در حال ویرایش تاریخ نگاری محلی مدینه (بخش)

==آثار نخستین ==

برخی از منابع، نخستین تاریخ محلی مدینه را کتاب [[اخبار المدینه (ابن زباله)|اخبار المدینه ابن زباله]] (زنده در 199ق.) دانسته‌اند.<ref>وفا الوفاءباخبار دارالمصطفی، ج2، ص65؛ تاریخ المدینه المنوره، «ل»</ref> این اثر، امروزه متنی مفقود به شمار می‌آید؛ اما نقل قول‌های متعددی از آن در منابع دوره‌های بعدی به جای مانده است.برخی دیگر، نخستین متن نگاشته‌شده در تاریخ مدینه را از [[عبدالعزیز ابن عمران مَدَنی]] دانسته‌اند که گزارش‌های تاریخی فراوانی درباره [[مدینه]] از وی به واسطه شاگردش، ابوغسّان محمد بن یحیی مدنی (زنده در 190ق.)، روایت شده است.<ref>العرب، ص 98-100</ref> برخی نیز برآنند که نخستین تاریخ‌محلی مدینه نوشته ابوغسّان مدنی دانسته است که تاریخ‌نگاران بعدی، به ویژه [[ابن شبه|ابن شبّه]]، گزارش‌های تاریخی فراوانی را از او روایت کرده‌اند.<ref>«ابو غَسّان محمد بن یحیی المدنی وکتابه المفقود اخبار المدینة» ، ص 189-203</ref> 

از میان تاریخ‌های محلی مدینه در سده‌های نخست اسلامی تنها بخشی از کتاب [[اخبار المدینه (ابن شبه)|اخبار المدینه ابن شَبَّه]](د. 262ق.) در دسترس ما است و به چاپ رسیده است. از دیگر آثار اولیه در تاریخ مدینه باید به [[اخبار المدینه (علوی)|اخبار المدینه]] یحیی بن حسن علوی مدنی (د. 277ق.) اشاره کرد که سمهودی در قرن هشتم از او فراوان نقل کرده است.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۶۵.</ref> 

افزون بر این، شواهدی بر وجود تاریخ‌های دیگری برای [[مدینه]] از جمله [[اخبار المدینه مدائنی]] (د. 225ق.)، [[اخبار المدینه (زبیر بن بکار)|اخبار المدینه زبیر بن بکّار]] (د. 256)<ref>ابن حجر در الاصابه از او نقل کرده است. نک: الاصابه، ج۳، ص۴۷۱؛ ج۴، ص۲۷۸-۲۷۹، ۴۴۸.</ref> و کتاب [[المدینه وأخبارها]] اثر [[عبدالله بن ابی‌سعد وراق|عبدالله بن ابی‌سعد ورّاق]] (د. 274ق.) <ref>الفهرست، ج1-2، ص335</ref> وجود دارد که در منابع تاریخی دوره‌های بعد، نقل قول‌های بسیار کمتری از آنها به چشم می‌خورد.