در حال ویرایش دعا
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
دعا: از مستحبات در حج و حرمین | |||
در | دعا در لغت به معنای صدا زدن، متمایل شدن،<ref>لسان العرب، ج۱۴، ص۲۵۷((دعا)).</ref> کمک خواستن،<ref>لسان العرب ج۱۴، ص۲۵۷، تاج العروس ج۱۹، ص۴۰۵((دعا)).</ref>حاجت طلبیدن وگاه مطلق خواندن آمده است.<ref>قاموس قرآن: ج۲، ص۳۴۴، لسان العرب ج۱۴، ص۲۵۷ ((دعا)).</ref> در اصطلاح به درخواست خیر از خداوند گفته میشود.<ref>المصباح المنیر ج۱، ص۱۹۴–۱۹۵.</ref> | ||
تشویق به دعا و اشاره به جایگاه و اهمیت آن در قرآن آمده است. گاه مؤمنان به دعای آشکار و نهان توصیه شدهاند. (اعراف آیه ۵۵)گاه (نک:غافر آیه ۶۰) دعا به عنوان عبادت و ترک دعا به عنوان تکبر و استکبار در برابر خدا معرفی شده و به تارک دعا، وعدهٔ عذاب ابدی داده شده است.<ref>. الکافی ج۲، ص۴۶۶؛ دعائم الاسلام ج۱، ص۱۶۶</ref> در پاره ای از آیات، دعا ارزش دهنده به انسان بیان شده است. (فرقان آیه ۷۷) در آیات متعدد، استجابت دعا تضمین شده است.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۵۲۶.</ref> (مثلا نک: بقره آیه ۱۸۶) | |||
دعا در | |||
در احادیث نیز در بیان اهمیت و جایگاه دعا، تعابیر بسیاری به کار رفته است از جمله گاه دعا به اصل عبادت تعبیر شده است.<ref>الدعوات، ص۱۸؛ ارشاد القلوب، ج۱، ص۱۴۸؛ وسائل الشیعه، ج۷، ص۲۷.</ref> | |||
نام بردن از مکانهای استجابت دعا یکی از مباحث مورد توجه نویسندگان | افزون بر این، طبق روایات، دعا در برخی مکانهای حرمین استجابت مییابد از این رو شماری از نویسندگان، آثاری در این خصوص نوشتهاند. از جمله این افراد، عبدالملک بن حسین عصامی شافعی(۱۰۴۹–۱۱۱۱ق) است که رساله ای با عنوان منظومه فی الاماکن آلتی یستجاب فیها الدعاء بمکه و حوالیها نوشته است و برخی دیگر، منظومه او را شرح کرده و افزون بر آن، مکانهای دیگری از حرمین را یاد کردهاند.<ref>التاریخ و المورخون بمکه ص۳۶۶–۳۶۷؛ تهنئه اهل الاسلام بتجدید بیت الله الحرام ص۳۱۰</ref> نام بردن از مکانهای استجابت دعا یکی از مباحث مورد توجه نویسندگان کتب زیارت و منابع تاریخی درباره حرمین است.<ref>نک: اثاره الترغیب ج۱ ص۱۷۹؛ التاریخ القویم ج۱ ص۳۷۸؛ بقیع الغرقد ص۷۴، ۲۹۱</ref> | ||
دعا به عنوان فعلی مستحب، در زمانها و مکانهای خاص انجام میگیرد و در برخی جاها و وقت هاارزش بیشتری دارد و استحبابش افزونتر است. در مناسک حج و عمره، خواندن برخی دعاها مستحب است. از جمله به این موارد میتوان اشاره کرد: هنگام پوشیدن لباس احرام،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۲۷؛ مناسک الحج، ص۱۹۳.</ref>هنگام ورود به حرم،<ref>لوامع صاحبقرانی، ج۸، ص۳۸۵.</ref> هنگام ورود به مسجد الحرام،<ref>المقنعه، ص۳۹۹، تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۰۰.</ref> هنگام ایستادن روبروی کعبه،<ref>الکافی، ج۴، ص۴۰۱؛ المقنعه، ص۴۰۰.</ref> وقت ایستادن در محاذات حجر الاسود،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۱؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۰۲.</ref> در حال طواف،<ref>مصباح المتهجد، ص۶۸۰؛ مناسک حج، محشی، ص۳۵۹.</ref> هنگام واقع شدن بین رکن یمانی و حجرالاسود،<ref>الکافی، ج۴، ص۴۰۷؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۲</ref> هنگام قرار گرفتن در مقابل ناودان کعبه،<ref>المقنع، ص۲۵۶–۲۵۷؛ مناسک حج، محشی، ص۳۶۰.</ref>در شوط هفتم هنگام رسیدن به مستجار،<ref>لوامع صاحبقرانی، ج۸، ص۴۰۱.</ref> بعد از نماز طواف در پشت مقام،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۴؛ روضه المتقین، ج۵، ص۲۵۴.</ref> بعد از نماز طواف،<ref>مناهج الاخیار، ج۳، ص۴۹۶؛ وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۴۳۹.