| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[پرونده:درون کعبه۵.jpg|بندانگشتی|فضای درونی [[کعبه]]]]
| | '''درون کعبه''' فضای درونی [[کعبه]] است و شامل [[ستون‌های کعبه|ستونها]]، [[آویزه‌های کعبه|آویزه‌ها]]، پرده و پلکان می‌شود. درون کعبه به دلیل وجود پلکان، فضایی شش ضلعی دارد و سقف آن توسط سه ستون چوبی، که در یک ردیف قرار گرفته‌اند نگه داشته می‌شود. محل نماز خواندن [[پیامبر(ص)]] پس از فتح مکه و نیز مکانی منتسب به محل سجده وی، درون کعبه مشخص شده است. |
| '''درون کعبه''' فضای درونی [[کعبه]] است و شامل [[ستون‌های کعبه|ستونها]]، [[آویزه‌های کعبه|آویزه‌ها]]، [[پرده درون کعبه|پرده]] و [[پلکان درون کعبه|پلکان]] می‌شود. آویزه‌ها اشیای قیمتی بودند که به کعبه اهدا شده بودند و از سقف و دیوارها آویزان می‌شدند. درون کعبه به دلیل وجود پلکان، فضایی شش ضلعی دارد و سقف آن توسط سه ستون چوبی، که در یک ردیف قرار گرفته‌اند نگه داشته می‌شود. محل منتسب به مکان نماز خواندن [[پیامبر(ص)]] پس از [[فتح مکه]]، درون کعبه و نزدیک [[رکن یمانی]] مشخص شده است. | |
|
| |
|
| لوح‌هایی که به دیوارها نصب شده و دری که به سمت پلکان داخلیِ کعبه باز می‌شود، از دیگر اجزاء درون کعبه است. داخل کعبه در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده است و پیش از اسلام مکان گردآوری بت‌های مشرکان بود.{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:مکه در بستر تاریخ.pdf|صفحه=105|متن=مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.}} | | لوح‌هایی که به دیوارها نصب شده و دری که به سمت پلکان داخلیِ کعبه باز می‌شود، از دیگر اجزاء درون کعبه است. داخل کعبه در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده و در دوره‌ای مکان گردآوری بت‌های مشرکان محسوب می‌شده است.{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:مکه در بستر تاریخ.pdf|صفحه=105|متن=مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.}} |
|
| |
|
| == چاه کعبه == | | == چاه کعبه == |
| {{کعبه عمودی}} | | {{کعبه عمودی}} |
| {{اصلی|چاه کعبه}}در ضلع شرقی درون کعبه چاهی وجود داشت و محلی برای نگهداری هدایایی که به کعبه داده می‌شد به‌شمار می‌رفت.{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:مکه در بستر تاریخ.pdf|صفحه=105|متن=مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.}} گفته شده این چاه به‌دست [[حضرت ابراهیم(ع)]] کنده شده بود{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:مکه در بستر تاریخ.pdf|صفحه=105|متن=مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.}} و احتمال داده شده هنگام [[بازسازی کعبه (قریش)|بازسازی کعبه از سوی قریش]] از میان رفته است.<ref name=":04">المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۶، ص۲۵۲؛ اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۴.</ref> | | {{اصلی|چاه کعبه}}در ضلع شرقی درون کعبه چاهی وجودداشت و محلی برای نگهداری هدایایی که به کعبه می‌شد به شمار می‌رفت.{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:مکه در بستر تاریخ.pdf|صفحه=105|متن=مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.}} گفته شده این چاه به‌دست [[حضرت ابراهیم(ع)]] کنده شده بود{{کتاب|اسم_فایل=پرونده:مکه در بستر تاریخ.pdf|صفحه=105|متن=مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.}} و احتمال داده شده هنگام [[بازسازی کعبه (قریش)|بازسازی کعبه از سوی قریش]] از میان رفت.<ref name=":04">المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۶، ص۲۵۲؛ اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۴.</ref> |
|
| |
|
| == آویزه‌های کعبه == | | == آویزه‌های کعبه == |
| {{اصلی|آویزه‌های کعبه}}
| |
| هدیه‌هایی که برای کعبه آورده می‌شد درون آن به دیوار آویخته می‌شدند.<ref>سفرنامه میرزا داود، ص۱۲۴؛ سفرنامه قشقایی، ص۱۰۸-۱۰۹؛ سفرنامه حجاز، ص۲۳۰.</ref> بسیاری از این هدایا که ارزش زیادی داشتند از میان رفته<ref>سفرنامه میرزا داود، ص۱۲۴؛ سفرنامه قشقایی، ص۱۰۸-۱۰۹؛ سفرنامه حجاز، ص۲۳۰.</ref> و برخی از آنها بین [[ستون‌های کعبه]] آویزان است.
