در حال ویرایش زیارت‌نامه‌های بقیع

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{زیارت‌نامه‌ها و دعاهای مکه و مدینه}}
{{زیارت‌نامه‌ها و دعاهای مکه و مدینه}}
'''زیارت‌نامه‌های بقیع''' مجموعه زیارت‌نامه‌هایی است که بر اساس روایات، خواندن آنها در مکان‌های مختلف از [[بقیع|قبرستان بقیع]] مستحب بوده و یا خواندن آن به [[قصد رجا]] (به امید رسیدن به ثواب) سفارش شده است.
'''زیارت‌نامه‌های بقیع''' مجموعه زیارت‌نامه‌هایی است که بر اساس روایات، خواندن آنها در مکان‌های مختلف از [[بقیع|قبرستان بقیع]] مستحب بوده و یا خواندن آن به قصد رجا (به امید رسیدن به ثواب) سفارش شده است.


بقیع، قبرستان اصلی مدینه و مورد احترام مسلمانان است که [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] آن را برای دفن درگذشتگان انتخاب کردند. این قبرستان میزبان چهار امام شیعه؛ [[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] است. در گذشته [[بارگاه امامان(ع) در بقیع|گنبد و بارگاهی]] بر مزار این امامان وجود داشت که پس از تسلط وهابیان و آل سعود [[تخریب قبور|تخریب]] شد. زیارت بقیع همواره مورد تأکید پیامبر(ص) و [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] بوده و از مستحبات مورد تأکید عالمان شیعه است.
بقیع مشهورترین و بافضیلت‌‌ترین قبرستان مسلمانان در شهر مدینه است. پیامبر(ص) بعد از هجرت به مدینه، زمین بقیع را برای دفن مردگان مسلمانان انتخاب نمود،


از جمله آداب زیارت بقیع، به [[غسل زیارت|غسل]] نمودن و خواندن هشت رکعت نماز زیارت (برای هر امام دو رکعت) اشاره شده است. عباراتی از پیامبر(ص) در زیارت اهل بقیع گزارش شده است؛ از جمله: «السّلام علیکم اهل الدیار رحمکم الله»؛ «سلام بر شما اهل قبور؛ خداوند رحمتتان کند.» در گزارشی دیگر، پیامبر اموات بقیع را با این عبارت خطاب نمود: «السَّلَامُ عَلَی اَهْلِ الدِّیَارِ مَنْ فِیهَا مِنَ المُسْلِمِینَ، دَارِ قَوْمٍ مَیِّتِینَ، وَاِنَّا فِی آثَارِهِمْ ـ اَوْ قَالَ ـ: فِی آثَارِکُمْ لَلَاحِقُونَ»؛ «سلام بر مسلمانان از این سرزمین و بر کسانی که در خانه‌های مردگان مسکن دارند و ما نیز پس از آنان روانیم».
روایات زیادی درباره فضیلت قبرستان بقیع نقل شده و همواره مورد توجه و احترام مسلمانان بوده است. پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) به زیارت مدفونان این قبرستان می‌رفتند و استحباب زیارت این قبرستان مورد تاکید علمای شیعه قرار گرفته است.
 
از جمله مدفونان در بقیع می‌توان به چهار امام شیعیان؛ امام حسن(ع)، امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) اشاره کرد.
 
در سده‌های گذشته بر قبر ائمه بقیع گنبد و بارگاه ساخته شده بود. این بناها با سیطره وهابیان و آل سعود بر عربستان تخریب شد.
 
از جمله آداب زیارت بقیع، به غسل نمودن و خواندن هشت رکعت نماز زیارت (برای هر امام دو رکعت) اشاره شده است. عباراتی از پیامبر(ص) در زیارت اهل بقیع گزارش شده است؛ از جمله: «السّلام علیکم اهل الدیار رحمکم الله»؛ «سلام بر شما اهل قبور؛ خداوند رحمتتان کند.» در گزارشی دیگر، پیامبر اموات بقیع را با این عبارت خطاب نمود: «السَّلَامُ عَلَی اَهْلِ الدِّیَارِ مَنْ فِیهَا مِنَ المُسْلِمِینَ، دَارِ قَوْمٍ مَیِّتِینَ، وَاِنَّا فِی آثَارِهِمْ ـ اَوْ قَالَ ـ: فِی آثَارِکُمْ لَلَاحِقُونَ»؛ «سلام بر مسلمانان از این سرزمین و بر کسانی که در خانه‌های مردگان مسکن دارند و ما نیز پس از آنان روانیم».
 
عایشه از حضور شبانه پیامبر در بقیع و آمرزش‌خواهی برای اموات آن گزارش داده است. آن گاه که وی چگونگی زیارت بقیع را از پیامبر جویا شد، او در جواب فرمود: «قولی: السَّلَامُ عَلَی اَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ المُؤْمِنِینَ وَالمُسْلِمِینَ وَیَرْحَمُ اللهُ المُسْتَقْدِمِینَ مِنَّا وَالمُسْتَاخرین وَاِنَّا اِنْ شَاءَ اللهُ بِکُمْ لَلَاحِقُونَ»؛ «بگو: سلام بر اهل سرزمین از مؤمنان و مسلمانان. خداوند رحمت کند پیشی گیرندگان بر ما و کسانی را که پس از ما خواهند آمد. ما به خواست خدا به شما حتما خواهیم پیوست».
 
 
== زیارت‌نامه امامان بقیع ==
بیشتر عالمان شیعه معتقدند [[زیارت جامعه کبیره]] بهترین زیارت برای ائمه بقیع است؛ البته زیارت‌نامه خاصی نیز برای آنها ذکر شده که چنین است:
 
