در حال ویرایش تقصیر در عمره (فتاوای مراجع)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:70%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#fce8ce; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
|-style="background:#feeaea;"
|-style="background:#feeaea;"
|این صفحه درباره احکام تقصیر در [[عمره]] است، با [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|حلق و تقصیر در حج تمتع]] اشتباه نشود.
| '''توجه:''' این صفحه درباره احکام تقصیر در عمره تمتع است، با احکام [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|حلق و تقصیر در حج تمتع]] اشتباه نشود.
|}
|}
{{مقاله فقهی۲
{{مقاله فقهی۲
| تقصیر|تقصیر}}
| تقصیر|تقصیر}}
{{جعبه اطلاعات اعمال
 
| عنوان = تقصیر در عمره (فتوای مراجع)
| تصویر =
| توضیح تصویر = 
| فیلم = فیلم آموزش احکام سعی و تقصیر (عمره تمتع).mp4
| توضیح فیلم = ببینید: آموزش تقصیر در عمره
برای آموزش [[حلق یا تقصیر]] در حج [https://wikihaj.com/view/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D9%84%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%82%D8%B5%DB%8C%D8%B1_(%D8%AD%D8%AC).mp4 اینجا] را ببنید
| دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
| مربوط به آیین =
| مکان =
| زمان =
| عمل قبلی = در عمره: [[سعی]]
در حج: [[قربانی]]
| عمل بعدی = در عمره← پایان عمره
| حکم =
| کفاره =
| پیامد فقهی =
| ثواب =
| آداب وابسته =
| فلسفه و اسرار =
| منشاء و تاریخچه =
| مکان‌های وابسته =
| اشیای وابسته =
| ذکرهای وابسته =
| دعاهای وابسته =
| مفاهیم فقهی وابسته =
| احکام فقهی وابسته =
| صفحه فتواهای مراجع =
| جستارهای وابسته = [[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)]]؛ [[حلق و تقصیر]]؛ [[اعمال عمره تمتع]]؛ [[اعمال حج تمتع]]
}}
== چگونگی ==
== چگونگی ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
خط ۴۳: خط ۱۴:




* '''زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، برای تقصیر، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، برای تقصیر، کوتاه کردن مو را انتخاب کند.
*
*
}}
}}
خط ۶۲: خط ۳۳:




* '''زنجانی:''' باطل می‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند [[عمره|عمره‌اش]] تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل نماید.  
* '''آیت‌الله زنجانی:''' باطل می‌شود و اگر تا آخر وقت، جبران نکند [[عمره|عمره‌اش]] تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل نماید.  
}}
}}
موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آنکه جبران کند.
موجب باطل شدن عمره‌اش می‌شود مگر آنکه جبران کند.
خط ۷۸: خط ۴۹:




* '''سبحانی:''' حکم آن در ذیل سؤال ۹۰۵ آمده، مگر آنکه وقت برای تدارک تقصیر او باقی باشد که باید تدارک کند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' حکم آن در ذیل سؤال ۹۰۵ آمده، مگر آنکه وقت برای تدارک تقصیر او باقی باشد که باید تدارک کند.
}}
}}
و احتیاط آن است که فدیه بدهد.
و احتیاط آن است که فدیه بدهد.
خط ۹۴: خط ۶۵:




* '''خامنه‌ای:''' یا از روی ندانستن مسئله.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' یا از روی ندانستن مسئله.
}}
}}
تقصیر را ترک کند تا [[احرام]] بستن به [[حج]]، [[عمره]] او باطل می‌شود بنا بر اقوی و ظاهراً [[حج]] او [[حج افراد]] شود، و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن [[حج افراد]]، [[عمره مفرده]] به جا آورد{{توضیح مساله|۸۹۱|
تقصیر را ترک کند تا [[احرام]] بستن به [[حج]]، [[عمره]] او باطل می‌شود بنا بر اقوی و ظاهراً [[حج]] او [[حج افراد]] شود، و احتیاط واجب آن است که پس از تمام کردن [[حج افراد]]، [[عمره مفرده]] به جا آورد{{توضیح مساله|۸۹۱|
* '''بهجت، تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی: ''' لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
* '''آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی، صافی، گلپایگانی: ''' لازم است بعد از حج، عمره مفرده به جا آورد.
* '''زنجانی:''' و باید پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سیزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره [[تمتع]] او استحبابی باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفایت از حج افراد می‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‌کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و باید پس از انجام حج افراد و گذشتن روز سیزدهم عمره مفرده به جا آورد هرچند عمره [[تمتع]] او استحبابی باشد و اگر بدون توجه به مسئله حج تمتع انجام دهد، کفایت از حج افراد می‌کند و در هر حال چون بدون عذر بوده کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‌کند.
* '''سیستانی:''' در صورت [[تمکن]]، بعد از حج افراد باید عمره مفرده به جا آورد. به [[احتیاط واجب]] حج را در سال دیگر نیز اعاده کند.}}
* '''آیت‌الله سیستانی:''' در صورت [[تمکن]]، بعد از حج افراد باید عمره مفرده به جا آورد. به [[احتیاط واجب]] حج را در سال دیگر نیز اعاده کند.}}
و در سال بعد حج را اعاده کند.{{توضیح مساله|۸۹۱|
و در سال بعد حج را اعاده کند.{{توضیح مساله|۸۹۱|
* '''خامنه‌ای:'''و اگر حج او [[حج واجب]] بوده باید در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:'''و اگر حج او [[حج واجب]] بوده باید در سال بعد، عمره و حج به جا آورد.
}}
}}
|- style="background:#fefef9;"
|- style="background:#fefef9;"
خط ۱۱۶: خط ۸۷:




