعداد استعمال تکرار کند و عدم تخلل کفاره تأثیری ندارد.
* '''آیت‌الله خویی:''' متعرض این مسئله نشده‌اند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' کفاره استعمال بوی خوش در صورتی که خوردنی باشد یک گوسفند است و در استعمالات دیگر مانند مالیدن به لباس و بدن و بوییدن آنها احتیاطاً یک گوسفند است؛ اگر در یک وقت چند بار بوی خوش استفاده کرد یک کفاره [[واجب]] است و اگر در اوقات مختلف این کار را انجام داد کفاره مکرر می‌شود و اگر غذای خوشبویی را خورد و فوراً کفاره را داد و سپس دوباره از آن استفاده کرد کفاره تکرار می‌شود و این حکم در بوییدن تنها بنا بر احتیاط است.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' در صورت تکرار [[کفاره]] هم تکرار شود.
}}لیکن احتیاط در تعدد است، و اگر در اوقات متعدده استعمال کرد احتیاط ترک نشود ،{{توضیح مساله|345|
* '''آیت‌الله زنجانی:''' اگر در یک احرام باشد یک کفاره کافی است، مگر در خوردن غذای معطر که چنانچه بعد از کفاره دادن، دوباره غذای معطر بخورد باید دوباره کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' کفاره با تعدد لبس یا خوردن طیب مکرر می‌شود چه در بین آن کفاره داده باشد یا نداده باشد.
* '''آیت‌الله فاضل:''' بنا بر اقوی کفاره را باید متعدد بدهد.
}} و اگر بعد از استعمال کفاره داد و باز استعمال کرد [[واجب]] است که باز کفاره بدهد.

|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|345}}
|}
==منبع==
{{برگرفتگی
 | پیش از لینک = 
 | منبع = صفحه 196 تا 200 کتاب مناسک حج
 | لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=196
 | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
}}

[[رده:فتواها درباره محرمات احرام]]

== مقالات مرتبط ==
*[[بوی خوش]]