در حال ویرایش دعای عرفه امام سجاد (متن دعا)

'''دعای امام سجاد (ع) در روز عرفه''' یا [[دعا|دعای]] چهل و هفتم از [[صحیفه سجادیه]]، که [[امام سجاد(ع)]] در [[روز عرفه]] خوانده است.

| تیتر= دعای امام سجاد (ع) در روز عرفه

|و تویی خداوند و معبودی جز تو نیست در آغاز بودی و پیش از هر کس و در انجام باشی پس از هر چیز و تویی خداوند نیست خدایی غیر از تو که نزدیکی با وجود بلندیت و بلندمقامی با وجود نزدیکیت و تویی خداوند نیست معبودی به غیر تو که صاحب فر و شکوه و عظمتی و سزاوار سپاسی و تویی خداوند نیست معبودی غیر تو، آنی که آفریدی همه چیز را بدون ماده و نگاشتی آنچه نگاشتی بدون نمونه و پدیدآوردی پدیده‌ها را بدون رنگ‌آمیزی و طرحی، تویی که مقرر نمودی هر چیزی را اندازه‌ای و آماده ساختی هر چیز را به آسانی و تدبیر نمودی ماسوی را بحکمت خود، تویی که یاریت نکرده در امر آفرینش احدی و مدد ننموده تو را در کار تو مددکاری و نبود آفرینش تو را تماشاگری و نه مانندی تویی آنکه خواستی و شد و هر چه خواستی و حکم کردی و از روی عدالت بود آنچه حکم کردی و داوری نمودی از روی انصاف بود آنچه داوری نمودی.

|تویی آنکه گنجایش تو را ندارد جایی و برنخیزد در برابر قدرتت قدرتی و وامانده‌ای نکند برهان و بیانی، تویی آنکه به شمار آری تعداد هر چیز را و قرار دهی هر چیز را اجل و فرجامی و مقرر داری هر چیز را اندازه‌ای، تویی آنکه بازماند اندیشه‌ها از درک ذات تو و فروماند دانش‌ها از ادارک چگونگی تو در نیابد دیده‌ها جای بودنت را، تویی آنکه پایان نداری تا محدود باشی و مجسم نیستی تا محسوس شوی و فرزند نیاوردی تا فرزند دیگری باشی، تویی آنکه دشمنی نیست با تو به عناد برخیزد و همتا نداری که با تو رقابت کند و مانند نداری تا با تو برابری نماید، تویی آنکه ایجاد نمودی و آفریدی جهان را و پدیدآوردی و نو ساختی و نیکو بود هر چه ساختی.

|منزهی تو چه بزرگ است شأن تو و چه بلند است در یمان اماکن مکان تو و آشکار کننده حق است قرآن، تو منزهی چه نیکو چاره‌سازی و چه بسیار مهربانی و حکیمی که هر چیز را می‌شناسی پاک خداوندا چه پادشاه با فر و چه بخشنده توانگری و چه بلند و بلندپایه فروغمند با فر و بزرگی و سزاوار سپاسی منزهی تو دست به خیرات گشودی و شناخته شد هدای از جانب تو هر کس ترا خواند برای دین یا دنیا بیافتت، منزهی تو فروتنی کند برای تو هر چه علم تو به آن تعلق گرفته و سر فرود آرود در برابر عظمت تو هر آنچه زیر عرش تو است و گردن نهد به فرمانبرداری تو همه آفریدگان، منزهی تو در نیابد ترا حواس و دستی به تو نرسد و لمس نمی‌شودی و نیرنگ برنداری و فرانگیرد تو را چیزی و کس با تو برنیاید و برابری نکند و با تو به جدال برنخیزد و تو را فریب ندهد و با تو نیرنگ نبازد منزهی تو راه تو هموار و فرمان تو حق است و تویی زنده و بی‌نیاز منزهی تو گفتار تو به حکمت و فرمان تو شدنی و مشیت تو انجام‌شدنی است منزهی تو رد نکند کسی خواسته ترا و دگرگون نسازد سخنان ترا منزهی تو بر پادشاهان پیروزی آشکار است نشانه‌های الوهیت تو و آفریننده آسمان‌هایی پدیدآرنده جاندارانی

