| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۴: |
خط ۴: |
| | اندازه تصویر = | | | اندازه تصویر = |
| | توضیح تصویر = | | | توضیح تصویر = |
| | بنیانگذار = | | | بنيانگذار = |
| | تأسیس = | | | تأسیس = |
| | کاربری = | | | کاربری = |
| خط ۲۱: |
خط ۲۱: |
| | وبگاه = | | | وبگاه = |
| }} | | }} |
| '''ستون تهجد''' (شب‌زنده‌داری)، یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل نمازهای نافله شبانه پیامبر بود. [[پیامبر]]، هنگامی‌که مسجد خالی از [[نمازگزار]] بود، کنار این ستون، حصیری پهن می‌کرد و نماز شب می‌خواند. از همین رو به آن ستون تهجد گفته می‌شود.
| | ستون تهجّد: نمازگاه نافله‌هاي شبانه پيامبر در مسجدالنبي |
| | |
| بعدها در کنار این ستون، محرابی ساخته شد که [[محراب تهجد]] نام گرفت. نماز خواندن در کنار این ستون مستحب دانسته شده است.
| |
|
| |
|
| ==مکان ستون تهجد== | | ==مکان ستون تهجد== |
| این ستون پشت [[خانه حضرت فاطمه]] و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابی کوچک است<ref>المعالم الاثیره، ص۴۲.</ref> که چون کسی روبه‌روی آن می‌ایستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روی [[باب جبرئیل]] قرار می‌گیرد.<ref>الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> این ستون کنار مکان اصلی باب جبرئیل پیش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۵.</ref>
| | اين ستون پشت خانه حضرت فاطمه زهرا و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابي كوچك است<ref>المعالم الاثيره، ص۴۲.</ref> که چون کسي روبه‌روي آن مي‌ايستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روي باب جبرئيل قرار مي‌گيرد.<ref>الدره الثمينه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> اين ستون کنار مکان اصلي باب جبرئيل پيش از توسعه مسجدالنبي بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.<ref>تاريخ و آثار اسلامي، ص۱۹۵.</ref> در حال حاضر، درون ضريح پيامبر جاي گرفته و بر سنگ مرمري که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبي: اين‌جا مکانی است که پيامبر نافله شب مي‌گزارْد.» |
|
| |
|
| در حال حاضر، درون ضریح پیامبر جای گرفته و بر سنگ مرمری که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبی: اینجا مکانی است که پیامبر [[نافله شب]] می‌گزارْد.»
| | ==ستون تهجد، محل نماز شب خواندن پیامبر== |
| | خوانده شدن آن به اين نام از آن رو است که چون مسجد از نمازگزاران خالي ميشد، پيامبر۹ كنار اين ستون که پس از درِ خانه امير مؤمنان علي قرار داشت، حصيری پهن کرده و روي آن به تهجّد و نماز میايستاد.<ref>المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> علي۷ نيز نماز شب را همين جا مي‌خواند.<ref>نک: الدره الثمينه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> (تصوير شماره ۸) |
|
| |
|
| == محل نماز شب خواندن پیامبر ==
| | در پي تقليد برخي مسلمانان از رسول خدا، ايشان حصير را جمع کرد و در پاسخ کساني که علت اين کار را پرسيدند، فرمود: ترسيدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشيد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.</ref> ابن نجّار و مطري از اين محل به «مصلّي النّبي صلّي الله عليه و آله باللّيل: نمازگاه شبانه پيامبر» ياد كردهاند. در سده‌هاي بعد، در آن مكان محرابي ساخته شد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> |
| علت نام‌گذاری این ستون به تهجد، از آن رو است که وقتی مسجد از نمازگزاران خالی می‌شد، پیامبر کنار این ستون که پس از درِ خانه امیر مؤمنان قرار داشت، حصیری پهن کرده و روی آن به تهجّد و نماز میایستاد.<ref>المعالم الاثیره، ص۴۳.</ref> [[علی (ع)]] نیز نماز شب را همین جا می‌خواند.<ref>نک: الدره الثمینه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref>
| |
|
| |
|
| در پی تقلید برخی مسلمانان از رسول خدا، ایشان حصیر را جمع کرد و در پاسخ کسانی که علت این کار را پرسیدند، فرمود: ترسیدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.]</ref> [[ابن نجّار]] و [[مطری]] از این محل به «مصلّی النّبی صلّی الله علیه و آله باللّیل: نمازگاه شبانه پیامبر» یاد کردهاند. در سده‌های بعد، در آن مکان [[محراب تهجد|محرابی]] ساخته شد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثیره، ص۴۳؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=189 وفاءالوفا، ج2، ص189.]</ref>
| | به فرمان عبدالمجيد اول عثمانی (م.۱۲۷۰ق.) هنگام مرمّت و تعمير بناي مسجد نبوي، محراب قديمي تهجّد را تعمير و نماسازي كردند و بر روي آن با خطي زيبا اين آيه را نوشتند: {وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَه لَكَ عَسـى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً}: پارهاي از شب را به نماز بيدار باش که براي تو افزون بر نمازهاي واجب است. باشد كه خداوند تو را به مقام پسنديده (شفاعت) مبعوث گرداند.» (اسراء/۱۷، ۷۹) |
|
| |
|
| ==فضیلت ستون تهجد== | | ==فضیلت ستون تهجد== |
| در منابع، در باب فضیلت نمازخواندن کنار این ستون، روایت‌هایی آمده‌است؛ از جمله آن که [[محمد بن حنفیه]]، فرزند امام علی به سعید بن عبدالله بن فضیل که در آن‌جا نماز می‌گزارد، گفت: این جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از این رو، پیوسته آن‌جا باش.<ref>الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=73 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 73.]</ref> | | در منابع، در باب فضيلت نماز نزد اين ستون، روايت‌هايي آمده‌است؛ از جمله آن که محمد بن حنفيه، فرزند امام علی به سعيد بن عبدالله بن فضيل که در آن‌جا نماز می‌گزارد، گفت: اين جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از اين رو، پيوسته آن‌جا باش.<ref>الدره الثمينه، ص۲۵۷؛ تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي، ص۷۶.</ref> |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته==
| | مسلمانان در گذر تاريخ براي نماز گزاردن در کنار اين ستون بسيار اشتياق داشتند و اکنون نيز پشت محراب تهجد گرد می‌آيند. اين محراب اكنون نيز موجود است؛ ولي در برابرش مانعی گذاشتهاند تا مردم آن را نبينند<ref>المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> و مدت‌ها است که زائران بدان دسترسي ندارند و مردم از نماز گزاردن در كنار آن محروم شدهاند. اين در حالی است که تبرّک به آن مستحب دانسته شده است.<ref>الغدير، ج۵، ص۱۲۴.</ref> |
| * [[ستون‌های مسجدالنبی]]
| |
| * [[مسجدالنبی]]
| |
| * [[محراب‌های مسجدالنبی]]
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
|
| |
| ==منابع==
| |
| {{منابع}}
| |
|
| |
| *'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
| |
|
| |
| * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
| |
|
| |
| *'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
| |
|
| |
| *'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۰ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
| |
|
| |
| *'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
| |
|
| |
| *'''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مصر، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۸ق؛
| |
|
| |
| *'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.
| |
|
| |
| [[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
| |
| [[en:Tahajjud pillar]]
| |