</ref> قبل از سعی،<ref>المحاسن، ج۲، ص۵۷۴؛ الکافی، ج۴، ص۴۳۵.</ref> به هنگام پایین آمدن از پله چهارم صفا،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۶؛ روضه المتقین، ج۵، ص۲۶۲–۲۶۳.</ref>هنگام رسیدن به میانه مسعی،<ref>روضه المتقین، ج۵، ص۲۶۲–۲۶۳.</ref> بعد از عبور از بازار عطاران (پایان چراغ سبز) و قطع هروله،<ref>المقنع، ص۲۵۹؛ مناسک حج، محشی، ص۴۴۵.</ref>در مروه،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۶؛ المقنع، ص۲۵۹.</ref> در روز ترویه،<ref>الکافی، ج۴، ص۴۵۴؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۷۷.</ref> بعد از احرام در مکه و حرکت بسوی منی،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۹؛ المقنعه، ص۴۰۷.</ref> هنگام ورود به منی،<ref>المقنعه، ص۴۰۷، مناسک حج، محشی، ص۴۳۶.</ref>در شب عرفه در منی،<ref>اقبال الاعمال ج۲، ص۴۹؛ زاد المعاد، ج۲، ص۲۳۶–۲۳۸.</ref> روز عرفه<ref>المقنعه، ص۴۱۱؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۸۲.</ref>و در عصر روز عرفه<ref>صحیح ابن خزیمه، ج۴، ص۲۶۴.</ref> که از دعاهای مشهور این روز، دعای امام حسین(ع)<ref>اقبال الاعمال، ج۲، ص۷۴؛ بلد الامین، ص۲۵۱.</ref> و دعای ۴۷ صحیفه سجادیه است.<ref>اقبال جدید ج۲، ص۸۸؛ المصباح کفعمی، ص۶۷۱.</ref> بعد از غروب آفتاب وقت افاضه از عرفات،<ref>. تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۸۷؛ هدایه الامه، ج۵، ص۳۶۳.</ref> هنگام ورود به مشعر،<ref>تبیین الحقایق، ج۲، ص۲۷؛ مجمع الانهر، ج۱، ص۴۱۰.</ref> بعد از نماز صبح در مشعر،<ref>الکافی، ج۴، ص۴۶۹؛ المقنعه، ص۴۱۶؛ المهذب، ج۱، ص۲۵۳.</ref> هنگام عبور از وادی محسر،<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۶۸؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۹۳؛ مصباح المتهجد، ص۷۰۰.</ref> هنگام رمی جمره عقبه،<ref>فقه الرضا، ص۲۲۵؛ الکافی، ج۴، ص۴۷۹؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۴۸.</ref> هنگام برگشت به محل استقرار خود (چادرهای منی)،<ref>الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۱، ص۸۸۶؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۹۸؛ منتهی المطلب، ج۱۱، ص۱۳۰.</ref> هنگام قربانی،<ref>فقه الرضا، ص۲۲۴؛ الکافی، ج۴، ص۴۹۸؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۰۴.</ref> هنگام حلق،<ref>السرائر الحاوی، ج۱، ص۶۰۱؛ منتهی المطلب، ج۱۱، ص۳۳۸.</ref>هنگام طواف وداع،<ref>الکافی، ج۴، ص۵۳۱؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۲۸۰؛ المهذب ابن البراج، ج۱، ص۲۶۵.</ref> هنگام وداع با خانه خدا در ملتزم.<ref>السنن الصغری، ج۲، ص۲۰۵؛ سنن الکبری البیهقی، ج۵، ص۲۶۸، روضه الطالبین، ج۲، ص۳۹۵</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۵۴: | خط ۱۵: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* '''اثارة الترغیب و التشویق الی المساجد الثلاثه و البیت العتیق''' | * '''اثارة الترغیب و التشویق الی المساجد الثلاثه و البیت العتیق''': محمد بن اسحاق الخوارزمی (م. ۸۲۷ق)، تحقیق محمدحسین الذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق. | ||
* '''ارشاد القلوب''' | * '''ارشاد القلوب''': حسن بن محمد الدیلمی (م. ۸۴۱ق)، قم، شریف الرضی، ۱۴۱۵. | ||
* '''اقبال الاعمال (الاقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مرة فی السنة)''' | * '''اقبال الاعمال (الاقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مرة فی السنة)''': سید بن طاوس (۵۸۹–۶۶۴ق)، تصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۱۴ق. | ||