|سپاسی که نگذارده باشد آفریدۀ مانندش را و نشناسد کسی جز تو فضل آن را سپاسی که یاری شود هر که بکوشد در گذاردن آن و تأیید شود هر که مبالغه کند در ادای آن سپاسی که جامع باشد آنچه را که آفریده‌ای از انواع حمد و در آید به سلک آنچه خواهی آفرید بعد از این سپاسی که هیچ حمدی نزدیک‌تر از آن بگفتار تو نباشد و بالاتر از آن هیچ‌کس تورا حمد نکرده باشد سپاسی که سبب گردد بکرم تو مزید نعمت را به فراوانی و بپیوندی آنرا بفزونی پی درپی برحمت خود سپاسی که شایسته بزرگی ذات تو و سزاوار فرّ و عظمت تو باشد پروردگارا درود فرست بر محمّد و آل محمّد که برگزیده و بهترین خلق و گرامی و مقرّب نزد تست به بهترین درود و خجسته گردان بر او کمال فرخندگی را و بخشایش فرما بر او به برترین بخشایش خود پروردگارا درود فرست بر محمّد و آلش درودی فزاینده که نباشد درودی فزاینده‌تر از آن و درود فرست بر آن درودی برومند که نباشد درودی برومندتر از آن و درود فرست بر او درودی پسندیده که نباشد درودی برتر از آن

|خداوندا درود فرست بر محمّد و آل او درودی که خوشنودش گردانی و بیفزاید بر خوشنودیش و درود فرست بر او درودی که خوشنودت گرداند و بیفزاید بر خوشنودیت و درود فرست بر آن حضرت درودی که راضی نگردی جز به آن و نبینی غیر او را برآن شایسته خداوندا درود فرست بر محمّد و آل او درودی که تجاوز کند از رضای تو و به پیوندد پیوند او ببقای تو و پایان نیابد چنان‌که پایان نپذیرد کلمات تو خداوندا درود فرست بر محمّد و آل او درودی که دربرگیرد درود فرشتگان و پیغمبران و رسولان و فرمانبرداران تو را و شامل گردد بر درود بندگانت از جنّ و انس و آنانکه دعوت ترا اجابت کردند و مجتمع شود بر درود هر آنکه هستیش بخشیدی وپدیدآوردی از اصناف آفریدگانت خداوندا درود فرست بر او و آل او درودی که فرا گیرد هر درود گذشته و آینده را

|بار خدایا تو تأیید کردی دین خود را درهر زمان به امامی که برافراشتیش مانند علم برای بندگانت و مانند نورافکن در شهرهایت پس از آنکه پیوستی ریسمان او را بر ریسمان خود و قرارش دادی بسوی خوشنودی خود و واجب فرمودی اطاعت او را و بیم دادی از نافرمانی او و امر فرمودی به فرمانبرداری از اوامر او و به پرهیز نمودن از مناهی او و اینکه پیش نیفتد از او پیش روی و پس نماند از او کسی پس او است حافظ پناهندگان و سنگر مؤمنان و دستاویز نجات‌جویان و فروغ مردم جهان بار خدایا الهام کن برای ولیّ خود تا شکر آنچه را که انعامش فرمودی به‌جای آورد و ما را نیز الهام فرما مانند او به وجود او شکر کنیم و عنایت کن او را از جانب خود پیروزی و نصرت و بگشا برایش گشایشی آسان و مدد فرما او را به پشتیبانی محکم خود و قوی گردان پشت او را و نیروبخش بازوی او را و رعایتش فرما بدیدۀ رحمت خود و حمایتش کن به نظر نگهداری خود و یاریش فرما به فرشتگانت و مددش کن به سپاه نیرومندت و به‌پادار به وسیله او کتاب و احکام و قوانین خود و سنّت پیغمبر خویش را درود بی‌پایانت خدایا بر او باد و اولادش

