در حال ویرایش حج در اندیشه اسلامی(کتاب)
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = | ||
| تصویر =تصویر | | تصویر =تصویر کتاب حج در اندیشه اسلامی.png | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح_تصویر = | | توضیح_تصویر = | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
|سایر مشخصات = | |سایر مشخصات = | ||
}} | }} | ||
کتاب حج در اندیشه اسلامی نوشته سیدعلی قاضی عسکر است. این کتاب شامل 22 بخش | کتاب حج در اندیشه اسلامی نوشته سیدعلی قاضی عسکر است. این کتاب شامل 22 بخش می باشد که در دو شاخص عمده به اهمیت [[حج]] و حجگزاری و آداب آن، و نیز اعمال و اماکن مورد توجه به هنگام [[حج]] مانند [[طواف]]، [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]]، [[برائت از مشرکان|برائت از مشرکین]]، [[صفا و مروه]] و نظایر آن پرداخته است. | ||
==آداب اعمال ارکان حج == | |||
در این بخش با تکیه بر آیات و روایات ابتدا اهمیت حج و گزاری را بیان می کند. سپس آداب و رفتار برتر به هنگام [[حج]] را برمی شمرد. همچنین با بیان مفاهیم [[حج باطنی]] و [[حج ظاهری]] اهمیت و جان مایه [[حج]] را باطن اعمال که همانا تسلیم بودن برابر اراده الهی و دوری از گناهان است می داند. برکات سفر [[حج]] نیز در این بخش مورد توجه قرار گرفته است، برکاتی نظیر آشنایی مسلمانان جهان به هنگام [[حج]]، بالارفتن معلومات دینی آنان و نیز منافع اقتصادی و فرهنگی ناشی از مراسم حج. | |||
شاخص ها و ویژگی های شهر [[مکه]] به عنوان شهر دربردارنده [[بیتالله|کعبه]] و برپا کننده [[حج]] مورد توجه قرار گرفته است. همچنین هنگامه [[حج]] را محلی برای وحدت [[امت اسلامی]] ذکر می کند و با آیات و روایات همگرایی مومنان در مراسم [[حج]] را عنوان می کند.زیر فصل های این بخش بدین شرح است: | |||
در | ===حج در قرآن=== | ||
آیات 96و 97 [[سوره آل عمران]]، آیه 37 [[سوره ابراهیم]]، آیات 26و27 [[سوره حج]]<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص17-22</ref> | |||
===حج در روایات=== | |||
در روایات [[شیعه]] و [[سنی]] مورد اهمیت بوده و همواره از سوی [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و [[امامان معصوم]] به ترویج [[حج]] توصیه شده است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 32-31</ref> | |||
===پیشینه حج گزاری=== | |||
پیش از حیات [[حضرت آدم(ع)|آدم]] توسط فرشتگان آغاز شده و تا زمان [[پیامبر اسلام]] در جریان بوده است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، 43-46</ref> | |||
=== | ===آداب سفر حج=== | ||
اخلاص در نیت ، [[توبه]] و [[استغفار]]، [[وصیت]]، تأمین مخارج زن و فرزند، [[غسل زیارت|غسل]]، صدقه، لباس تمیز پوشیدن، خدمت به دیگر [[حج گزار|حاجیان]]، نماز خواندن در مسجد<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص47-82</ref> | |||
=== | ===اسرار و معارف حج=== | ||
توجه به باطن اعمال، تسلیم خدا بودن و پرهیز از گناهان | |||
=== | ===اهداف معنوی سفر حج=== | ||
با توجه به آیات متعدد، اهمیت حج گزاری و آداب و هدف آن که همانا خلوص انسان را بیان می کند. | |||
=== | ===برکات حج=== | ||
در | آشنایی مسلمانان مناطق مخلتف با هم، تصمیم گیری در مورد مشکلات جهان اسلام، بهرهگیری از مراسم حج برای بالابردن معلومات دینی حجاج، منافع اقتصادی و فرهنگی، وحدت [[امت اسلامی]] | ||
=== | ===مکه مکرمه مرکز فرهنگی جهان اسلام=== | ||
در این | بر اساس آیات قرآن، مکه، [[ام القری]] و مادر شهرها، شهری که در پی پایه گذاری [[بیتالله|کعبه]] توسط [[حضرت ابراهیم(ع)|ابراهیم(ع)]] مدنیت یافت، امن بودن شهر [[مکه]] و اطراف برای تمام جانداران، دارا بودن اقتصاد سالم، توجه مسلمانان جهان به این سرزمین، برابری مردم [[مکه]] با مسلمانان سایر مناطق جهان اسلام، اداره شهر [[مکه]] بهوسیله صالحان، قرارداشتن [[بیتالله|کعبه]] در این شهر، تبادل افکار مسلمانان جهان به موقع [[حج]] در این شهر، قرار داشتن [[بیتالله|کعبه]] و [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] که محل زدودن گناهان است در [[مکه]]، بقای جامعه دینی و تحقق اهداف پیامبر که در توجه مردم به [[حج]] است که در مکه برگزار می شود، قرار داشتن [[بیتالله|کعبه]] که محور توحید و رهاسازی انسان از هر بردگی است و این شهر محور آزادی را در خود جای داده است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 154-170</ref> | ||
