در حال ویرایش تقصیر در عمره (فتاوای مراجع)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:70%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
|-style="background:#feeaea;"
|این صفحه درباره احکام تقصیر در [[عمره]] است، با [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|حلق و تقصیر در حج تمتع]] اشتباه نشود.
|}
{{مقاله فقهی۲
{{مقاله فقهی۲
| تقصیر|تقصیر}}
| تقصیر|تقصیر}}
{{جعبه اطلاعات اعمال
این مقاله فتوای مراجع درباره تقصیر، برگرفته از [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمناسک_حج_چاپ_۱۳۹۷.pdf&page=369 کتاب مناسک حج، ص۱۶۶] است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم فقهی این مقاله را بخوانید← [[تقصیر]]
| عنوان = تقصیر در عمره (فتوای مراجع)
| تصویر =
| توضیح تصویر = 
| فیلم = فیلم آموزش احکام سعی و تقصیر (عمره تمتع).mp4
| توضیح فیلم = ببینید: آموزش تقصیر در عمره
برای آموزش [[حلق یا تقصیر]] در حج [https://wikihaj.com/view/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D9%84%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%82%D8%B5%DB%8C%D8%B1_(%D8%AD%D8%AC).mp4 اینجا] را ببنید
| دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
| مربوط به آیین =
| مکان =
| زمان =
| عمل قبلی = در عمره: [[سعی]]
در حج: [[قربانی]]
| عمل بعدی = در عمره← پایان عمره
| حکم =
| کفاره =
| پیامد فقهی =
| ثواب =
| آداب وابسته =
| فلسفه و اسرار =
| منشاء و تاریخچه =
| مکان‌های وابسته =
| اشیای وابسته =
| ذکرهای وابسته =
| دعاهای وابسته =
| مفاهیم فقهی وابسته =
| احکام فقهی وابسته =
| صفحه فتواهای مراجع =
| جستارهای وابسته = [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)]]؛ [[حلق و تقصیر]]؛ [[اعمال عمره تمتع]]؛ [[اعمال حج تمتع]]
}}
== چگونگی ==
== چگونگی ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
خط ۴۰: خط ۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' واجب است بعد از آنکه [[سعی]] کرد، [[تقصیر]] کند؛ یعنی قدری از ناخن‌ها یا قدری از موی سر یا شارب یا ریش را بزند و بهتر آن است که اکتفا به زدن ناخن نکند و از موی قدری بزند، بلکه موافق احتیاط است{{توضیح مساله|۸۸۴|
'''امام خمینی:''' واجب است بعد از آنکه سعي کرد، تقصير کند؛ يعني قدري از ناخن‌ها يا قدري از موي سر يا شارب يا ريش را بزند و بهتر آن است که اکتفا به زدن ناخن نکند و از موي قدري بزند، بلکه موافق احتياط است{{توضیح مساله|884|




* '''زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، برای تقصیر، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، براي تقصير، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.
*
*
}}
}}
و [[تراشیدن سر]] در تقصیر کفایت نمی‌کند بلکه [[حرام]] است.
و تراشيدن سر در تقصير کفايت نمي‌کند بلکه حرام است.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۸۴}}
{{ارجاع مساله|884}}
|}
|}
 
== احکام ==
== نیت  ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 889
! مسئله 889
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' این عمل نیز از [[عبادات]] است و باید با [[نیت]] پاک و خالی از قصد  
'''امام خمینی:''' اين عمل نيز از عبادات است و بايد با نيت پاک و خالي از قصد  
غیر اطاعت خدا بیاورد و اگر [[ریا]] کند
غير اطاعت خدا بياورد و اگر ريا کند
{{توضیح مساله|۸۸۹|
{{توضیح مساله|889|




* '''زنجانی:''' باطل می‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند [[عمره|عمره‌اش]] تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل نماید.  
* '''آیت‌الله زنجانی:''' باطل مي‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند عمره‌اش تبديل به حج افراد مي‌شود و بايد مطابق ذيل مسئله 891 عمل نمايد.  
}}
}}
موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آنکه جبران کند.
موجب باطل شدن عمره‌اش مي‌شود مگر آنکه جبران کند.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۸۹}}
{{ارجاع مساله|889}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== فراموشی تقصیر ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 890
! مسئله 890
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر تقصیر را فراموش کند تا وقتی که [[احرام حج]] را ببندد عمره‌اش صحیح است و [[مستحب]] است [[فدیه]] یک گوسفند{{توضیح مساله|۸۹۰|
'''امام خمینی:''' اگر تقصير را فراموش کند تا وقتي که احرام حج را ببندد عمره‌اش صحيح است و مستحب است فديه يک گوسفند{{توضیح مساله|890|