|خداوندا من بندۀ توأم بنده‌ای که انعام فرمودی بر آن پیش از آفرینش او و پس از آفرینش او و قرار دادی آن را از کسانی که راهنمودی بسوی دین خود و توفیقش دادی به ادای حقّ خود و نگهداشتی او را به طناب خود و درآوردی او را در گروه خود و هدایت فرمودی او را بدوستی دوستانت و دشمنی دشمنانت سپس فرمان دادی اطاعت نکرد و منع فرمودی امتناع نکرد و نهی فرمودی او را از گناه مخالفت نمود فرمان ترا به ارتکاب نهی تو لکن نه از دشمنی با تو و نه از گردنکشی بر تو بلکه کشانید او را به سوی آنچه از آن دفع کردی و به‌سوی آنچه از آن بیم دادی و یاری کرد آن را بر این همه گستاخی دشمن تو و دشمن خود او، ابلیس، تا اقدام به گناه نمود در حالی که معترف بود به بیم تو و امیدوار بود به عفو تو و اطمینان داشت به گذشت تو و سزاوارترین بندگان بود که با این همه نعمت‌هایت این همه معصیت نکند اکنون اینم‌که درمقابل توأم درحالی‌که خوار و ذلیل و سرافکنده و افسرده و ترسانم در حالیکه اقرار دارم به بزرگترین گناهی که بار آن را بدوش گرفته‌ام و به بزرگترین خطائی که به او آلوده گشتم درحالی‌که پناه آورده‌ام به عفو تو و زنهار می‌جویم از رحمت تو و یقین دارم‌که پناه نمی‌دهد مرا از تو پناه دهنده‌ای

| و مانع نمی‌شود مرا از عذاب تو مانعی پس فراگیر مرا به آنچه فرا می‌گیری به او آنکه را که دست به گناه آلود از رحمت خود و ببخش بر من آنچه را که می‌بخشی بر آنکه بگشاید دست امید به‌سوی تو از عفو خود و منّت نِه بر من به آنچه دریغت نیاید ب رکسی که آرزوی بخششت را دارد و قرار ده برای من در این روز بهره‌ای که برسم به سبب آن به حظّی از خوشنودیت و باز مگردان مرا دست خالی از آنچه بازگردند به او عبادت‌کنندگان از بندگانت و من گرچه تقدیم نداشته‌ام آنچه تقدیم داشته‌اند از اعمال شایسته لکن پیش آوردم این را که ترا به یگانگی شناختم و نفی کردم از تو ضدّ و مثل و مانند را و آمدم به پیشگاهت از آن درها که فرمودی از آنها سوی تو آیند و تقرّب جستم بسوی تو به عملی که نزدیک نمی‌گردد کسی به تو مگر به آن عمل

|سپس تعقیب کردم همین عمل را به توبه کردن و بفروتنی و زاری نمودن و بتو گمان نیک دارم و دلگرمم به آنچه نزد تو است و شفیع خود ساخته‌ام آن امیدواری را که کم افتد که ناامید شود کسی که امید به تو دارد و در خواستم از تو آنچنانکه شخص حقیر و ذلیل و مستمند و فقیر و ترسان و پناهجو درخواست می‌کند و با این همه در حالت بیم و زاری می‌کنم و زنهار می‌خواهم و پناه می‌جویم نه مانند سرکشی آنان که تکبّر می‌ورزند و نه مانند آنکه تفوّق جوید به عبادت دیگران و نه مانند آنکه مغرور شود به شفاعت شفیعان و من هنوز پست‌ترین هر پستم و خوارتر از هر خوارم و مانند موری هستم بلکه کمتر از آنم پس ای خدایی که شتاب نمی‌فرمائی در کیفر گنهکاران و ناگهان نمی‌گیری غافلان را و ای آنکه منّت می‌نهی به دستگیری لغزندگان و تفضّل می‌فرمائی به مهلت دادن خطاکاران من بدکردارم و اقرار دارم و خطا کردم و لغزیده‌ام من آنم که در پیشگاهت جرأت پیدا کرده‌ام من آنم که بتو نافرمانی کرده‌ام از روی عمد من آنم که پنهان داشتم از بندگانت «گناه خود را» و بر تو ظاهر نمودم

