در حال ویرایش جده (بخش)

===رشد جمعیتی===

این گسترش با رشد جمعیت و نیز تغییرات کلان در بافت جمعیتی همراه بوده است. در سده‌های نخستین، ایرانیان بیشتر ساکنان این بندر را تشکیل می‌دادند.<ref>المسالک و الممالک، ص19؛ صورة الارض، ج1، ص31؛ [http://lib.eshia.ir/40523/1/96/بالفارسيّة احسن التقاسیم، ص96.]</ref> گزارش [[ابن بطوطه]] (م. 779ق.) را درباره برپایی [[نماز ظهر]] در روزهای جمعه‌ که تعداد حاضران در مسجد کمتر از چهل تن بود،<ref>[http://lib.eshia.ir/40559/2/98/وصلّى رحلة ابن بطوطه، ج2، ص98.]</ref> می‌توان بیانگر تعداد کم ساکنان جده دانست. در سده 14ق. از سکونت افزون بر 25 هزار تن در جده با ترکیبی از ساکنان بومی شبه جزیره و نیز مردمانی از [[هند]]، [[مصر]]، [[سوریه]]، [[یمن]]، [[ترکیه]] و مسقط سخن به میان آمده است.<ref>موسوعة مرآة الحرمین، ج5، ص128؛ ترحال فی الجزیرة العربیه، ج1، ص38.</ref> 

حضور و سکونت [[مسیحیان]] برخی از کشورها، از جمله یونان، در این بندر گزارش شده است که گاه بر اثر فشار حکومت، ناچار به پوشیدن لباس‌های ویژه بودند.<ref>ترحال فی الجزیرة العربیه، ج1، ص39.</ref> در اواخر سده 11ق. شیخ الحرم و حکمران جده، احمد پاشا، دستور اخراج همه غیرمسلمانان را از جده داد.<ref>تاریخ مکه، ص391.</ref> 

از این شهر در سده‌های اسلامی راویان و دانش‌ورانی برخاسته‌اند که [[جابر بن مرزوق]]،<ref>الثقات، ج7، ص19.</ref> [[محمد بن ابی‌زیاد]]،<ref>عیون اخبار الرضا، ج2، ص35.</ref> [[عبدالملک بن ابراهیم]]،<ref>التاریخ الکبیر، ج5، ص406؛ سنن ابی داود، ج2، ص521؛ سنن الترمذی، ج5، ص56.</ref> [[قاسم بن محمد]]،<ref>الاکمال، ج2، ص263.</ref> [[حفص بن عمر]]<ref>ضعفاء العقیلی، ج1، ص86.</ref> و [[احمد بن سعید فرقد]]<ref>الاکمال، ج2، ص263.</ref> از آن جمله هستند. به سخن [[سخاوی]]، برخی مشایخ وی و بزرگانی چون [[طبرانی]] (م. 360ق.) در این شهر می‌زیسته‌اند.<ref>البلدانیات، ص46.</ref>