در حال ویرایش جده (بخش)

==رویدادها==

رشد روزافزون اقتصادی و عمرانی جده در سده‌های اسلامی سبب شد که این بندر گاه مورد تاخت و تاز دزدان، شورشیان و یاغیان قرار گیرد. وجود دو پادگان، یکی بر ساحل دریا نزدیک جایی که حاجیان از کشتی پیاده می‌شدند و دیگری نزدیک قبر حواء<ref>الرحلة السریه، ص371.</ref> از اهمیت نظامی و دفاعی این بندر حکایت دارد. به سال 151ق. در دوران حکومت [[منصور عباسی]] (حک: 136-158ق.) جده از سوی قوم کُرک ساکن در شرق [[اردن]]<ref>الاعلام، ج1، ص46.</ref> مورد هجوم قرار گرفت.<ref>تاریخ طبری، ج8، ص42.</ref> حبشی‌ها در 173 یا 183ق. به جده حمله کردند. این تهاجم با رسیدن نیروهای نظامی از مکه، ناکام ماند.<ref>تاریخ مکه، ص141-142.</ref> در سال 251ق. شماری از راهزنان قبیله بنی‌عقیل، راه‌های حج جده را ناامن کردند. جعفر بشاشات، حاکم مکه، با راندن آنان، [[امنیت]] را برقرار کرد.<ref>تاریخ طبری، ج9، ص346.</ref> به سال 251ق. اسماعیل بن یوسف از [[علویون]] بر جعفر عباسی در مکه چیره گشت و پس از [[غارت]] خزائن کعبه، جده را نیز تصرف نمود و اموال تاجران آن را غارت کرد.<ref>تاریخ مکه، ص164.</ref> در 268ق. ابومغیره مخزومی در جده، [[فتنه]] و آشوب و آتش‌سوزی و ناامنی به‌راه‌ انداخت و دارایی ساکنان را به یغما برد.<ref>تاریخ طبری، ج9، ص612.</ref> در 789 ق. کبیش، عموی عنان بن مغامس که بر مکه تسلط یافته بود، بر جده چیره شد و یاران او اموال بازرگانان را به غارت بردند.<ref>تاریخ مکه، ص287.</ref> 

این بندر گاه مورد هجوم و تهدید کشورهای اروپایی نیز قرار می‌گرفت. در 918ق. سلطان قانصوه از حکمرانان مملوکی مصر، برای دفاع از جده در برابر یورش‌های پرتغالی‌ها که به هند یورش برده بودند و نبرد آنان به [[دریای سرخ]] کشیده شده بود، حسین کردی را به سوی این بندر فرستاد. حسین برای تقویت توان دفاعی شهر در کمتر از یک سال حصار گرداگرد شهر را بازسازی کرد.<ref>تاریخ مکه، ص316؛ التاریخ القویم، ج6، ص317.</ref> به سال 948ق. پرتغالی‌ها دیگر بار قصد جده کردند. ابونُمی، حاکم مکه، با سپاهی به رویارویی با آنان شتافت و توانست از ورود آنان به جده پیشگیری کند.<ref>تاریخ مکه، ص347؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج5، ص128.</ref> 

در سال 1274ق. یکی از تاجران که تا آن روز کشتی خود را با پرچم انگلیس از بندر جده به حرکت در می‌آورد، بر آن شد تا از پرچم عثمانی استفاده کند. این کار بر کنسول انگستان گران آمد و پرچم عثمانی را از فراز کشتی به زیر آورد و با توهین به آن، پرچم کشور خود را برافراشت. این رفتار کنسول موجب خشم مردم جده شد. آنان با گرد آمدن در برابر منزل کنسول، او را به [[قتل]] رساندند. این کار، حمله کشتی جنگی انگلستان به جده را در پی داشت. سرانجام با دخالت خلیفه عثمانی و تشکیل شورایی از دولت‌مردان عثمانی، انگلیس و فرانسه و تحقیق و تفحص از سوی نامق پاشا که موقتاً اداره مکه را بر عهده داشت، این بحران با [[اعدام]] و [[تبعید]] برخی از بزرگان شهر پایان یافت.<ref>تاریخ مکه، ص534-535.</ref> بتنونی (م. 1938م.) از حمله دیگر کشتی‌های جنگی انگلستان به سال 1311ق. در پی کشته شدن کنسول این کشور و مجروح شدن نماینده کنسول روس و فرانسه، یاد کرده است.<ref>الرحلة الحجازیه، ص74.</ref>