| من آنم که ترسیدم از بندگانت و از تو ایمن بودم من آنم که بیم نکردم از هیبت تو و نترسیدم از خشم تو منم که جنایت کردم بر خویشتنم منم که در گرو بلاهای خودم هستم منم که کم است حیاء من منم که بسیار است گرفتاری من بحقّ آنکه برگزیدی از میان آفریدگانت و بحقّ آنکه اختصاصش دادی به قرب حضورت و به حقّ آنکه انتخاب فرمودی از میان مخلوقاتت و آنکه شایسته‌اش دیدی برای اجرای فرمانت به حقّ آنکه قرین ساختی طاعت او را به طاعت خود و به حقّ آنکه قرار دادی نافرمانی او را مانند نافرمانی خود به حقّ آنکه برابر نمودی دوستی او را با دوستی‌خود و آنکه پیوستی دشمنی او را به دشمنی خود بپوشان مرا در این روز به رحمت خود همانطوری که می‌پوشانی کسی را که رو آوَرَد به تو در حالی که از گناه بیزاری جوید و پناه طلبد با طلب آمرزش از تو بحال توبه و رو آور بمن همچنان که رفتار می‌نمائی با آنکه ترا اطاعت کردند و تقرّب جستند به پیشگاه تو و دارای مقام ارجمند شدند از ناحیۀ تو و تو تنها کفالت من کن بمانند کفالت نمودنت به کسی که وفا نمود به عهد تو و به رنج واداشت خود را در راه تو

| و کوشش نمود در خوشنودی تو و مرا مؤاخذه مکن بجهت کوتاهی در خدمت تو و بجهت تجاوز کردنم از حدود تو و به جهت نافرمانی در احکام تو و مرا سرگرم مساز به مهلت دادنت همان‌طور که سرگرم ساختی آنکه را که دریغ داشت از من خیر خود را و شرکت نکرد با تو در دادن نعمت به من و بیدار کن مرا از خواب غافلان و غفلت بزهکاران و غنودگی مخذولان و برگمار قلب مرا به آنچه واداشتی به آن پرستندگان را و به عبادت واداشتی به آن عبادت‌کنندگان را و نجات بخشیدی به آن سستکاران را و پناه ده مرا از هر چه که دور می‌کند مرا از تو و حائل می‌گردد میان من و میان بهرۀ من از تو و بازمی‌دارد مرا از آنچه امیدوارم در پیشگاه تو و هموار کن بر من راه خیرات را که به‌سوی تو آیم و سبقت جویم بسوی آنها چنان‌که فرمان داده‌ای و کوشش نمایم در آن خیرات چنان‌که خواسته‌ای

| و هلاک مکن مرا در زمرۀ آنانکه هلاک کردی به‌جهت آنکه سبک شمردند عذاب تو را و مرا نابود مساز در جرگۀ آنانکه نابودشان ساختی به‌جهت آنکه خود را در معرض خشم تو قرار دادند و به‌خطر میفکن مرا مانند آنان که منحرف شدند از راه‌های تو و نجاتم ده از گرداب‌های دریای فتنه و باز رهانم از غفلت‌های بلا و مرا پناه ده از سرگرمی نعمت و حائل شو میان من و دشمنی که مرا گمراه می‌سازد و هوسی که مرا به هلاکت افکند و هر نقیصه‌ای که افسرده‌ام کند و روی مگردان از من مانند آنان‌که از آنها خوشنودنمی‌شوی چون بر آنها خشم‌گرفته‌ای و مأیوسم مفرما از امیدهایم که به تو دارم تا فرا نگیرد مرا ناامیدی از رحمت تو و مرا مبتلا مگردان به چیزی که طاقت آن را ندارم تا محروم نگردم به سبب بار سنگین آن از فضل محبّت تو و مرا از دست رحمت خود فرو میفکن مانند کسی که سودی در او نیست و نیازی بدو نداری و بسوی تو بازنمی‌گردد و دورمدار مرا مانند آن کسی که از نظر عنایت تو افتاده باشد

