در حال ویرایش رمی جمره عقبه (فتاوای مراجع)

'''امام خمینی:''' [یکی از [[واجبات منا]]، [[رمی جمره عقبه]]] یعنی ریگ انداختن به [[جمره]]، که نام محلی است در [[منا]].

'''امام خمینی:''' شرط است در سنگی که می‌خواهد بیندازد به آن، «[[حصی]]» یعنی ریگ گفته شود، {{توضیح مساله|996|

* '''بهجت:''' باید صدق اسم سنگ و سنگ‌ریزه بر آنها بکند.

* '''سبحانی:''' مثلاً به اندازه هسته خرما یا فندق باشد.

* '''سیستانی:''' و [[مستحب]] است ریگ‌ها رنگین و نقطه دار و سست و به اندازه سر انگشت باشند.

}}پس اگر آنقدر ریز باشد که ریگ به آن گفته نشود مثل «شن» کافی نیست و اگر خیلی بزرگ باشد نیز کافی نیست، چنانچه به غیر ریگ مثل کلوخ و خزف و اقسام جواهرات نیز [[جایز]] نیست و اما اقسام سنگ‌ها حتی سنگ مرمر مانع ندارد.

'''امام خمینی:''' شرط است که سنگ‌ها از [[حرم]] باشد {{توضیح مساله|997|

* '''زنجانی:''' رمی با سنگ‌هایی که در اصل خلقت، در حرم آفریده نشده‌اند، بلکه از بیرون آورده شده و مدتی در حرم باشند و از حرم برداشته شوند صحیح است.

}}و سنگ خارج حرم کافی نیست و در حرم از هر موضعی که [[مباح]] باشد {{توضیح مساله|997|

* '''زنجانی:''' باید استفاده از سنگ‌ها مباح باشد و اگر مباح نباشد بنا بر [[احتیاط]] نباید به آن اکتفا کند و در صورت عدم عذر [[معصیت]] کرده است؛ مانند رمی با سنگ‌هایی که متعلق به [[مسجدالحرام]] و [[مسجد خیف]] یا سایر مساجد است.

* '''سیستانی:''' بنا بر [[احتیاط واجب]] نسبت به [[حکم وضعی]].

* '''سیستانی:''' این احتیاط را در حکم وضعی ذکر نفرموده‌اند ولی برداشتن سنگ از مساجد اگر جزو آنها باشد مطلقاً جایز نیست.

}} و مستحب است از [[مشعر]] بردارد.

* '''تبریزی، خویی و سیستانی:''' بنا بر [[احتیاط]] باید بکر باشد.

* '''زنجانی:''' [[رمی جمره]] با سنگ‌هایی که در پای [[جمرات]]، ریخته شده است کافی نیست و اگر از جاهای دیگر حرم بردارد و رمی کند کافی است، هرچند این سنگ‌ها قبلاً برای رمی جمره استفاده شده باشد؛ البته این کار، خلاف احتیاط استحبابی است.

* '''سبحانی، مکارم:''' باید قبلاً از آن برای رمی استفاده نشده باشد... .

'''امام خمینی:''' شرط است که [[مباح]] باشد، پس با سنگ غصبی یا آنچه که دیگری برای خودش [[حیازت]] کرده کافی نیست. {{توضیح مساله|999|

* '''تبریزى، خویی:''' اگر اعتقاد داشت سنگ‌ها غصبی نیست و یا غصبی بودن آنها را فراموش کرد و خودش غاصب نبود [[رمی]] صحیح است و در غیر آن باید اعاده شود.

* '''زنجانی:''' رمی با ریگ‌هایی که متعلق به دیگری است بدون رضایت او [[حرام]] است و بنا بر احتیاط نباید به آن اکتفا کند و در صورت عدم عذر [[معصیت]] کرده است.

* '''سیستانی:''' مشکل است اکتفا به آن مگر آنکه نداند غصبی است یا فراموش کرده باشد و خود غاصب نباشد یا حرمت را فراموش کرده باشد یا [[جاهل قاصر]] باشد.

