در حال ویرایش سرداب غیبت

==ارتباط سرداب با غیبت امام==

از دیگر بزرگان اهل‌سنت که این قبیل باورها را به شیعه نسبت داده‌اند، می‌توان از [[ابن خلکان|ابن خلّکان]]، قزوینی، [[ابن تیمیه]]، [[ابن‌قیم جوزیه]]، [[ابن کثیر]]، [[ذهبی]] و... یاد کرد. بی‌تردید، شیعیان این‌گونه ادعاها را نمی‌پذیرند. ازاین‌رو برخی از علمای شیعه نیز درصدد پاسخ‌گویی به آنها برآمده‌اند.<ref>ر. ک: سفینه، پژوهشی درباره مساله سرداب، سید محمد مهدی خرسان، ترجمه: ماندنی مواساتیان، ص89 و 102.</ref>  

===نظر پژوهشگران شیعه===

در برابر این سخنان، پژوهشگران شیعی ارتباط غیبت کبرای امام زمان(عج) با این مکان را انکار کرده و اعتقاد شیعه را مبنی بر ظهور آن حضرت در [[مکه]] و [[مسجدالحرام]] یادآور شده اند.

[[شیخ عباس قمی]] می‌گوید: برای اشتهار این مکان، به سرداب غیبت بر سر زبان‌ها و نیز در نوشته‌های متاخران، دلیلی یافت نشده و سبب نامیدن آنها به این اسم، معلوم نگشته است و تمام آنچه اهل‌سنت در این‌باره به شیعیان نسبت می‌دهند، افترا می‌باشد و در کتب شیعه، اثری از چنین ادعاهایی نیست.<ref>هدیة الزائرین و بهجة الناظرین، شیخ عباس قمی، ص83.</ref>  

[[شیخ ذبیح‌الله محلاتی]]، درباره وجه تسمیه سرداب غیبت، می‌نویسد که شهرت یافتن این سرداب به سرداب غیبت، به علت آن نیست که حضرت حجت(عج) در آن، غایب شده است؛ چنان‌که ناآشنایان به تاریخ، پنداشته‌اند. بلکه به این دلیل است که این مکان، محل زندگی و عبادت سه امام معصوم(ع) بوده است و جمعی از اولیا نیز در همین مکان، به دیدار آن حضرت(عج) موفق شده‌اند. ازاین‌رو در زمره بقاع متبرک، به‌شمار می‌آید.<ref>مآثر الکبراء فی تاریخ سامراء، ج1، ص350.</ref>  

«و ما یتوهّم من انهم یقولون بوجود المهدی فی سرداب سامراء فهو توهم فاسد، و انما یتبرکون بهذا السرداب و یتعبدون فیه من باب التبرک بآثار الصالحین، لانه قد سکنه ثلاثة من ائمة اهل البیت(ع)، و کان سرداب دارهم التی فی سامراء».<ref>اعیان الشیعة، ج1، ص107.</ref>  

و آنچه از مشایخ، دست به دست رسیده، این است که این صفه، محل حوضی برای وضو گرفتن آن بزرگواران در آن سرداب بوده است. پس از آنکه خانه آن بزرگواران، مزار و محل عبادت مردم شد، این صفه شریف، معین شده بود برای گذاشتن و‌ انداختن عرایض و رقاع حاجات که شیعیان، به حضرت صاحب الزمان(عج) می‌نوشتند و در آنجا می‌گذاشتند و هر وقت صلاح بود، جواب عریضه از آنجا یا از خارج، به صاحبش می‌رسید؛ چنان‌که سید جلیل، [[علی بن طاووس]]، در اواخر کتاب «فرج المهموم» بعضی از حکایات آن را نقل کرده است.<ref>هدیة الزائرین و بهجة الناظرین، ص 84 و 85.</ref>  

اما با جدا شدن صحن و راه سرداب مقدس، از صحن مطهر، برخی با دیدن احترام زوار به این مکان، آنجا را دکانی قرار دادند و با دادن ریگ و سنگ به زوار و بردن‌ عوام به آنجا، به اسم تبرک، بازار کسب خود را رونقی دادند و به اقسام حیل از زوار، فایده می‌بردند، و کم‌کم به منزله چاهی شد و اسم آن را چاه صاحب‌الزمان گذاشتند. تمام این حرکات بی‌اصل و بی‌پایه و خلاف ادب و احترام، بلکه در بعضی از مواضع، شبهه حرمت دارد....  

این اثر تاریخی، در جریان یکی از انفجارهای تروریستی که در آستان مقدس سامرا اتفاق افتاد، آسیب جدی دید و بخش اصلی آن، از بین رفت و امروزه تنها حاشیه آن، باقی مانده است.

روی سرداب غیبت، مسجدی وجود دارد که به مسجد صاحب، مشهور است و به دست حسینقلی‌خان دنبلی ساخته شده است. بر فراز آن نیز گنبد مرتفعی با کاشی‌های هفت‌رنگ وجود دارد که به دست محمدعلی میرزا، حاکم کرمانشاهان، کاشی‌کاری شده است.<ref>عتبات عالیات عراق، ص212.</ref>  

[[رده:غیبت‌گاه‌ها]]