در حال ویرایش خدمت ایرانیان در حرمین

'''خدمت ایرانیان به حرمین'''، به خدمات [[ایران|ایرانیان]] درباره [[حرمین]] ([[مکه]] و [[مدینه]]) اشاره دارد. ساخت بناهای دارای سود همگانی، بازسازی بناهای مقدس، هدایای گرانبها، تهیه [[پرده کعبه|جامه کعبه]] و کمک به شبکه آبرسانی برخی از خدمات پادشاهان و مردم ایران درباره حرمین است.

پیشینه هدایا و خدمات پادشاهان ایرانی به دوره [[طاهریان]] (206 -259ق) بازمی‌گردد. هدایا و خدمات در دوره‌های پس از طاهریان نیز، مانند [[سامانیان]]، [[آل بویه]]، [[سلجوقیان]]، [[ایلخانیان]]، [[آل مظفر]]، [[تیموریان]]، [[صفویان]] و [[قاجاریان]] ادامه یافت. در دوره پهلوی و جمهوری اسلامی ایران تلاش‌هایی برای تجهیز قبرستان بقیع انجام شد ولی با مخالفت [[آل سعود|حکومت سعودی]] بی‌نتیجه ماند.  

 

گزارش دیگر که از اهتمام شاهان ایرانی در خدمت به حرمین در دست است، مربوط به هدایایی است که نوح بن منصور سامانی (حکومت: ۳۶۵–۳۸۷ق) از سلسله [[سامانیان]] هر سال به دست وزیرش احمد خوارزمی به حرمین می‌فرستاد.<ref>ترجمه تاریخ یمینی، ص۳۶.</ref>  

 

از میان حکمرانان [[آل‌بویه]]، نام عضدالدوله به دلیل خدماتش در آبادانی راه‌های حج، بازسازی چاه‌های آب در مسیر حاجیان، یاری به [[مجاوران مکه]] و [[مدینه]]، فراهم ساختن [[جامه کعبه]] که از دیبای شوشتر بود و در این شهر بافته می‌شد، و نیز ساختن دیواری برای مدینه با هدف پیشگیری از حمله راهزنان در تاریخ حرمین ثبت شده است.<ref>تجارب الامم، ج۶، ص۴۵۷؛ احسن التقاسیم، ص۲۵۴؛ وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۰۶؛ مآثر الملوک، ص۱۱۷.</ref>

* '''ابراهیم بن محمد بن علی'''، معروف به ابونصر فارسی استرآبادی (درگذشت ۴۶۶ق) از افرادی است که به دلیل فراوانی تلاش‌های خیرخواهانه‌اش در مکه و مدینه، به مُغیث‌الحَرَمین ملقب شد. علی بن محمد بن علی، برادر ابونصر، نیز در این کارها با او همکاری داشته است. برخی او را فرستاده آلب‌ارسلان شاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] به شمار آورده‌اند. پرداخت سی هزار دینار به حاکم مکه که برای بازسازی بخش‌هایی از [[مسجدالحرام]] و بازسازی [[نهر زبیده]] هزینه شد، بازسازی [[مسجد هلیجه]]، تهیه [[جامه کعبه]]، نقره‌کاری [[ناودان کعبه]]، و بخشش فراوان به فقیران مکه و مدینه از خدمات او به حرمین است.<ref>العقد الثمین، ج3، ص261-262؛ التحفة اللطیفه، ج1، ص256-257.</ref>

* '''ابراهیم بن حسین فارسی'''، معروف به رامشت (درگذشت ۵۳۴ق) ساکن مکه که به دلیل کارهای عمرانی‌اش در مکه و مدینه، از شهرت برخوردار است. او کاروانسرایی در سال ۵۲۹ق. در مکه ساخت و برای [[تصوف|صوفیان]] و فقیران وقف کرد؛ این کاروانسرا سده‌ها به نام کاروانسرای رامشت خوانده می‌شد. در سال ۵۳۲ق. هنگامی که جامه کعبه از سوی خلیفه [[بنی‌عباس|عباسی]] به مکه نرسید، رامشت با پول خود جامه‌ای برای کعبه به ارزش هجده هزار دینار فراهم کرد. او همچنین ناودانی برای کعبه و حطیمی برای امام [[حنبلیه|حنبلیان]] ساخت.<ref>اتحاف الوری، ج2، ص504-505؛ شفاء الغرام، ج1، ص609؛ العقد الثمین، ج4، ص385-386.</ref>

