در حال ویرایش تربت
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تربت''' امام حسین(ع)، خاکی است که از اطراف [[قبر امام حسین(ع)]] برداشته | {{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۱۴]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} | ||
'''تربت''' امام حسین(ع)، خاکی است که از اطراف [[قبر امام حسین(ع)]] برداشته و محدوده برداشتن آن از ۲۰ ذراع تا ۵ فرسنگ گفته شده است. فقیهان [[شیعه]] خوردن آن را به اندازه کم به نیت شفا جایز و حفظ احترام آن را واجب دانستهاند. روایات، آن را ایمن بخش و شفادهنده معرفی کردهاند. دیگر کاربردهای آن ساخت تسبیح، سجدهگاه، برداشتن کام نوزاد و دفن همراه میت معرفی شده است. | |||
تربت [[امام حسین(ع)]] در برخی از مقاطع تاریخ به رنگ خون درآمده است. | تربت [[امام حسین(ع)]] در برخی از مقاطع تاریخ به رنگ خون درآمده است. | ||
==محدوده== | ==محدوده== | ||
تربت از اطراف قبر امام حسین(ع) برداشته میشود. در روایات درباره محدوده برداشتن تربت، فاصلههای گوناگون از قبر امام حسین(ع) ذکر شده است؛ مانند ۲۰ ذراع<ref>مصباح المتهجد، ج۲، ص۷۳۲. کامل الزیارات، ص۱۱۲.</ref>، ۱ میل (۱۸۰۰متر)،<ref>وسائل الشيعه، ج ۱۴، ص ۵۱۳. کامل الزیارات، ص۲۷۵.</ref> و ۵ فرسنگ.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۷۹.</ref> برخی از فقیهان معتقدند همه روایات درست است؛ با این توضیح که هر چه خاک، به قبر امام حسین(ع) نزدیکتر باشد ارزش و کارایی آن بیشتر است.<ref>مسالک الافهام، ج۱۲، ص۶۸.</ref> | تربت از اطراف قبر امام حسین(ع) برداشته میشود. در روایات درباره محدوده برداشتن تربت، فاصلههای گوناگون از قبر امام حسین(ع) ذکر شده است؛ مانند ۲۰ ذراع<ref>مصباح المتهجد، ج۲، ص۷۳۲. کامل الزیارات، ص۱۱۲.</ref>، ۱ میل (۱۸۰۰متر)، <ref>وسائل الشيعه، ج ۱۴، ص ۵۱۳. کامل الزیارات، ص۲۷۵.</ref> و ۵ فرسنگ.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۷۹.</ref> برخی از فقیهان معتقدند همه روایات درست است؛ با این توضیح که هر چه خاک، به قبر امام حسین(ع) نزدیکتر باشد ارزش و کارایی آن بیشتر است.<ref>مسالک الافهام، ج۱۲، ص۶۸.</ref> | ||
==حلال بودن== | ==حلال بودن== | ||
فقیهان [[شیعه]]، خوردن هر گونه خاكى را حرام دانستهاند، به جز تربت [[امام حسین(ع)]] كه خوردن اندكى از آن را برای شفا گرفتن جايز دانستهاند.<ref>مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۵، ص۱۶۵؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ٢۶٢٨</ref> خوردن آن بیشتر از یک نخود جایز نبوده<ref>کتاب المزار، ص۱۴۷؛ الدعوات للراوندي؛ ص 186، ح 515؛ مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۵، ص۱۶۵.</ref> و برای شفا یافتن به اندازه سر مورچه کافی دانسته شده است.<ref>مصباح المتهجد للطوسي، ج۲، ص۷۳۲.</ref> | فقیهان [[شیعه]]، خوردن هر گونه خاكى را حرام دانستهاند، به جز تربت [[امام حسین(ع)]] كه خوردن اندكى از آن را برای شفا گرفتن جايز دانستهاند.<ref>مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۵، ص۱۶۵؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ٢۶٢٨</ref> خوردن آن بیشتر از یک نخود جایز نبوده<ref>کتاب المزار، ص۱۴۷؛ الدعوات للراوندي؛ ص 186، ح 515؛ مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۵، ص۱۶۵.</ref> و برای شفا یافتن به اندازه سر مورچه کافی دانسته شده است.<ref>مصباح المتهجد للطوسي، ج۲، ص۷۳۲.</ref> | ||