* '''سبحانی:''' حکم آن در ذیل سؤال ۹۰۵ آمده، مگر آنکه وقت برای تدارک تقصیر او باقی باشد که باید تدارک کند.
* '''آیت‌الله سبحاني:''' حکم آن در ذيل سؤال 905 آمده، مگر آنکه وقت براي تدارک تقصير او باقي باشد که بايد تدارک کند.
}}
}}
و احتیاط آن است که فدیه بدهد.
و احتياط آن است که فديه بدهد.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۰}}
{{ارجاع مساله|890}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== ترک عمدی تقصیر ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto"
! مسئله 891
! مسئله 891
|- style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر عمداً{{توضیح مساله|۸۹۱|
'''امام خمینی:''' اگر عمداً{{توضیح مساله|891|




* '''خامنه‌ای:''' یا از روی ندانستن مسئله.
* '''امام خامنه‌ای:''' يا از روی ندانستن مسئله.
}}
}}
تقصیر را ترک کند تا [[احرام]] بستن به [[حج]]، [[عمره]] او باطل می‌شود بنا بر اقوی و ظاهراً [[حج]] او [[حج افراد]] شود، و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن [[حج افراد]]، [[عمره مفرده]] به جا آورد{{توضیح مساله|۸۹۱|
تقصير را ترک کند تا احرام بستن به حج، عمره او باطل مي‌شود بنا بر اقوي و ظاهراً حج او حج افراد شود، و احتياط واجب آن است که پس از تمام کردن حج افراد، عمره مفرده به جا آورد{{توضیح مساله|891|
* '''بهجت، تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی: ''' لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
* '''آيات عظام بهجت، تبريزي، خويي، صافي، گلپايگاني: ''' لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
* '''زنجانی:''' و باید پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سیزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره [[تمتع]] او استحبابی باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفایت از حج افراد می‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‌کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و بايد پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سيزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره تمتع او استحبابي باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفايت از حج افراد مي‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفايت از حجة الاسلام نمي‌کند.
* '''سیستانی:''' در صورت [[تمکن]]، بعد از حج افراد باید عمره مفرده به جا آورد. به [[احتیاط واجب]] حج را در سال دیگر نیز اعاده کند.}}
* '''آیت‌الله سیستانی:''' در صورت تمکن، بعد از حج افراد بايد عمره مفرده به جا آورد. به احتياط واجب حج را در سال ديگر نيز اعاده کند.}}
و در سال بعد حج را اعاده کند.{{توضیح مساله|۸۹۱|
و در سال بعد حج را اعاده کند.{{توضیح مساله|891|
* '''خامنه‌ای:'''و اگر حج او [[حج واجب]] بوده باید در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.
* '''امام خامنه‌ای:'''و اگر حج او حج واجب بوده بايد در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.
}}
}}
|- style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
|'''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۱}}
{{ارجاع مساله|891}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== در عمره تمتع طواف نساء‌ واجب نیست ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 892
! مسئله 892
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' در عمره تمتع [[طواف نساء]] واجب نیست و اگر بخواهد احتیاط کند [[طواف]] و [[نماز]] آن را رجائاً{{توضیح مساله|۸۹۲|
'''امام خمینی:''' در عمره تمتع طواف نساء واجب نيست و اگر بخواهد احتياط کند طواف و نماز آن را رجائاً{{توضیح مساله|892|




* '''خامنه‌ای:'''''' قبل از تقصیر.
* '''امام خامنه‌ای:'''''' قبل از تقصير.
}}
}}
به جا آورد.
به جا آورد.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۲}}
{{ارجاع مساله|892}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== حلال شدن محرمات بعد از تقصیر ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 893
! مسئله 893
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' بعد از آنکه شخص [[محرم]] تقصیر کرد، [[حلال]] می‌شود بر او به غیر از [[تراشیدن سر]]{{توضیح مساله|۸۹۳|
'''امام خمینی:''' بعد از آنکه شخص محرم تقصير کرد، حلال مي‌شود بر او به ‌غير از تراشيدن سر{{توضیح مساله|893|




