| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت [[امامان شیعه|امامان]] یا [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده می‌شود. برخی زیارتنامهها مانند زیارت‌نامه [[حضرت ابوالفضل]] و زیارت‌نامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند یعنی از معصوم نقل شده‌اند و برخی هم غیرمأثورند که توسط عالمان نوشته شده است. | | '''زیارت‌نامه''' متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده می‌شود. برخی زیارتنامهها مانند زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل، زیارت‌نامه [[حضرت معصومه]] مأثور هستند و از معصوم نقل شده‌اند. و برخی هم غیرمأثور که توسط عالمان نوشته شده است. زیارتنامهها معمولا ساختار مشابه دارند و با سلام آغاز می‌شوند و با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابد و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد. |
| | |
| زیارتنامهها معمولا ساختار مشابه دارند؛ با سلام آغاز می‌شوند، با عرض ارادت به معصومین و برائت از دشمنان ادامه می‌یابند و با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسند. | |
|
| |
|
| ==معرفی== | | ==معرفی== |
| زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت قبر هریک از [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] یا برخی از [[امامزاده|امامزادگان]] خوانده می‌شود و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۹۷؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref> | | زیارت‌نامه عبارت است از متنی که هنگام زیارت مرقد هریک از [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] یا برخی از امامزادگان خوانده می‌شود و دعایی است که به عنوان تشرف باطنی برای ائمه و امامزادگان می‌خوانند و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدها است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۹۷.</ref> |
|
| |
|
| ==== انواع زیارت‌نامه ====
| | عالمان دین کتب متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. در این میان زیارت‌نامه‌هایی که از ائمه نقل شده زیاد است. مانند زیارت‌های امین الله، جامعه کبیره، وارث، عاشورا، و زیارت اربعین.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۹۷. </ref> |
| زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (یعنی زیارت‌نامه‌ای که از معصومان نقل شده باشد)<ref>«ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»، ص۷۵.</ref> و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۴.</ref>
| |
|
| |
|
| برخی زیارتنامههای مأثور عبارتند از: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]]، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref> | | زیارتنامهها در یک از اعتبار نیستند. برخی از سند معتبری برخوردارند و بعضی سند چندان معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۷.</ref> |
|
| |
|
| برخی زیارتنامههای غیرمأثور هم عبارت است از مانند زیارت‌نامه [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] و زیارت امامزادگان.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۲۹.</ref>
| | == منبع‌شناسی == |
| | از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از ابن‌طاووس، المزار اثر شهید اول، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]]، هدیه الزائرین از [[شیخ عباس قمی]]، اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱.</ref> |
|
| |
|
| عالمان دین کتاب‌های متعددی به صورت مجموعه‌های زیارات تدوین کرده‌اند که آمیخته‌ای است از زیارت‌های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. همچنین زیارتنامهها در یک سطح از اعتبار نیستند و برخی از سند معتبری برخوردار بوده و بعضی سند معتبری ندارند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۷.</ref>
| | == انواع زیارت‌نامه == |
| | زیارت‌نامه به دو دسته مأثور (از امام نقل شده باشد) و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم می‌شود.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۴.</ref> زیارتنامههای مأثور مانند: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، [[زیارت عاشورا]]، زیارت اربعین، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل‌یاسین، زیارت رجبیه، زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل و زیارت‌نامه حضرت معصومه هستند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.</ref> |
|
| |
|
| == منبع‌شناسی ==
| | و زیارتنامههای غیرمأثور مانند: زیارت‌نامه حضرت عبدالعظیم حسنی و زیارت فرزندان ائمه اطهار(ع).<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۲۹.</ref> |
| [[پرونده:کامل الزیارات (1).jpg|بندانگشتی|کتاب [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] از منابع مهم و اولیه زیارتنامهها|287x287پیکسل]]
| |
| از منابع اولیه و مهم زیارت‌نامه به کتاب‌هایی مانند [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]] اثر ابن قولویه قمی (درگذشت: ۳۶۹ق)، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|المزار]] اثر شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق)، المزار الکبیر اثر ابن‌مشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، [[المصباح الزائر و جناح المسافر]] از سید بن طاووس (درگذشت: ۶۶۴ق)، المزار اثر شهید اول (درگذشت: ۷۸۶ق)، [[تحفة الزائر|تحفه الزائر]] اثر [[علامه مجلسی]] (درگذشت: ۱۱۱۰ق) و هدیة الزائرین از [[شیخ عباس قمی]] (درگذشت: ۱۳۵۹ق) اشاره شده است.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۰۳ تا ص۱۱۱. «کتابشناسی مزارات»، ص۱۴۰ تا ۱۶۰.</ref>
| |
|
| |
|
| == ساختار و محتوای زیارتنامهها == | | == ساختار و محتوای زیارتنامهها == |
| زیارتنامهها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامهها با [[اذن دخول]] یا سلام آغاز می‌شود و با [[صلوات]] بر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومان و ابراز خشم و دشمنی نسبت به دشمنان [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] ادامه می‌باید. در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۰.</ref> | | زیارتنامهها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامهها با اذن دخول یا سلام آغاز می‌شود و با صلوات بر محمد و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت معصومین و ابراز خشم و دشمنی به دشمنان [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] ادامه می‌باید؛ و در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به پایان می‌رسد.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۴۰.</ref> |
| | |
| محتوای زیارتنامههای اهل‌بیت نیز دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید،<ref>«جایگاه توحید در زیارتنامههای اهل‌بیت علیهم السلام»، ص۱۰۷.</ref> نبوت و امام‌شناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴؛ فرهنگ عاشورا، ص۲۲۱.</ref>
| |
| | |
| == زیارتنامههای مکه و مدینه ==
| |
| برای زیارت برخی از مکان‌های مقدس و مزارهای شهر‌های [[مکه]] و [[مدینه]] زیارت‌نامه‌هایی وجود دارد.