==حفظ احترام== | ==واجب بودن حفظ احترام== | ||
فقیهان شیعه حفظ احترام تربت را لازم و | فقیهان شیعه حفظ احترام تربت را لازم و بى احترامى به آن را مانند نجس کردن<ref>العروة الوثقی، ج۱، ص۹۱؛ مختلف الشیعه، ج۱، ص۲۶۷.</ref> و انداختن آن در جایی که بیاحترامی باشد حرام دانستهاند. اگر در جایی مانند چاهی بیافتد که به آن بیاحترامی باشد و امکان بیرون آوردن آن نباشد، فقیهان تعطیل کردن چاه را در صورت امکان واجب دانستهاند.<ref>احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، ج۱، ص۵۸.</ref> | ||
==کاربرد== | ==کاربرد== | ||
===تبرک=== | ===تبرک=== | ||
بوييدن تربت، بوسيدن، | بوييدن تربت، بوسيدن، بر چشم و دیگر اعضای بدن مالیدن مستحب دانسته شده است.<ref>وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۲۳؛ احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، ج۱، ص۵۸.</ref> | ||
===برداشتن کام نوزاد=== | ===برداشتن کام نوزاد=== | ||
خط ۲۰: | خط ۲۴: | ||
===سجدهگاه=== | ===سجدهگاه=== | ||
فقیهان شیعه سجده بر تربت را در حال [[نماز]] مستحب دانستهاند.<ref>وسائل الشيعة، ج5، ص365؛ هداية الأمة، ج2، ص237؛ العروة الوثقى، ج ۲، ص۵۹۳؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ١٠٨٣.</ref> در برخی روایات گفته شده سجده بر تربت، حجابهای هفتگانه را کناره زده<ref>بحار | فقیهان شیعه سجده بر تربت را در حال [[نماز]] مستحب دانستهاند.<ref>وسائل الشيعة، ج5، ص365؛ هداية الأمة، ج2، ص237؛ العروة الوثقى، ج ۲، ص۵۹۳؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ١٠٨٣.</ref> در برخی روایات گفته شده سجده بر تربت، حجابهای هفتگانه را کناره زده<ref>بحار الأنوار (چاپ بيروت)، ج ٨٢، ص ١۵٣ و ٣٣۴.</ref> و تا زمین هفتم را نورانی میکند.<ref>من لا يحضره الفقيه، ج ١، ص ٢۶٨.</ref> [[امام صادق(ع)]]، جز بر تربت امام حسين(ع)، سجده نمىكرد.<ref>وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۶۶؛ بحارالأنوار، ج٨٢، ص١۵٨.</ref> وی كيسه و دستمال زردى داشت كه در آن، تربت امام حسین(ع) نگه میداشت. هنگام نماز كه مىشد، همان را در جایگاه سجودش مىريخت و بر آن سجده مىكرد.<ref>مصباح المتهجد ج2، ص733؛ الدعوات (للراوندي)، ص188.</ref> | ||
===تسبیح=== | ===تسبیح=== | ||
به باور عالمان شیعه ذكر گفتن با تسبيحى كه از تربت امام حسین(ع) ساخته شده باشد مستحب است. همراه داشتن آن حتی اگر ذکری گفته نشود نیز مستحب دانسته شده است.<ref>کتاب المزار، ص۱۵۰؛ مصباح المتهجد، ج2، ص735.</ref> | به باور عالمان شیعه ذكر گفتن با تسبيحى كه از تربت امام حسین(ع) ساخته شده باشد مستحب است. همراه داشتن آن حتی اگر ذکری گفته نشود نیز مستحب دانسته شده است.<ref>کتاب المزار، ص۱۵۰؛ مصباح المتهجد، ج2، ص735.</ref> | ||
