| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[پرونده:رابغ.jpg|File.png|270px|thumb|left|رابغ]]
| | رابغ، ميقات مصريان |
| '''رابغ'''، شهری بندری در حجاز در حاشیه دریای سرخ است. این شهر که در موازات میقات جحفه قرار دارد، محل احرام‌گزاری حاجیانی بود که از مصر به حج می‌آمدند. میقات اصلی مصریان حجفه بود، اما به نقل از منابع، از قرن هشتم هجری مصریانی که از مسیر زمینی به مکه می‌رسیدند و قبل از مکه به مدینه نرفته بودند، در رابغ محرم می‌شدند. ناآباد بودن حجفه از علل اقبال حج‌گزاران مصری به رابغ بود تا در این مکان محرم شوند.
| |
| | |
| ==موقعیت مکانی== | | ==موقعیت مکانی== |
| رابغ از ریشه (ربغ) و به معنای فراوانی نعمت است. <ref>الصحاح، ج4، ص 1318، تاج العروس، ج 12، ص 19</ref> در منابع کهن از آن با عنوان بطن رابغ یاد شده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص 347، تاریخ الطبری، ج2، ص 402</ref> این شهر در ساحل دریای سرخ و در 155 کیلومتری شمال [[جده]] و در مسیر بین [[مدینه|مدینه]] و [[مکه]] قرار دارد. با وجود فاصله 212 کیلومتری با مکه از توابع آن حساب می‌شود. <ref>التاریخ القویم، ج3، ح، 436، سفرنامه حجاز، ص 61</ref> | | رابغ از ريشه (ربغ) و به معناي فراواني نعمت است. در منابع کهن از آن با عنوان بطن رابغ ياد شده است. بطن به زميني گفته مي‌شود که داراي پوشش گياهي مناسب است و آب سيلاب در آن آرام مگيرد و پراکنده مي‌شود. وجود نخلستان‌ها و سرسبزي در رابغ در سفرنامه‌هاي حاجيان گزارش شده است. اين شهر در ساحل درياي سرخ و در 155 کيلومتري شمال جده و در مسير بين مدينه و مکه قرار دارد. با وجود فاصله 212 کيلومتري با مکه از توابع آن حساب مي‌شود. |
| | برخي جغرافي دانان رابغ را مکاني در مجاورت جحفه* ( از ميقات‌هاي مشهور شامیان و مصریان) دانسته¬اند. ياقوت آن را در مسير حاجيان بين بزواء و جحفه و پايين‌تر از عزور خوانده و گزارش‌هايي را مبني بر واقع‌شدن رابغ بين جحفه و ودان و نيز قول واقدي را مبني بر قرار گرفتن رابغ بين جحفه و ابوا* (محل دفن مادر پيامبر) نقل کرده است. نويسنده ديگري آن را منطقه‌اي بين مدينه و جحفه و از بخش‌هاي وادي مَر مسکن قبيله خزاعه دانسته است، بدين ترتيب هنگامي که کسي از مدينه راهي مکه مي شود بزواء و ودّان قبل از رابغ و عزور و جحفه بعد از آن قرار مي‌گيرند. |
|
| |
|
| برخی جغرافی دانان رابغ را مکانی در مجاورت [[جحفه]] ( از میقات‌های مشهور [[شام|شامیان]] و [[مصر|مصریان]]) دانسته‌اند.<ref>الاماکن، ص 106</ref> یاقوت آن را در مسیر حاجیان بین بزواء و جحفه و پایین‌تر از عزور خوانده و گزارش‌هایی را مبنی بر واقع‌شدن رابغ بین جحفه و ودان و نیز قول واقدی را مبنی بر قرار گرفتن رابغ بین جحفه و [[ابواء|ابوا]] نقل کرده است.<ref>معجم البلدان، ج3، ص 11</ref> نویسنده دیگری آن را منطقه‌ای بین مدینه و جحفه و از بخش‌های وادی مَر مسکن قبیله [[خزاعه]] دانسته است، بدین ترتیب هنگامی که کسی از مدینه راهی مکه می شود بزواء و ودّان قبل از رابغ و عزور و جحفه بعد از آن قرار می‌گیرند.<ref>الامکنه و المیاه، ج1، ص 498</ref>
| | ==مسجد رابغ== |
| | |
| | عزور نام مسجدي بوده که در جحفه قرار داشت و گويا پيامبر در آن نماز گزارده بود . |
|
| |
|
| ==تحولات سیاسی و نظامی در رابغ== | | ==تحولات سیاسی و نظامی در رابغ== |