* '''بهجت:''' ظاهر عدم حرمت احرامی آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفیر محل  
* '''آیت‌الله سبحانی:'''
* '''آیت‌الله بهجت:''' ظاهر عدم حرمت احرامي آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفير محل  
تأمّل است.
تأمّل است.
* '''تبریزی و خویی:'''اگر عمره تمتع در [[ماه شوال]] انجام داده شود، تراشیدن سر تا سی روز بعد از [[عید فطر]] جایز است، ولی بعد از آن بنا بر احتیاط واجب، نباید سر تراشیده شود، و اگر از روی علم و عمد باشد، بنا بر احتیاط یک گوسفند [[کفاره]] دارد.
* '''آیت‌الله تبریزی، آيت الله خويي:'''اگر عمره تمتع در ماه شوال انجام داده شود، تراشيدن سر تا سي روز بعد از عيد فطر جايز است، ولي بعد از آن بنا بر احتياط واجب، نبايد سر تراشيده شود، و اگر از روي علم و عمد باشد، بنا بر احتياط يک گوسفند کفاره دارد.
* '''زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، سر نتراشد و از ماشین‌کردنی که مثل تراشیدن است پرهیز کند؛ ولی هیچ‌کدام کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتياط مؤکد استحبابي، سر نتراشد و از ماشين‌کردني که مثل تراشيدن است پرهيز کند؛ ولي هيچ‌کدام کفاره ندارد.
* '''سبحانی:''' بین عمره تمتع و حج نباید [[حلق]] کند و یا موی سر را با ماشین ته‌زن بزند، لیکن اگر چنین کرد فقط [[معصیت]] کرده و [[کفاره]] ندارد و به [[عمره]] و [[حج]] او ضرر نمی‌زند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' بين عمره تمتع و حج نبايد حلق کند و يا موي سر را با ماشين ته‌زن بزند، ليکن اگر چنين کرد فقط معصيت کرده و کفاره ندارد و به عمره و حج او ضرر نمي‌زند.
* '''سیستانی:'''  سر تراشیدن نیز حلال می‌شود. اگرچه [[احتیاط مستحب]] ترک آن است پس از  
* '''آیت‌الله سیستانی:'''  سر تراشيدن نيز حلال مي‌شود. اگرچه احتياط مستحب ترک آن است پس از  
گذشت سی روز از [[عید فطر]] و احتیاط مستحب این است که در صورت انجام آن از روی علم و عمد یک [[قربانی]] کفاره بدهد.
گذشت سي روز از عيد فطر و احتياط مستحب اين است که در صورت انجام آن از روي علم و عمد يک قرباني کفاره بدهد.
* '''فاضل:'''  تراشیدن سر بین [[عمره تمتع]] و [[حج تمتع]] مانعی ندارد.
* '''آیت‌الله فاضل:'''  تراشيدن سر بين عمره تمتع و حج تمتع مانعي ندارد.


}}
}}
هرچه حرام شده بود بر او به واسطه [[احرام]]، حتی نزدیکی با زن.
هرچه حرام شده بود بر او به واسطه احرام، حتي نزديکي با زن.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۳}}
{{ارجاع مساله|893}}
|}
|}
 
{{سخ}}
== تقصیر باید شامل چیدن ریش یا شارب یا موی سر باشد ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 894
! مسئله 894
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' در تقصیر، کندن مو کافی نیست بلکه میزان کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است{{توضیح مساله|۸۹۴|
'''امام خمینی:''' در تقصير، کندن مو کافي نيست بلکه ميزان کوتاه کردن است به هر وسيله‌اي باشد و اکتفا به کوتاه کردن موي زير بغل و نحو آن مشکل است{{توضیح مساله|894|
* '''زنجانی:'''  بلکه نباید برای تقصیر، موی زیر بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلی تقصیر از غیر موی سر و ریش و شارب، کفایت نمی‌کند، بلکه [[حرام]] است و در صورت علم و عمد، [[کفاره]] دارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:'''  بلکه نبايد براي تقصير، موي زير بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلي تقصير از غير موي سر و ريش و شارب، کفايت نمي‌کند، بلکه حرام است و در صورت علم و عمد، کفاره دارد.
}}
}}
و احوط در تقصیر، گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.{{توضیح مساله|۸۹۴|
و احوط در تقصير، گرفتن ناخن يا چيدن ريش يا شارب يا موي سر است.{{توضیح مساله|894|