'''امام خمینی:''' وقت انداختن سنگ از طلوع آفتاب روز [[عید]] است تا غروب آن و اگر فراموش کرد ،{{توضیح مساله|1000|

* '''تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی:''' یا مسئله را نمی‌دانست.

* '''بهجت:''' وقت [[رمی]] بعد از طلوع آفتاب روز عید است تا غروب آن، و اگر فراموش کرد یا ترک کرد عمداً علی الأحوط، تا روز سیزدهم، در روزی که متذکر شود به جا آورد با تقدیم [[قضا]] بر ادا، و احتیاط در رعایت طلوع آفتاب است در قضاء ایضاً با عدم عذر مسوّغ رمی در شب در ادا مانند خوف و مرض، و اگر متذکر نشد یا متذکر شد بعد از انقضای [[ایام تشریق]] یا ترک کرد عمداً تا آن وقت علی الأحوط، در سال آینده خود یا [[نایب]] او، با ترتب نیابت بر عدم حج در سال آینده یا عدم امکان مباشرت، به جا آورند.

* '''تبریزى، خویی:''' احتیاط این است که به [[منا]] رفته و رمی نموده و در سال بعد رمی را شخصاً خودش و یا نایبش به جا آورد، و اگر بعد از خروج از [[مکه]] یادش آمد واجب نیست برگردد بلکه سال دیگر خودش یا نایبش بنا بر احتیاط رمی می‌کنند.

* '''خامنه‌ای:''' اگر از مکه بیرون نرفته احتیاط واجب آن است که به منا رفته رمی نماید و در سال دیگر نیز خودش یا نایبش قضا کند و اگر از مکه خارج شده احتیاط واجب آن است که در سال بعد خود یا نایبش رمی کند.  

* '''زنجانی:''' ولی اگر کسی از گروه‌هایی باشد که در ذیل مسئله 1018 ذکر خواهد شد می‌تواند در شب عید، جمره عقبه را رمی کنند و اگر روز عید رمی را از روی علم و عمد ـ اختیاراً یا اضطراراً ـ ترک نماید باید قبل از رمی روز یازدهم آن را [[قضا]] کند و اگر قضا نکند، رجائاً در طول [[ذیحجه|ذی‌حجه]] و همچنین روز عید سال آینده، قضای آن را به جا آورد و اگر سال آینده به مکه نمی‌رود برای رمی، نایب بگیرد و اگر رمی روز عید را از روی فراموشی یا جهل ترک نماید چنانچه تا روز سیزدهم متوجه شود قبل از رمی ادایی، آن را قضا می‌کند و اگر بعد از آن در مکه یادش بیاید در ذی‌حجه امسال و روز عید سال بعد رجائاً قضای آن را به جا آورد و اگر پس از خروج از مکه متوجه شود قضای رمی واجب نیست؛ هرچند مطابق احتیاط استحبابی است.

* '''سبحانی:''' هرگاه به خاطر فراموشی یا جهل در روز عید رمی نکرد تا روز سیزدهم قبل از رمی آن روز انجام دهد و اگر پس از روز سیزدهم متوجه شود، اگر از مکه خارج نشده خود تدارک کند و در سال دیگر نیز خود یا نایبش رمی کنند و اگر از مکه خارج شده، احتیاطاً در سال دیگر قضا کنند.

* '''سیستانی:''' اگر در روز عید رمی نکرد از روی جهل یا فراموشی یا هر عذر دیگر هرگاه رفع مانع شد باید جبران کند در منا باشد و یا در مکه حتی اگر بعد از روز سیزدهم ماه باشد، ولی در شب رمی نکند و اگر پس از خروج از مکه مانع برطرف شود لازم نیست برگردد و احتیاط مستحب است که در سال بعد خود یا نایبش رمی کنند.

* '''فاضل:''' تا روز سیزدهم می‌تواند به نیت قضا به جا آورد و واجب است قضا را قبل از رمی آن روز انجام دهد.

* '''گلپایگانی:''' در سال بعد خودش یا نایبش باید رمی نماید.