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت امامان بقیع
| اَللهُ أَکْبَرُ کَبِیراً، وَالْحَمْدُ لِلّهِ کَثِیراً، وَسُبْحانَ اللهِ بُکْرَةً وَاَصِیلاً، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الْفَرْدِ الصَّمَدِ، اَلْماجِدِ الْاَحَدِ، اَلْمُتَفَضِّلِ الْمَنّانِ، اَلْمُتَطَوِّلِ الْحَنّانِ، اَلَّذِی مَنَّ بِطَوْلِهِ، وَسَهَّلَ زِیارَةَ سادَتِی بِإِحْسانِهِ، وَلَمْ یَجْعَلْنِی عَنْ زِیارَتِهِمْ مَمْنُوعاً، بَلْ تَطَوَّلَ وَمَنَحَ.
|خدا بزرگتر است به بزرگی کامل و ستایش خاص خداست بسیار منزه است خدا در بامداد و پسین و ستایش خاص خدا است که یگانه و بی‌نیاز و شوکتمند و یکتا و فزونبخش و نعمت ده و احسان بخش و مهرورز است خدایی که منت نهاد بوسیله احسان خود و آسان کرد برایم زیارت سرورانم را به احسان خود و مرا از زیارتشان بی‌بهره نساخت بلکه به من لطف و تفضّل فرمود.
|{{فارسی|پس نزدیک قبرهای امامان(ع) برود و رو به قبر آنان بایستد و بگوید:}} اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْهُدی، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبِرِّوَالتَّقْوی، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَیُّهَا الْحُجَجُ عَلی أَهْلِ الدُّنْیا، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَیُّهَا الْقَوّامُونَ فِی الْبَرِیَّةِ بِالْقِسْطِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الصَّفْوَةِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا آلَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ النَّجْوی، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ الْعُرْوَةُ الْوُثْقی، أَشْهَدُ أَنَّکُمْ قَدْ بَلَّغْتُمْ وَنَصَحْتُمْ وَصَبَرْتُمْ فِی ذاتِ اللهِ، وَکُذِّبْتُمْ وَأُسِیَ إِلَیْکُمْ فَغَفَرْتُمْ
| سلام بر شما پیشوایان هدایت، سلام بر شما شایستگان نیکی و پرهیزکاری، سلام بر شما ای حجت‌ها بر اهل دنیا، سلام بر شما ای قیام کنندگان به عدل در میان مردم، سلام بر شما ای شایستگان برگزیدگی، سلام بر شما ای آل رسول خدا، سلام بر شما ای اهل راز، سلام بر شما ای ریسمان و دستاویز محکم حق، گواهی دهم که شما بخوبی تبلیغ و خیرخواهی کردید
| وَأَشْهَدُ أَنَّکُمُ الْاَئِمَّةُ الرّاشِدُونَ الْمَهْدِیُّونَ، وَأَنَّ طاعَتَکُمْ مَفْرُوضَةٌ، وَأَنَّ قَوْلَکُمُ الصِّدْقُ، وَأَنَّکُمْ دَعَوْتُم فَلَمْ تُجابُوا، وَأَمَرْتُمْ فَلَمْ تُطاعُوا، وَأَنَّکُمْ دَعائِمُ الدِّینِ وَأَرْکانُ الْاَرْضِ، لَمْ تَزالُوا بِعَیْنِ اللهِ، یَنْسَخُکُمْ فِی أَصْلابِ کُلِّ مُطَهَّر، وَیَنْقُلُکُمْ مِنْ أَرْحامِ الْمُطَهَّراتِ، لَمْ تُدَنِّسْکُمُ الْجاهِلِیَّةُ الْجَهْلاءُ، وَلَمْ تَشْرَکْ فِیکُمْ فِتَنُ الْاَهْواءِ، طِبْتُمْ وَطابَ مَنْبِتُکُمْ، مَنَّ بِکُمْ عَلَیْنا دَیّانُ الدِّینِ،
| و در مورد خدا شکیبایی کردید با اینکه شما را تکذیب کرده و با شما بد کردند آنها را بخشیدید و گواهی دهم که شمایید امامان راهبر راه‌یافته و همانا اطاعت شما واجب است و گفتارتان راست است و براستی شما مردم را به خدا دعوت کردید ولی اجابت نکردند و دستور دادید ولی اطاعت نکردند و همانا شمایید پایه‌های دین و رکن‌های زمین و همواره در زیر نظر خدا بودید که برمی‌داشت شما را از صلب‌های هر شخص پاک و منتقلتان می‌ساخت به رحم‌های پاکیزه، آلوده نکرد شما را اوضاع جاهلیت غرق در نادانی و تأثیر نکرد در شما فتنه‌های هوس‌آلود پاک بودید و پاک بود ریشه شما منت نهاد بوسیله شما بر ما جزا ده روز جزا
| فَجَعَلَکُمْ فِی بُیُوت اَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ، وَجَعَلَ صَلَواتَنا عَلَیْکُمْ رَحْمَةً لَنا وَکَفّارَةً لِذُنُوبِنا، اِذِ اخْتارَکُمُ اللّهُ لَنا، وَطَیَّبَ خُلْقَنا بِما مَنَّ بِهِ عَلَیْنا مِنْ وِلایَتِکُمْ، وَکُنّا عِنْدَهُ مُسَمَّینَ بِعِلْمِکُمْ، مُعْتَرِفِینَ بِتَصْدِیقِنا إِیّاکُمْ، وَهذا مَقامُ مَنْ أَسْرَفَ وَأَخْطَأَ وَاسْتَکانَ وَأَقَرَّ بِما جَنی، وَرَجی بِمَقامِهِ الْخَلاصَ، وَأَنْ یَسْتَنْقِذَهُ بِکُمْ مُسْتَنْقِذُ الْهَلْکی مِنَ الرَّدی، فَکُونُوا لِی شُفَعاءَ، فَقَدْ وَفَدْتُ إِلَیْکُمْ إِذْ رَغِبَ عَنْکُمْ أَهْلُ الدُّنْیا، وَاتَّخَذُوا آیاتِ اللهِ هُزُواً، وَاسْتَکْبَرُوا عَنْها
| پس شما را در خانواده‌هایی قرار داد که به عظمت و فرازمندی آنها و پر آوازه شدن نامتان فرمان داد درود فرستادن ما را بر شما رحمتی برای ما و کفاره‌ای برای گناهانمان چونکه خدا شما را برای ما انتخاب فرمود و پاک کرد خلقت ما را بوسیله آنچه منت گذارد بر ما از ولایت شما و ما پیش خدا از نامبردگان به دانش شما و اعتراف کنندگان به تصدیقمان نسبت به شما بودیم، و این جایگاه کسی است که زیاده‌روی و خطا کرده و مستمند شده و به جنایت خود اقرار داشته و امید دارد بدین جایگاه خلاصی خود را و نجات دهدش خداوند بوسیله شما نجات دادن هلاک شدگان از نابودی، پس شما شفیعان من باشید که من به شما وارد شدم در آنگاه که دوری کردند از شما مردم دنیا و آیات خدا را مسخره گرفتند و تکبر ورزیدند از آنها
| یا مَنْ هُوَ قائِمٌ لایَسْهُو، وَدائِمٌ لا یَلْهُو، وَمُحِیطٌ بِکُلِّ شَیْء، وَلَکَ الْمَنُّ بِما وَفَّقْتَنِی، وَعَرَّفْتَنِی أَئِمَّتِی وَبِما أَقَمْتَنِی عَلَیْهِ، إِذْ صَدَّ عَنْهُ عِبادُکَ وَجَهِلُوا مَعْرِفَتَهُ، وَاسْتَخَفُّوا بِحَقِّهِ، وَمالُوا إِلی سِواهُ، فَکانَتِ الْمِنَّةُ مِنْکَ عَلَیَّ مَعَ أَقْوام خَصَصْتَهُمْ بِما خَصَصْتَنِی بِهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ إِذْ کُنْتُ عِنْدَکَ فِی مَقامِی هذا مَذْکُوراً مَکْتُوباً، فَلا تَحْرِمْنِی ما رَجَوْتُ، وَلا تُخَیِّبْنِی فِیما دَعَوْتُ فِی مَقامِی هذا بِحُرْمَةِ مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرِینَ. {{فارسی|پس برای خودش دعا کند.}}
|ای پابرجایی که سهو ندارد و پاینده‌ای که سرگرم نشود و به هر چیز احاطه دارد تو را است منت بدانچه مرا بدان مؤفق داشتی و شناساندی مرا بدانچه مرا بدان برپا داشتی در صورتی که بندگانت از آن روگرداندند و از شناختنش نادان بودند و حقش را سبک شمردند و به غیر آن منحرف شدند پس منت داری بر من با مردمی که مخصوصشان داشتی بدانچه مرا بدان مخصوص کردی پس تو را است ستایش چونکه من در پیش تو در این مقام یاد شده و نام برده شده بودم پس محرومم مکن از آنچه امیدوارم و نومیدم مساز در آنچه تو را خواندم در این مقام به حرمت محمد وآل طاهرینش.
}}
{{سخ}}
زیارتی دیگر نیز [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بحار الانوار]] برای زیارت امامان بقیع ذکر کرده است:
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت دوم امامان بقیع
|اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْمُؤْمِنِینَ، وَسادَةَ الْمُتَّقِینَ، وَکُبَراءَ الصِّدِّیقِینَ، وَأُمَراءَ الصّالِحِینَ، وَقادَةَ الْمُحْسِنِینَ، وَأَعْلامَ الْمُهْتَدِینَ، وَأَنْوارَ الْعارِفِینَ، وَوَرَثَةَ الْاَنْبِیاءِ، وَصَفْوَةَ الْاَصْفِیاءِ، وَخِیَرَةَ الْاَتْقِیاءِ، وَعِبادَ الرَّحْمانِ، وَشُرَکاءَ الْفُرْقانِ، وَمَنهَجَ الْاِیمانِ، وَمَعادِنَ الْحَقائِقِ، وَشُفَعاءَ الْخَلائِقِ، وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَبْوابُ نِعَمِ اللهِ الَّتِی فَتَحَها عَلی بَرِیَّتِهِ، وَالْاَعْلامُ الَّتِی فَطَرَها لاِِرْشادِ خَلِیقَتِهِ، وَالْمَوازِینُ الَّتِی نَصَبَها لِتَهْذِیبِ شَرِیعَتِهِ، وَأَنَّکُمْ مَفاتِیحُ رَحْمَتِهِ، وَمَقالِیدُ مَغْفِرَتِهِ، وَسَحائِبُ رِضْوانِهِ، وَمَفاتِیحُ جِنانِهِ، وَحَمَلَةُ فُرْقانِهِ، وَخَزَنَةُ عِلْمِهِ، وَحَفَظَةُ سِرِّهِ، وَمَهْبِطُ وَحْیِهِ، وَمَعادِنُ أَمْرِهِ وَنَهْیِهِ
| سلام بر شما ای پیشوایان مؤمنان، و سروران پرهیزکاران، و بزرگان صدّیقین و فرمانروایان صالحان و رهبران نکوکاران و پرچم هدایت راه یافتگان و انوار عارفان و وارثان پیامبران و زبده زبدگان و برگزیده تقواپیشگان و بندگان خدای رحمان، و شرکای قرآن و راه‌های ایمان و معادن حقایق، و شفیعان خلایق و رحمت و برکاتش بر شما باد گواهی می‌دهم که شمایید درهای نعمت‌هایی که خداوند بر روی خلقش گشوده و پرچم‌های هدایت آفریده‌ها و میزان‌های منصوب برای پاکسازی شریعتش و کلیدهای رحمت او وسیله‌های آمرزش و سحاب رضایت و کلیدهای بهشت و حاملان قرآن و گنجینه‌های دانش و حافظان اسرار، محل نزول وحی و جایگاه‌های امر و نهی او
| وَأَماناتُ النُّبُوَّةِ، وَوَدائِعُ الرِّسالَةِ، وَفِی بَیْتِکُمْ نَزَلَ الْقُرآنُ، وَمِنْ دارِکُمْ ظَهَرَ الْاِسْلامُ وَالْاِیمانُ، وَإِلَیْکُمْ مُخْتَلَفُ رُسُلِ اللهِ وَالْمَلائِکَةِ، وَأَنْتُمْ أَهْلُ إِبْراهِیمَ عَلَیْهِ السَّلامُ الَّذِینَ ارْتَضاکُمُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ لِلاِمامَةِ، وَاجْتَباکُمْ لِلْخِلافَةِ، وَعَصَمَکُمْ مِنَ الذُّنُوبِ، وَبَرَّأَکُمْ مِنَ الْعُیُوبِ، وَطَهَّرَکُمْ مِنَ الرِّجْسِ، وَفَضَّلَکُمْ بِالنَّوْعِ وَالْجِنْسِ، وَاصْطَفاکُمْ عَلَی العالَمِینَ بِالنُّورِ وَالْهُدی، وَالْعِلْمِ وَالتُّقی
| و امانت‌های نبوت و ودیعه‌های رسالت، و خانه شما محل نزول قرآن و ظهور اسلام و ایمان و آمد و شد فرستادگان و فرشتگان الهی است، شما همان خاندان ابراهیم اید که خدای عزوجل به امامت شما رضا داد و به خلافت برگزید و از گناهان مصون و معصومتان داشت و از عیب‌ها برکنارتان ساخت و از پلیدی گناه پاکتان داشت و بر همه انواع و اجناس آفریده‌ها برتری‌تان بخشید و شما را به واسطه نور و هدایت، دانش و تقوا
| وَالْحِلْمِ وَالنُّهی، وَالسَّکِینَةِ وَالْوَقارِ، وَالْخَشْیَةِ وَالْاِسْتِغْفارِ، وَالْحِکْمَةِ وَالاْثارِ، وَالتَّقْوی وَالْعَفافِ، وَالرِّضا وَالْکَفافِ، وَالْقُلُوبِ الزّاکِیَةِ، وَالنُّفُوسِ الْعالِیَةِ، وَالْاَشْخاصِ الْمُنِیرَةِ، وَالْاَحْسابِ الْکَبِیرَةِ، وَالْاَنْسابِ الطّاهِرَةِ، وَالْاَنْوارِ الْباهِرَةِ الْمَوْصُولَةِ، وَالْاَحْکامِ الْمَقْرُونَةِ، وَأَکْرَمَکُمْ بِالاْیاتِ، وَأَیَّدَکُمْ بِالْبَیِّناتِ، وَأَعَزَّکُمْ بِالْحُجَجِ الْبالِغَةِ، وَالْاَدِلَّةِ الْواضِحَةِ
| بردباری و خردورزی، سنگینی و وقار، خشیت و استغفار، حکمت و آثار، پرهیزکاری و عفاف، رضا و کفاف، دل‌های پاکیزه و جان‌های متعالی، و چهره‌های تابناک و شخصیت‌های والا و نسب‌های پاک و نورهای درخشان و فراگیر، و قوانین مقرون بر جهانیان برگزید، شما را به واسطه نزول آیاتی در حقتان اکرام کرد، وبا حجت‌های رسا و دلایل روشن عزتتان بخشید
| وَخَصَّکُمْ بِالْاَقْوالِ الصّادِقَةِ، وَالْاَمْثالِ النّاطِقَةِ، وَالْمَواعِظِ الشّافِیَةِ، وَالْحِکَمِ الْبالِغَةِ، وَوَرَّثَکُمْ عِلْمَ الْکِتابِ، وَمَنَحَکُمْ فَصْلَ الْخِطابِ، وَأَرْشَدَکُمْ لِطُرُقِ الصَّوابِ، وَأَوْدَعَکُمْ عِلْمَ الْمَنایا وَالْبَلایا، وَمَکْنُونَ الْخَفایا، وَمَعالِمَ التَّنْزِیلِ، وَمَفاصِلَ التَّأْوِیلِ، وَمَوارِیثَ الْاَنْبِیاءِ، کَتابُوتِ الْحِکْمَةِ، وَشِعارِ الْخَلِیلِ، وَمِنْسَأَةِ الْکَلِیمِ، وَسابِغَةِ داوُدَ، وَخاتَمِ الْمُلْکِ، وَنَصْلِ الْمُصْطَفی
| و شما را به گفتار صادقانه، مثال‌های گویا، پندهای شافی و حکمت‌های رسا اختصاص داد و میراث بران دانش قرآنتان کرده و به شما فصل الخطاب عنایت کرده و به راه راست رهنمونتان گردیده و علم منایا و بلایا و ژرفای اسرار و معالم قرآن، و فصل‌های تأویل ومیراث پیامبران مانند تابوت حکمت و شفای ابراهیم خلیل وعصای موسای کلیم و زره داود و انگشتر سلیمان و نیزه حضرت مصطفی
| وَسَیْفِ الْمُرْتَضی، وَالْجَفْرِ الْعَظِیمِ، وَالْاِرْثِ الْقَدِیمِ، وَضَرَبَ لَکُمْ فِی الْقُرْآنِ أَمْثالاً، وَامْتَحَنَکُمْ بَلْویً، وَأَحَلَّکُمْ مَحَلَّ نَهْرِ طالُوتَ، وَحَرَّمَ عَلَیْکُمُ الصَّدَقَةَ، وَأَحَلَّ لَکُمُ الْخُمْسَ، وَنَزَّهَکُمْ عَنِ الْخَبائِثِ ما ظَهَرَ مِنْها وَما بَطَنَ، فَأَنْتُمُ الْعِبادُ الْمُکْرَمُونَ، وَالْخُلَفاءُ الرّاشِدُونَ، وَالْاَوْصِیاءُ الْمُصْطَفَوْنَ، وَالْاَئِمَّةُ الْمَعْصُومُونَ، وَالْاَوْلِیاءِ الْمَرْضِیُّونَ وَالْعُلَماءُ الصّادِقُونَ
| و شمشیر حضرت مرتضی و جفر عظیم و ارث قدیم را نزد شما به ودیعه سپرد و در قرآن کریم برایتان ضرب‌المثل‌ها زد و به بلاها آزمودتان، و شما را هم چون نهر طالوت سبب آزمون خلق قرار داد، و بر شما صدقه را حرام و خمس را حلال ساخت و از پلیدی‌های پیدا و نهان پاکتان داشت، شمایید بندگان گرامی خدا، و خلفای راشدون، و اوصیای برگزیده و پیشوایان معصوم و اولیای پسندیده شده و علمای راستین