| و مانند کسی که فرا گرفته او را رسوائی از پیشگاه خود بلکه بگیر دست مرا از پرتگاه درافتادگان و گمراهی کجروان و لغزش خود پسندان و خطر گمشدگان و عافیت بخش مرا از آنچه آزمایش می‌کنی به آن عموم بندگان و کنیزانت را و برسان مرا به مقام آن که عنایت داری به او و انعام فرمودی بر او و خوشنودی از او و زندگی بر او خوش کردی و مرگ او را سعادتمند نمودی و گردن مرا به طوق تقوی آراسته کن تا از هر چه حسنات را نابود می‌کند و می‌برد برکات را و آگاه کن قلب مرا که نفرت کند از زشتی‌های گناهان و رسوائی‌های کردار ناپسند و مشغولم مساز به آنچه بدو نرسم مگر بخواست تو از چیزی‌که غیر او تو را از من خشنود نمی‌نماید و بیرون کن از دلم محبّت دنیای پست را که بازمی‌دارد مرا از نعمت‌های حضرتت و مانع می‌شود از اینکه به پیشگاهت توسل جویم و اغفال می‌کند مرا از اینکه نزدیک گردم به درگاهت و مزیّن گردان برایم که تنها بمناجات تو پردازم همه شب و همه روز

| و الهام کن بمن که ثنا گویم در مقابل نعمتی که ارزانی فرموده‌ای و اعتراف کنم به آنچه عطا نموده‌ای بمن و قرار ده رغبت مرا به سوی خود بیشتر از رغبت راغبان و سپاس مرا به تو مافوق سپاس سپاسگزاران و وامگذار مرا به هنگامی‌که نیازمند گردم به سوی تو و هلاکم مفرما بسبب اعمالی که فرستادم بدرگاه تو و دور مگردان مرا به آنچه راندی به او دشمنان خود را به درستی که من در پیشگاه تو گردن نهاده‌ام و می‌دانم که حجّت تو راست و تو سزاواری به فضل و عادت داری به احسان و شایسته‌ای که از تو پروا کنند و از تو آمرزش طلبند و به درستی که تو به عفو کردن سزاوارتری از آنی که عقاب کنی و به درستی که تو به پرده‌پوشی اولاتری از آنی که رسوا نمائی پس مرا زنده‌دار به زندگی خوشی که فراهم آوری خواستۀ مرا و برسانی مرا به آنچه دوست دارم لکن انجام ندهم کاری را که تو خوش نداری و مرتکب نشوم به آنچه نهی فرموده‌ای و بمیران مرا مانند کسی که می‌رود نور او از پیش روی و از جانب راست،

|و ذلیل کن مرا در پیشگاه خودت و عزیزم گردان در نزد مردم و خوارم ساز چون در خلوت شدم با تو و سرافرازم فرما در میان بندگانت و بی‌نیازم‌فرما از کسی که بی‌نیازتر از من نیست و افزون کن به‌سوی خود حاجت و نیاز مرا و پناه ده مرا از سرزنش دشمنان و از فرو ریختن بلا و از ذلّت و رنج پوشیده دار مرا در آنچه تو آگاهی بر آن از من به آنچه می‌پوشاند به او آنکه قدرت بر سختگیری دارد اگر نباشد بردباری او و آنکه مؤاخذه می‌کرد بر جرم اگر نبود صبر او و هرگاه اراده فرمودی برای گروهی آزمایش یا عذابی را پس نجاتم بخش از آن زیرا که من به تو پناه آورده‌ام و چنان‌که قرارم ندادی در مقام رسوائی در دنیا پس قرارم مده همچنین در آخرت و بپیوند برای من نعمت‌های نخستین را به آخرین آن و عطاهای دیرین خود را به تازه‌ترین آن و سرگرم نعمتم مساز همچنان‌که سخت‌گردد با آن دل من و مبتلایم مگردان به بلائی که برود به جهت آن آبروی من و مشهورم مساز به صفتی که کم گردد بدان جهت قدر من