| |
|
| |
|
| === دو شاخ قوچ === | | === دو شاخ قوچ === |
| درون کعبه روبه‌روی در ضلع شرقی روی دیوار، دو شاخ قوچ نصب شده بود که برخی معتقدند متعلق به قوچی بوده که خداوند به جای ذبح اسماعیل برای ابراهیم فرستاد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۴.</ref> برخی نیز بر این باورند که سمبل و نشانه‌ای برای اشاره به آن دو شاخ بوده است.<ref>اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.</ref> | | درون کعبه روبه‌روی در ضلع شرقی روی دیوار، دو شاخ قوچ نصب شده بود که برخی معتقدند دو شاخ قوچی بوده که خداوند به جای ذبح اسماعیل برای ابراهیم فرستاد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۴.</ref> برخی نیز بر این باورند که سمبل و نشانه‌ای برای اشاره به آن دو شاخ بوده است.<ref>اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.</ref> |
|
| |
|
| هنگام معطر و خوش‌بو کردن کعبه، این شاخ‌ها را نیز معطر و خوش‌بو می‌کردند. زیورآلات و طلاهایی را که به کعبه هدیه می‌شد، روی این شاخ‌ها آویزان می‌کردند. دو شاخ قوچ در زمان [[عبدالله بن زبیر]] درون کعبه جای داشت و در سال ۶۴ق. در آتش‌سوزی مکه سوخت و از بین رفت.<ref>اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.</ref>
| | هنگامی که کعبه را معطر و خوش‌بو می‌کردند، این شاخ‌ها را نیز معطر و خوش‌بو می‌کردند. زیروآلات و طلاهایی را که به کعبه هدیه می‌شد، روی این شاخ‌ها آویزان می‌کردند. دو شاخ قوچ در زمان [[عبدالله بن زبیر]] درون کعبه جای داشت و در سال ۶۴ق. در آتش‌سوزی مکه سوخت و از بین رفت.<ref>اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.</ref> |
| | |
| === دیگر اشياء قیمتی ===
| |
| | |
| * دو آهوی زرین، که [[عبدالمطلب]] جدّ پیامبر(ص) هنگام حفر [[زمزم|چاه زمزم]] یافت و بر [[باب الکعبه|در کعبه]] آویخت.<ref>الطبقات، ج۱، ص۶۹؛ مروج الذهب، ج۱، ص۲۶۵؛ تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۰۳.</ref> این آهوان را نخستین زیور طلای کعبه دانسته‌اند.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۱۴۷.</ref>
| |
| | |
| * شمشیرهایی از جنس قلع که همراه آهوهای زرین دفن شده بودند و بر پایه گزارشی عبدالمطلب آنها را نیز بر در کعبه آویخت.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۱۴۷؛ الطبقات، ج۱، ص۶۹.</ref>
| |
| | |
| * دو هلال زرین، که پس از فتح [[مدائن]] به سال ۱۶ق. برای [[عمر بن خطاب]]، خلیفه دوم، فرستاده شد و او آنها را در کعبه آویخت.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۴؛ منائح الکرم، ج۱، ص۵۲۶؛ مرآة الحرمین، ج۱، ص۲۷۸.</ref>
| |
| | |
| * دو [[شمسه]] و دو کاسه بلورین، که عبدالملک بن مروان، پنجمین خلیفه اموی، آنها را به کعبه هدیه کرد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۴؛ مرآة الحرمین، ج۱، ص۲۷۸.</ref>
| |
| | |
| * سینی سبز رنگ، که ابوالعباس سفاح، خلیفه عباسی، به کعبه هدیه کرد و بر آن آویخته شد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۵؛ البلدان، ص۷۷؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۳.</ref>
| |
| | |
| * جام شیشه‌ای، معروف به جام فرعونی که ابوجعفر، برادر منصور عباسی، برای کعبه فرستاد.<ref>البلدان، ص۷۷؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۳.</ref>
| |
| | |
| قفل طلایی حجاج،<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۴.</ref> یاقوت اهدایی [[مأمون]]،<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج۵، ص۲۳۶؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۳، ۲۲۶.</ref> زنجیر اهدایی<ref>اتعاظ الحنفا، ج۱، ص۱۴۱.</ref> و شمسه‌ای طلایی اهدایی [[متوکل]]،<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۲۲۵؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۳.</ref> طوقی طلایی،<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۵.</ref> محفظه‌ای از نقره، حاوی بیعت‌نامه جعفر بن معتمد و برادرش ابواحمد موفق،<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج۵، ص۲۳۶-۲۳۷؛ مرآة الحرمین، ج۱، ص۲۷۹.</ref> قندیلهای اهدایی المطیع لله عباسی<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۶؛ تاریخ مکه، ص۲۷۷؛ تحصیل المرام، ج۱، ص۱۵۰.</ref> و محراب‌های دارای منبّت‌کاری<ref>المسالک و الممالک، ج۱، ص۳۷۰؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۲۲۶.</ref> برخی از دیگر آویزه‌های کعبه بود.