| وَالْحُکَماءُ الرّاسِخُونَ الْمُبَیِّنُونَ، وَالْبُشَراءُ النُّذَراءُ الشُّرَفاءُ الْفُضَلاءُ، وَالسّادَةُ الْاَتْقِیاءُ، اَلاْمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنّاهُونَ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَاللاّبِسُونَ شِعارَ الْبَلْوی وَرِداءَ التَّقْوی، وَالْمُتَسَرْبِلُونَ نُورَ الْهُدی، وَالصّابِرُونَ فِی الْبَأْساءِ وَالضَّرّاءِ وَحِینَ الْبَأْسِ، وَلَدَکُمُ الْحَقُّ، وَرَبّاکُمُ الصِّدْقُ، وَغَذّاکُمُ الْیَقینُ، وَنَطَقَ بِفَضْلِکُمُ الدِّینَ، وَأَشْهَدُ أَنَّکُمُ السَّبِیلُ إِلَی اللهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَالطُّرُقُ إِلی ثَوابِهِ
| و حکمای راسخ و تبیین‌گر، و مژده دهندگان رحمت و بیم دهندگان از عذاب، شریفان فاضل، و سروران پرهیزکار، آمران به معروف وناهیان از منکر، و آزمایش شدگان با بلاها و جامه پوشان تقوا و تن پوشان فروغ هدایت، و شکیبایان در دشواری‌ها و آسیب‌ها و نبردها، زادگان حقیقت و دست پروردگان صداقت و تغذیه شدگان یقین و شمایید که دین در فضیلتتان سخن گفته است و گواهی دهم که شما راه‌های شناخت خداوند عزّوجلّ و کسب پاداش
| وَالْهُداةُ إِلی خَلِیقَتِهِ وَالْاَعْلامُ فِی بَرِیَّتِهِ، وَالسُّفَراءُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ خَلْقِهِ، وَأَوْتادُهُ فِی أَرْضِهِ، وَخُزّانُهُ عَلی عِلْمِهِ، وَأَنْصارُ کَلِمَةِ التَّقْوی، وَمَعالِمُ سُبُلِ الْهُدی، وَمَفْزَعُ الْعِبادِ اِذَا اخْتَلَفُوا، وَ الدّالُّونَ عَلَی الْحَقِّ إِذا تَنازَعُوا، وَالنُّجُومُ الَّتِی بِکُمْ یُهْتَدی، وَبِأَقْوالِکُمْ وَأَفْعالِکُمْ یُقْتَدی، وَبِفَضْلِکُمْ نَطَقَ الْقُرْآنُ، وَبِوِلایَتِکُمْ کَمُلَ الدِّینُ وَالْاِیمانُ، وَإِنَّکُمْ عَلی مِنْهاجِ الْحَقِّ، وَمَنْ خالَفَکُمْ عَلی مِنْهاجِ الْباطِلِ
| و هدایت و پرچم‌های راهنمایی خلق و واسطه‌های میان مخلوق و اوتاد زمین و گنجینه‌های علم، و یاوری رسانان مردم برای کسب تقوا و راهنمایان راه هدایت و مرجع حلّ اختلافات، و ارائه دهندگان حق در منازعات، و ستارگانی که به وسیله شما هدایت و به گفتار و کردارتان عمل کرد و قرآن در فضیلت‌تان سخن گفته و با ولایتتان دین و ایمان به کمال رسیده، و شمایید که در طریق حق قرار دارید و مخالفانتان در راه باطل
| وَأَنَّ اللهَ أَوْدَعَ قُلُوبَکُمْ أَسْرارَ الْغُیُوبِ وَمَقادِیرَ الْخُطُوبِ، وَأَوْفَدَ إِلَیْکُمْ تَأْیِیدَ السَّکِینَةِ وَطُمَأْنِینَةَ الْوِقارِ، وَجَعَلَ أَبْصارَکُمْ مَأْلَفاً لِلْقُدْرَةِ، وَأَرْواحَکُمْ مَعادِنَ لِلْقُدْسِ، فَلا یَنْعَتُکُمْ إِلاَّ الْمَلائِکَةُ، وَلا یَصِفُکُمْ إِلاَّ الرُّسُلُ، أَنْتُمْ اُمَناءُ اللهِ وَأَحِبّاؤُهُ، وَعِبادُهُ وَأَصْفِیاؤُهُ، وَأَنْصارُ تَوْحِیدِهِ، وَأَرْکانُ تَمْجِیدِهِ، وَدَعائِمُ تَحْمِیدِهِ، وَدُعاتُهُ إِلی دِینِهِ، وَحَرَسَةُ خَلائِقِهِ، وَحَفَظَةُ شَرائِعِهِ، وَأَنَا اُشْهِدُ اللهَ خالِقِی، وَاُشْهِدُ مَلائِکَتَهُ وَأَنْبِیاءَهُ وَرُسُلَهُ
| و خداوند به دلهایتان اسرار غیب و مقدرات مهمّ را سپرده است و آرامش و طمأنینه و وقار به شما عطا فرموده، و دیدگانتان را تیز و نیرومند و روح‌هایتان را کانون قداست ساخته، حق توصیف‌تان را جز فرشتگان و پیامبران نتوانند ادا کنند، شمایید امنا و اولیای الهی، و بندگان و برگزیدگان او و یاوران توحید و ارکان تمجید و پایه‌های تحمید و فراخوانان به دین و پاسداران خلق، و نگهبانان
| وَاُشْهِدُکُمْ أَنِّی مُؤْمِنٌ بِکُمْ، مُقِرٌّ بِفَضْلِکُمْ، مُعْتَقِدٌ لاِِمامَتِکُمْ، مُؤْمِنٌ بِعِصْمَتِکُمْ، خاضِعٌ لِوِلایَتِکُمْ، مُتَقَرِّبٌ إِلَی اللهِ سُبْحانَهُ بِحُبِّکُمْ، وَبِالْبَراءَةِ مِنْ أَعْدائِکُمْ، عالِمٌ بِأَنَّ اللهَ جَلَّ جَلالُهُ قَدْ طَهَّرَکُمْ مِنَ الْفَواحِشِ ما ظَهَرَ مِنْها وَما بَطَنَ، وَمِنْ کُلِّ رِیْبَة وَ رَجاسَة وَدَنائَة وَنَجاسَة، وَأَعْطاکُمْ رایَةَ الْحَقِّ، الَّتِی مَنْ تَقَدَّمَها ضَلَّ، وَمَنْ تَخَلَّفَ عَنْها ذَلَّ، وَفَرَضَ طاعَتَکُمْ وَمَوَدَّتَکُمْ عَلی کُلِّ أَسْوَدَ وَأَبْیَضَ مِنْ عِبادِهِ، فَصَلَواتُ اللهِ عَلی أَرْواحِکُمْ وَأَجْسادِکُمْ.
| شریعت او، و من آفریدگارم و فرشتگان و پیامبرانش و شما (امامان) را گواه می‌گیرم که به شما ایمان دارم و به فضیلتتان اقرار و به امامتتان معترف و به عصمت‌تان مؤمن و به ولایت‌تان خاضع می‌باشم و با دوستی شما و دشمنی دشمنانتان به خداوند سبحان تقرّب می‌جویم، و به اینکه خدای بزرگ شما را از گناهان آشکار و نهان و از هر پلیدی و پستی پاکتان داشته آگاه می‌باشم و شما را پرچمدار حق ساخته، پیشی گزیده بر آن گمراه و تخلّف کننده از آن خوار می‌باشد، و اطاعتتان را بر هر سیاه و سفیدی از بندگان لازم گردانیده، درودهای الهی بر روح‌ها و پیکرهای شما باد.
| {{فارسی|آنگاه بگو:}} «اَلسَّلامُ عَلی أَبِی مُحَمَّد الْحَسَنِ بْنِ عَلِیّ، سَیِّدِ شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، اَلسَّلامُ عَلی أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعابِدِینَ، اَلسَّلامُ عَلی أَبِی جَعْفَر مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیّ باقِرِ عِلْمِ الدِّینِ، اَلسَّلامُ عَلی أَبِی عَبْدِاللهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد الصّادِقِ الْاَمِینِ، وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمّی، لَقَدْ رُضِعْتُمْ ثَدْیَ الْاِیمانِ، وَرُبِّیتُمْ فِی حِجْرِ الْاِسْلامِ، وَاصْطَفَاکُمُ اللهُ عَلَی النّاسِ، وَوَرَّثَکُمْ عِلْمَ
| سلام بر اَبی‌محمّد حسن بن علی سرور جوانان بهشت، سلام بر اَبی‌الحسن علی بن الحسین زینت عابدان، سلام بر اَبی‌جعفر محمّد بن علی شکافنده دانش دینی، سلام بر اَبی‌عبدالله جعفر بن محمّد صادق و امین، و رحمت و برکات او بر شما، پدر و مادرم فدایتان باد، شما از پستان ایمان تغذیه شدید و در دامان اسلام پرورش یافتید و خداوند شما را بر مردمان برگزید، و دانش قرآن به
|الْکِتابِ، وَعَلَّمَکُمْ فَصْلَ الْخِطابِ، وَأَجْری فِیکُمْ مَوارِیثَ النُّبُوَّةِ، وَفَجَّرَ بِکُمْ یَنابِیعَ الْحِکْمَةِ، وَاَلْزَمَکُمْ بِحِفْظِ الشَّرِیعَةِ، وَفَرَضَ طاعَتَکُمْ وَمَوَدَّتُکُمْ عَلَی النّاسِ، اَلسَّلامُ عَلَی الْحَسَنِ ابْنِ عَلِیّ، خَلیفَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، الْاِمامِ الرَّضِیِّ الْهادِی الْمَرْضِیِّ، عَلَمِ الدِّینِ وَإِمامِ الْمُتَّقِینَ، اَلْعامِلِ بِالْحَقِّ وَالْقائِمِ بِالْقِسْطِ، أَفْضَلَ وَأَطْیَبَ وَاَزْکی، وَأَنْمی ما صَلَّیْتَ عَلی أَحَد مِنْ أَوْلِیائِکَ وَأَصْفِیائِکَ وَ أَحِبّائِکَ
|شما بخشید، و فصل الخطاب به شما آموخت و در میان شما میراث‌های پیامبری جاری ساخت، و چشمه‌های حکمت به وسیله شما جوشید، و شما را حافظان شریعت قرار داد و اطاعت و محبّت شما را بر مردم واجب ساخت. سلام بر حسن بن علی، جانشین امیر مؤمنان امام پسندیده، هدایتگر، پرچم برافراشته دین، پیشوای پرهیزکاران عامل به حق و قائم به عدل، بهترین،
پاکیزه‌ترین و بالنده‌ترین درودهایی که به یکی از اولیا و برگزیدگان و محبّانت می‌فرستی
|صَلاةً تُبَیِّضُ بِها وَجْهَهُ، وَتُطَیِّبُ بِها رُوحَهُ، فَقَدْ لَزِمَ عَنْ آبائِهِ الْوَصِیَّةَ، وَدَفَعَ عَنِ الْاِسْلامِ الْبَلِیَّةَ، فَلَمّا خافَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ الْفِتَنَ رَکَنَ إِلَی الَّذِی إِلَیْهِ رَکَنَ، وَکانَ بِما أَتاهُ اللهُ عالِماً، بِدِینِهِ قائِماً، فَأَجْزِهِ اللّهُمَّ جَزاءَ الْعارِفِینَ، وَصَلِّ عَلَیْهِ فِی الْاَوَّلِینَ وَالاْخِرِینَ، وَبَلِّغْهُ مِنَّا السَّلامَ، وَارْدُدْ عَلَیْنا مِنْهُ السَّلامَ، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ
| درودی که مایه روسفیدی، و طراوت روح او گردد، او به وصیت پدرانش پای بند بود و از اسلام گرفتاری‌ها را دفع نمود، و به خاطر بیمناک بودن از گرفتاری مؤمنان به آنچه واقع شد تن داد، و از پیش به آن حادثه آگاه بود، و در دینش استوار، پس خداوندا! او را پاداش عارفان عنایت فرما و درود فرست بر او در اولین و آخرین و سلام ما را به او ابلاغ کن و سلام او را در پاسخ او به مابازگردان برحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان
| اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْاِمامِ الْوَصِیِّ، وَالسَّیِّدِ الرَّضِیِّ، وَالْعابِدِ الْاَمِینِ، عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعابِدِینَ، اِمامِ الْمُؤْمِنِینَ، وَوارِثِ عِلْمِ النَّبِیِّینَ، اَللّهُمَّ اخْصُصْهُ بِما خَصَصْتَ بِهِ أَوْلِیاءَکَ مِنْ شَرائِفِ رِضْوانِکَ، وَکَرائِمِ تَحِیّاتِکَ، وَنَوامِی بَرَکاتِکَ، فَلَقَدْ بَلَّغَ فِی عِبادَتِهِ، وَنَصَحَ لَکَ فِی طاعَتِهِ، وَسارَعَ فِی رِضاکَ، وَسَلَکَ بِالاُْمَّةِ طَرِیقَ هُداکَ،
|خداوندا درود فرست بر امام (سجّاد) وصّی امام (پیشین) و سرور پسندیده، و عابد امین علی بن الحسین زین العابدین امام مؤمنان و وارث علم پیامبران، خداوندا! به او اختصاص ده به آنچه به اولیایت اختصاص داده‌ای از تحیّات گرامی ات و از برکات فزاینده ات، که او در میان بندگانت تبلیغ کرد و در اطاعت اخلاص داشت و در جلب رضایتت شناخت و راه هدایتت را به امت نمود
|وَقَضی ما کانَ عَلَیْهِ مِنْ حَقِّکَ فِی دَوْلَتِهِ، وَأَدّی ما وَجَبَ عَلَیْهِ فِی وِلایَتِهِ، حَتَّی انْقَضَتْ أَیّامُهُ، وَ کانَ لِشِیعَتِهِ رَؤُوفاً، وَبِرَعِیَّتِهِ رَحِیماً. اَللّهُمَّ بَلِّغْهُ مِنَّا السَّلامَ، وَارْدُدْ مِنْهُ عَلَیْنا السَّلامَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِم وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ. اَللّهُمَّ وَصَلِّ عَلَی الْوَصِیِّ الْباقِرِ، وَالْاِمامِ الطّاهِرِ، وَالْعَلَمِ الظّاهِرِ، مُحَمَّدِ بْنِ عِلِیّ، أَبِی جَعْفَر الْباقِرِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی وَلِیِّکَ، الصّادِعِ بِالْحَقِّ، وَالنّاطِقِ بِالصِّدْقِ، الَّذِی بَقَرَالْعِلْمَ بَقْراً وَبَیَّنَهُ سِرّاً وَجَهْراً،
| و حقی را که از تو بر ذمه داشت به انجام رساند و آنچه بر او واجب بود ادا نمود تا آنگاه که روزگار عمرش به پایان رسید، و او نسبت به پیروانش رؤوف و به رعیت مهربان بود، خداوندا! از ما به او سلام و سلام او را به ما بازگردان و سلام و رحمت و برکات الهی بر او باد، خداوندا! درود فرست بر وصّی (او) باقر؛ امام پاک و پرچم آشکار؛ محمّد بن علی؛ أبی جعفر باقر، خداوندا! درود فرست بر ولیّت؛ آشکار کننده حق، و گوینده صادق، آنکه علم را شکافت و آن را در نهان و آشکار تبیین نمود
| وَقَضی بِالْحَقِّ الَّذِی کانَ عَلَیْهِ، وَأَدَّی الْاَمانَةَ الَّتِی صارَتْ إِلَیْهِ، وَأَمَرَ بِطاعَتِکَ، وَ نَهی عَنْ مَعْصِیَتِکَ. اَللّهُمَّ فَکَما جَعَلْتَهُ نُوراً یَسْتَضِیُ بِهِ الْمُؤْمِنُونَ، وَفَضْلاً یَقْتَدِی بِهِ الْمُتَّقُونَ، فَصَلِّ عَلَیْهِ وَعَلی آبائِهِ الطّاهِرِینَ، وَأَبْنائِهِ الْمَعْصُومِینَ، أَفْضَلَ الصَّلاةِ وَأَجْزَلَها، وَأَعْطِهِ سُؤْلَهُ وَغایَةَ مَأْمُولِهِ، وَأَبْلِغْهُ مِنَّا السَّلامَ، وَارْدُدْ عَلَیْنا مِنْهُ السَّلامَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ
| و حقّی را که بر عهده داشت به انجام رساند و امانتی که به او رسیده بود ادا کرد و به طاعت تو دستور و از معصیتت نهی کرد، خداوندا! چنانچه او را نوری قرار دادی که مؤمنان از آن نورانی گردند، و به فضایل او اقتدا نمایند پس بر او و بر پدران پاکش وفرزندان معصومش، بهترین و کاملترین درود را بفرست، و او را به خواسته و نهایت آرزویش برسان و سلاممان را به او ابلاغ و سلام او را به ما بازگردان، سلام و رحمت و برکات الهی بر آنان باد.
| اَللّهُمَّ وَصَلِّ عَلَی الْاِمامِ الْهادِی، وَصِیِّ الْاَوْصِیاءِ، وَوارِثِ عِلْمِ الْاَنْبِیاءِ، عَلَمِ الدِّینِ، وَالنّاطِقِ بِالْحَقِّ الْیَقِینِ، وَأَبِی الْمَساکِینِ، جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد الصّادِقِ الْاَمِینِ. اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَیْهِ کَما عَبَدَکَ مُخْلِصاً وَأَطاعَکَ مُخْلِصاً مُجْتَهِداً، وَاجْزِهِ عَنْ إِحْیاءِ سُنَّتِکَ وَاِقامَةِ فَرائِضِکَ خَیْرَ جَزاءِ الْمُتَّقِینَ، وأَفْضَلَ ثَوابِ الصّالِحِینَ، وَخُصَّهُ مِنّا بِالسَّلامِ، وَارْدُدْ عَلَیْنا مِنْهُ السَّلامَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
| خداوندا! درود فرست بر امام هادی، وصّی اوصیاء و وارث علم انبیا؛ پرچم برافراشته دین و گوینده حقّ به‌طور یقین؛ پدر بیچارگان جعفر بن محمّد صادق امین، خداوندا! چنانچه ترا خالصانه عبادت و اطاعت کرد و در اطاعتت کوشید، پس بر او درود فرست، و به خاطر احیای سنّت و اقامه واجباتت بهترین پاداشی که به پرهیزکاران و شایستگان می‌دهی به او عنایت فرما، و سلامش را به ما بازگردان سلام و رحمت و برکات الهی بر او باد.
}}


