در حال ویرایش سقاخانه (بخش)

====مسجد الحرام====
{{اصلی|سقاخانه عباس}}به گفته ابراهیم رفعت پاشا، در کتاب مرآة الحرمین، در سمت شرقیِ کعبه و جنوب زمزم، حجره بزرگی به نام سقاخانه عباس وجود داشت که دارای دریچه‌هایی در چهار طرف بود. گفته شده عباس بن عبدالمطلب در این جایگاه حاجیان را سیراب می‌کرد. فاصله میان این سقاخانه تا حجرالأسود را هشتاد ذراع آهنی{{یادداشت|ذراع آهنی، معادل ۵۶۱۷ سانتیمتر است.}} دانسته‌اند. <ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ، ص۱۸۸ و ۱۸۹.</ref>

تا سال ۱۳۳۲ق، ساختمان مربعی، بر دهانه چاه زمزم پا برجا بود و دَرِ گنبد زمزم در سمت شرقی این اتاق قرار داشت. همچنین در سمت جنوبی آن طاقی بود به همراه پنجره‌ای که در این نقطه نیز سقاخانه‌ای قرار داشت و مردم از آن استفاده می‌کردند.

در سال ۱۳۴۶ق. به دستور عبدالعزیز بن عبدالرحمن آل سعود، دو سقاخانه دیگر در ضلع شمالی و جنوبی خانه زمزم ساخته شد که از ساختمان‌های پیشین زیباتر بود.

در آغاز توسعه مسجدالحرام، در سال ۱۳۸۲ق، همه ساختمانهای یاد شده از میان برداشته شد و امروزه (۱۳۸۷ش)، در محل چاه زمزم که در امتداد رکن حجرالأسود می‌باشد، تنها سنگی دایره‌ای به قطر دو متر و نیم، بر روی دهانه چاه و در کف مسجدالحرام قرار داده شده است.<ref>کعبه و مسجد الحرام در گذر تاریخ، ص۱۹۲.</ref>