* '''خامنه‌ای:'''''' قبل از تقصیر.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:'''''' قبل از تقصیر.
}}
}}
به جا آورد.
به جا آورد.
خط ۱۳۲: خط ۱۰۳:




* '''بهجت:''' ظاهر عدم حرمت احرامی آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفیر محل  
* '''آیت‌الله بهجت:''' ظاهر عدم حرمت احرامی آن است و حرمت به جهت منافات با وجوب توفیر محل  
تأمّل است.
تأمّل است.
* '''تبریزی و خویی:'''اگر عمره تمتع در [[ماه شوال]] انجام داده شود، تراشیدن سر تا سی روز بعد از [[عید فطر]] جایز است، ولی بعد از آن بنا بر احتیاط واجب، نباید سر تراشیده شود، و اگر از روی علم و عمد باشد، بنا بر احتیاط یک گوسفند [[کفاره]] دارد.
* '''آیت‌الله تبریزی، آیت الله خویی:'''اگر عمره تمتع در [[ماه شوال]] انجام داده شود، تراشیدن سر تا سی روز بعد از [[عید فطر]] جایز است، ولی بعد از آن بنا بر احتیاط واجب، نباید سر تراشیده شود، و اگر از روی علم و عمد باشد، بنا بر احتیاط یک گوسفند [[کفاره]] دارد.
* '''زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، سر نتراشد و از ماشین‌کردنی که مثل تراشیدن است پرهیز کند؛ ولی هیچ‌کدام کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' بنا بر احتیاط مؤکد استحبابی، سر نتراشد و از ماشین‌کردنی که مثل تراشیدن است پرهیز کند؛ ولی هیچ‌کدام کفاره ندارد.
* '''سبحانی:''' بین عمره تمتع و حج نباید [[حلق]] کند و یا موی سر را با ماشین ته‌زن بزند، لیکن اگر چنین کرد فقط [[معصیت]] کرده و [[کفاره]] ندارد و به [[عمره]] و [[حج]] او ضرر نمی‌زند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' بین عمره تمتع و حج نباید [[حلق]] کند و یا موی سر را با ماشین ته‌زن بزند، لیکن اگر چنین کرد فقط [[معصیت]] کرده و [[کفاره]] ندارد و به [[عمره]] و [[حج]] او ضرر نمی‌زند.
* '''سیستانی:'''  سر تراشیدن نیز حلال می‌شود. اگرچه [[احتیاط مستحب]] ترک آن است پس از  
* '''آیت‌الله سیستانی:'''  سر تراشیدن نیز حلال می‌شود. اگرچه [[احتیاط مستحب]] ترک آن است پس از  
گذشت سی روز از [[عید فطر]] و احتیاط مستحب این است که در صورت انجام آن از روی علم و عمد یک [[قربانی]] کفاره بدهد.
گذشت سی روز از [[عید فطر]] و احتیاط مستحب این است که در صورت انجام آن از روی علم و عمد یک [[قربانی]] کفاره بدهد.
* '''فاضل:'''  تراشیدن سر بین [[عمره تمتع]] و [[حج تمتع]] مانعی ندارد.
* '''آیت‌الله فاضل:'''  تراشیدن سر بین [[عمره تمتع]] و [[حج تمتع]] مانعی ندارد.