* '''بقیع الغرقد فی دراسة شاملة''' | * '''بقیع الغرقد فی دراسة شاملة''': محمد امین امینی (م. ۱۳۴۱ق)، تهران، انتشارات مشعر، ۱۴۲۸ق. | ||
* '''البلد الامین والدرع الحصین''' | * '''البلد الامین والدرع الحصین''': ابراهیم کفعمی (م. ۹۰۵ق)، تهران، مکتبه الصدوق، ۱۳۸۳ش. | ||
* '''التاریخ القویم لمکه و بیت الله الکریم''' | * '''تاج العروس من جواهر القاموس''': مرتضی الزبیدی (م. ۱۲۰۵ق)، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق. | ||
* '''التاریخ والمورخون''' | * '''التاریخ القویم لمکه و بیت الله الکریم''': محمد طاهر الکردی، تحقیق ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق. | ||
* '''تبیین الحقائق شرح کنز الدقائق''' | * '''التاریخ والمورخون''': محمد الحبیب الهیله، مکه، مؤسسه الفرقان، ۱۹۹۴م. | ||
* '''تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید''' | * '''تبیین الحقائق شرح کنز الدقائق''': فخر الدین عثمان بن علی الزیلعی الحنفی، القاهره، دار الکتب الإسلامی، ۱۳۱۳ق. | ||
* '''تهنیئه اهل الاسلام بتجدید بیت الله الحرام''' | * '''تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید''': محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، تحقیق سید حسن موسوی خرسان و علی آخوندی، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، ۱۳۶۵ش. | ||
* '''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام''' | * '''تهنیئه اهل الاسلام بتجدید بیت الله الحرام''': ابراهیم بن محمد بن عیسی میمونی (م. ۱۰۷۹ق)، تحقیق مکتبه نزار مصطفی الباز، ریاض، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق. | ||
* '''الدعوات (سلوه الحزین)''' | * '''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام''': نعمان بن محمد المغربی (م. ۳۶۳ق)، تحقیق آصف بن علی اصغر فیضی، قاهره، دار المعارف: ۱۳۸۳ق. | ||
* '''روضه الطالبین و عمده المتقین''' | * '''الدعوات (سلوه الحزین)''': قطب الدین الراوندی (م. ۵۷۳ق)، قم، مدرسه الامام مهدی (عج)، ۱۴۰۷ق. | ||
* '''روضه المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه''' | * '''روضه الطالبین و عمده المتقین''': یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیه، بیتا. | ||
* '''زاد المعاد فی هدی خیر العباد''' | * '''روضه المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه''': محمد تقی مجلسی (۱۰۰۳–۱۰۷۰ق)، تحقیق سید حسین موسوی کرمانی، علی پناه اشتهاردی، تهران، بنیاد فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۹ق. | ||
* '''السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی''' | * '''زاد المعاد فی هدی خیر العباد''': ابن قیم الجوزیه (م. ۷۵۱ق)، تحقیق شعیب الارنووط و عبدالقادر الارنووط، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۰۷ق. | ||
* '''سنن الصغیر للبیهقی''' | * '''السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی''': محمد بن احمد ابن ادریس (م. ۵۹۸ق)، قم، النشر الاسلامی، ۱۴۱۰ق. | ||
* '''السنن الکبری''' | * '''سنن الصغیر للبیهقی''': ابوبکر البیهقی (م. ۴۵۸ق) تحقیق امین قلعجی، باکستان، جامع الدراسات الإسلامیه، ۱۴۱۰ق. | ||
* '''صحیح ابن خزیمه''' | * '''السنن الکبری''': احمد بن الحسین البیهقی (م. ۴۵۸ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۴ق. | ||
* '''فقه الرضا''' | * '''صحیح ابن خزیمه''': محمد بن خزیمه (م. ۳۱۱. ق)، تحقیق محمد مصطفی الاعظمی، بیروت، المکتب الاسلامی، ۱۴۲۴ق. | ||
* '''الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل البیت''' | * '''فقه الرضا''': علی بن بابویه (م. ۳۲۹ق)، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضا۷، ۱۴۰۶ق. | ||
