در حال ویرایش ستون تهجد

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
ستون تهجّد: نمازگاه نافله‌هاي شبانه پيامبر در مسجدالنبي
| عنوان            = ستون تهجد
| تصویر            =ستون تهجد.jpg|File.png|270px|thumb|left
| اندازه تصویر    =
| توضیح تصویر      =
| بنیانگذار        =
| تأسیس            =
| کاربری          =
| مکان            = مسجدالنبی
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =محل نماز شب خواندن پیامبر
| تخریب            =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =این ستون پشت خانه حضرت فاطمه زهرا و در سمت شمالی آن قرار داشت. امروزه از دسترس زائرین خارج است.
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =
| وبگاه            =
}}
'''ستون تهجد''' (شب‌زنده‌داری)، یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل نمازهای نافله شبانه پیامبر بود. [[پیامبر]]، هنگامی‌که مسجد خالی از [[نمازگزار]] بود، کنار این ستون، حصیری پهن می‌کرد و نماز شب می‌خواند. از همین رو به آن ستون تهجد گفته می‌شود.


بعدها در کنار این ستون، محرابی ساخته شد که [[محراب تهجد]] نام گرفت. نماز خواندن در کنار این ستون مستحب دانسته شده است.
==مکان ستون تهجد==


==مکان ستون تهجد==
اين ستون پشت خانه حضرت فاطمه زهرا و در سمت شمالي آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابي كوچك است<ref>المعالم الاثيره، ص۴۲.</ref> که چون کسي روبه‌روي آن مي‌ايستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روي باب جبرئيل٭۷ که پيشتر باب عثمان خوانده مي‌شد، قرار مي‌گيرد.<ref>الدره الثمينه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> اين ستون کنار مکان اصلي باب جبرئيل پيش از توسعه مسجدالنبي بود که اکنون کمي عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.<ref>تاريخ و آثار اسلامي، ص۱۹۵.</ref> در حال حاضر، درون ضريح پيامبر جاي گرفته و بر سنگ مرمري که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبي: اين‌جا مکاني است که پيامبر نافله شب مي‌گزارْد.»
این ستون پشت [[خانه حضرت فاطمه]] و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابی کوچک است<ref>المعالم الاثیره، ص۴۲.</ref> که چون کسی روبه‌روی آن می‌ایستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روی [[باب جبرئیل]] قرار می‌گیرد.<ref>الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> این ستون کنار مکان اصلی باب جبرئیل پیش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۵.</ref>  


در حال حاضر، درون ضریح پیامبر جای گرفته و بر سنگ مرمری که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبی: این‌جا مکانی است که پیامبر [[نافله شب]] می‌گزارْد.»
==ستون تهجد، محل نماز شب خواندن پیامبر==
خوانده شدن آن به اين نام از آن رو است که چون مسجد از نماز‌گزاران خالي مي‏شد، پيامبر۹ كنار اين ستون که پس از درِ خانه امير مؤمنان علي قرار داشت، حصيري پهن کرده و روي آن به تهجّد و نماز می‌‏ايستاد.<ref>المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> علي۷ نيز نماز شب را همين جا مي‌خواند.<ref>نک: الدره الثمينه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> (تصوير شماره ۸)


== محل نماز شب خواندن پیامبر ==
در پي تقليد برخي مسلمانان از رسول خدا، ايشان حصير را جمع کرد و در پاسخ کساني که علت اين کار را پرسيدند، فرمود: ترسيدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشيد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.</ref> ابن نجّار و مطري از اين محل به «مصلّي النّبي صلّي الله عليه و آله باللّيل: نمازگاه شبانه پيامبر۹» ياد كرده‌‏اند. در سده‌هاي بعد، در آن مكان محرابي ساخته شد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref>
علت نام‌گذاری این ستون به تهجد، از آن رو است که وقتی مسجد از نمازگزاران خالی می‌شد، پیامبر کنار این ستون که پس از درِ خانه امیر مؤمنان قرار داشت، حصیری پهن کرده و روی آن به تهجّد و نماز می‌‏ایستاد.<ref>المعالم الاثیره، ص۴۳.</ref> [[علی (ع)]] نیز نماز شب را همین جا می‌خواند.<ref>نک: الدره الثمینه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref>  


در پی تقلید برخی مسلمانان از رسول خدا، ایشان حصیر را جمع کرد و در پاسخ کسانی که علت این کار را پرسیدند، فرمود: ترسیدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.]</ref> [[ابن نجّار]] و [[مطری]] از این محل به «مصلّی النّبی صلّی الله علیه و آله باللّیل: نمازگاه شبانه پیامبر» یاد کرده‌‏اند. در سده‌های بعد، در آن مکان [[محراب تهجد|محرابی]] ساخته شد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثیره، ص۴۳؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=189 وفاءالوفا، ج2، ص189.]</ref>
به فرمان عبدالمجيد٭ از حکمرانان عثماني٭ (م.۱۲۷۰ق.) ‌هنگام مرمّت و تعمير بناي مسجد نبوي، محراب قديمي تهجّد را تعمير و نماسازي كردند و بر روي آن با خطي زيبا اين آيه را نوشتند: {وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَه لَكَ عَسـى‏ أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً}: پاره‏‌اي از شب را به نماز بيدار باش که براي تو افزون بر نمازهاي واجب است. باشد كه خداوند تو را به مقام پسنديده (شفاعت) مبعوث گرداند.» (اسراء/۱۷، ۷۹)


==فضیلت ستون تهجد==
==فضیلت ستون تهجد==
در منابع، در باب فضیلت نمازخواندن کنار این ستون، روایت‌هایی آمده‌است؛ از جمله آن که [[محمد بن حنفیه]]، فرزند امام علی به سعید بن عبدالله بن فضیل که در آن‌جا نماز می‌گزارد، گفت: این جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از این رو، پیوسته آن‌جا باش.<ref>الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=73 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 73.]</ref>
سمهودي در باب فضيلت نماز نزد اين ستون، روايت‌هايي آورده است؛ از جمله آن که محمد بن حنفيه، فرزند امام علي به سعيد بن عبدالله بن فضيل که در آن‌جا نماز مي‌‌گزارد، گفت: اين جا مصلاي رسول خدا هنگام به جاي آوردن نافله شب بوده است؛ از اين رو، پيوسته آن‌جا باش.<ref>الدره الثمينه، ص۲۵۷؛ تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي، ص۷۶.</ref>
 
==جستارهای وابسته==
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[مسجدالنبی]]
* [[محراب‌های مسجدالنبی]]
 
==پانویس==
{{پانویس}}
 
==منابع==
{{منابع}}
 
*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
 
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
 
*'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
 
*'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۰ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
 
*'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
 
*'''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مصر، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۸ق؛
 
*'''وفاء الوفاء'''، السمهودی ‏(م.۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.


[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
مسلمانان در گذر تاريخ براي نماز ‌گزاردن در کنار اين ستون بسيار اشتياق داشتند و اکنون نيز پشت محراب تهجّد٭ گرد مي‌آيند. اين محراب اكنون نيز موجود است؛ ولي در برابرش مانعي گذاشته‏‌اند تا مردم آن را نبينند<ref>المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> و مدت‌ها است که زائران بدان دسترسي ندارند و مردم از نماز ‌گزاردن در كنار آن محروم شده‏‌اند. اين در حالي است که تبرّک به آن مستحب دانسته شده است.<ref>الغدير، ج۵، ص۱۲۴.</ref>
[[en:Tahajjud pillar]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)