}}
}}
خط ۱۵۴: خط ۱۲۵:
|
|
'''امام خمینی:''' در تقصیر، کندن مو کافی نیست بلکه میزان کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است{{توضیح مساله|۸۹۴|
'''امام خمینی:''' در تقصیر، کندن مو کافی نیست بلکه میزان کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است{{توضیح مساله|۸۹۴|
* '''زنجانی:'''  بلکه نباید برای تقصیر، موی زیر بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلی تقصیر از غیر موی سر و ریش و شارب، کفایت نمی‌کند، بلکه [[حرام]] است و در صورت علم و عمد، [[کفاره]] دارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:'''  بلکه نباید برای تقصیر، موی زیر بغل و مانند آن را کوتاه کند و به طور کلی تقصیر از غیر موی سر و ریش و شارب، کفایت نمی‌کند، بلکه [[حرام]] است و در صورت علم و عمد، [[کفاره]] دارد.
}}
}}
و احوط در تقصیر، گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.{{توضیح مساله|۸۹۴|
و احوط در تقصیر، گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.{{توضیح مساله|۸۹۴|


* '''سبحانی:''' به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگیرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' به ناخن گرفتن اکتفا نشود و اگر خواست ناخن بگیرد، پس از کوتاه کردن مو باشد.
* '''سیستانی:'''  در تقصیر بنا بر احتیاط واجب باید موی سر یا ریش یا سبیل خود را کوتاه کند و بنا بر احتیاط واجب گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بلکه احتیاط واجب این است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
* '''آیت‌الله سیستانی:'''  در تقصیر بنا بر احتیاط واجب باید موی سر یا ریش یا سبیل خود را کوتاه کند و بنا بر احتیاط واجب گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بلکه احتیاط واجب این است که ناخن گرفتن بعد از کوتاه کردن مو باشد.
* '''صافی:''' گلپایگانی: اقوی است.
* '''آیت‌الله صافی:''' آیة الله گلپایگانی: اقوی است.
* '''فاضل:'''  احتیاط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
* '''آیت‌الله فاضل:'''  احتیاط مستحب آن است که به گرفتن ناخن اکتفا نکند.
* '''مکارم:'''  گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بنا بر احتیاط واجب.
* '''آیت‌الله مکارم:'''  گرفتن ناخن به تنهایی کافی نیست بنا بر احتیاط واجب.


}}
}}
خط ۱۸۱: خط ۱۵۲:




* '''زنجانی:''' در صید و [[مالیدن روغن]]. به ذیل مسئله ۱۳۲۰ مراجعه شود.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' در صید و [[مالیدن روغن]]. به ذیل مسئله ۱۳۲۰ مراجعه شود.




خط ۲۰۱: خط ۱۷۲:




* '''تبریزی، خامنه‌ای، خویی، زنجانی و سبحانی: ''' در صورتی که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
* '''آیات عظام تبریزی، خامنه‌ای، خویی، زنجانی، سبحانی: ''' در صورتی که احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نکند.
* '''سیستانی:''' به هر حال اشکال ندارد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' به هر حال اشکال ندارد.
* '''مکارم:''' باید بنا را بر صحت بگذارد.
* '''آیت‌الله مکارم:''' باید بنا را بر صحت بگذارد.


}}
}}
خط ۲۳۰: خط ۲۰۱:




* '''بهجت:''' اکنون که قبل از تقصیر متذکر شده است، تقصیر می‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده می‌نماید بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصیر در [[عمره مفرده]] در صورت ضرورت یا نسیان یا جهل مجزی است.
* '''آیت‌الله بهجت:''' اکنون که قبل از تقصیر متذکر شده است، تقصیر می‌کند و طواف نساء را بعد از آن اعاده می‌نماید بنا بر احوط و مقدم شدن طواف نساء بر تقصیر در [[عمره مفرده]] در صورت ضرورت یا نسیان یا جهل مجزی است.
* '''تبریزی:''' احتیاط واجب در صورت امکان تقصیر در مکه است.
* '''آیت‌الله تبریزی:''' احتیاط واجب در صورت امکان تقصیر در مکه است.
* '''سبحانی:''' و احتیاطاً علاوه بر نایب نماز طواف نساء را خودش نیز در هر کجا هست بخواند.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' و احتیاطاً علاوه بر نایب نماز طواف نساء را خودش نیز در هر کجا هست بخواند.
* '''سیستانی و مکارم:'''  بنا بر احتیاط واجب.
* '''آیت‌الله سیستانی، آیت الله مکارم:'''  بنا بر احتیاط واجب.
}}
}}
و اگر خودش نمی‌تواند برود، نایب بگیرد.
و اگر خودش نمی‌تواند برود، نایب بگیرد.
خط ۲۶۱: خط ۲۳۲:




