| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[پرونده:درون کعبه۱.jpg|بندانگشتی|ستون‌های کعبه.]]
| | {{کعبه عمودی}} |
| '''ستون‌های کعبه''' به ستون‌های [[درون کعبه]] اشاره دارد که برای بار نخست در سال ۳۵ عام الفیل به‌دست [[قریش]] نصب شدند و [[عبدالله بن زبیر]] در [[بازسازی کعبه (ابن زبیر)|بازسازی کعبه]] در سال ۶۴ق، تعداد آنها را به سه ستون کاهش داد و تا امروز تعداد و محل قرار گرفتن آنها به همان صورت باقی مانده است. | | '''ستون‌های کعبه''' به ستون‌های [[درون کعبه]] اشاره دارد که برای بار نخست در سال ۳۵ عام الفیل به‌دست [[قریش]] زده شد و [[عبدالله بن زبیر]] در [[بازسازی کعبه (ابن زبیر)|بازسازی کعبه]]، تعداد آنها را به سه ستون کاهش داد و تا امروزه به همین صورت باقی مانده است. |
| | |
| رنگ ستونها، قهوه‌ای مایل به سیاه است و میله‌ای میان ستونها وجود دارد که برخی از [[آویزه‌های کعبه]] به آن آویخته می‌شود.
| |
|
| |
|
| == پیشینه == | | == پیشینه == |
| {{کعبه عمودی}}
| | اولین ستون‌های [[کعبه]] به وسیله [[قریش]] در سال ۳۵ عام الفیل زده شد که شامل شش ستون در دو ردیف سه‌ستونه، از شمال به جنوب (عرض کعبه) می‌شد. پیش از آن، از زمان [[حضرت ابراهیم(ع)]] کعبه بدون سقف بود و نیازی به ستون نداشت. <ref>مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۷۱؛ اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۱۳۸.</ref> |
| اولین ستون‌های [[کعبه]] به وسیله [[قریش]] در سال ۳۵ عام الفیل زده شد که شامل شش ستون در دو ردیف سه‌ستونه، از شمال به جنوب (عرض کعبه) می‌شد.<ref>مرآة الحرمین الشریفین وجزيرة العرب، ج۲، ص۸۱۹؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=106 مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۶].</ref> پیش از آن، از زمان [[حضرت ابراهیم(ع)]] کعبه بدون سقف بود و نیازی به ستون نداشت. <ref>مرآة الحرمین الشریفین وجزيرة العرب، ج۱، ص۳۳۲؛ اخبار مکة، ازرقی، ج۱، ص۶۶.</ref> | |
|
| |
|
| در جریان جنگ بین لشکریان یزید و ابن زبیر، کعبه به آتش کشیده شده و تخریب گردید. [[عبدالله بن زبیر]] در سال ۶۴ق کعبه را دوباره بنا کرد. وی برای آن سه ستون چوبی قرار داد که تا امروز تعداد و محل قرار گرفتن آنها به همان صورت باقی مانده است.<ref>الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref>
| | [[عبدالله بن زبیر]] که در سال ۶۴ق. کعبه را دوباره بنا کرد، برای آن سه ستون چوبی قرار داد که تا کنون باقی مانده است.<ref name=":0">الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> |
|
| |
|
| == محل نماز خواندن پیامبر(ص) == | | == محل نماز خواندن پیامبر(ص) == |
| در برخی روایات تاریخی آمده که [[پیامبر(ص)]] پس از فتح مکه داخل کعبه شد و نماز خواند و محل نماز خواندن وی طوری بود که دو ستون در سمت راست، یک ستون در سمت چپ و سه ستون در پشت سر او قرار می‌گرفت.<ref>مرآة الحرمین الشریفین وجزيرة العرب، ج۲، ص۸۱۹.</ref> | | در برخی روایات تاریخی آمده که [[پیامبر(ص)]] پس از فتح مکه داخل کعبه شد و نماز خواند و محل نماز خواندن وی طوری بود که دو ستون در سمت راست، یک ستون در سمت چپ و سه ستون در پشت سر او قرار می‌گرفت.<ref>اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۱۳۸؛ مغازی، ج۴، ص۱۱۰۰؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۲۳.</ref> |
|
| |
|
| امروزه هنگام ورود به کعبه روبه‌روی [[در کعبه]]، محرابی است که به عنوان محل نماز گزاردن پیامبر(ص) معرفی می‌شود.<ref>الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶.</ref> | | امروزه هنگام ورود به کعبه روبه‌روی [[در کعبه]]، محرابی است که به عنوان محل نماز گزاردن پیامبر(ص) معرفی می‌شود.<ref>الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ فی منزل الوحی، ص۱۶۹.</ref> |