* '''مکارم:''' اگر بتواند باید خودش در سال آینده در همان موقع قضا کند و اگر نمی‌تواند [[نایب]] بگیرد.

اول ـ [[نیت]]، با قصد خالص، بدون [[ریا]] و نمایش دادنِ عمل به غیر، که موجب بطلان می‌شود.

دوم ـ آنکه آنها را بیندازد، پس اگر برود نزدیک و با دست بگذارد به [[جمره]]، کافی نیست.

* '''بهجت:''' ظاهر این است که اگر سنگ‌ریزه در راه به چیزی برخورد نموده و سپس به جمره برسد کافی باشد با بقای صدق رمی در ابتدا و انتهای آن.

* '''تبریزی، خویی، صافی و گلپایگانی:''' اگر سنگ‌ریزه در راه به چیز بسیار سفتی مانند سنگ بخورد و در اثر آن جَسته و به جمره برسد کافی نخواهد بود.

* '''خامنه‌ای:''' چهارم آنکه ریگ‌ها به جمره برخورد کند، بنابراین اگر برخورد نکند یا گمان کند که اصابت کرده، کافی نیست و باید ریگ دیگری را به جای آن بزند، و رسیدن ریگ‌ها به دایره پیرامون جمره، بدون برخورد با آن، کافی نیست.

* '''سبحانی:''' اصابت کردن به دیوار شرط نمی‌باشد بلکه باید آن فضا را که حضرت ابراهیم رمی کرده و در سابق به وسیله ستونی که قسمت پایین آن را حوض کوچکی احاطه کرده بود مورد هدف قرار دهد و رمی کند چه اصابت بکند چه نکند و اگر محل ستون‌های قبلی معلوم نیست هر نقطه از دیوار را مورد هدف قرار دهد و به سوی آن پرتاب کند، کافی است. و البته مقداری از دیوار که خارج حدود منا واقع شده رمی نشود و در تمام موارد رمی باید با هدف گیری آن فضا توأم باشد و رمی بی‌هدف بی‌معنی است ولی اصابت شرط نیست.

* '''فاضل:''' محل اشکال است.

* '''مکارم:''' در مورد رمی جمرات فتوای اخیر ما این است که اصابت به ستون‌ها لازم نیست بلکه کافی است سنگ را به دایره اطراف جمرات پرتاب کنند و در مسائل آینده نیز به همین صورت عمل شود.

* '''زنجانی، سبحانی، فاضل و مکارم:''' یعنی مجموعاً یک رمی حساب می‌شود.

* '''زنجانی:''' رعایت موالات، در زدن شش سنگ اول لازم است.

'''امام خمینی:''' اگر شک کند که سنگ را دیگری استعمال کرده یا نه [[جایز]] است به آن بیندازد. {{توضیح مساله|1002|

* '''زنجانی:''' گذشت که بکر بودن سنگ‌ها شرط نیست.

* '''سبحانی:''' مثلاً شک کند که با آن [[رمی]] شده یا نه و یا شک کند که قبلاً در خارج حرم بوده سپس وارد [[حرم]] شده است در هر دو صورت به شک خود اعتنا نکند اما با ریگ‌هایی که در اطراف جمرات ریخته شده رمی کفایت نمی‌کند.

* '''سیستانی:''' مگر اینکه در جایی باشد که علم داشته باشد بعضی از سنگ‌های آنجا استعمال شده است و احتمال بدهد که سنگ مورد نظر هم یکی از آنها باشد که در این صورت باید [[احتیاط]] کند.

'''امام خمینی:''' اگر سنگی را که در [[حرم]] است احتمال بدهد از خارج آورده‌اند، اعتنا نکند. {{توضیح مساله|1003|

* ''زنجانی:''' گذشت که اگر یقین هم دارد که سابقاً از خارج حرم آورده‌اند مانعی ندارد.

* '''فاضل:''' احتیاط آن است که با آن رمی نکند.