===نقش و جایگاه حج در تحقق همگرایی اسلامی=== | |||
بنا بر روایات و آیات و فضایلی که برای [[حج]] برمی شمرد، هنگامه [[حج]] را برترین جایگاه برای وحدت [[امت اسلامی]] می داند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 171-186</ref> | |||
==ارکان و اعمال حج== | ==ارکان و اعمال حج== | ||
در این بخش به ارکان و اعمال و مفاهیم مرتبط با [[حج]] مانند [[طواف]]، [[صفا و مروه]]، [[عرفات]]، [[حج اکبر]]، [[برائت از مشرکان|برائت از مشرکین]]، [[مزدلفه]]، [[منا]] پرداخته شده است. ابتدا تاریخچه و وجه تسمیه هر یک را بررسی کرده و سپس آیات و روایات را در خصوص هر یک از آن ها بیان می کند. | در این بخش به ارکان و اعمال و مفاهیم مرتبط با [[حج]] مانند [[طواف]]، [[صفا و مروه]]، [[عرفات]]، [[حج اکبر]]، [[برائت از مشرکان|برائت از مشرکین]]، [[مزدلفه]]، [[منا]] پرداخته شده است. ابتدا تاریخچه و وجه تسمیه هر یک را بررسی کرده و سپس آیات و روایات را در خصوص هر یک از آن ها بیان می کند. زیر فصل های این فصل بدین شرح است: | ||
=== | ===پیشینه تاریخی طواف=== | ||
==== صفا و مروه | ===طواف و اهمیت آن در روایات=== | ||
با ذکر آیات و روایات [[صفا و مروه]] را یادآور [[سعی]] [[هاجر]] مابین این دو کوه | در این بخش بنابر روایات اهمیت [[طواف]] ذکر شده و پاداش [[طواف]] را آمرزش گناهان برشمرده شده است. سپس به کیفییت [[طواف]] نظیر هفت شوط [[طواف]]، طواف در شب، دعا و ذکر در [[طواف]]، [[طواف نیابتی]] می پردازد.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص206-224</ref> | ||
===صفا و مروه=== | |||
با ذکر آیات و روایات [[صفا و مروه]] را یادآور [[سعی]] [[هاجر]] مابین این دو کوه می داند و سعی بین [[صفا و مروه]] را از ارکان حج برمی شمرد و این سعی را شکستن نخوت و غرور انسان ذکر می کند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص294-315</ref> | |||
===سرزمین عرفات=== | |||
پیشینه و روایات در خصوص عرفات و | پیشینه و روایات در خصوص عرفات عنوان شده و وقوف در سرزمین [[عرفات]] از ارکان [[حج]] برمی شمرد<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص320</ref>، با بیان حدود وکیفیات [[عرفات]] آن راسرزمین آمرزش گناهان معرفی می کند [[حج گزار|حاجیان]] در آن به دعا و نیایش می پردازند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 322-335</ref> | ||
===حج اکبر=== | |||
در | بنابر روایات روایات و تفاسیر، روز [[عید قربان]]، روز [[عرفات|عرفه]] ای که مقارن با جمعه باشد را روز [[حج اکبر]] دانسته و نیز در جایی [[حج اکبر]] را [[حج]] و [[حج اصغر]] را [[عمره]] برشمرده است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص355</ref> | ||
===حج و برائت از مشرکین=== | |||
[[برائت از مشرکان|برائت]] و مطرود شمردن مشرکان و دشمنان در زمان [[پیامبران]] و [[ائمه معصومین]] و نیز بیان فتوای [[برائت از مشرکان|برائت]] از مشرکین در عصر حاضر توسط | [[برائت از مشرکان|برائت]] و مطرود شمردن مشرکان و دشمنان در زمان [[پیامبران]] و [[ائمه معصومین]] و نیز بیان فتوای [[برائت از مشرکان|برائت]] از مشرکین در عصر حاضر توسط امام خمینی<ref>حج در اندیشه اسلامی، 364</ref> | ||
===مزدلفه=== | |||
مطرح شدن | مطرح شدن مفاهیم، [[جمع]]، [[مشعر|مشعرالحرام]]، [[قزح]]، مزدلفه<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص370-371</ref> یا همان [[مشعر|مشعرالحرام]] مکانی است که وقوف در آن از ارکان [[حج]] است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص378</ref> در این بخش به مسجد و نماز گزادن در آن و نیز وقوف [[امیر الحاج|امیرالحاج]] در این مکان اشاره شده است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص379-385</ref> | ||
