در حال ویرایش رکن حجرالاسود
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
رکن حجر الاسود، از [[ارکان کعبه]] و رکن آغاز [[طواف]] است. ساختمان [[بیتالله|کعبه]] به شکل مربع مستطيل و داراي چهار ضلع است که هر ضلع آن را [[رکن کعبه]] مينامند. رکن حجرالاسود که در جنوب شرقي کعبه واقع شده، نقطه شروع [[طواف]] است<ref>اخبار مکه، الازرقی ج1، ص65؛ التاریخ القویم، ج3، ص236؛ رحلة ابن جبير، ص 53</ref>و در ارتفاع يک و نيم متري آن، [[حجر الاسود|حجرالاسود]] قرار دارد؛<ref>التاریخ القویم، ج3، ص236؛ مرآه الحرمين، ج1، ص264</ref> از اين رو به رکن حجرالاسود يا [[رکن الاسود]] مشهور گرديده است. برخي، از آن با نام [[رکن شرقي]] ياد کردهاند.<ref>رحله ابن جبير، ص53</ref> گاه به هر دو رکن حجرالاسود و [[رکن یمانی]]، به سبب واقع بودن در سمت اهل [[یمن|يمن]]، رکن يماني گفته شده است.<ref>صبح الاعشی، ج4، ص258</ref>واژه رکن به وفور به [[حجر الاسود|حجرالاسود]]، اطلاق ميگردد و در بسياري از کاربردها، منظور از رکن همان [[حجر الاسود]] است.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص134؛ التاریخ القویم، ج3، ص236؛ نک: آثار البلاد و اخبار العباد، ص118</ref> | |||
== | ==محل رکن حجرالاسود== | ||
شهرت رکن حجرالاسود بيشتر از ديگر [[ارکان کعبه]] است. اين رکن نزديکترين رکن به درب ورودي [[بیتالله|کعبه]] است و روبروي [[زمزم|چاه زمزم]] قرار دارد و در مقابل رکن حجر الاسود، کوه معروف [[کوه ابوقبیس|ابوقُبيس]] واقع شده است.<ref>احسن التقاسیم، ص72</ref> | |||
رکن | فاصله رکن حجر اسود تا [[رکن عراقی|رکن عراقي]]، ۱۱٫۶۸ متر و تا رکن يماني بيش از 10متر است.<ref>اثارة الترغیب، ج1، ص227؛ الاعلاق النفیسه، ص30</ref>رکن حجر الاسود سمت قبله مناطق جنوبي [[حجاز]] و کشورهاي استراليا، هند و چين است که در محاذات اين رکن واقعاند.<ref>مرآه الحرمين، ج1، ص264</ref> | ||
==رکن حجرالسود قبل از اسلام== | |||
پيش از اسلام زائران [[طواف]] خود را از کنار بت [[اساف|اُساف]] و با [[استلام]] آن آغاز ميکردند پس از آن [[حجر الاسود|حجرالاسود]] را [[استلام]] كرده، سپس [[بیتالله|كعبه]] را در سمت راست خود قرار داده، به [[طواف]] مىپرداختند و بعد از اتمام [[هفت شوط]]، بار ديگر ركن حجر و سپس بت [[نائله]] را [[استلام]] مىكردند.<ref>تاريخ مکه، ص39</ref> | |||
==رکن حجرالاسود بعد از اسلام== | |||
پس از ظهور [[اسلام]]، [[پيامبر(ص)|پيامبر اکرم(ص)]] رکن حجر الاسود را به همراه [[رکن یمانی|رکن يماني]] مورد توجه قرار داد و اصحاب خود را به رعايت احترام آن و انجام آداب و اعمال خاص آن توصيه کرد و [[استلام]] آن را سبب بخشش گناهان ميدانست.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص127؛ اخبار مکه، الازرقی، ج1، ص331؛ اثارة الترغیب، ج1، ص258</ref>از اين رو [[استلام]] رکن در هر دور از [[طواف]] با اين قيد که موجب زحمت [[طواف|طواف کنندگان]] نشود، از آداب طواف بود و حضرت خود همواره به استلام با دست راست و سپس بوسيدن رکن حجر و يا دست خود مقيد بود.