'''امام خمینی:''' اگر شک کند در عدد انداختن، در وقتی که مشغول عمل است، باید چندان بیندازد تا علم به عدد پیدا کند و همچنین اگر شک کند که سنگی که انداخت خورد به [[جمره]] یا نه، باید بیندازد تا علم به رسیدن پیدا کند. {{توضیح مساله|1005|

* '''زنجانی:''' لکن اگر اطمینان پیدا کند که هفت سنگ زده، یا به حدی بزند که اگر متعارف مردم این مقدار می‌زدند اطمینان پیدا می‌کردند، کافی است.

* '''سبحانی:''' اصابت شرط نیست.  

* '''مکارم:''' همان‌گونه که گفتیم کافی است سنگ به دایره اطراف جمره بیفتد.

'''امام خمینی:''' اگر سنگی را که انداخت به جمره نرسید، باید دو مرتبه بیندازد، اگرچه در وقت [[رمی]] گمانش آن بود که رسیده است. پس اگر پهلوی جمره چیزهای دیگری نصب شده و اشتباهاً به آنها رمی کرده، کافی نیست و باید اعاده کند، اگرچه در سال دیگر به وسیله نایبش. {{توضیح مساله|1006|

* '''سبحانی:''' چنانچه فضای مذکور را رمی کند کافی است و اصابت شرط نیست.

* '''سیستانی:''' اگر پس از خروج از [[مکه]] متوجه شود اعاده لازم نیست گرچه احوط است.

'''امام خمینی:''' [[جایز]] است سواره و پیاده سنگ بیندازد. {{توضیح مساله|1008|

* '''بهجت، تبریزی و سیستانی:''' [[مستحب]] است در حال پرتاب پیاده باشد.

* '''فاضل:''' اما پیاده افضل است.

* '''بهجت:''' خلاف [[احتیاط]] است.

* '''خویی ، گلپایگانی:''' متعرض این مسئله نشده‌اند.

* '''زنجانی:''' رمی با فلاخن، صحیح است و رمی با پا و دهان، خلاف احتیاط استحبابی است.

* '''سبحانی:''' سنگ‌ها باید با دست پرتاب شوند و با اعضای دیگر بدن و یا به وسیله دیگر کافی نیست و کسانی ‌که دست ندارند و یا هر دو دست آنها فلج است می‌توانند نایب بگیرند و رمی با دهن یا پاها کافی نیست.

* '''سیستانی، صافی، فاضل و مکارم:''' بنا بر [[احتیاط واجب]] کافی نیست.

* '''بهجت:''' اشکال ندارد.

* '''تبریزی، خویی، سبحانی، صافی و گلپایگانی:''' اگر شک در نقیصه کند باید برگردد و نقیصه را تمام کند.

* '''زنجانی:''' چنانچه احتمال دهد هنگام رمی به حفظ عدد سنگ‌ها توجه داشته، اعتنا به شکش نکند، هرچند شک در نقیصه باشد.

* '''سیستانی:''' اگر بعد از صدق عرفی فراغ باشد اعتنا نکند و اگر قبل از آن است باید تدارک کند.

* '''مکارم:''' بنا را بر کمتر می‌گذارد و چنانچه [[موالات]] به هم نخورده، باقیمانده را به جا می‌آورد و اگر موالات به هم خورده، احتیاط آن است که آن را تکمیل کند و سپس از نو، هفت سنگ بزند؛ مگر آنکه چهار سنگ زده باشد.

'''امام خمینی:''' اگر بعد از [[ذبح]] یا [[سر تراشیدن]]، [[شک]] کند {{توضیح مساله|1011|

* '''تبریزی، خویی و سیستانی:''' و یا پس از فرا رسیدن شب باشد.

* '''زنجانی:''' در اصل، باید رمی کند و اگر در تعدد آن شک داشته باشد اگر احتمال رعایت بدهد، اعتنا نکند و اگر بعد از گذشتن وقت رمی ـ روز دهم ـ در اصل رمی یا عدد آن شک کند، و همچنین اگر بعد از گذشتن وقت رمی و رسیدن شب شک کند، اعتنا نمی‌کند.