| و نه به صفت نقصی‌که مجهول گردد به خاطر آن مکانت من و مترسان بترسی که ناامید گردم به سبب آن و نه بیمی که در باطن جانم استوار گردد اما قرار ده ترس مرا در وعدۀ عذاب خود و اینکه بیمناک گردم از اتمام حجّت و وعید تو و خشیت مرا فراگیرد هنگام خواندن آیات تو و معمور کن شب‌های مرا به بیداری در عبادت خود و اینکه تنها به مناجات تو برخیزم و فقط از تو آرامش دل جویم و صرفاً از تو حاجت خواهم و به آستان تو فرود آیم که رهاسازی گردن مرا از آتش خشمت و پناه دهی به من از آنچه اهل آتش در آن معذّب هستند و وامگذار مرا در سرکشی خود سرگردان و نه در بطالت خود بی‌خبر تا دم مرگ و قرار مده مرا پند به آنان که پندپذیرند و همچنین مرا موجب عبرت عبرت‌گیرندگان و فتنۀ‌بینندگان مگردان و فریب مده مرا مانند آنان که بنعمت تو فریب خوردند و برمگزین بجای من دیگری را

|و تغییر مده اسم مرا و دگرگون مساز جسم مرا و قرار مده مرا مضحکۀ خلق خود و نیز با من عمل مستهزءان مکن و مرا پیرو چیزی مگردان جز موجبات‌خوشنودی‌تو و مرا به رنج و تعب مدار جز در راه انتقام از دشمنان و روزی من کن سردی مغفرت و شیرینی رحمت و خوشی و بوی جانفزا و بهشت پر نعمت خود را و بچشان به من مزۀ آسودگی به آنچه دوست داری و وسعتی عنایت فرما که بکوشم در آنچه نزدیک می‌کند مرا به پیشگاه تو و ارمغان فرست به من از نعمت‌های خود و قرار ده سودای مرا پُر سود و ایستادن مرا بدون زیان و بترسان مرا به مقام عظمت خود و مرا مشتاق لقای خود گردان و بپذیر توبۀ مرا براستی که باقی نگذاری گناهان کوچک و بزرگ مرا و رها نکنی گناهان آشکار و نهان مرا و بیرون کن از سینۀ من کینۀ مؤمنان را

|و قرار ده برای من بسوی حقّ راهی از رحمت بی‌پایان خود و بزرگ گردان برایم بهره‌ای از موهبت و عطاهای خود و بسیار کن حظّ مرا از نیکوئی و احسان خود و قرار ده قلب مرا امیدوار بدانچه پیش تو است و اندیشۀ مرا فارغ گردان به کاری که برای تو است و مرا وادار به آنچه وامی‌داری به آن برگزیدگانت را و درآمیز دل مرا به هنگامی که غافل گردند عقل‌ها از تو با یاد طاعت خود و فراهم کن برای من توانگری و پاک‌دامنی و آسایش و عافیت و تندرستی و فراخی و آرامش دل و سلامت از هر گزند را و باطل مساز کارهای نیک مرا به آلودگی‌های معصیت تو و خلوت‌های مرا به آشفتگی‌های فتنه درهم مکن و نگاه دار آبروی مرا که طلب نکنم چیزی از هیچ‌کس از مردمان و محافظت فرما مرا که التماس نکنم چیزی را از بدکاران و قرار مده مرا برای ستمکاران پشتیبان