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص117؛ تهنئه اهل الاسلام بتجدید بیت الله الحرام، ص 22؛ التاريخ القويم، ج3، ص256</ref> در روايتى از [[امام باقر (ع)]] نقل شده است كه [[پيامبر(ص)]] دو [[رکن یمانی|ركن يمانى]] و اسود را استلام مىكرد و آنها را مىبوسيد و صورتش را بر آنها مىنهاد.<ref>الكافى، ج 4، ص 408</ref>صحابه نيز به [[استلام]] رکن اهتمام داشتند.<ref>اخبار مکه، الازرقی ج1، ص332 - 339؛ اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص144؛ التاريخ القويم، ج3، ص256</ref>بر اين اساس در برخي منابع [[اهل سنت]]، استلام رکن حجر الاسود مستحب دانسته شده است.<ref>التاريخ القويم، ج3، ص 255</ref> نيز شماري از فقيهان [[شيعه]] بااستناد به روايات، [[استلام]] رکن حجر الاسود و ديگر ارکان را مستحب شمردهاند.<ref>الاستبصار، ج2، ص216؛ مصباح المتهجد، ص681؛ السرائر، ج1، ص572</ref> | |||
== | ==استلام رکن حجرالاسود== | ||
[[استلام]] رکن تنها در [[طواف]] انجام نميشد، بلکه صحابه و بزرگان ديني در هر فرصت نسبت به استلام رکن اقدام ميکردند؛ استلام پس از نماز جماعت توسط امامان [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] و [[استلام]] در هر بار ورود به مسجد از جمله گزارشهاي منابع است.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص130 - 134؛ اخبار مکه، الازرقی، ج1، ص334-335</ref>مسلمانان به تأسي از پيامبر پس از استلام رکن دستان خود را مي بوسيدند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص157 - 159؛ اخبار مکه، الازرقی، ج1، ص334</ref>شماري از فقيهان [[شيعه]] به استحباب و برتري استقبال رکن حجرالاسود به هنگام نماز گزاردن درون [[بیتالله|کعبه]] فتوا دادهاند.<ref>من لا يحضره الفقيه، ج1، ص274؛ الحدائق الناضره، ج6، ص381؛ رياض المسائل، ج3، ص116</ref> | |||
[[ | |||
در | به رغم وجود روايات و دلالت سيره نبوي در انجام استلام رکن در حين [[طواف]]، کساني از [[صحابه پیامبر|صحابه]] در طواف خود، [[استلام]] رکن نميکردند و تنها به گفتن [[تکبیر|تکبير]] قناعت مي کردند؛<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص147 – 148</ref>گاه نيز در زمان تکبير تنها دست خود را بلند ميکردند.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص148</ref> | ||
==دعاهای پیامبر== | ==دعاهای پیامبر در رکن حجرالاسود== | ||
به گزارش منابع، [[ | به گزارش منابع، [[پيامبر(ص)]] ميان رکن حجر و [[رکن یمانی|رکن يماني]] دعاهايي را زمزمه و يا توصيه مي کرد: الّلهم ربّنا آتنا في الدنيا حسنة و في الآخرة حسنة و قنا عذاب النار و يا الّلهم إنّي أعوذ بك من الكفر و الفقر<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص145</ref> از جمله اين ادعيه است. همچنين دعاهاي متعددي از صحابه به نقل از پيامبر(ص) حين استلام رکن وارد شده است: بسم الله و الله اکبر، بسم اللّه و اللّه اكبر على ما هدانا اللّه، لا اله الا اللّه وحده لا شريك له، آمنت بالله و كفرت بالطاغوت<ref>اخبار مکه، الازرقی، ج1، ص339</ref> و باسم اللّه و اللّه أكبر إيمانا باللّه و تصديقا لإجابة محمد صلى اللّه عليه و سلم.<ref>التاريخ القويم، ج3، ص257</ref> | ||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