* '''زنجانی:''' چنانچه احتمال بدهد هنگام [[رمی]] به رعایت شرایط آن توجه داشته اعتنا نکند.

* '''سبحانی:''' ولی ظن به پرتاب و یا ظن به صحت در حین رمی اعتبار ندارد و باید یقین کند که صحیح پرتاب کرده ولی همان‌ طور که گذشت اصابت شرط نیست.

* '''بهجت:''' خلاف احتیاط است.

* '''تبریزی، خویی:''' اگر شک کند سنگ‌ریزه به [[جمره]] رسید یا نه بنا بر نرسیدن گذاشته و سنگ دیگری بزند مگر آنکه شک وی در وقتی باشد که به واجب دیگری مشغول شده یا پس از فرا رسیدن [[شب]] باشد.

* '''زنجانی:''' در تمام فروض این مسئله چنانچه احتمال بدهد هنگام رمی به رعایت شرایط آن توجه داشته یا بعد از روز [[عید]]، شک کند اعتنا نکند.

* '''سبحانی:''' اگر بعد از [[ذبح]] یا سر تراشیدن باشد، به شک خود اعتنا نکند والاّ باید آن را اعاده کند.

* '''سیستانی:''' اگر بعد از صدق فراغ باشد عرفاً اعتنا نکند، مطلقاً.

* '''فاضل:''' برای این استثناء وجهی به نظر نمی‌رسد.

'''امام خمینی:''' در انداختن سنگ‌ها شرط نیست [[طهارت]] از [[حدث]] {{توضیح مساله|1014|

* '''زنجانی:''' رعایت طهارت از حدث، مطابق احتیاط استحبابی است.

* '''بهجت:''' خلاف احتیاط است.

* '''بهجت، سبحانی، تبریزی و خویی:''' بیماری که امید ندارد تا مغرب بهبودی حاصل کند.

* '''زنجانی:''' بانوان و کودکان و کسانی ‌که از رمی در روز معذورند (به تفصیلی که در ذیل مسئله 1018 خواهد آمد) شب عید، رمی می‌کنند و چنانچه از رمی در شب و روز، معذور باشند، برای [[رمی]] در روز، نایب می‌گیرند و رمی در شب قبل، بر نیابت مقدم است و در صورتی که نتوانند برای رمی در روز نایب بگیرند برای رمی در شب قبل، نایب می‌گیرند.

}}و کسانی ‌که نمی‌توانند به واسطه عذری ـ مثل اغما ـ خودشان رمی کنند، کسی دیگر [[نیابت]] کند. {{توضیح مساله|1015|

* '''بهجت:''' و اگر شب می‌تواند [[احتیاط]] در جمع بین استنابه و رمی در شب است.

* '''خامنه‌ای:''' کسانی ‌که از انجام رَمی حتی در شب معذورند (مانند بیماران) می‌توانند نایب بگیرند.

* '''مکارم:''' نیابت احتیاج به اذن و اجازه منوب ‌عنه دارد.

* '''بهجت:''' و اگر ممکن است مریض سنگ را به دست گیرد که دیگری بیندازد او را، و جمع کند بین این کار و استنابه علی الأحوط.

* '''صافی، گلپایگانی:''' و اگر ممکن است مریض سنگ‌ها را با دست بگیرد و دیگری برای او رمی کند.

'''امام خمینی:''' کسانی ‌که [[عذر]] دارند از اینکه روز رمی کنند، می‌توانند شب عمل کنند هر وقت شب که باشد. {{توضیح مساله|1018|

* '''بهجت:''' معذورین می‌توانند شب قبل از آن روز رمی کنند اما در شب بعد، بنا بر احتیاط واجب مجزی نیست مگر اینکه فردا مانعی داشته باشند.

* '''تبریزى، خویی:''' شب قبل از آن روز.

* '''خامنه‌ای:''' غیر از زنان که رمی شب عید وظیفه اختیاری آنان است کسانی ‌که از انجام رمی در روز عید معذورند می‌توانند در شب عید یا شب پس از آن رمی کنند، همچنین کسانی ‌که از انجام رمی در روز یازدهم یا دوازدهم [[ذیحجه|ذی‌حجه]] معذورند، می‌توانند شب قبل یا شب بعد از آن رمی کنند.