== زیارت‌نامه امامان بقیع==
== زیارت‌نامه امامان بقیع==
* [[زیارت‌نامه امامان بقیع]]
* [[زیارت‌نامه امام حسن مجتبی در بقیع]]
* [[زیارت‌نامه امام حسن مجتبی در بقیع]]
* [[زیارت‌نامه امام سجاد در بقیع]]
* [[زیارت‌نامه امام محمد باقر در بقیع]]
* [[زیارت‌نامه امام صادق در بقیع]]


== زیارت‌نامه سایر افراد مدفون در بقیع==
=== زیارت امام سجاد(ع) ===
* [[زیارت‌نامه عباس عموی پیامبر]]
{{نقل قول دوقلو
* [[زیارت‌نامه فاطمه بنت اسد]]
| تیتر= زیارت امام سجاد(ع)
|«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا زَیْنَ الْعابِدِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا زَیْنَ الْمُتَهَجِّدِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اِمامَ الْمُتَّقِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَلِیَّ الْمُسْلِمِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا قُرَّةَ عَیْنِ النّاظِرِینَ الْعارِفِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَصِیَّ الْوَصِیِّینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خازِنَ وَصایَا الْمُرْسَلِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ضَوْءَ الْمُسْتَوْحِشِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا نُورَ الْمُجْتَهِدِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا سِراجَ الْمُرْتاضِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ذَخِیرَةَ الْمُتَعَبِّدِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مِصْباحَ الْعالَمِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا سَفِینَةَ الْعِلْمِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا سَکِینَةَ الْحِلْمِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مِیزانَ الْقِصاصِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا سَفِینَةَ الْخَلاصِ
| سلام بر تو ای زینت عابدان، سلام بر تو ای زینت شب زنده داران، سلام بر تو ای پیشوای پرهیزکاران، سلام بر تو ای ولی مسلمانان، سلام بر تو ای نور دیده عارفان، سلام بر تو ای وصی اوصیا، سلام بر تو ای خزانه دار وصایای فرستادگان الهی، سلام بر تو ای نور بیمناکان، سلام بر تو ای نور کوشندگان عابد، سلام بر تو ای چراغ روشنایی بخش ریاضت کشان، سلام بر تو ای زاد و ذخیره عابدان، سلام بر توی ای چراغ فروزان جهانیان، سلام بر تو ای کشتی دانش، سلام بر تو ای آرامش بخش و بردبار و حلیم، سلام بر تو ای مشخص کننده قصاص، سلام بر تو ای کشتی اخلاص
|اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا بَحْرَ النَّدی، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا بَدْرَ الدُّجی، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْاَوّاهُ الْحَلِیمُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصّابِرُ الْحَکِیمُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَئِیسَ الْبَکّائِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یامِصْباحَ الْمُؤْمِنِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلایَ یا أَبا مُحَمَّد، أَشْهَدُ أَنَّکَ حُجَّةُ اللهِ وَابْنُ حُجَّتِهِ وَأَبُو حُجَجِهِ، وَابْنُ أَمِینِهِ وَابْنُ اُمَنائِهِ، وَأَنَّکَ ناصَحْتَ فِی عِبادَةِ رَبِّکَ، وَسارَعْتَ فِی مَرْضاتِهِ، وَخَیَّبْتَ أَعْداءَهُ، وَسَرَرْتَ أَوْلِیاءَهُ، أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ عَبَدْتَ اللهَ حَقَّ عِبادَتِهِ، وَاتَّقَیْتَهُ حَقَّ تُقاتِهِ، وَأَطَعْتَهُ حَقَّ طاعَتِهِ، حَتّی اَتیکَ الْیَقِینُ، فَعَلَیْکَ یا مَوْلایَ یَاابْنَ رَسُولِ اللهِ أَفْضَلَ التَّحِیَّةِ، وَالسَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
| اخلاص، سلام بر تو ای دریای بخشش، سلام بر تو ای ماه تابان شب تار سلام بر تو ای مرد دعا و بردباری سلام بر تو ای شکیبای حکیم، سلام بر تو ای سرور گریه کنندگان، سلام بر تو ای چراغ هدایت مؤمنان، سلام بر تو ای مولایم ای ابا محمّد، گواهی می‌دهم که تویی حجت خدا و فرزند و پسر حجت خدا و پسر امین او و فرزند امنای الهی، تو در عبادت پروردگارت خالصانه کوشیدی و برای جلب خوشنودیش شتافتی و دشمنانش را مأیوس و اولیائش را مسرور ساختی، گواهی می‌دهم که تو حق عبادت الهی گزاردی، و حق تقوا و اطاعتش را بجای آوردی تا آنگاه که درگذشتی، پس بر تو باد ای مولای من ای فرزند رسول خدا برترین درود و سلام و رحمت و برکات الهی.
}}
 