== | ==فهرست منابع== | ||
{{منابع}} | |||
• '''آثار البلاد و اخبار العباد'''، زکريا بن محمد القزويني ، بيروت، دار صادر، 1998م. | |||
• '''اثارة الترغيب و التشويق الي المساجد الثلاثة و البيت العتيق'''، محمد بن اسحاق الخوارزمي، تحقيق محمدحسين الذهبي، مکه المکرمه، مکتبه نزار مصطفي الباز، 1418ق. | |||
• '''احسن التقاسيم في معرفة الاقاليم'''، محمد بن احمد المقدسي البشاری ، قاهره، مکتبه مدبولي، 1411ق. | |||
• '''اخبار مکة في قديم الدهر و حديثه'''، محمد بن اسحق الفاکهي ، تحقيق عبدالملک بن عبدالله بن دهيش، مکه، مکتبة الاسدي، 1424ق. | |||
• '''اخبار مکه و ما جاء فيها من الآثار'''، محمد بن عبدالله الازرقي ، تحقيق رشدي الصالح ملحس، بيروت، دار الاندلس، 1416ق. | |||
• '''الاستبصار فيما اختلف من الاخبار'''، محمد بن حسن الطوسي (شيخ طوسي) ، تحقيق سيد حسن موسوي الخرسان، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1363ش. | |||
• '''الاعلاق النفيسه'''، احمد بن عمر ابن رسته ، بيروت، دار صادر، 1892م. | |||
• '''التاريخ القويم لمکه و بيت الله الکريم'''، محمد طاهر الكردي المکي، تحقيق عبد الملک ابن دهيش، بيروت، دار الخضر، 1420ق. | |||
• '''تاريخ مكه'''، احمد السباعي، مکه المکرمه، مکتبة احياء التراث، 1420ق. | |||
• '''تهنيئه اهل الاسلام بتجديد بيت الله الحرام'''، ابراهيم بن محمد بن عيسي ميموني، تحقيق مکتبه نزار مصطفي الباز، رياض، مکتبه نزار مصطفي الباز،1418ق. | |||
• '''الحدائق الناضرة في احکام العترة الطاهره'''، يوسف بن احمد البحراني، تحقيق محمد تقي ايرواني و علي آخوندي، قم، انتشارات الاسلامي، 1363ش. | |||
• '''رحلة ابن جبير'''، محمد بن احمد ابن جبير، بيروت، دار مكتبة الهلال، 1986م. | |||
• '''رياض المسائل في بيان احکام الشرع بالدلائل'''، سيد علي طباطبائي ، قم، انتشارات الاسلامي، 1412ق. | |||
• '''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''، محمد بن احمد ابن ادريس، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق. | |||
• '''صبح الاعشي في صناعة الانشاء'''، احمد بن علي القلقشندي، تحقيق يوسف علي طويل، دمشق، دار الفكر،1987م. | |||
• '''الکافي'''، محمد بن يعقوب الکليني ، تحقيق علياکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1363ش. | |||
• '''مرآة الحرمين'''، ابراهيم رفعت باشا، قاهره، مکتبه الثقافه الدينيه، بيتا. | |||
• '''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد'''، محمد بن حسن الطوسي (شيخ طوسي) ، تصحيح اسماعيل انصاري زنجاني، اعداد علي اصغر مرواريد، بيروت، فقه الشيعه، 1411ق. | |||
• '''من لا يحضره الفقيه'''، محمد بن علي بن بابويه (شيخ صدوق) ، تحقيق علي اکبر غفاري، قم، انتشارات الاسلامي، 1404ق. | |||