| |
| === زیارتنامههای مکه ===
| |
| {{اصلی|زیارتنامههای مکه}}
| |
| از جمله زیارتنامههای مزارهای مکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| |
| {{ستون-شروع|۲}}
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#مسجد الحرام|زیارت‌نامه هاجر و اسماعیل]]
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#قبرستان ابوطالب|زیارت‌نامه قبرهای قبرستان ابوطالب از جمله قبرهای منسوب به عبدالمطلب، حضرت خدیجه و ابوطالب]]
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#عبدالمطلب|زیارت‌نامه عبدالمطلب]]
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#ابوطالب|زیارت‌نامه ابوطالب]]
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#حضرت خديجه|زیارت‌نامه حضرت خدیجه]]
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#پیامبران مدفون در مسجد الحرام|زیارت‌نامه پیامبران مدفون در مسجدالحرام]]
| |
| * [[زیارتنامههای مکه#شهیدان فخ|زیارت‌نامه شهیدان فخ]]
| |
| {{پایان}}
| |
| === زیارتنامههای مدینه ===
| |
| {{اصلی|زیارتنامههای مدینه}}
| |
| از جمله زیارتنامههای مزارهای مدینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| |
| {{ستون-شروع|۲}}
| |
| * [[زیارتنامههای پیامبر(ص)]]
| |
| * [[زیارتنامههای حضرت فاطمه(س)]]
| |
| * [[زیارتنامههای بقیع|زیارتنامههای قبرهای بقیع]]
| |
| * [[زیارتنامههای مدینه|زیارت‌نامه عبدالله بن عبدالمطلب (پدر پیامبر اسلام)]]
| |
| * [[زیارتنامههای مدینه|زیارت‌نامه حمزه و شهدای احد]]
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته==
| | زیارتنامههای اهل‌بیت محتوایی ارزشمند دارند و دربردارنده معارف دینی مانند مباحث خداشناسی و توحید، نبوت و امام‌شناسی هستند.<ref>مزارها و زیارتنامهها، ص۱۶۸ تا ۱۷۴.</ref> |
| *[[زیارت]]
| |
| *[[زائر]]
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۵۸: |
خط ۲۶: |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| * '''«جایگاه توحید در زیارتنامههای اهل‌بیت علیهم السلام»'''، کاظمی، محمد، سراج منیر، شماره ۵، بهار ۱۳۹۱ش.
| | {{برگرفتگی |
| * '''«ساختارشناسی زیارات مأثور اهل‌بیت علیهم‌السلام»'''، حسنی بافرانی، طلعت ؛ تقوی، فاطمه، پژوهش‌نامه حکمت اهل‌بیت علیه‌السلام، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳ش
| | | پیش از لینک = |
| * '''«کتابشناسی مزارات»'''، حسینی، داود، فرهنگ زیارت، شماره ۵۰، بهار ۱۴۰۱ش.
| | | منبع = کتاب '''مزارها و زیارتنامهها''' اثر مجتبی حیدری |
| * '''فرهنگ عاشورا'''، محدثی، جواد، قم، نشر معروف، ۱۳۷۶ش.
| | | لینک = |
| | | توضیحات منبع = |
| | }} |
| * '''مزارها و زیارتنامهها'''، حیدری، مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش. | | * '''مزارها و زیارتنامهها'''، حیدری، مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش. |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
| [[رده:زیارت]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
| {{ناوبری دعاها}}
| |
| {{کتابشناسی زیارت}}
| |
