در حال ویرایش زیارتگاه رأس الحسین(مسجد اموی)

{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان = 
 | تصویر = تصویر راس الحسین در مسجد اموی.png
 | اندازه تصویر = 
 | پیوند تصویر = 
 | توضیح تصویر = 
 | نام‌های دیگر = 
 | مکان = دمشق
 | کاربری = 
 | بزرگداشت نزد = 
 | وابسته به دین/مذهب = تشیع
 | باورها = 
 | آیین‌ها = 
 | احکام = 
 | زیارت کنندگان = 
 | بازدیدکنندگان = 
 | زمان پایه‌گذاری = 
 | بنیانگذار = 
 | رویدادها = 
 | بازسازی‌ها = دوره عثمانی
 | بازسازی کنندگان = فوادپاشا والی دمشق
 | بخش‌های از میان رفته = 
 | ویژگی‌های تاریخی = 
 | متولیان = 
 | مساحت = 
 | طول = 
 | عرض = 
 | ارتفاع = 
 | وضعیت بنا = 
 | گنجایش = 
 | امکانات = 
 | بخش‌های بنا = 
 | معمار = 
 | سبک = 
 | ویژگی‌ها = 
 | گنبدها = 
 | مناره‌ها = 
 | درها = 
 | رواق‌ها = 
 | صحن‌ها = 
 | ایوان‌ها = 
 | گرداننده = 
 | نهاد وابسته = 
 | نهاد نگهدارنده = 
 | مدیر = 
 | روحانی = 
 | نهادهای زیر مجموعه = 
 | ثبت در = 
 | شماره ثبت = 
 | تاریخ ثبت = 
 | وبگاه = 
 | عرض جغرافیایی = 
 | طول جغرافیایی = 
}}
'''زیارتگاه رأس الحسین(مسجداموی)'''، زیارتگاهی د[[ر مسجد اموی]] که گفته شده در زمان انتقال سر امام حسین به [[دمشق]] در این محل قرارگرفته است.
 

زیارتگاه رأس الحسین در نزدیکی مقام زین العابدین در مسجد اموی قرارگرفته است.

در سال 1414ه.ق، محمد برهان الدین، داعی اسماعیلی، ضریحی بر این زیارتگاه ساخت.


==موقعیت مکانی زیارتگاه==

اين زيارتگاه در شرق مسجد جامع اُموي دمشق واقع است و براي رسيدن به آن، بايد از تالار واقع در شرق صحن، موسوم به «[[مشهد علی|مشهد علي]]»، و سپس از مقام امام زين‌العابدين(ع) عبور کرد.

زيارتگاه رأس‌الحسين(ع)، در ضلع شرقي مقام [[امام زين‌العابدين(ع)]] قرار دارد. اين دو زيارتگاه، به واسطه طاق عريضي به يکديگر متصل‌ است. بناي زيارتگاه شامل اتاقي مربع شکل با ديوارهاي مرتفع و گنبدي کوچک است.  در ضلع جنوبي اتاق، محرابي به چشم مي‌خورد که ديوارهاي آن با رنگ سبز، رنگ‌آميزي، و شکل‌هايي از گياهان و اسامي ائمه معصوم نيز بر آن ترسيم شده است.<ref>«تاریخ المراقد الحسین و أهل بیته و انصاره»، ص 270-292</ref>

==جایگاه سر==

در گوشه شمال شرقي اتاق، جايگاه سر امام حسين(ع) قرار دارد که با پارچه پوشانيده شده است و بر آن يک ضريح نقره‌اي به طول 5/1، ‌عرض 1 و ارتفاع 2 متر روي پايه‌اي از سنگ مرمر، وجود دارد.

اين ضريح در سال 1414 ه‍ .ق، به کوشش «محمد برهان‌الدين»، داعي مطلق فرقه [[اسماعيليان بهره]] هند، نصب شده است. شکل ظاهري آن از معماري اسلامي [[هند]] الگو گرفته است. سطح آن نيز به شکل گياهان و کتيبه‌هايي به خط کوفي که بيشتر شامل اشعار عربي است، مزيّن شده است.<ref>«تاریخ المراقد الحسین و أهل بیته و انصاره»، ص 270-292</ref>

==زیارتگاه در مسجد اموی==

ابن‌عساکر از اين زيارتگاه با نام «مشهد الرأس» ياد کرده و نقل کرده سر امام حسین در زمان آورن به دمشق در این مکان گذاشته شده است.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج2، ص 304</ref> علي ابن ابي‌بکر هروي نيز با عنوان «مشهد حسين و زين‌العابدين» به آن اشاره کرده است.<ref>الاشارات الی معرفه الزیارات، ص 15</ref>

از نوشته ابن‌عساکر به دست مي‌آيد که اين زيارتگاه، در زمان خودش، به محل گذاشتن سر امام(ع) شهرت داشته است. اما امروزه، به محل دفن سر شريف امام(ع)، براساس يکي از اقوال موجود در اين رابطه، شهرت يافته است.