درباره تاریخچه تسبیح تربت گفته شده پس از آنكه [[پيامبر(ص)]] تسبیحات معروف را به [[حضرت فاطمه(س)]] آموخت، او براى شمارش آنها، تسبيحى از نخ پشمين ساخت که به | درباره تاریخچه تسبیح تربت گفته شده پس از آنكه [[پيامبر(ص)]] تسبیحات معروف را به [[حضرت فاطمه(س)]] آموخت، او براى شمارش آنها، تسبيحى از نخ پشمين ساخت که به شماره تکبیرها گره داشت، پس از شهادت [[حمزة بن عبدالمطلب]]، حضرت فاطمه(س) با خاک قبر او مهرههایی ساخت و به نخ کشید و با آن تسبيحات را مىگفت. مردم پس از آن همين گونه عمل كردند، هنگامی که امام حسين(ع) به شهادت رسيد، به خاطر ارزش بسیار تربت او، اين كار درباره تربت قبر او انجام گرفت. <ref>كتاب المزار، ص۱۵۰؛ بحار الأنوار، ج ٨٢، ص٣٣٣ و ٣۴١.</ref> | ||
=== | ===ایمن بخشی=== | ||
همراه داشتن تربت مایهی حفظ از بلاها دانسته شده است.<ref>وسائلالشيعه، ج١١، ص۴٢٧.</ref> | همراه داشتن تربت مایهی حفظ از بلاها دانسته شده است.<ref>وسائلالشيعه، ج١١، ص۴٢٧.</ref> | ||
===شفا=== | ===شفا=== | ||
خوردن هر گونه خاكى حرام است به جز تربت [[امام حسین(ع)]] كه خوردن اندكى از آن به نيّت شفا گرفتن جايز است.<ref>مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۵، ص۱۶۵؛ توضيح المسائل امام خمینی، م ٢۶٢٨.</ref> | |||
برای شفا گرفتن از | برای شفا گرفتن از تربت آدابی گفته شده است: | ||
* '''خواندن دعای مأثور هنگام برداشتن تربت''' | |||
*'''خواندن دعای مأثور هنگام برداشتن تربت''' | :این دعا به منزله اجازه خواستن شمرده شده<ref>مصباح المتهجد، ج۲، 734؛ الدعوات للراوندي، ص186 ح515.</ref> و اگر خوانده نشود نزدیک است خوردن تربت سودی نداشته باشد.<ref>کتاب المزار، ص۱۴۷؛ مصباح المتهجّد، ج۲، ص734 ح 825، الدعوات للراوندي، ص186.</ref> | ||
* '''خواندن سوره قدر''' | |||
:این دعا | |||
*'''خواندن سوره قدر''' | |||
:پس از برداشتن تربت و خواندن دعا و گذاشتن آن در صندوق خواندن سوره قدر سفارش شده است.<ref>مصباح المتهجّد، ج۲، ص734، الدعوات للراوندي، ص186.</ref> | :پس از برداشتن تربت و خواندن دعا و گذاشتن آن در صندوق خواندن سوره قدر سفارش شده است.<ref>مصباح المتهجّد، ج۲، ص734، الدعوات للراوندي، ص186.</ref> | ||
* '''شناخت قدر و جایگاه امام حسین(ع)''' | |||
*'''شناخت قدر و جایگاه امام حسین(ع)''' | :امام صادق(ع) شرط شفا یافتن بیمار توسط تربت را شناخت ارزش و جایگاه امام حسین(ع) دانسته است.<ref>کتاب المزار، ص۱۴۳؛ الدعوات للراوندی، ص185.</ref> | ||
* '''بوسه بر تربت و گذاشتن آن بر چشم و کشیدن آن بر بقیه بدن'''<ref>الأمالي للطوسي، ص318.</ref> | |||
:امام صادق(ع) شرط شفا یافتن بیمار توسط تربت را شناخت ارزش و جایگاه امام حسین(ع) دانسته است.<ref>کتاب المزار، ص۱۴۳؛ الدعوات للراوندی، ص185.</ref> | * '''خواندن دعای مأثور پیش از خوردن تربت''' | ||
:در این دعا طالب شفا نخست خدا را به تربت امام حسین(ع)، بقعه وی و موارد دیگر سوگند داده و از خدا میخواهد در آن، شفا، روزی و سلامتی قرار دهد.<ref>الكافي، ج4، ص589.</ref> | |||
*'''بوسه بر تربت و گذاشتن آن بر چشم و کشیدن آن بر بقیه بدن'''<ref>الأمالي للطوسي، ص318.</ref> | * '''نوشیدن آب و خواندن دعا پس از خوردن تربت''' | ||