| رابغ به جهت وقوع برخی از [[سریه|سریه‌های]] دوره پیامبر از دیرباز مورد توجه سیره نگاران بوده است. پس از [[غزوه بواط]]، به فرمان پیامبر(ص)، گروهی 60 نفره از مهاجران به فرماندهی [[عبیده بن حارث]] به رابغ در ساحل دریای سرخ اعزام شدند.<ref>السیره النبویه، ج2، ص 338، ص دلائل النبوه، ج3، ص 9-10</ref> | | رابغ به جهت وقوع برخي از سريه هاي دوره پيامبر از ديرباز مورد توجه سيره نگاران بوده است. پس از غزوه بواط، به فرمان پيامبر(ص)، گروهي 60 نفره از مهاجران به فرماندهي عبيده بن حارث به رابغ در ساحل درياي سرخ اعزام شدند. به گفته برخي از منابع رابغ و شهرهاي ساحلي در دوره هایی سکونتگاه برخي از طالبيان بود. به گفته اين منابع آنها به جهت قيام‌هاي متعدد از جانب امويان و عباسيان تحت فشار بودند و براي رهايي به اين شهرهاي دور از مرکز مهاجرت مي کردند. |
| | |
| به گفته برخی از منابع رابغ و شهرهای ساحلی در دوره هایی سکونتگاه برخی از [[طالبیان]] بود. به گفته این منابع آنها به جهت قیام‌های متعدد از جانب [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] تحت فشار بودند و برای رهایی به این شهرهای دور از مرکز مهاجرت می کردند.<ref>خزانه التواریخ النجدیه، ج6، ص 341</ref> | |
|
| |
|
| == رابغ، میقات مصریان== | | == رابغ، میقات مصریان== |
| مصریانی که از راه خشکی به مکه می‌رفتند، در صورتی که ابتدا به مدینه نمی‌رفتند، از رابغ می‌گذشتند و در این شهر که در نزدیکی و در موازات ([[محاذات]]) جحفه (میقات اصلی مصریان) قرار داشت، محرم می‌شدند و به میقات جحفه نمی‌رفتند. این رویه دست کم از سده هشتم هجری که در منابع به آن تصریح شده، رایج بوده است. <ref>البلدانیات، ص 193، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 365، رحله العبدری، ص 349</ref>
| | مصرياني که از راه خشکي به مکه مي‌رفتند، در صورتي که ابتدا به مدينه نمي‌رفتند، از رابغ مي گذشتند و در اين شهر که در نزديکي و در موازات جحفه* (ميقات اصلي مصريان) قرار داشت، محرم مي‌شدند و به ميقات جحفه نمي‌رفتند. اين رويه دست کم از سده هشتم هجري که در منابع به آن تصريح شده, رايج بوده است. به ناآباداني جحفه در منابع پيش از اين تاريخ و نیز در منابع بعدي اشاره شده و احرام حاجیان از رابغ به جای جحفه بارها گزارش شده است. همچنين حاجياني که از راه دريايي و با کشتي از شمال درياي سرخ به سوي جده مي‌رفتند، به هنگام رسيدن به نزديکي رابغ در کشتي محرم مي‌شدند. |
| | | بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، برخي از راه‌هاي مکه به مدينه از رابغ مي‌گذشت و حاجياني که ابتدا به مکه آمده بودند از اين شهر براي سفر به مدينه عبور مي‌کردند؛ از جمله رابغ محل تلاقي راه سلطاني و راه فرع و راه شرقي بود. |
| به ناآبادانی جحفه در منابع پیش از این تاریخ<ref>معجم البلدان، ج2، ص 111</ref> و نیز در منابع بعدی اشاره شده و [[احرام]] حاجیان از رابغ به جای جحفه بارها گزارش شده است.<ref>النفخه المسکیه فی الرحله المکیه، ص 317، سفرنامه فرهاد میرزا، ص 164</ref> همچنین حاجیانی که از راه دریایی و با کشتی از شمال دریای سرخ به سوی جده میی‌رفتند، به هنگام رسیدن به نزدیکی رابغ در کشتی محرم می‌شدند. <ref>ارحله المعینیه، ص 125، مرآه الحرمین، ج2، ص 203، الرحله الحجازیه، ص 300</ref> | |
| | |
| بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، برخی از راه‌های مکه به مدینه از رابغ می‌گذشت و حاجیانی که ابتدا به مکه آمده بودند از این شهر برای سفر به مدینه عبور می‌کردند؛ از جمله رابغ محل تلاقی راه سلطانی و راه فرع و راه شرقی بود.<ref>موسوعه مرآه الحرمین، ج5، ص 157-159، سفرنامه محمدحسین فراهانی، ص 217</ref> | |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس}}
| |
|
| |
|
| [[رده:میقات‌های حج]] | | [[رده:میقات‌های حج]] |