* '''سبحانی:''' به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگیرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگيرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
* '''سیستانی:'''  در تقصیر بنا بر احتیاط واجب باید موی سر یا ریش یا سبیل خود را کوتاه کند و بنا بر احتیاط واجب گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بلکه احتیاط واجب این است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
* '''آیت‌الله سیستانی:'''  در تقصير بنا بر احتياط واجب بايد موي سر يا ريش يا سبيل خود را کوتاه کند و بنا بر احتياط واجب گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بلکه احتياط واجب اين است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
* '''صافی:''' گلپایگانی: اقوی است.
* '''آیت‌الله صافی:''' آية الله گلپايگاني: اقوي است.
* '''فاضل:'''  احتیاط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
* '''آیت‌الله فاضل:'''  احتياط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
* '''مکارم:'''  گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بنا بر احتیاط واجب.
* '''آیت‌الله مکارم:'''  گرفتن ناخن به تنهايي کافي نيست بنا بر احتياط واجب.


}}
}}
خط ۱۶۸: خط ۱۳۰:
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۴}}
{{ارجاع مساله|894}}
|}
|}
 
== استفتاآت ==
== استفتائات ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 895
! مسئله 895
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ آیا کسی که تقصیر او محکوم به بطلان است و بعد از آن [[محرمات احرام]] را به جا آورده و جاهل به مسئله بوده کفاره دارد یا خیر؟
'''امام خمینی:''' س ـ آيا کسي که تقصير او محکوم به بطلان است و بعد از آن محرمات احرام را به جا آورده و جاهل به مسئله بوده کفاره دارد يا خير؟
ج ـ با جهل کفاره ندارد مگر در صيد؛ {{توضیح مساله|895|


جواب ـ با جهل کفاره ندارد مگر در [[صید]]؛ {{توضیح مساله|۸۹۵|


 
* '''آیت‌الله زنجانی:''' در صيد و ماليدن روغن. به ذیل مسئله 1320 مراجعه شود.
* '''زنجانی:''' در صید و [[مالیدن روغن]]. به ذیل مسئله ۱۳۲۰ مراجعه شود.




}}
}}
به تفصیلی که در کتب ذکر شده است.
به تفصيلي که در کتب ذکر شده است.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۵}}
{{ارجاع مساله|895}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۱۹۵: خط ۱۵۵:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ کسی که بعد از [[سعی]] در [[عمره تمتع]] تقصیر کرد، بعد به شک افتاد که آیا تقصیری که کردم صحیح است یا نه، آیا اشکال دارد یا نه؟
'''امام خمینی:''' س ـ کسي که بعد از سعي در عمره تمتع تقصير کرد، بعد به شک افتاد که آيا تقصيري که کردم صحيح است يا نه، آيا اشکال دارد يا نه؟
ج ـ اگر در حال عمل عالم به مسئله و ملتفت بوده، اشکال ندارد
{{توضیح مساله|896|


جواب ـ اگر در حال عمل عالم به مسئله و ملتفت بوده، اشکال ندارد
{{توضیح مساله|۸۹۶|


 
* '''آيات عظام تبريزي، خامنه‌اي، خويي، زنجاني، سبحاني: ''' در صورتي که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
* '''تبریزی، خامنه‌ای، خویی، زنجانی و سبحانی: ''' در صورتی که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
* '''آیت‌الله سيستاني:''' به هر حال اشکال ندارد.
* '''سیستانی:''' به هر حال اشکال ندارد.
* '''آیت‌الله مکارم:''' بايد بنا را بر صحت بگذارد.
* '''مکارم:''' باید بنا را بر صحت بگذارد.