| |
|
| |
|
| == ستون‌های کعبه == | | == ستون‌های کعبه == |
| {{اصلی|ستون‌های کعبه}}درون کعبه سه ستون چوبی در یک ردیف و از شمال به جنوب وجود دارد که سقف کعبه را نگه می‌دارد.<ref name=":02">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> این ستونها به‌دست [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] در [[بازسازی کعبه (ابن زبیر)|بازسازی کعبه توسط او]] ایجاد شدند.<ref name=":0">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> قبل از آن [[قریش]] در سال ۳۵ عام‌الفیل در [[بازسازی کعبه (قریش)|بازسازی کعبه از سوی آنها]]، شش ستون درون خانه خدا قرار داده بودند.<ref>مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۷۱؛ اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۱۳۸.</ref> | | {{اصلی|ستون‌های کعبه}}درون کعبه سه ستون چوبی در یک ردیف و از شمال به جنوب وجود دارد که سقف کعبه را نگه می‌دارد.<ref name=":02">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> این ستونها به‌دست [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] در [[بازسازی کعبه (ابن زبیر)|بازسازی کعبه توسط او]] ایجاد شدند.<ref name=":0">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> قبل از آن [[قریش]] در سال ۳۵ عام‌الفیل در [[بازسازی کعبه (قریش)|بازسازی کعبه از سوی آنها]]، شش ستون درون خانه خدا قرار داده بودند.<ref>مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۷۱؛ اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۱۳۸.</ref> |
|
| |
|
| امروزه تعداد و محل قرار گرفتن ستونها به همان صورتی است که ابن زبیر ایجاد کرد.<ref name=":03">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> رنگ ستونها، قهوه‌ای مایل به سیاه است و در ارتفاعی مناسب، میله‌ای میان ستونها وجود دارد که برخی از [[آویزه‌های کعبه]] به آن آویخته می‌شود.<ref name=":1">مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.</ref> | | امروزه تعداد و محل قرار گرفتن ستونها به همان صورتی است که ابن زبیر ایجاد کرد.<ref name=":03">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> رنگ ستونها، قهوه‌ای مایل به سیاه است و در ارتفاعی مناسب، میله‌ای میان ستونها وجود دارد که برخی از [[آویزه‌های کعبه]] به آن آویخته می‌شود.<ref name=":1">مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.</ref> |
| | |
| == نگارخانه ==
| |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| درون کعبه۲.jpg|ستون‌های سه‌گانه چوبی درون کعبه.
| |
| قندیلهای درون کعبه.jpg|آویزه‌های کعبه.
| |
| درون کعبه۴.jpg|مکانی درون کعبه و نزدیک [[رکن یمانی]]، منتسب به محل نماز خواندن [[پیامبر(ص)]] پس از فتح [[مکه]].
| |
| پلکان درون کعبه.jpg|درب مطلای [[پلکان درون کعبه]].
| |
| صندوق درون کعبه.jpg|صندوقی که بین دو ستون از ستون‌های کعبه قرار دارد و کلیدهای کعبه در آن نگهداری می‌شود.