*'''خواندن دعای مأثور پیش از خوردن تربت''' | |||
:در این دعا | |||
*'''نوشیدن آب و خواندن دعا پس از خوردن تربت''' | |||
:در این دعا از خداوند روزی گسترده، علم پر بهره و شفا از هر بیماری خواسته شده است.<ref>مصباح المتهجد، ج۲، ص733؛ مکارم الاخلاق، ص۱۶۷.</ref> | :در این دعا از خداوند روزی گسترده، علم پر بهره و شفا از هر بیماری خواسته شده است.<ref>مصباح المتهجد، ج۲، ص733؛ مکارم الاخلاق، ص۱۶۷.</ref> | ||
===دفن همراه میت=== | ===دفن همراه میت=== | ||
مستحب است، هنگام دفن ميت مقدارى تربت همراه او گذاشته شده<ref>المبسوط في فقه الإمامية، ج۱، ص۱۸۶.</ref> و با حنوط{{یادداشت| حنوط: مقدارى كافور كه بر جاهاى سجده ميت مىگذارند: بر پيشانى، كف دستها، سر زانوها و نوك انگشتان بزرگ پاها<ref>ریاض المسائل، ج۱، ص۳۹۱.</ref> }} او نيز آمیخته شود.<ref>هداية الأمة، ج۱، ص۲۷۳.</ref> | مستحب است، هنگام دفن ميت مقدارى تربت همراه او گذاشته شده<ref>المبسوط في فقه الإمامية، ج۱، ص۱۸۶.</ref> و با حنوط{{یادداشت| حنوط: مقدارى كافور كه بر جاهاى سجده ميت مىگذارند: بر پيشانى، كف دستها، سر زانوها و نوك انگشتان بزرگ پاها<ref>ریاض المسائل، ج۱، ص۳۹۱.</ref> }} او نيز آمیخته شود.<ref>هداية الأمة، ج۱، ص۲۷۳.</ref> | ||
==در منابع اهل سنت== | |||
بر پایه برخی منابع [[اهل سنت]]، [[حضرت محمد(ص)]] مقداری خاک را که [[جبرئیل]] برایش آورده بود به همسرش [[ام سلمه]] داد و به رنگ خون درآمدن آن را نشانه کشته شدن [[امام حسین(ع)]] دانست.<ref>معجم كبير طبرانى، ج٣، ص١٠٨.</ref> [[حاکم نیشابوری]]، عالم [[شافعی]] این روایت را ذکر کرده و آن را مطابق با شرط [[بخاری]] و [[مسلم بن حجاج|مسلم]] ، و صحیح دانسته است.<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج۴، ص۴۴۰.</ref> [[احمد بن حنبل]]، یکی از فقیهان چهارگانه اهل سنت در مسند خود از تربت امام حسین(ع) یاد کرده که پیامبر(ص) به [[امام علی(ع)]] داد و او بیاختیار به گریه افتاد.<ref>مسند احمد، ج۲، ص۷۷.</ref> | |||
==به رنگ خون شدن تربت== | ==به رنگ خون شدن تربت== | ||
===عاشورای ۶۱ق=== | ===عاشورای ۶۱ق=== | ||
خاکی از [[کربلا]] که [[جبرئیل]] برای حضرت محمد(ص) آورده و او به همسرش | خاکی از [[کربلا]] که [[جبرئیل]] برای حضرت محمد(ص) آورده و او به همسرش ام سلمه داده بود، در عاشورای سال ۶۱ق هنگام شهادت امام حسین(ع) به رنگ خون درآمد.<ref>معجم كبير طبرانى، ج٣، ص١٠٨.</ref> | ||
===عاشورای ۱۴۳۴ق=== | ===عاشورای ۱۴۳۴ق=== | ||
[[ | در آستانه ظهر [[عاشورا]]ى١۴٣۴ق در موزه [[حرم امام حسين(ع)]] مقدارى از تربت امام حسین(ع) که در موزه به نمايش گذاشته شده بود، به رنگ خون در آمد و اين سرخى تا روز سيزدهم ادامه داشت.<ref>مقاله اعجاز تربت حسینی در عاشورای سال 91،فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص165.</ref> اين تربت از جمع آورى و آمیختن چند مورد خاک كه متعلق به قبر امام حسين(ع) بودند و نزد افرادى مورد اعتماد از شهر كربلا به صورت موروثى محافظت مىشدند، به دست آمده بود. اين تربت در هنگام [[مقتل]]خوانى در حرم به رنگ خون تازه درآمد.