}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۶}}
{{ارجاع مساله|896}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۲۱۵: خط ۱۷۴:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ یکی از خدمه کاروان‌ها به احرام عمره مفرده از [[میقات]] محرم می‌شود و به [[مکه]] می‌آید و طواف و نماز آن و سپس [[سعی]] بین [[صفا و مروه]] را به همان عنوان به جا می‌آورد، ولی برای تقصیر، گمان می‌کرد [[نتف]]؛ یعنی کندن مو کافی است و چند نخ مو را به عنوان تقصیر کَنْد و به حساب خودش از احرام خارج شد، سپس برای عمره تمتع که وظیفه‌اش بود به میقات رفت و محرم شد و به مکه آمد و کلیه اعمال، از طواف تا تقصیر، را انجام داد، آیا اعمالش چگونه است و در آینده وظیفه‌اش چیست؟
'''امام خمینی:''' س ـ يکي از خدمه کاروان‌ها به احرام عمره مفرده از ميقات محرم مي‌شود و به مکه مي‌آيد و طواف و نماز آن و سپس سعي بين صفا و مروه را به همان عنوان به جا مي‌آورد، ولي براي تقصير، گمان مي‌کرد نتف؛ يعني کندن مو کافي است و چند نخ مو را به عنوان تقصير کَنْد و به حساب خودش از احرام خارج شد، سپس براي عمره تمتع که وظيفه‌اش بود به ميقات رفت و محرم شد و به مکه آمد و کليه اعمال، از طواف تا تقصير، را انجام داد، آيا اعمالش چگونه است و در آينده وظيفه‌اش چيست؟
ج ـ کندن مو در تقصير کافي نيست و عمره تمتع او صحيح نيست مگر آنکه قبل از احرام براي آن، از احرام عمره مفرده با تقصير صحيح خارج شود.


جواب ـ کندن مو در تقصیر کافی نیست و [[عمره تمتع]] او صحیح نیست مگر آنکه قبل از احرام برای آن، از احرام عمره مفرده با تقصیر صحیح خارج شود.
}}


|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|897}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۲۲۵: خط ۱۸۸:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ اگر کسی تقصیر عمره مفرده را فراموش کرد، آیا می‌تواند در هر جایی تقصیر کند یا نه؟ زیرا به ایران بازگشته است و آیا نیازی به [[طواف نساء]] مجدد هست؟
'''امام خمینی:''' س ـ اگر کسي تقصير عمره مفرده را فراموش کرد، آيا مي‌تواند در هر جايي تقصير کند يا نه؟ زيرا به ايران بازگشته است و آيا نيازي به طواف نساء مجدد هست؟
ج ـ تقصير را در هر جا مي‌تواند انجام دهد، ولي بايد طواف نساء را اعاده کند{{توضیح مساله|898|


جواب ـ تقصیر را در هر جا می‌تواند انجام دهد، ولی باید طواف نساء را اعاده کند{{توضیح مساله|۸۹۸|


 
* '''آیت‌الله بهجت:''' اکنون که قبل از تقصير متذکر شده است، تقصير مي‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده مي‌نمايد بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصير در عمره مفرده در صورت ضرورت يا نسيان يا جهل مجزي است.
* '''بهجت:''' اکنون که قبل از تقصیر متذکر شده است، تقصیر می‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده می‌نماید بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصیر در [[عمره مفرده]] در صورت ضرورت یا نسیان یا جهل مجزی است.
* '''آیت‌الله تبريزى:''' احتياط واجب در صورت امکان تقصير در مکه است.
* '''تبریزی:''' احتیاط واجب در صورت امکان تقصیر در مکه است.
* '''آیت‌الله سبحاني:''' و احتياطاً علاوه بر نايب نماز طواف نساء را خودش نيز در هر کجا هست بخواند.
* '''سبحانی:''' و احتیاطاً علاوه بر نایب نماز طواف نساء را خودش نیز در هر کجا هست بخواند.
* '''آیت‌الله سيستاني، آیت الله مکارم:'''  بنا بر احتياط واجب.
* '''سیستانی و مکارم:'''  بنا بر احتیاط واجب.
}}
}}
و اگر خودش نمی‌تواند برود، نایب بگیرد.
و اگر خودش نمي‌تواند برود، نايب بگيرد.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۸۹۸}}
{{ارجاع مساله|898}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۲۴۵: خط ۲۰۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ هرگاه [[سنی]] برای [[شیعه]] تقصیر نماید چه صورت دارد؟
'''امام خمینی:''' س ـ هرگاه سني براي شيعه تقصير نمايد چه صورت دارد؟
ج ـ اشکال ندارد.