| |
| درون کعبه۳.jpg|موقعیت [[پلکان درون کعبه|پلکان درونی]]، [[ستون‌های کعبه|ستونها]]، [[آویزه‌های کعبه|آویزه‌ها]]، [[سقف کعبه|سقف بالایی]] و سقف زیرین کعبه.
| |
| </gallery>
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۵۹: |
خط ۳۰: |
| | لینک = https://wikihaj.com/view/پرونده:مکه_در_بستر_تاریخ.pdf | | | لینک = https://wikihaj.com/view/پرونده:مکه_در_بستر_تاریخ.pdf |
| }} | | }} |
| * اتعاظ الحنفا باخبار الائمة الفاطمیین: المقریزی (م.۸۴۵ق.)، به کوشش الشیال، القاهره، المجلس الاعلی للشئون الاسلامیه، ۱۴۱۶ق؛
| |
| * اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد ازرقی، تحقیق رشدی صالح ملحس، منشورات شریف رضی، قم، ۱۴۰۳ق.
| |
| * اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد ازرقی، تحقیق رشدی صالح ملحس، منشورات شریف رضی، قم، ۱۴۰۳ق.
| |
| * اخبار مکه: الازرقی (م.۲۴۸ق.)، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق؛
| |
| * البلدان: ابن الفقیه (م.۳۶۵ق.)، به کوشش یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۱۶ق؛
| |
| * الرحلة الحجازیة،محمد لبیب البتیونی، مکتبة‌المعارف، طائف، چاپ سوم، مکه، ۱۴۲۴ق؛
| |
| * السیرة النبویه: ابن هشام (م.۸-۲۱۳ق.)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه؛
| |
| * الطبقات الکبری: ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق؛
| |
| * المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، جواد علی، مکتبة النهضة، بغداد، ۱۹۷۰م.
| |
| * تاریخ ابن خلدون: ابن خلدون (م.۸۰۸ق.)، به کوشش خلیل شحاده، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۸ق؛
| |
| * تحصیل المرام: محمد بن احمد الصباغ (م.۱۳۲۱ق.)، به کوشش ابن دهیش،
| |
| * سفرنامه ایازخان: قشقایی (م.۱۳۵۸ق.)، به کوشش شاکری، تهران، مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸ش؛
| |
| * سفرنامه حجاز: محمد لبیب البتنونی، ترجمه: انصاری، مشعر، ۱۳۸۱ش؛
| |
| * سفرنامه میرزا داود: وزیر معارف: داود بن علینقی (م.۱۲۷۷ق.)، به کوشش قاضی عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۷۹ش؛
| |
| * سفرنامه میرزا داود: وزیر معارف: داود بن علینقی (م.۱۲۷۷ق.)، به کوشش قاضی عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۷۹ش؛
| |
| * شفاء الغرام: محمد الفأسی (م.۸۳۲ق.)، به کوشش مصطفی محمد، مکه، النهضة الحدیثه، ۱۹۹۹م؛
| |
| * فی منزل الوحی، محمد حسنین هیکل، مکتبة النهضة المصریة، قاهره، چاپ چهارم، ۱۹۶۷م.
| |
| * مرآة الحرمین الشریفیت، رفعت پاشا، ترجمه هادی انصاری، نشر مشعر، قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
| |
| * مروج الذهب: المسعودی (م.۳۴۶ق.)، به کوشش اسعد داغر، قم،دار الهجره، ۱۴۰۹ق؛
| |
| * مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، عبیدالله محمدامین کردی، ترجمه حسین صابری، نشر مشعر، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
| |
| * منائح الکرم فی اخبار مکه: علی بن تاج الدین السنجاری (م.۱۱۲۵ق.)، مکه، جامعة ام القری، ۱۴۱۹ق؛
| |
| * المسالک والممالک: ابوعبید البکری (م.۴۸۷ق.)، به کوشش ادریان فان لیوفن و اندری فیری،دار الغرب الاسلامی، ۱۹۹۲م؛
| |
| * مرآة الحرمین: ابراهیم رفعت پاشا (م.۱۳۵۳ق.)، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق؛
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
| == پیوند به بیرون ==
| |
| * [http://miqat.hajj.ir/article_37430.html درون کعبه در دو دیدار]
| |
| [[رده:کعبه]] | | [[رده:کعبه]] |