|
| |
|
| == اندازه و ویژگی‌ها == | | == اندازه و ویژگی‌ها == |
| سه‌ستونی که در بازسازی عبدالله بن زبیر درون کعبه ساخته شد(۶۴ق)، اگرچه تعداد و محل آن به همان صورت باقی ماند؛ اما ستونها در بازسازی‌های بعدیِ درون کعبه، تعویض شد. امروزه ستون‌های کعبه منبّت‌کاری و زینت داده شده است.<ref>الرحلة الحجازیة، ص۱۰۶؛ مرآة الحرمین الشریفین، ج۱، ص۲۶۴.</ref> این سه ستون در یک ردیف از شمال به جنوب (عرض کعبه) قرار گرفته است و فاصله هر یک با دیگری چهار قدم است. اولین ستون در فاصله سه قدمی ضلع یمانی-شرقی و سومین ستون در مقابل ضلع عراقی-شامی قرار دارد.<ref>رحلة ابن جبیر، ص۵۴؛ رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۳۷۲.</ref> | | سه‌ستونی که در بازسازی عبدالله بن زبیر درون کعبه ساخته شد، تا امروز باقی مانده و منبّت‌کاری شده و زینت داده شده است.<ref name=":0" /> این سه ستون در یک ردیف از شمال به جنوب (عرض کعبه) قرار گرفته است و فاصله هر یک با دیگری چهار قدم است. اولین ستون در فاصله سه قدمی ضلع یمانی-شرقی و سومین ستون در مقابل ضلع عراقی-شامی قرار دارد.<ref>رحلة ابن جبیر، ص۴۸؛ رحلة ابن بطوطة، ص۱۳۴.</ref> |
| | |
| رنگ ستونها، قهوه‌ای مایل به سیاه است. قطر هر ستون ۴۴ سانتی‌متر و محیط هر کدام تقریبا ۱۵۰ سانتی‌متر است. این ستونها چوبی، مربع‌شکل و کنده‌کاری شده است.<ref>مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.</ref> همچنین میله‌ای میان ستون های سه‌گانه وجود دارد که برخی از [[آویزه‌های کعبه|هدیه‌های کعبه]] به آن آویخته می‌شود. در بالای هر یک از ستونها تیرکی وجود دارد که دو سر آن در دیوارهای شمالی و جنوبی کعبه جای داده شده است.<ref>مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.</ref>
| |
|
| |
|
| ستون‌های سه گانه تنها تا زیر سقف زیرین امتداد می‌یابد و به زیر سقف بالایی نمی‌رسد. در فاصله میان سقف‌های زیرین و بالایی، ستون‌های چوبی باریک‌تر و بیشتری برای نگه‌داری سقف بالایی گذاشته شده و پایه برخی از این ستونها با واسطه بر روی ستون‌های سه‌گانه قرار گرفته است. در پایین هر یک از ستون‌های سه‌گانه که عمده وزن سقف را تحمل می‌کنند، طوقی برای تقویت قرار داده شده است.<ref>مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.</ref>
| | رنگ ستونها، قهوه‌ای مایل به سیاه است. قطر هر ستون ۴۴ سانتی‌متر و محیط هر کدام تقریبا ۱۵۰ سانتی‌متر است و قاعده آنها چوبی، مربع‌شکل و کنده‌کاری شده است. در ارتفاعی مناسب، میله‌ای میان ستون های سه‌گانه وجود دارد که برخی از هدیه‌های کعبه به آن آویخته می‌شود. در بالای هر یک از ستونها تیرکی وجود دارد که دو سر آن در دیوارهای شمالی و جنوبی کعبه جای داده شده است.<ref name=":1" /> |
|
| |
|
| == نگارخانه ==
| | ستون‌های سه گانه تنها تا زیر سقف زیرین امتداد می‌یابد و به زیر سقف بالایی نمی‌رسد. در فاصله میان سقف‌های زیرین و بالایی، ستون‌های چوبی باریک‌تر و بیشتری برای نگه‌داری سقف بالایی گذاشته شده و پایه برخی از این ستونها با واسطه بر روی ستون‌های سه‌گانه قرار گرفته است. در پایین هر یک از ستون‌های سه‌گانه که عمده وزن سقف را تحمل می‌کنند، طوقی برای تقویت قرار داده شده است.<ref name=":1">مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص۱۲۱.</ref> |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| درون کعبه۲.jpg|ستون‌های سه‌گانه چوبی درون کعبه.