===سرزمین منا=== | |||
وجه تسمیه [[منا]]، منا در دوره جاهلی، و بیان اعمال [[منا]] یعنی [[رمی جمره عقبه|رمی جمره]] و نیز [[عید قربان|عیدقربان]]<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 392-402</ref> | وجه تسمیه [[منا]]، منا در دوره جاهلی، و بیان اعمال [[منا]] یعنی [[رمی جمره عقبه|رمی جمره]] و نیز [[عید قربان|عیدقربان]]<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 392-402</ref> | ||
==اماکن برجسته در موسم حج== | ==اماکن برجسته در موسم حج== | ||
===مقام ابراهیم=== | |||
بنا بر آیات و روایت اهمیت [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] را بیان شده است. سپس به کیفیت [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]]، نظیر فرو رفتگی پا در سنگ، اندازه [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]]، فاصله [[مقام ابراهیم(ع)|مقام]] تا [[بیتالله|کعبه]]، پرده [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]]، نماز پشت [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] می پردازد.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 233-244</ref> | |||
===زمزم=== | |||
روایات تاریخی مختلف در پیدایش آب [[زمزم]] مطرح شده | روایات تاریخی مختلف در پیدایش آب [[زمزم]] مطرح شده وبا اشاره به [[هاجر]] و [[اسماعیل بن ابراهیم|اسماعیل]] و چگونگی ایجاد این چشمه، به آبادانی شهر [[مکه]] در اثر بروز این چشمه پرداخته است. احیای مجدد چشمه [[زمزم]] توسط [[عبدالمطلب]] جد [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و توصیف [[زمزم]] در سفرنامه ها و اشعار از دیگر مطالب این بخش است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص259-291</ref> | ||
===شعب ابی طالب=== | |||
با بیان محل تولد [[پیامبر]]، مکان سکونت [[بنی هاشم]] به مشخص محل تقریبی [[شعب ابیطالب|شعب ابی طالب]] می پردازد و به این نتیجه می رسد که [[پیامبر اسلام|پیامبر]] در [[شعب ابیطالب|شعب ابی طالب]] متولد شده و این مکان در نزدیکی [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] بوده است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص420</ref> نیز به محاصره [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و یارانش در شعب و اسامی آنان می پردازد و شعب های دیگر [[مکه]] نیز نام می برد.<ref>حج در اندیشه اسلامی، 420-430</ref> | |||
===قبرستان ابوطالب(جنه المعلاه)=== | |||
این قبرستان در منطقه [[حجون]] واقع شده<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 437</ref> و بزرگان اسلام نظیر: [[قصی بن کلاب]]، [[عبدالمطلب]]، [[هاشم]]، [[ابوطالب]]، [[خدیجه(س)|خدیجه]] در این قبرستان دفن شده اند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص442-443</ref> | این قبرستان در منطقه [[حجون]] واقع شده<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 437</ref> و بزرگان اسلام نظیر: [[قصی بن کلاب]]، [[عبدالمطلب]]، [[هاشم]]، [[ابوطالب]]، [[خدیجه(س)|خدیجه]] در این قبرستان دفن شده اند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص442-443</ref> | ||
==مشکلات حاجیان از زبان سفرنامه نویسان== | ==مشکلات حاجیان از زبان سفرنامه نویسان== | ||
نمود مشکلات و سختی های مسیر [[حجگزاری|حجگزاران]] ایرانی در سفرمانه های ایرانی و اشعار فارسی مورد توجه قرار گرفته است. <ref>حج در اندیشه اسلامی، ص 449-450</ref>ومشکلاتی نظیر حمل و نقل نامناسب، دزدی و ناامنی، سفر با کشتی،قرنطینه [[حجگزار|حاجیان]] و برخورد نامناسب با آنان در [[جده]]، نبود امکانات بهداشتی از این دست هستند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص453-496</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||