در حال ویرایش ستون حنانه
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | ||
| عنوان = ستون حنانه | | عنوان = ستون حنانه | ||
| تصویر = | | تصویر = ستون حنانه.jpg|File.png|270px|thumb|left | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| تأسیس = | | تأسیس = | ||
| کاربری = | | کاربری = | ||
| مکان = | | مکان = مسجدالنبی | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = ستون جزعه | ||
| وقایع مرتبط = گریه تنه درختِ تگیه‌گاه پیامبر | | وقایع مرتبط = گریه تنه درختِ تگیه‌گاه پیامبر | ||
| تخریب = | | تخریب = | ||
| ظرفیت = | | ظرفیت = | ||
| وضعیت = از میان | | وضعیت = از ستون‌های روضه مطهر و پس از ستون توبه، دومین ستون به طرف روضه و میان منبر و محراب | ||
| مساحت = | | مساحت = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''ستون حَنّانه''' (ستون گریه کننده)'''،''' تنه درخت نخلی (در عربی: الجِذْع) بوده که در زمان حیات | '''ستون حَنّانه''' (ستون گریه کننده)'''،''' تنه درخت نخلی (در عربی: الجِذْع) بوده که در زمان حیات پیامبر در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] قرار داشت و آن حضرت در هنگام خطبه‌های نماز و سخنرانی برای نمازگزاران به آن تکیه می‌کرد. روایت شده که پس از ساخته شدن منبر، صدای شبیه گریه و ناله از تنه نخل بلند شد. به همین دلیل، به ستون حنانه معروف شد. بنابر گزارش‌هایی آن تنه درخت را بعدها در مسجدالنبی جایی کنار [[منبر رسول‌الله]] خاک کردند. | ||
==پیشینه تاریخی ستون حنانه== | |||
پیامبر تا پیش از ساخته شدن منبر، بر تنه درخت خرمایی تکیه می‌داد و سخن می‌گفت. پس از ساخته شدن منبر در سال ششم یا هفتم<ref>بحار الانوار، ج21، ص47.</ref> یا هشتم هجرت<ref>اثاره الترغیب، ج2، ص 383</ref> نخستین بار که برای سخنرانی و موعظه از منبر استفاده کرد، از آن تنه درخت، ناله‌ای همچون ناله ماده شتری که آن را از بچه خود جدا کرده باشند؛ یا همانند صدای گاو<ref>دلائل النبوه، ج2، ص563-564؛ عیون الاثر، ج1، ص278؛ السیرة الحلبیه، ج2، ص366.</ref> به گوش رسید. در این هنگام، پیامبر از منبر فرود آمد و تنه درخت را دربرگرفت یا بر آن دست نهاد تا ناله‌اش خاموش شد.<ref>شرف النبی، ص430؛ الخرائج و الجرائح، ج1، ص165-166.</ref> بنابر این پیشینه، ستونی که در آن مکان قرار گرفت، حنّانه خوانده شد. حنّانه از ریشه حنّ به معنای صدای طرب‌انگیز یا غمگینانه است.<ref>معجم مقاییس اللغه، ج2، ص24، «حنّ».</ref> | |||
==پیشینه تاریخی== | |||
=== سرنوشت تنه درخت === | === سرنوشت تنه درخت === | ||
بیشتر گزارش‌ها حاکی از آن است که این تنه درخت در همان زمان پیامبر در مسجد | بیشتر گزارش‌ها حاکی از آن است که این تنه درخت در همان زمان پیامبر در مسجد دفن شد. در جایی نزدیک منبر پیامبر.<ref>نک:تحقیق النصرة، ص ۲۳۷</ref> برخی گفته اند زیر منبر و برخی گفته‌اند پایین منبر سمت چپ و برخی دیگر گفته‌اند در شرق منبر دفن شد.<ref>تحقیق النصره بتلخیص معالم دارالهجره، ص 237</ref> مکان تنه حنانه در نزدیکی ستون مخلقه بوده است.<ref>تحقیق النصره، ص ۲۳۹</ref> | ||
=== باورهای عمومی === | === باورهای عمومی === | ||
به گفته ابن جبیر، که میان سال‌های 578ـ588ق. به [[مدینه]] سفر کرده، تا سده ششم این تنه در مسجد بوده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص149-150.</ref> بنابر گزارش او و ابن بطوطه، مردم آن را مسح می‌کردند و بدان تبرک می‌جستند.<ref>رحلة ابن جبیر، ص149-150؛ رحلة ابن بطوطه، ج1، ص153.</ref> مطری نیز شبیه چنین مطلبی را در قرن هشتم آورده است و بر نادرستی این باور تاکید می‌کند. مراغی اشاره می‌کند که در ۷۵۵ این قسمت از چوب را پوشاندند. | |||
* | |||
* | |||
* در برخی منابع شیعی اشاره شده که [[بنی‌امیه]] پس از تجدید بنای مسجدالنبی، تنه مشهور به حنّانه را از جای خود کندند.<ref>بحار الانوار، ج17، ص365.</ref> | |||
==فضایل ستون حنانه== | ==فضایل ستون حنانه== | ||