=== زیارت امام محمّد باقر(ع) ===
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت امام باقر(ع)
| «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْباقِرُ بِعِلْمِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْفاحِصُ عَنْ دِینِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُبَیِّنُ لِحُکْمِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْقائِمُ بِقِسْطِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النّاصِحُ لِعِبادِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الدّاعِی إِلَی اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الدَّلِیلُ عَلَی اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْحَبْلُ الْمَتِینُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْفَضْلُ الْمُبِینُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النُّورُ السّاطِعُ
| سلام بر تو ای شکافنده علم الهی، سلام بر تو ای تحقیق کننده دین الهی، سلام بر تو ای تبیین کننده حکم خدا، سلام بر تو ای قائم به قسط و عدل الهی، سلام بر تو ای پند دهنده بندگان خدا، سلام بر تو ای فراخوان مردم بسوی خدا، سلام بر تو ای راهنمای به سوی خدا، سلام بر تو ای ریسمان (واسطه) استوار، سلام بر تو ای فضیلت آشکارا، سلام بر تو ای نور درخشان
| اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْبَدْرُ اللاّمِعُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْحَقُّ الْاَبْلَجُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا السِّراجُ الْاَسْرَجُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّجْمُ الْاَزْهَرُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْکَوْکَبُ الْاَبْهَرُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمُنَزَّهُ عَنِ الْمُعْضَلاتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْمَعْصُومُ مِنَ الزَّلاّتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الزَّکِیُّ فِی الْحَسَبِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الرَّفِیعُ فِی النَّسَبِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْقَصْرُ الْمَشِیدُ
| سلام بر تو ای ماه تابان، سلام بر تو ای حق روشن، سلام بر تو ای چراغ فروزان، سلام بر تو ای ستاره تابناک، سلام بر تو ای اختر نورافشان، سلام بر تو ای منزّه از درماندگی، سلام بر تو ای مصون از لغزش‌ها، سلام بر تو ای پاکیزه حَسَب، سلام بر تو ای والا نَسَب، سلام بر تو ای کاخ فرازمند
| اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حُجَّةَ اللهِ عَلی خَلْقِهِ أَجْمَعِینَ، أَشْهَدُ یا مَوْلایَ أَنَّکَ قَدْ صَدَعْتَ بِالْحَقِّ صَدْعاً، وَبَقَرْتَ الْعِلْمَ بَقْراً، وَنَثَرْتَهُ نَثْراً، لَمْ تَأْخُذْکَ فِی اللهِ لَوْمَةُ لائِم، وَکُنْتَ لِدِینِ اللهِ مُکاتِماً، وَقَضَیْتَ ما کانَ عَلَیْکَ، وَأَخْرَجْتَ أَوْلِیاءَکَ مِنْ وِلایَةِ غَیْرِ اللهِ إِلی وِلایَةِ اللهِ، وَأَمَرْتَ بِطاعَةِ اللهِ، وَنَهَیْتَ عَنْ مَعْصِیَةِ اللهِ، حَتّی قَبَضَکَ اللهُ إِلی رِضْوانِهِ، وَذَهَبَ بِکَ إِلی دارِ کَرامَتِهِ، وَإِلی مَسَاکِنِ أَصْفِیائِهِ، وَمُجاوِرَةِ أَوْلِیائِهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
| سلام بر تو ای حجت الهی بر همه خلق، گواهی می‌دهم ای مولایم که تو حق را به خوبی آشکار ساختی و علم را به حقیقت شکافتی و آن را منتشر ساختی و در راه خدا از سرزنش سرزنشگران نهراسیدی و اسرار دین الهی را پنهان داشتی و وظیفه ات را به انجام رساندی، و دوستانت را از ولایت غیر خدا به ولایت خدا سوق دادی، و به اطاعت الهی دستور و از معصیتش نهی نمودی تا آنگاه که خداوند ترا به سوی روضه رضوان و سرای کرامت و جایگاه برگزیدگان و جوار اولیائش برد، سلام و رحمت و برکات الهی بر تو.
}}
 
