در حال ویرایش رئوس الشهداء (زیارتگاه)

'''رُئوس الشهداء''' زیارتگاهی است در قبرستان [[باب الصغیر]] در [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] که محل دفن سرهای بریده شانزده تن از [[شهدای کربلا]] دانسته شده است.  درباره صحت انتساب این قبور سند قابل اعتمادی در دست نیست و منابع تاریخی از دفن سرهای شهدای کربلا در این مکان سخنی نگفته اند.

==مکان رئوس الشهداء==

این مکان میان زیارتگاه عبدالله بن امام زین العابدین و زیارتگاه [[زینب صغری|زینب]] یا [[ام کلثوم دختر امام علی|ام کلثوم]] دختر [[امام علی(ع)]] و [[سکینه دختر امام حسین|سکنیه]] دختر [[امام حسین(ع)]] واقع شده است و خیابان کوچکی بین این زیارتگاه و قبرستان فاصله انداخته است.  

==اسامی مدفونین==

در تابلوهایی که در ساختمان زیارتگاه نصب شده، این مکان محل دفن سرهای افراد ذیل دانسته شده است<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص195</ref>:

* جعفر بن عقیل

* جعفر بن امام علی

* محمد بن ابمام علی

* محمد بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب

==صحت انتساب==

در منابع تاریخی اشاره ای به وجود زیارتگاه سرهای شهدای کربلا در [[باب الصغیر]] نشده است و سرنوشت سرهای شهدای کربلا بعد از ورود به دمشق نیز در منابع تاریخی و مقتل های [[امام حسین(ع)]] نیامده است. تنها خواند میر(م942ق.) در کتاب خود با عنوان «حبیب السیر» نوشته است که [[امام زین العابدین(ع)]] در روز [[اربعین]] سرهای شهدا را به بدن‌های آن‌ها در کربلا ملحق کرد<ref>تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، ج2، ص 60</ref> و به پیروی از او، شیخ عباس قمی<ref>نقس المهموم، ص 466</ref> و برخی از معاصران نیز این مطلب را نقل کرده اند.<ref>مقتل الحسین، عبدالرزاق المقرم، ص 362</ref>

[[سید محسن امین عاملی]] از قبرستانی معروفی در باب الصغیر خبر داده که بعد از سال 1321 قمری  از آن دیدار کرده و بر سرد آن سنگی بوده حاکی از اینکه این مکان محل دفن سر [[عباس بن علی]](ع)، [[علی‌اکبر بن حسین]](ع) و [[حبیب بن مظاهر]] است. او اشاره میکند که چند سال بعد از زیارتگاه تخریب و بازسازی شد و داخل آن قبری بنا کردند و نام تعدادی از شهدای کربلا بر آن نوشته شد.<ref>اعیان الشیعه، ج1، ص 627</ref>

==تاریخچه بنای زیارتگاه==

==معماری بنا==

بنای اصلی [[مزار]] شامل اتاقی به شکل مربع است که از قالب های سنگی سیاه و سفید ساخته شده است و دارای گنبدی کم خیز و سفید رنگ با گردن هشت ضلعی است. در ضلع شمالی آن سردر مرتفعی وجود دارد که در راس آن یک طاق قرار دارد. دو طرف سردر نیز دو پنجره مشبک آهنی به چشم میخورد.

محل دفن سرهای شهدا به صورت قبر مربع برجسته ای میان اتاق مزار قرار گرفته است. روی قبر نیز [[ضریح]] نقره ای مربع شکلی قرار دارد که در سال 1414 قمری به کوشش محمد برهان الدین داعی [[اسماعیلیان بهره]] در [[هند]] نصب شده است. داخل ضریح شانزده عمامه پارچه‌ای کوچک به نشانه سرهای شهدای کربلا بر قبر قرار داده شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ص 198-199</ref>

==منابع==

{{منابع}}

* '''آثار پیامبر(ص)و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه'''، احمد خامه یار، پژوهشکده حج و زیارت، 1393

* '''اعیان الشیعه'''، سید محسن الامین العاملی، تحقیق حسن الامین، بیروت، دار التعارف، 1986 میلادی

* '''مقتل الحسین'''، عبدالرزاق المقرم، قم، دارالثقافه، 1411قمری

* '''نفس المهموم'''، عباس القمی، قم، مکتبه بصیرتی، 1405 قمری