* '''محمد بن علی بن ابی منصور اصفهانی'''، معروف به جواد اصفهانی (م. ۵۵۹ق) که وزیر اتابک قطب‌الدین زنگی، حاکم سلجوقی [[موصل]]، بود، ایرانی دیگری است که به دلیل فراوانی خیرات و انفاق‌هایش به الجواد شناخته شد. نوسازی [[مسجد خیف]] در منا، تزیین کعبه با طلا، بازسازی مسجدی بر [[کوه عرفات]]، ساختن برکه‌ها، بازسازی قنات‌ها، ساختن دیواری برای شهر مدینه، بازسازی بخش‌هایی از [[مسجد نبوی]]، و انفاق اموال فراوان از کارهای نیک او است. هنگامی که جواد اصفهانی درگذشت، پیکرش را به مکه و مدینه بردند و در مدینه به خاک سپردند.<ref>الکامل، ج11، ص306-308؛ العقد الثمین، ج2، ص212؛ وفاء الوفاء، ج3، ص9، 155.</ref>

 

* '''ابوسعد ورامینی''' ملقب به معمار حرمین و پسرش حسین، بناهایی از جمله مدرسه و مسجد در مکه و مدینه ساختند.<ref>نک: مجالس المومنین، ج1، ص94؛ نک: آثار الوزراء، ص358؛ نقض، ص200، 222-223.</ref>  

 

افرادی دیگری نیز در مکه و مدینه موقوفات یا خدماتی داشته‌اند که برخی از آنها چنین‌اند:‌ ابراهیم بن محمد بن ابراهیم اصفهانی (م. ۷۵۶ق) معروف به العز اصفهانی<ref>اتحاف الوری، ج3، ص238؛ العقد الثمین، ج3، ص239-240.</ref> امیر زین‌الدین فرامرز محمود افزری<ref>اتحاف الوری، ج3، ص31؛ العقد الثمین، ج6، ص363.</ref> عبدالعزیز بن علی بن عثمان اصفهانی، معروف به عجمی (م. ۷۶۴ق)<ref>العقد الثمین، ج5، ص454.</ref> محمد بن علی گیلانی، معروف به خواجه پیر محمد گیلانی (زاده ۸۰۸ق)<ref>الدر الکمین، ج1، ص216.</ref> دانیال بن علی بن سلیمان لرستانی (م. ۷۵۰ق)<ref>العقد الثمین، ج4، ص343.</ref> عبدالله بن ابی‌بکر کردی<ref>العقد الثمین، ج5، ص116.</ref> حسین بن احمد بن محمد گیلانی معروف به ابن‌قاوان<ref>التحفة اللطیفه، ج2، ص337.</ref> و محمد بن محمد کازرونی معروف به خواجه امام.<ref>العقد الثمین، ج2، ص322-323.</ref>  

در دوران معاصر نیز شماری از ایرانیان در کارهای مربوط به آبادانی حرمین نقش داشته‌اند. از آن جمله محمد کمال‌پور، مهندس ایرانی، که در ۱۳۴۴ش. به ریاض پایتخت عربستان رفت و در راه‌اندازی سازمان نقشه‌برداری عربستان و تهیه نخستین نقشه هوایی از شهر مکه نقش داشت. همچنین محمدعلی شهرستانی (زاده ۱۳۱۱ش) مهندس عمران که طرح‌هایی برای اجرا در [[صحرای عرفات]] داد.{{مدرک}}