به نظر مي‌رسد چنين باوري در قرون اخير شکل گرفته باشد؛ زيرا شواهد تاريخي نشان مي‌دهد که در دمشق، زيارتگاه رأس‌الحسين ديگري وجود داشته که به محل دفن سر امام(ع) شناخته مي‌شده است و موقعيت آن، آستانه [[حضرت رقيه]] بوده است. اما شايد به علت غلبه شهرت اين زيارتگاه به حضرت رقيه و فراموش شدن و از بين رفتن محل منتسب به سر امام حسين(ع) در آنجا، زيارتگاه موجود کنار [[مسجد اموی|مسجد اُموي]]، به محل دفن سر امام(ع)شهرت يافته است.<ref>آثار پیامبر و زیارتگاه های اهل بیت در سوریه، ص 161-162</ref>

==بنا و بازسازی زیارتگاه==

درباره تاريخ بنا و روند بازسازي‌هاي آن، اطلاعات زيادي در دست نيست. گويا دو مقام [[امام زين‌العابدين]] و رأس‌الحسين به علت مجاورت يکديگر، در مراحل تاريخي مختلف، به‌طور هم‌زمان بازسازي مي‌شده است. اما در منابع، گاهي تنها از بازسازي زيارتگاه رأس‌الحسين(ع)، و گاهي از مقام امام زين‌العابدين(ع) سخن به ميان آمده است.

زيارتگاه در دوره [[عثمانی|عثماني]]، مدتي ويران شده بود. فؤاد پاشا (والي دمشق)، در سال 1278 ه‍ .ق آن را زيارت کرد و از سلطان عبدالعزيز عثماني براي بازسازي آن موافقت خواست. او در خانه مجاور مزار، تکيه‌اي ساخت که در آن هر روز بعد از نماز عصر، غذا پخته مي‌شد.<ref>آثار النبویه، ص 92 و93</ref>

==نگهداری تار موی پیامبر در زیارتگاه==

سلطان عبدالعزيز  يک تار موي منتسب به [[پيامبر(ص)]] را فرستاد تا در اين زيارتگاه نگهداري شود. اين تار مو، همه ساله در شب 27 رمضان بيرون آورده مي‌شد تا مردم بعد از [[تراویح|نماز تراويح]]، آن را زيارت کنند و به آن تبرک جويند.<ref>آثارالنبویه، ص92و 93</ref>

در حال حاضر اين تار مو به ساختمان وزارت اوقاف [[سوريه]] انتقال يافته است و مراسم ساليانه زيارت [[تار مو پیامبر|تار موي پيامبر(ص)]] نيز برگزار نمي‌شود.<ref>آثار پیامبر و زیارتگاه های اهل بیت در سوریه، ص 162</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==

{{برگرفتگی
 | پیش از لینک = 
 | منبع = کتاب آثار پیامبر و زیارتگاه های اهل بیت در سوریه
 | لینک = https://noorlib.ir/book/view/37458?viewType=pdf
 | توضیحات منبع = نوشته احمد خامه یار،نشر مشعر، ص 161 تا 165
}}

{{منابع}}

* '''«تاریخ المراقد الحسین و اهل بیته و انصاره»'''، محمدصادق محمد(الکرباسی)، دائره المعارف الحسینیه، ج6

* '''آثار پیامبر و زیارتگاه های اهل بیت در سوریه'''، احمد خامه یار، تهران، مشعر، 1393

* '''الاثار النبویه'''، احمدتیمورباشا، القاهره، مکتبه دارالکتاب العربی، 1951

* '''الاشارت الی معرفه الزیارات'''، علی بن ابی بکر الهروی، تحقیق: جانین سوردیل - طومین، دمشق، المعهد الفرنسی، 1953

* '''تاریخ مدینه دمشق'''، علی بن الحسن الدمشقی(ابن عساکر)، تحقیق: علی شیری، بیروت، دارالفکر، 1995-2001