بنابر برخی احادیث شیعی، نماز گزاردن در کنار حنانه<ref>مستدرک الوسائل، ج3، ص426؛ جامع احادیث الشیعه، ج4، ص515.</ref> | بنابر برخی احادیث شیعی، نماز گزاردن در کنار ستون حنانه<ref>مستدرک الوسائل، ج3، ص426؛ جامع احادیث الشیعه، ج4، ص515.</ref> و تبرک بدان سفارش شده است.<ref>الغدیر، ج5، ص124.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
| خط ۵۸: | خط ۴۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}}* '''اثاره الترغیب و التشویق'''، محمد بن اسحاق خوارزمی، تحقیق مصطفی محمدحسین ذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، | {{منابع}} | ||
* '''اثاره الترغیب و التشویق'''، محمد بن اسحاق خوارزمی، تحقیق مصطفی محمدحسین ذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، 1418ق. | |||
*'''بحار الانوار'''، المجلسی (م.۱۱۱۰ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی،۱۴۰۳ق؛ | *'''بحار الانوار'''، المجلسی (م.۱۱۱۰ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی،۱۴۰۳ق؛ | ||
*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۷۲ش؛ | *'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۷۲ش؛ | ||
*'''جامع احادیث الشیعه'''، اسماعیل معزی ملایری، قم، المطبعه العلمیه، ۱۳۹۹ق؛ | *'''جامع احادیث الشیعه'''، اسماعیل معزی ملایری، قم، المطبعه العلمیه، ۱۳۹۹ق؛ | ||
* '''الخرائج والجرائح'''، سعید بن عبدالله (القطب الراوندی)، قم، مؤسسة الامام المهدی(ع)، | |||
* '''الخرائج والجرائح'''، سعید بن عبدالله (القطب الراوندی)، قم، مؤسسة الامام المهدی(ع)، ١۴٠٩ه. ق. | |||
*'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛ | *'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛ | ||
*'''دلائل النبوه'''، البیهقی (م.۴۵۸ق.)، به کوشش عبدالمعطی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق؛ | *'''دلائل النبوه'''، البیهقی (م.۴۵۸ق.)، به کوشش عبدالمعطی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق؛ | ||
*'''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه (م.۷۷۹ق.)، ترجمه: محمد علی موحد، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶ش؛ | *'''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه (م.۷۷۹ق.)، ترجمه: محمد علی موحد، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶ش؛ | ||
*'''رحله ابن جبیر'''، محمد بن احمد (م.۶۱۴ق.)، بیروت، دار مکتبه الهلال، ۱۹۸۶م؛ | *'''رحله ابن جبیر'''، محمد بن احمد (م.۶۱۴ق.)، بیروت، دار مکتبه الهلال، ۱۹۸۶م؛ | ||
*'''السیره الحلبیه'''، الحلبی (م.۱۰۴۴ق.)، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۰ق؛ | *'''السیره الحلبیه'''، الحلبی (م.۱۰۴۴ق.)، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۰ق؛ | ||
*'''شرف النبی'''، ابوسعید واعظ خرگوشی، به کوشش روشن، تهران، بابک، ۱۳۶۱ش؛ | *'''شرف النبی'''، ابوسعید واعظ خرگوشی، به کوشش روشن، تهران، بابک، ۱۳۶۱ش؛ | ||
*'''عیون الاثر'''، ابن سید الناس (م.۷۳۴ق.)، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۴ق؛ | *'''عیون الاثر'''، ابن سید الناس (م.۷۳۴ق.)، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۴ق؛ | ||
*'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛ | *'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛ | ||
*'''مستدرک الوسائل'''، النوری (م.۱۳۲۰ق.)، بیروت، آل البیت:، ۱۴۰۸ق؛ | *'''مستدرک الوسائل'''، النوری (م.۱۳۲۰ق.)، بیروت، آل البیت:، ۱۴۰۸ق؛ | ||
*'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ | *'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ | ||
*'''معجم المقاییس اللغه'''، ابن فارس (م.۳۹۵ق.)، به کوشش عبدالسلام، قم، دفتر تبلیغات، ۱۴۰۴ق؛ | *'''معجم المقاییس اللغه'''، ابن فارس (م.۳۹۵ق.)، به کوشش عبدالسلام، قم، دفتر تبلیغات، ۱۴۰۴ق؛ | ||
*'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، به کوشش | *'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۹۳ق. | ||
[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]] | [[رده:ستون‌های مسجدالنبی]] | ||