=== زیارت امام صادق(ع) ===
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت امام صادق(ع)
| «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْاِمامُ الصّادِقُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْوَصِیُّ النّاطِقُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْفائِقُ الرّائِقُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا السَّنامُ الْاَعْظَمُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصِّراطُ الْاَقْوَمُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مِصْباحَ الظُّلُماتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا دافِعَ المُعْضَلاتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مِفْتاحَ الْخَیْراتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَعْدِنَ الْبَرَکاتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صاحِبَ الْحُجَجِ وَالدَّلالاتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صاحِبَ الْبَراهِینَ الْواضِحاتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ناصِرَ دِینِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ناشِرَ حُکْمِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا فاصِلَ الْخَطاباتِ
| سلام بر تو ای امام راستین، سلام بر تو ای وصیّ ناطق، سلام بر تو ای مصلح برتر، سلام بر تو ای بزرگ بزرگان، سلام بر تو ای صراط استوار، سلام بر تو ای چراغ تاریکی‌ها، سلام بر تو ای دفع کننده مشکلات، سلام بر تو ای کلید خیرات، سلام بر تو ای معدن برکات، سلام بر تو که دارنده حجت‌ها و دلایلی، سلام دین خدا بر تو ای صاحب برهان‌های آشکار، سلام بر تو ای یاور، سلام بر تو ای ناشر حکم خدا، سلام بر تو ای داور در امور مهم
| اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا کاشِفَ الْکُرُباتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا عَمِیدَ الصّادِقِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا لِسانَ النّاطِقِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خَلَفَ الْخائِفِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا زَعِیمَ الصّادِقِینَ الصّالِحِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا سَیِّدَ الْمُسْلِمِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا هادِیَ الْمُضِلِّینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا سَکَنَ الطّائِعِینَ، أَشْهَدُ یا مَوْلایَ إِنَّکَ عَلَی الْهُدی، وَالْعُرْوَةُ الْوُثْقی، وَشَمْسُ الضُّحی، وَبَحْرُ الْمَدی، وَکَهْفُ الْوَری، وَالْمَثَلُ الْاَعْلی، صَلَّی اللهُ عَلی رُوحِکَ وَبَدَنِکَ، والسَّلامُ عَلَیْکَ وَعَلَی الْعَبّاسِ عَمِّ رَسُولِ اللهِ، صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وآلِهِ وَسَلَّمَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
| سلام بر تو ای برطرف کننده اندوه‌ها، سلام بر تو ای مورد اعتماد راستگویان، سلام بر تو ای زبان گویندگان، سلام بر تو ای جانشین بیمناکان، سلام بر تو ای رهبر راستگویان صالح، سلام بر تو ای سرور مسلمانان، سلام بر تو ای هدایتگر گمراهان، سلام بر تو ای آرامش مطیعان، گواهی می‌دهم ای مولایم که تو در مسیر هدایتی ریسمان مستحکم، خورشید نیمه روز، دریای کرم، پناهگاه مردم و الگوی برتر می‌باشی، درود بر روان و پیکرت و سلام بر تو و بر عباس عموی رسول خدا که درود و رحمت و برکات خدا بر او باد.
}}
 