* '''بهجت:'''  اعاده عمره و حج لازم نیست.
* '''آیت‌الله بهجت:'''  اعاده عمره و حج لازم نیست.
* '''خامنه‌ای:'''اگر به علت ندانستن مسئله، به جای تقصیر، موی خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در این صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتیاط واجب باید بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:'''اگر به علت ندانستن مسئله، به جای تقصیر، موی خود را بکند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی که به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در این صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتیاط واجب باید بعد از انجام مناسک حج، عمره مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره تمتع و حج را اعاده کند.
* '''خویی، صافی و گلپایگانی:''' حجش مبدل به افراد می‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتیاط این است که سال دیگر حج را اعاده نماید.
* '''آیات عظام خویی، صافی، گلپایگانی:''' حجش مبدل به افراد می‌شود و لازم است بعد از حج عمره مفرده به جا آورد و احتیاط این است که سال دیگر حج را اعاده نماید.
* '''زنجانی:''' و باید بعد از [[ایام تشریق]]، عمره مفرده به جا آورد و اگر در این اشتباه معذور بوده کفایت از حج واجب می‌کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و باید بعد از [[ایام تشریق]]، عمره مفرده به جا آورد و اگر در این اشتباه معذور بوده کفایت از حج واجب می‌کند.
* '''سبحانی و سیستانی:''' ظاهراً حج او منقلب به افراد می‌شود و پس از آن باید در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که حج را در سال دیگر اعاده کند. 
* '''آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله سیستانی:''' ظاهراً حج او منقلب به افراد می‌شود و پس از آن باید در صورت تمکن عمره مفرده به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که حج را در سال دیگر اعاده کند. 
* '''مکارم:'''  احتیاط آن است که در حج واجب یا غیر آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و حج تمتع لازم نیست.
* '''آیت‌الله مکارم:'''  احتیاط آن است که در حج واجب یا غیر آن عمره مفرده را انجام دهد و اعاده عمره و حج تمتع لازم نیست.


}}
}}
خط ۳۱۰: خط ۲۸۱:




* '''بهجت:''' باید کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله بهجت:''' باید کفاره بدهد.
* '''تبریزی و خویی:'''در صورت علم و عمد یک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتیاط در غیر صورت علم و عمد نیز کفاره دارد.
* '''آیت‌الله تبریزی، آیت الله خویی:'''در صورت علم و عمد یک گوسفند کفاره دارد بلکه بنا بر احتیاط در غیر صورت علم و عمد نیز کفاره دارد.
* '''خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی و سیستانی:''' و در صورت علم و عمد باید یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''آیات عظام خامنه‌ای، زنجانی، سبحانی، سیستانی:''' و در صورت علم و عمد باید یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''صافی و گلپایگانی:''' و یک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتیاط اگرچه جاهل یا ناسی بوده باشد.
* '''آیت‌الله صافی، آیت الله گلپایگانی:''' و یک گوسفند کفاره دارد و بنا بر احتیاط اگرچه جاهل یا ناسی بوده باشد.
* '''مکارم:''' این کار اگر عمداً باشد و در [[ماه ذی‌قعده]] به بعد باشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد و در غیر عمد کفاره نیست.
* '''آیت‌الله مکارم:''' این کار اگر عمداً باشد و در [[ماه ذی‌قعده]] به بعد باشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد و در غیر عمد کفاره نیست.


}}
}}
خط ۳۵۸: خط ۳۲۹:
{{توضیح مساله|۹۰۶|
{{توضیح مساله|۹۰۶|


* '''بهجت، صافی، فاضل، گلپایگانی و مکارم:''' احتیاطاً تقصیر را اعاده کند.  
* '''آیات عظام بهجت، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم:''' احتیاطاً تقصیر را اعاده کند.  
* '''تبریزی، خویی و سبحانی:''' باید بعد از اتمام سعی تقصیر را نیز اعاده کند.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سبحانی:''' باید بعد از اتمام سعی تقصیر را نیز اعاده کند.
* '''سیستانی:''' اعاده تقصیر در هر صورت لازم است و اگر تقصیر از روی فراموشی بقیه اشواط سعی باشد باید به احتیاط واجب تقصیر را اعاده کند و یک گاو کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اعاده تقصیر در هر صورت لازم است و اگر تقصیر از روی فراموشی بقیه اشواط سعی باشد باید به احتیاط واجب تقصیر را اعاده کند و یک گاو کفاره بدهد.
نظر آیات عظام نسبت به [[کفاره]]، در ذیل مسئله ۸۴۸ گذشت.
نظر آیات عظام نسبت به [[کفاره]]، در ذیل مسئله ۸۴۸ گذشت.


خط ۳۷۹: خط ۳۵۰:
{{توضیح مساله|۹۰۷|
{{توضیح مساله|۹۰۷|


* '''زنجانی:''' و عمره‌اش تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و عمره‌اش تبدیل به [[حج افراد]] می‌شود و باید مطابق ذیل مسئله ۸۹۱ عمل کند.
}}
}}


خط ۴۰۳: خط ۳۷۴:
|}
|}


== جستار وابسته ==
* [[حلق و تقصیر]]


==منبع==
==منبع==
خط ۴۱۱: خط ۳۸۵:
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
}}
}}
== مقالات مرتبط ==
*[[حلق یا تقصیر (فتاوای مراجع)|فتوای مراجع درباره حلق یا تقصیر در حج]]
*[[اعمال عمره تمتع|اعمال عمره]]
*[[اعمال عمره تمتع|اعمال عمره]]
{{ناوبری فتواها}}
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)