جواب ـ اشکال ندارد.
}}


|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|899}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۲۵۵: خط ۲۲۱:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ شخصی در [[حج]] به عوض [[تقصیر]] در [[عمره تمتع]] یک مو از بدن کنده است و الآن که متوجه شده است، آیا حج او اشکال دارد یا نه؟ و در صورتی که مرتکب خلاف شده باشد تکلیف چیست؟
'''امام خمینی:''' س ـ شخصي در حج به عوض تقصير در عمره تمتع يک مو از بدن کنده است و الآن که متوجه شده است، آيا حج او اشکال دارد يا نه؟ و در صورتي که مرتکب خلاف شده باشد تکليف چيست؟
ج ـ اگر حج را انجام داده، با عمل مزبور از احرام فعلاً خارج شده است و چنانچه حج واجب بوده احتياط آن است که يک عمره مفرده به جا آورد و بعداً عمره و حج تمتع را انجام دهد
{{توضیح مساله|900|


جواب ـ اگر حج را انجام داده، با عمل مزبور از [[احرام]] فعلاً خارج شده است و چنانچه حج واجب بوده احتیاط آن است که یک عمره مفرده به جا آورد و بعداً عمره و حج تمتع را انجام دهد
{{توضیح مساله|۹۰۰|


 
* '''آیت‌الله بهجت:'''  اعاده عمره و حج لازم نيست.
* '''بهجت:'''  اعاده عمره و حج لازم نیست.
* '''امام خامنه‌اي:'''اگر به علت ندانستن مسئله، به جاي تقصير، موي خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجي که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در اين صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتياط واجب بايد بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
* '''خامنه‌ای:'''اگر به علت ندانستن مسئله، به جای تقصیر، موی خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در این صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتیاط واجب باید بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
* '''آيات عظام خويي، صافي، گلپايگاني:''' حجش مبدل به افراد مي‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتياط اين است که سال ديگر حج را اعاده نمايد.
* '''خویی، صافی و گلپایگانی:''' حجش مبدل به افراد می‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتیاط این است که سال دیگر حج را اعاده نماید.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و بايد بعد از ايام تشريق، عمره مفرده به جا آورد و اگر در اين اشتباه معذور بوده کفايت از حج واجب مي‌کند.
* '''زنجانی:''' و باید بعد از [[ایام تشریق]]، عمره مفرده به جا آورد و اگر در این اشتباه معذور بوده کفایت از حج واجب می‌کند.
* '''آیت‌الله سبحاني، آیت‌الله سيستاني:''' ظاهراً حج او منقلب به افراد مي‌شود و پس از آن بايد در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتياط مستحب آن است که حج را در سال ديگر اعاده کند. 
* '''سبحانی و سیستانی:''' ظاهراً حج او منقلب به افراد می‌شود و پس از آن باید در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که حج را در سال دیگر اعاده کند. 
* '''آیت‌الله مکارم:'''  احتياط آن است که در حج واجب يا غير آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و  
* '''مکارم:'''  احتیاط آن است که در حج واجب یا غیر آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و حج تمتع لازم نیست.
حج تمتع لازم نيست.


}}
}}
خط ۲۷۲: خط ۲۳۸:
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۰}}
{{ارجاع مساله|900}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۲۷۹: خط ۲۴۵:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ شخصی بعد از طواف و نماز طواف تقصیر کرد و سپس [[سعی]] را به جا آورد و دوباره تقصیر کرد، وظیفه‌اش چیست؟
'''امام خمینی:''' س ـ شخصي بعد از طواف و نماز طواف تقصير کرد و سپس سعي را به جا آورد و دوباره تقصير کرد، وظيفه‌اش چيست؟
ج ـ اگر جاهل يا ساهي بوده چيزي بر او نيست
{{توضیح مساله|901|


جواب ـ اگر جاهل یا ساهی بوده چیزی بر او نیست
به ذيل سؤال 882 مراجعه شود.
{{توضیح مساله|۹۰۱|
 
به ذیل سؤال ۸۸۲ مراجعه شود.
}}
}}


|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۱}}
{{ارجاع مساله|901}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۲۹۶: خط ۲۶۱:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ کسانی که [[اعمال حج]] را بر وقوفین مقدم می‌دارند، اگر بعد از سعی تقصیر نمودند، آیا موجب مُحل شدن و یا کفاره می‌گردد؟
'''امام خمینی:''' س ـ کساني ‌که اعمال حج را بر وقوفين مقدم مي‌دارند، اگر بعد از سعي تقصير نمودند، آيا موجب مُحل شدن و يا کفاره مي‌گردد؟
ج ـ [[محل|مُحلّ]] نمی‌شوند و اگر جاهل یا ساهی بوده‌اند کفاره ندارد.
ج ـ مُحلّ نمي‌شوند و اگر جاهل يا ساهي بوده‌اند کفاره ندارد.