| |
| ستون قدیمی کعبه.jpg|بخشی از یکی از ستون‌های کعبه که تاریخ آن به [[بازسازی کعبه (ابن زبیر)|بازسازی ابن‌زبیر]] در سال ۶۵ق. برمی‌گردد.<ref>«[https://www.kuna.net.kw/ViewPics.aspx?id=1477678 جزء تالف من احد الاعمدة الخشبیة للکعبة المشرفة التی یرجع تاریخها لعام 65 هجری]»، وکالة الانباء الکویتیة (کونا).</ref>
| |
| ستون قدیمی کعبه۲.jpg|یکی از ستون‌های قدیمی درون کعبه مربوط به بازسازی ابن زبیر، که در دهه ۱۹۹۰م. تعویض شد.<ref>«[https://madainproject.com/exhibition_of_the_two_holy_mosques_architecture Exhibition of the Two Holy Mosques' Architecture]»، Madain Project.</ref>
| |
| قندیل‌های درون کعبه.jpg|میله‌هایی که به ستونها متصل شده‌اند و [[آویزه‌های کعبه|قندیل‌هایی]] به آن آویزان شده‌اند.
| |
| درون کعبه۳.jpg|موقعیت ستون‌های کعبه با دیگر اجزا و متعلقات [[کعبه]].
| |
| </gallery> | |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| * [[درون کعبه]]
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۴۱: |
خط ۲۶: |
| {{برگرفتگی | | {{برگرفتگی |
| | پیش از لینک = کتاب | | | پیش از لینک = کتاب |
| | منبع = مکه در بستر تاریخ، | | | منبع = مکه در بستر تاریخ |
| | پس از لینک = نعمت‌الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش | | | پس از لینک = نعمت‌الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش |
| | لینک = https://wikihaj.com/view/پرونده:مکه_در_بستر_تاریخ.pdf | | | لینک = https://archive.org/details/MAKADARBASTARETARIKH |
| }} | | }} |
| * '''اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار'''، ازرقی، محمد بن عبدالله، محقق: ملحس، رشدی صالح، بیروت، دار الاندلس، 1416ق.
| |
| * «[https://www.kuna.net.kw/ViewPics.aspx?id=1477678 '''جزء تالف من احد الاعمدة الخشبیة للکعبة المشرفة التی یرجع تاریخها لعام 65 هجری''']»، وکالة الانباء الکویتیة (کونا)، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آگوست ۲۰۱۷م، تاریخ بازدید: ۲۹ فروردین ۱۴۰۱ش.
| |
| * '''رحلة ابن جبیر'''، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، دار و مکتبة الهلال، بی‌تا.
| |
| * '''رحلة ابن بطوطة'''، محمد بن عبد الله ابن بطوطه، به تحقیق: عبد الهادی تازی، رباط، أکادیمیة المملکة المغربیة، 1417ق/ 1997م.
| |
| * '''الرحلة الحجازیة'''، محمد لبیب بتنونی، قاهره، ناشر:مولف، ۱۳۲۹ق.
| |
| * '''مکه در بستر تاریخ'''، نعمت‌الله صفری‌فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
| |
| * '''مکه و مدینه: تصویری از توسعه و نوسازی'''، عبیدالله محمدامین کردی، با ترجمه حسین صابری، تهران، نشر مشعر، 1380ش.
| |
| * '''موسوعة مرآة الحرمین الشریفین وجزیرة العرب'''، ایوب صبری پاشا، قاهره، دار الآفاق العربية، 1424ق/ 2004م.
| |
| * «[https://madainproject.com/exhibition_of_the_two_holy_mosques_architecture Exhibition of the Two Holy Mosques' Architecture]»، Madain Project، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۳ش.
| |
|
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
| ==مقاله‌های مرتبط==
| |
| {{کعبه}}
| |
| [[رده:کعبه]] | | [[رده:کعبه]] |
| [[en:The Columns of the Ka'ba]]
| |