* '''زنجانی:''' چند دسته‌اند که می‌توانند جمره را در شب قبل رمی کنند: الف) بانوان؛ ب) کودکان؛ ج) ضعیفی که رمی در روز برایش مشقت دارد، هرچند شدید نباشد؛ د) تمام کسانی ‌که رمی در روز برای آنها مشقت شدید دارد، ه‍ ) کسانی ‌که به جهت تهیه ارزاق عمومی از رمی در روز معذورند. این چند گروه در روز هم می‌توانند رمی نمایند. چند گروهند که باید جمره را در شب قبل رمی کنند: الف) کسانی ‌که نمی‌توانند در روز رمی کنند؛ ب) کسانی ‌که می‌ترسند برای رمی در روز با خطر جدی روبه‌رو شوند؛ ج) کسانی ‌که رمی در روز برایشان ضرر اساسی دارد، این سه دسته باید شب قبل رمی نمایند، و اگر در روز، رمی کردند بنا بر احتیاط به آن اکتفا نکند. کسی که وظیفه او نایب گرفتن است اگر کسی بدون گفته او برایش سنگ زد کافی است.

* '''سبحانی:''' یعنی شب قبل از هر روز رمی کند نه شب بعد ولی اگر در شب هم نمی‌تواند باید نایب بگیرد و در هر سه مورد شب [[عید]] و شب یازدهم و دوازدهم نایب نمی‌تواند شب رمی کند بلکه باید در روز رمی نماید.

* '''سیستانی:''' کسانی ‌که شب از ماندن در [[مشعر]] معذور بودند مانند زنان و بیماران می‌توانند همان شب عید رمی کنند و اما پرستاران و همراهان آنها باید روز رمی کنند مگر اینکه آنها نیاز به همراهی در طول روز داشته باشند به طوری که به مقدار رمی هم از آنها مستغنی نشوند و اما رمی در شب بعد کافی نیست و معذور باید نایب بگیرد مگر چوپانان و کسانی ‌که از ماندن روز در [[منا]] معذورند به جهت ترس یا بیماری یا غیر آن.

* '''مکارم:''' زنان و پیران می‌توانند در شب رمی کنند، همچنین کسانی ‌که روزها گرفتار کار حجاج هستند و فرق نمی‌کند در شب قبل یا شب بعد.

'''امام خمینی:''' مستحبات [[رمی جمرات]] {{توضیح مساله|*|

* '''مکارم:''' این مستحبات را به قصد [[رجا]] به جا آورد.

'''امام خمینی:''' در رمی جمرات چند چیز [[مستحب]] است:

2. هنگامی که سنگ‌ها را در دست گرفته و آماده [[رمی]] است، این [[دعا]] را  بخواند: «أللَّهُمَّ هذِهِ حصَیاتی فَأحْصِهِنَّ لِی وَارْفَعْهُنَّ فی عَمَلی».

5. میان او و [[جمره]] در [[جمره عقبه]] ده یا پانزده ذراع فاصله باشد و در جمره اولی و وسطی کناره جمره بایستد.

6. جمره عقبه را رو به جمره و پشت به قبله رمی نماید و جمره اولی و وسطی را رو به [[قبله]] ایستاده رمی نماید.

7. سنگ‌ریزه را بر [[انگشت ابهام]] گذارده و با ناخنِ انگشتِ [[انگشت شهادت]] بیندازد.

8. پس از برگشتن به جای خود در [[منا]]، این دعا را بخواند: «أَللَّهُمَّ بِک وَثِقْتُ وَعَلَیک تَوَکلْتُ فَنِعْمَ الرَّبُ وَنِعْمَ الْمَوْلی وَنِعْمَ النَّصِیرُ».

  | منبع = صفحه 477 تا 486 کتاب مناسک حج

[[رده:فتواها درباره اعمال حج تمتع]]