}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|902}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۳۰۵: خط ۲۷۵:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ اگر کسی به جای تقصیر [[حلق]] نمود، آیا کفایت می‌کند؟
'''امام خمینی:''' س ـ اگر کسي به جاي تقصير حلق نمود، آيا کفايت مي‌کند؟
ج ـ در عمره تمتع کفایت نمی‌کند
ج ـ در عمره تمتع کفايت نمي‌کند
{{توضیح مساله|۹۰۳|
{{توضیح مساله|903|




* '''بهجت:''' باید کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله بهجت:''' بايد کفاره بدهد.
* '''تبریزی و خویی:'''در صورت علم و عمد یک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتیاط در غیر صورت علم و عمد نیز کفاره دارد.
* '''آیت‌الله تبريزی، آيت الله خويي:'''در صورت علم و عمد يک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتياط در غير صورت علم و عمد نيز کفاره دارد.
* '''خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی و سیستانی:''' و در صورت علم و عمد باید یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''آيات عظام خامنه‌ای، زنجاني، سبحاني، سيستاني:''' و در صورت علم و عمد بايد يک گوسفند  
* '''صافی و گلپایگانی:''' و یک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتیاط اگرچه جاهل یا ناسی بوده باشد.
کفاره بدهد.
* '''مکارم:''' این کار اگر عمداً باشد و در [[ماه ذی‌قعده]] به بعد باشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد و در غیر عمد کفاره نیست.
* '''آیت‌الله صافي، آيت الله گلپايگاني:''' و يک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتياط اگرچه جاهل يا ناسي
بوده باشد.
* '''آیت‌الله مکارم:''' اين کار اگر عمداً باشد و در ماه ذي‌قعده به بعد باشد، بنا بر احتياط واجب يک گوسفند کفاره دارد و در غير عمد کفاره نيست.


}}
}}
خط ۳۲۰: خط ۲۹۲:
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۳}}
{{ارجاع مساله|903}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۳۲۷: خط ۲۹۹:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ کسی که بعد از انجام اعمال عمره، در منزل تقصیر کرده است، وظیفه‌اش چیست؟
'''امام خمینی:''' س ـ کسي که بعد از انجام اعمال عمره، در منزل تقصير کرده است، وظيفه‌اش چيست؟
 
ج ـ مانع ندارد.
جواب ـ مانع ندارد.


}}


|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|904}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۳۳۸: خط ۳۱۳:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' س ـ حضرت عالی در مسئله دوم تقصیر می‌فرمایید: اگر کسی تقصیر را به [[ریا]] انجام دهد عمره‌اش باطل است، مقصود از بطلان عمره چیست؟ دیگر اینکه وظیفه او چه می‌شود؟
'''امام خمینی:''' س ـ حضرت عالي در مسئله دوم تقصير مي‌فرماييد: اگر کسي تقصير را به ريا انجام دهد عمره‌اش باطل است، مقصود از بطلان عمره چيست؟ ديگر اينکه وظيفه او چه مي‌شود؟
 
ج ـ مقصود اين است که در تقصير ريا کند و بدون تدارک تقصير، براي حج محرم شود و حج انجام دهد، که در اين صورت حکم کسي را دارد که بدون تقصير وارد اعمال حج شده است و در هر صورت لازم است حج تمتع را سال بعد به جا آورد
جواب ـ مقصود این است که در تقصیر ریا کند و بدون تدارک تقصیر، برای حج محرم شود و حج انجام دهد، که در این صورت حکم کسی را دارد که بدون تقصیر وارد اعمال حج شده است و در هر صورت لازم است حج تمتع را سال بعد به جا آورد
{{توضیح مساله|905|
{{توضیح مساله|۹۰۵|
به ذيل مسئله 891 مراجعه شود.
به ذیل مسئله ۸۹۱ مراجعه شود.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۵}}
{{ارجاع مساله|905}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۳۵۳: خط ۳۲۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' سوال ـ اگر کسی در اثنای سعی تقصیر نمود، وظیفه او چیست؟
'''امام خمینی:''' س ـ اگر کسي در اثناي سعي تقصير نمود، وظيفه او چيست؟
ج ـ بايد سعي را تمام کند و تقصير را اعاده کند، بلي اگر از روي نسيان يا جهل تقصير کرده، اعاده تقصير لازم نيست
{{توضیح مساله|906|


جواب ـ باید سعی را تمام کند و تقصیر را اعاده کند، بلی اگر از روی نسیان یا جهل تقصیر کرده، اعاده تقصیر لازم نیست
* '''آيات عظام بهجت، صافي، فاضل، گلپايگاني، مکارم:''' احتياطاً تقصير را اعاده کند.  
{{توضیح مساله|۹۰۶|
* '''آيات عظام تبريزی، خويي، سبحاني:''' بايد بعد از اتمام سعي تقصير را نيز اعاده کند.
 