<ref>مقاله اعجاز تربت حسینی در عاشورای سال 91،فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص165.</ref> خبرنگاران، شماری از نمایندگان پارلمان [[عراق]] و معاون نخستوزیر وقت عراق در امور انرژی از این رویداد دیدن کردند.<ref>http://www.non14.net/38614/ خبرگزاری وکالة نون الخبریة</ref> این رویداد توسط شبكه تلوزیونی كربلا كه با مديريت تولیت حرم امام حسین(ع) اداره مىشود، به صورت زنده پخش شد.<ref>مقاله اعجاز تربت حسینی در عاشورای سال 91،فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص165.</ref> | ||
کتاب تربة الحسين وتحولها الى دم عبيط في يوم عاشوراء، سال ۱۴۳۵ق، یک سال پس از رویداد سرخ شدن تربت، توسط منشورات حسينية ديار الطف، در کربلا به چاپ رسید. این کتاب نوشته سید علی شهرستانی بوده و در آن با اشاره به قضیه سرخ شدن تربت در زمان [[ام سلمه]] همسر [[پیامبر(ص)]] به تکرار آن در زمانهای دیگر استدلال شده است.<ref>http://www.non14.net/42757/ خبرگزاری وکالة نون الخبریة</ref> | |||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/523 '''احکام فقهی سفر زیارتی عتبات'''، محمدحسین فلاح زاده، تهران، مرکز تحقيقات حج، بیتا.] | * [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/523 '''احکام فقهی سفر زیارتی عتبات'''، محمدحسین فلاح زاده، تهران، مرکز تحقيقات حج، بیتا.] | ||
* '''بحار الأنوار'''، محمدباقر مجلسى(۱۱۱۰ق)، تحقیق و تصحیح جمعى از محققان، بیروت،دار إحياء التراث العربي، 1403ق. | * '''بحار الأنوار'''، محمدباقر مجلسى(۱۱۱۰ق)، تحقیق و تصحیح جمعى از محققان، بیروت،دار إحياء التراث العربي، 1403ق. | ||
* '''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی(۴۶۰ق)، تحقیق و تصحیح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413ق. | * '''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی(۴۶۰ق)، تحقیق و تصحیح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413ق. | ||
* '''توضیح المسائل'''، روحالله خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1391ش. | * '''توضیح المسائل'''، روحالله خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1391ش. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۸۹: | ||
* '''هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام'''، محمد بن حسنشيخ حر عاملى(1104ق)، تحقیق و تصحیح آستان قدس رضوى، مشهد، بنياد پژوهشهاى اسلامى گروه حديث آستانة الرضوية المقدسة مجمع البحوث الإسلامية، 1414ق. | * '''هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام'''، محمد بن حسنشيخ حر عاملى(1104ق)، تحقیق و تصحیح آستان قدس رضوى، مشهد، بنياد پژوهشهاى اسلامى گروه حديث آستانة الرضوية المقدسة مجمع البحوث الإسلامية، 1414ق. | ||
[[Category: | [[Category:مقالههای در دست ویرایش]] | ||
[[Category: | [[Category:مقالههای در دست ویرایش]] | ||
[[Category: | [[Category:مقالههای در دست ویرایش]] | ||
[[Category: | [[Category:مقالههای در دست ویرایش]] | ||
[[Category:مقالههای در دست ویرایش]] | |||
[[رده: | [[رده:مقالههای در دست ویرایش]] | ||