* '''الکافی''' | * '''الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل البیت''': عبدالرحمان الجزیری (م. ۱۳۶۰ق)، بیروت، دار الثقلین، ۱۴۱۹ق. | ||
* '''لوامع صاحبقرانی''' | * '''قاموس قرآن''': سید علی اکبر قریشی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش. | ||
* '''مجمع الانهر فی شرح ملتقی الابحر''' | * '''الکافی''': محمد بن یعقوب کلینی (م. ۳۲۹ق)، تحقیق علیاکبر غفاری، تهران، دار الکتب اسلامیه، ۱۳۶۳ش. | ||
* '''المحاسن''' | * '''لسان العرب''': محمد بن مکرم ابن منظور (۶۳۰–۷۱۱ق)، قم، انتشارات ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق. | ||
* '''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد''' | * '''لوامع صاحبقرانی''': محمد تقی المجلسی، قم، اسماعیلیان، ۱۴۱۴ق. | ||
* '''المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی''' | * '''مجمع الانهر فی شرح ملتقی الابحر''': عبدالرحمان بن محمد (م. ۱۰۷۸ق)، تحقیق المنصور، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق. | ||
* '''المصباح''' | * '''المحاسن''': احمد بن محمد بن خالد البرقی (م. ۲۷۴ق)، به کوشش سید جلالالدین محدث ارموی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۲۶ش. | ||
* '''المقنع''' | * '''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد''': محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، تصحیح اسماعیل انصاری زنجانی، اعداد علی اصغر مروارید، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، ۱۴۱۱ق. | ||
* '''المقنعه''' | * '''المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی''': احمد بن محمد المقری الفیومی (م. ۷۷۰ق)، بیروت، دار الفکر. | ||
* '''من لا یحضره الفقیه''' | * '''المصباح''': ابراهیم کفعمی (م. ۹۰۵ق)، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق. | ||
* '''مناسک الحج''' | * '''المقنع''': شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (۳۱۱–۳۸۱ق)، قم، انتشارات مؤسسه الامام الهادی، ۱۴۱۵ق. | ||
* '''المقنعه''': شیخ مفید محمد بن محمد بن النعمان (۳۳۶–۴۱۳ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق. | |||
* '''من لا یحضره الفقیه''': شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (م. ۳۸۱ق)، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، النشر الاسلامی، ۱۴۰۴ق. | |||
* '''مناسک الحج''': سید محمد الروحانی، قم، مرکز الکامپیوتری. | |||
* '''مناسک حج (محشّی)'''، محمد رضا محمودی، تهران، مشعر، ۱۴۲۹ق. | * '''مناسک حج (محشّی)'''، محمد رضا محمودی، تهران، مشعر، ۱۴۲۹ق. | ||
* '''مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار''' | * '''مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار''': سید احمد علوی عاملی (م. ۱۰۶۰ق)، قم، انتشارات اسماعیلیان. | ||
* '''منتهی المطلب فی تحقیق المذهب''' | * '''منتهی المطلب فی تحقیق المذهب''': حسن بن یوسف حلی (م. ۷۲۶ق)، مشهد، انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۴۱۴ق. | ||
* '''المهذب''' | * '''المهذب''': القاضی ابن البراج (م. ۴۸۱ق)، قم، النشر اسلامی، ۱۴۰۶ق. | ||
* '''وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه)''' | * '''وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه)''': محمد بن الحسن الحر العاملی (۱۰۳۳–۱۱۰۴ق)، الحر العاملی (م. ۱۱۰۴ق)، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | ||
* '''هدایة الامة الی احکام الائمه''' | * '''هدایة الامة الی احکام الائمه''': محمد بن الحسن الحر العاملی (۱۰۳۳–۱۱۰۴ق)، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۱۲ق. | ||