=== زیارت وداع امامان بقیع(ع) ===
[[شیخ طوسی]] و [[سید بن طاووس]]، از علمای شیعه، گفته‌اند هنگامی که ظاهر بخواهد ائمه بقیع را وداع کند، بگوید:
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت وداع امامان بقیع
| اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْهُدی وَرَحْمَةُ اللهِوَبَرَکاتُهُ، أَسْتَوْدِعُکُمُ اللهَ وَأَقْرَأُ عَلَیْکُمُ السَّلامَ، آمَنّا باِللهِ وَباِلرَّسُولِ وَبِما جِئْتُم بِهِ وَدَلَلْتُمْ عَلَیْهِ، اَللّهُمَّ فَاکتُبْنا مَعَ الشّاهِدِینَ.
| سلام و رحمت و برکات خدا بر شما ای پیشوایان هدایت شما را به خدا می‌سپارم و درود وداع به شما عرضه می‌دارم، و ایمان دارم به خداوند و پیامبر و به آنچه که آورده‌اید، و راهنمایی کردید بر آن. خدایا! مرا از جمله شاهدان قرار ده.
}}
{{سخ}}
سفارش شده پس از آن، دعا بسیار کند و از خدا بخواهد بار دیگر زیارت امامان بقیع را نصیب او گرداند و این آخرین زیارت او نباشد.
 
== زیارت عباس عموی پیامبر(ص) ==
[[سید محسن امین]] در [[مفتاح الجنات (کتاب)|کتاب مفتاح الجنات]] زیارتی را برای [[عباس بن عبدالمطلب]]، عموی پیامبر، که نزدیک امامان بقیع دفن شده است، ذکر کرده است:
 
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت عباس عموی پیامبر(ص)
| اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یاعَبّاسُ بْنُ عَبْدِالْمُطَّلِبِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا عَمَّ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صاحِبَ السِّقایَةِ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
| سلام بر تو ای عباس پسر عبدالمطّلب، سلام بر تو ای عموی رسول خدا، سلام بر تو ای ساقی حجاج و رحمت و برکات الهی بر تو باد.
}}
 
== زیارت فاطمه بنت اسد ==
مستحب است زائر نزد [[مزار فاطمه بنت اسد|قبر فاطمه بنت اسد]]، مادر امام علی(ع)، زیارت‌نامه زیر را بخواند. قبر وی را نزدیک قبور امامان بقیع دانسته‌اند. البته بنابر قولی، قبر او نزدیک [[قبر حلیمه سعدیه]]، دایه پیامبر(ص)، است.
 