* '''آیت‌الله سيستاني:''' اعاده تقصير در هر صورت لازم است و اگر تقصير از روي فراموشي بقيه اشواط سعي باشد بايد به احتياط واجب تقصير را اعاده کند و يک گاو کفاره بدهد.
* '''بهجت، صافی، فاضل، گلپایگانی و مکارم:''' احتیاطاً تقصیر را اعاده کند.  
نظر آيات عظام نسبت به کفاره، در ذيل مسئله 848 گذشت.
* '''تبریزی، خویی و سبحانی:''' باید بعد از اتمام سعی تقصیر را نیز اعاده کند.
* '''سیستانی:''' اعاده تقصیر در هر صورت لازم است و اگر تقصیر از روی فراموشی بقیه اشواط سعی باشد باید به احتیاط واجب تقصیر را اعاده کند و یک گاو کفاره بدهد.
نظر آیات عظام نسبت به [[کفاره]]، در ذیل مسئله ۸۴۸ گذشت.


}}
}}
و اگر از اول سعی قصد هفت شوط نداشته سعی اعاده دارد.
و اگر از اول سعي قصد هفت شوط نداشته سعي اعاده دارد.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۶}}
{{ارجاع مساله|906}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۳۷۴: خط ۳۴۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' س ـ اگر کسی از روی جهل، تقصیر را ترک نمود چه حکمی دارد؟
'''امام خمینی:''' س ـ اگر کسي از روي جهل، تقصير را ترک نمود چه حکمي دارد؟
ج ـ در اين مسئله جهل حکم عمد را دارد.
{{توضیح مساله|907|


جواب ـ در این مسئله جهل حکم عمد را دارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و عمره‌اش تبديل به حج افراد مي‌شود و بايد مطابق ذيل مسئله 891 عمل کند.
{{توضیح مساله|۹۰۷|
 
* '''زنجانی:''' و عمره‌اش تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل کند.
}}
}}


|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۷}}
{{ارجاع مساله|907}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۳۹۱: خط ۳۶۳:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' س ـ در عمره مفرده اگر کسی تقصیر را عمداً یا از روی جهل و نسیان ترک نمود و طواف نساء را انجام داد، چه وظیفه‌ای دارد؟
'''امام خمینی:''' س ـ در عمره مفرده اگر کسي تقصير را عمداً يا از روي جهل و نسيان ترک نمود و طواف نساء را انجام داد، چه وظيفه‌اي دارد؟
 
ج ـ بايد تقصير نمايد و طواف نساء را اعاده نمايد و فرقي بين صور عمد و سهو و علم و جهل نيست علي الأحوط
جواب ـ باید تقصیر نماید و [[طواف نساء]] را اعاده نماید و فرقی بین صور عمد و سهو و علم و جهل نیست علی الأحوط
{{توضیح مساله|908|
{{توضیح مساله|۹۰۸|
به ذیل سؤال 898 مراجعه شود.
به ذیل سؤال ۸۹۸ مراجعه شود.
}}
}}


|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|۹۰۸}}
{{ارجاع مساله|908}}
|}
|}
==منبع==
{{برگرفتگی
| پیش از لینک =
| منبع = صفحه ۴۱۵ تا ۴۲۱ کتاب مناسک حج
| لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=415
| توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
}}
== مقالات مرتبط ==
*[[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|فتوای مراجع درباره حلق یا تقصیر در حج]]
*[[اعمال عمره تمتع|اعمال عمره]]
*[[اعمال عمره تمتع|اعمال عمره]]
{{ناوبری فتواها}}
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

الگوهای به‌کاررفته در این صفحه:

برگرفته از «https://wikihaj.com/view/تقصیر_در_عمره_(فتاوای_مراجع)»