در حال ویرایش حره وبره

{{در دست ویرایش|ماه=[[دی]]|روز=[[۲۴]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}

حَرّه وَبَره، در عربی حَرَّةُ الوَبَرَة{{یادداشت|با الف و لام.}}<ref>مراصد الإطلاع علي أسماء الأمكنة و البقاع، ج‏1،ص396؛ المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص100.</ref> خوانده شده و برخی تلفظ «الوَبْره» را نیز جایز دانسته‌اند.<ref name=":1">المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص100.</ref> بر پایه گزارشی در سده ششم قمری، تنها به بخشی از حره غربی، «حره وبره» گفته می‌شد.<ref>الأمكنة و المياه و الجبال و الآثار، ج‏2َ، ص573.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۴۱۸ق، امروزه این حره، به «حره غربیه» شهرت یافته <ref>معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص440 و ۴۷۴؛ رک: المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص100.</ref> و اگر چه «وبره» نام حقیقیِ بخش میانی این حره است، ولی به همه حره، «وبره» نیز گفته می‌شود. به گفته برخی، به این حره، «وبره وسطی» نیز گفته‌اند.<ref name=":5">معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص478.</ref>

«الوَبَر»، به معنای پشم شتر<ref>كتاب العين، ج‏8، ص286؛ جمهرة اللغة، ج‏1، ص330.</ref> و خرگوش و مانند آن آمده است. <ref>كتاب العين، ج‏8، ص286.</ref> به گمان برخی، علت نامگذاری آن، چرای شتران در این حره بوده؛ به ویژه این که از گذشته دارای درخت و گیاهان بسیاری بوده است.<ref>معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص479.</ref>

بخش‌های گوناگون این حره، فراخورِ قبیله‌ای که در آن ساکن بوده‌، به نامی خوانده شده است؛ برای نمونه، به بخش شمال شرقی آن «حره بنی سلمه» گفته شده است.<ref name=":5" />

حره وبره، در غرب مدینه<ref name=":8" /> و در شرق بئر عروه قرار دارد.<ref>تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، ص337.</ref> طول این حره، از دیار بنی‌سلمه در [[مسجد قبلتین|قبلتین]] آغاز شده و تا [[وادی رانوناء]] در جنوب آن کشیده شده است. پهنای آن، از نزدیک [[مسجدالنبی(ص)]] شروع شده و به [[کوه‌های جماوات]] وصل می‌شود.<ref name=":6">معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص484.</ref> این حره، در سده هشتم قمری، از مدینه سه میل فاصله داشته<ref name=":8">المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۱۴.</ref> و امروزه، بر پایه گزارشی در سال ۱۴۱۸ق. بخشی از شهر مدینه شده و تبدیل به ساختمان و خیابان شده است.<ref name=":9" />

 

امروزه حره‌ای دیده‌ نمی‌شود و تنها خانه‌ها و ساختمان‌ها و زمین های آسفالت شده و سنگ فرش شده است.<ref name=":9">المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص235.</ref>

 

 

 

 

 

 

 

این مسجد، در غرب مساجد دامنه کوه سلع، قرار داشته و از مسجد‌النبی سه و نیم کیلومتر فاصله دارد.<ref>مدينه شناسى، ج‏1، ص131.</ref>

این مسجد، در جایی ساخته شده که آیه جایگزینیِ قبله از [[بیت‌المقدس]] به [[کعبه]] نازل شد.{{یادداشت|قَدْ نَرى‏ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّماءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ.}}<ref>سوره بقره، آیه ۴۴؛ معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص482.</ref>

==آثار باستانی==

در سوی غربی این حره، قصر عروه و بئر عروه و برخی از قصرهای عقیق قرار دارد.<ref name=":2">تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، ص338.</ref>

قلعه‌های ضحیان و قلعه قبا در سوی جنوب غربی آن قرار دارد.<ref name=":3" />

<br />

و هي إحدى اللابتين اللتين تحدان حرم المدينة كما سبق ذكره،<ref name=":3" />

ماجرای اهبان بن اوس اسلمی و سخن گفت گرگ با او و شهادت دادن گرگ به رسالت حضرت محمد(ص)، که در برخی منابع اهل سنت آمده،‌ در این حره رویداده است.{{یادداشت|اهبان بن اوس اسلمی در حره وبره گوسفندانش را می‌چراند. گرگی به یکی از گوسفندانش حمله کرد. وی گوسفند را از چنگال گرگ نجات داد. گرگ دور شده، نشست و گفت: «وای بر تو! چرا رزقی را که خدا روزی‌ام کرد از من گرفتی؟» اهبان از تعجب دست روی دست زده و گفت:‌ «به خدا قسم چیزی عجیب‌تر از این ندیدم.» گرگ گفت: «عجیب‌تر از این، فرستاده خداست که میان این نخل‌هاست» و اشاره کرد به مدینه...}}<ref>معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص481، به نقل از الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۰۹.</ref>

قبایل وارد بر این حره از ثروت طبیعی و سنگهای آن برای ساختن بنا استفاده می‌کردند و در بین حره هم مزارع و باغ‌های خود را احداث کردند.<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۲، ص۴۷۴.</ref>

بنوقینقاع از یهود و بنی المصطلق در این حره ساکن بودند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۲، ص۴۷۵.</ref>

همچنین بعضی از قبایل خزرج و بطون آنها مانند:  بنی بیاضه و زریق دو فرزند عامر بن زریق، بنی کعب بن مالک و بنی حبیب بن عبد حارثة بن مالک، بنی غزاره، که در وبره سکونت داشتند در این منطقه اقامت گزیده بودند.<ref name=":0" />

بسیاری از قصرها و مزرارع و باغ‌ها در دوره دولت اموی در جانب این حره ساخته شده‌ و آبادی آن رونق گرفت؛ از این رو، توسعه و مدنیت تمدن وادی عقیق که از میان حره وبره می‌گذرد معروف شد،<ref name=":4">معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص475.</ref>

 

منازل بنی‌سلمه در سوی شمال شرقی این حره است.<ref name=":2" />

 

 

==پانوشت==

 

*'''الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض،‌ ۱۴۲۵ق.‏

*'''مدينه شناسى'''، محمد باقر نجفى، شركت قلم، تهران، 1364ش.

*'''مراصد الإطلاع علي أسماء الأمكنة و البقاع'''، ابن عبد الحق بغدادى، دار الجيل، بيروت، 1412ق.

*'''المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة'''، محمد محمد حسن شراب، دار الشاميه-دار القلم، بيروت-دمشق، 1411ق.

*'''موسوعة العتبات المقدسة'''، جعفر خليلى، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، بيروت، 1407ق.