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت فاطمه بنت اسد
| اَلسَّلامُ عَلی نَبِیِّ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلی مُحَمَّد سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ، اَلسَّلامُ عَلی مُحَمَّد سَیِّدِ الْاَوَّلِینَ، اَلسَّلامُ عَلی مُحَمَّد سَیِّدِ الاْخِرِینَ، اَلسَّلامُ عَلی مَنْ بَعَثَهُ اللهُ رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، اَلسَّلامُ عَلی فاطِمَةَ بِنْتِ اَسَد الْهاشِمِیَّةِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الصِّدِّیقَةُ الْمَرْضِیَّةُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا التَّقِیَّةُ النَّقِیَّةُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْکَرِیمَةُ الرَّضِیَّةُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا کافِلَةَ مُحَمَّد خاتَمِ النَّبِیِّینَ
| سلام بر پیامبر خدا، سلام بر رسول خدا، سلام بر محمد آقای رسولان، سلام بر محمد آقای اولین، سلام بر محمد آقای آخرین، سلام بر کسی که خدا برانگیختش رحمت برای جهانیان، سلام و رحمت خدا و برکاتش بر تو ای پیغمبر، سلام بر فاطمه دختر اسد آن بانوی هاشمی، سلام بر تو ای راستگوی پسندیده، سلام بر تو ای بانوی پرهیزکار پاکیزه، سلام بر تو ای بانوی بزرگوار و خشنود از حق، سلام بر تو ای کفالت کننده محمد خاتم پیمبران
| اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا والِدَةَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا مَنْ ظَهَرَتْ شَفَقَتُها عَلی رَسُولِ اللهِ خاتَمِ النَّبِیِّینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا مَنْ تَربِیَتُها لِوَلِیِّ اللهِ الْاَمِینِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ وَعَلی رُوحِکِ وَبَدَنِکِ الطّاهِرِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ وَعَلی وَلَدِکِ، وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّکِ أَحْسَنْتِ الْکَفالَةَ، وَأَدَّیْتِ الْاَمانَةَ، وَاجْتَهَدْتِ فِی مَرْضاةِ اللهِ، وَبالَغْتِ فِی حِفْظِ رَسُولِ اللهِ، عارِفَةً بِحَقِّهِ، مُؤْمِنَةً بِصِدْقِهِ، مُعْتَرِفَةً بِنُبُوَّتِهِ، مُسْتَبْصِرَةً بِنِعْمَتِهِ، کافِلَةً بِتَرْبِیَتِهِ، مُشْفِقَةً عَلی نَفْسِهِ، واقِفَةً عَلی خِدْمَتِهِ
| سلام بر تو ای مادرِ بزرگِ اوصیایِ الهی، سلام بر تو ای که آشکار شد مهرت نسبت به رسول خدا خاتم پیمبران سلام بر تو ای که به او تفویض شد تربیت ولی اللّه امین سلام بر تو و بر روح تو و بدن پاکت سلام بر تو و بر فرزندت و رحمت خدا و برکاتش گواهی دهم که براستی تو بخوبی کفالت کردی و حق امانت را ادا کردی و در بدست آوردن موجبات خوشنودی خدا کوشش کردی و در نگهداری رسول خدا حد اعلای سعی خود را مبذول داشتی در حالی که به حق او آشنا و به راستگوییش ایمان داشتی و به نبوتش معترف و به نعمتش بینا و آشنا بودی و تربیتش را بعهده گرفتی و نسبت بدان حضرت مهر ورزیدی و برای خدمتکاریش خود را مهیا کردی
| مُخْتارَةً رِضاهُ، مُؤْثِرَةً هَواهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّکِ مَضَیْتِ عَلَی الْاِیمانِ وَالتَّمَسُّکِ بِأَشْرَفِ الْاَدْیانِ، راضِیَةً مَرْضِیَّةً، طاهِرَةً زَکِیَّةً، تَقِیَّةً نَقِیَّةً، فَرَضِیَ اللهُ عَنْکِ وَأَرْضاکِ، وَجَعَلَ الْجَنَّةَ مَنْزِلَکِ وَمَأْواکِ، اَلَلّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدوَآلِ مُحَمَّد، وَانْفَعْنِی بِزِیارَتِها، وَثَبِّتْنِی عَلی مَحَبَّتِها، وَلا تَحرِمْنِی شَفاعَتَها وَشَفاعَةَ الْاَئِمَّةِ مِن ذُرِّیَّتِها، وَارْزُقْنِی مُرافَقَتَها، وَاحْشُرْنِی مَعَها وَمَعَ أَوْلادِهَا الطّاهِرِینَ، اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیارَتِی إِیّاها، وَارْزُقْنِی الْعَوْدَ إِلَیْها أَبَداً ما أَبْقَیْتَنِی
| و خوشنودیش را اختیار کردی و نسبت به خواسته‌های او ایثار نمودی وگواهی دهم که تو ازاین جهان رفتی درحالی که به حق ایمان داشتی و به بهترین ادیان متمسک گشته ودر حال خوشنودی وپسندیدگی وپاکی وپاکیزگی وپرهیزکاری ودور از هربدی بودی پس خدا از توخوشنود باد وخوشنودت سازد وبهشت رامنزل ومأوایت قراردهد خدایا درود فرست بر محمد وآل محمد وسود ده مرا بوسیله زیارت این بانوی محترم وثابتم بدار به دوستیش و محرومم مکن از شفاعت او و شفاعت امامان از نژادش و روزیم کن هم جواریش را و محشور کن مرا با او و با فرزندان پاکش خدایا قرار مده این زیارتم را آخرین زیارتم و روزیم گردان آمدن به زیارتش را همیشه تا زنده ام داری
| وَإِذا تَوَفَّیْتَنِی فَاحْشُرْنِی فِی زُمْرَتِها، وَأَدْخِلْنِی فِی شَفاعَتِها، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ. اَللّهُمَّ بِحَقِّها عِندَکَ وَمَنزِلَتِها لَدَیْکَ، اِغْفِرلِی وَلِوالِدَیَّ وَلِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِناتِ، وَآتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَفِی الاْخِرَةِ حَسَنَةً، وَقِنا بِرَحْمَتِکَ عَذابَ النّارِ.
| و چون مرا می‌راندی در زمره او محشورم کن و در شفاعت او داخلم گردان به رحمتت ای مهربانترین مهربانان خدایا به حقی که این بانوی محترم نزد تو دارد و به مقام و منزلت او در درگاهت که بیامرز مرا و پدر و مادرم و همه مردان مؤمن و زنان با ایمان را و بده به ما در دنیا خوبی و در آخرت نیز خوبی و نگاهمان دار به رحمتت از عذاب دوزخ.
}}


== زیارت دختران پیامبر ==
== زیارت دختران پیامبر ==
خط ۸۹: خط ۲۰۸:
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه]]
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه]]
* [[بقیع]]
* [[بقیع]]
==پانویس==
{{پانویس}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۰۱: خط ۲۱۷:
| لینک = https://noorlib.ir/book/view/18998
| لینک = https://noorlib.ir/book/view/18998
}}
}}
* '''تحفة الزائر'''، مجلسی، محمدباقر، مؤسسه امام هادی، قم، ۱۳۸۶ش.
* '''مفتاح الجنات في الأدعیة و الأعمال و الصلوات و الزیارات'''، امین، سید محسن، مؤسسه اعلمی، بیروت، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{ناوبری دعاها}}
[[رده:زیارت‌نامه‌های مدینه]]
[[رده:زیارت‌نامه‌های مدینه]]
لطفاً توجه داشته باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)