در حال ویرایش سکینه دختر امام حسین(ع)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{در دست ویرایش|ماه=[[تیر]]|روز=[[۳۱]]|سال=[[۱۴۰۴]]|کاربر=Mo.ali.rezapour }} | ||
| | |||
| | |||
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]] | |||
'''سُکَیْنه بنت الحسین''' (درگذشت: ۱۱۷ق) از دختران [[امام حسین(ع)]] است که در حادثه کربلا حضور داشت. سکینه را از شمار راویان حدیث و اهل شعر شمرده‌اند. گزارش‌هایی در منابع تاریخ وجود دارد مبنی بر اینکه سكينه چندين بار ازدواج كرد؛ اما محققان معاصر این روایات را رد کرده‌اند و آن را یک تهمت دانسته‌اند. | |||
درباره محل دفن سکینه بین مورخان اختلاف است. نظر مشهور این است که وی در مدینه و در [[بقیع]] دفن شده است. قبری منسوب به سکینه نیز در [[دمشق]] وجود دارد که دارای بارگاه است. اما عالمانی مانند سیدمحسن امین و شیخ عباس قمی آن را رد کرده‌اند و بنا بر نوشته روی صندوق روی قبر که نوشته شده: «سکینه بنت الملک» صاحب قبر را دختر یکی از ملوک دانسته‌اند. | |||
== معرفی و جایگاه == | |||
| | سُکَینه بنت الحسین، دختر [[امام حسین(ع)]] و [[رباب بنت امرؤ القیس|رَباب بِنت اِمرؤ القیس]]<ref>الأغانی، ص۹۴؛ شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref> در سال ۴۷ یا ۵۱ هجری قمری، متولد شد.<ref>السیدة سکینة، ص۱۴۱.</ref> نام او را آمنه، آمینه و اُمَیمنه ذکر کرده‌اند.<ref>شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref> گفته‌اند وی زنی با آرامش و وقار بود و از همین جهت مادرش او را سکینه لقب داد.<ref>الأغانی، ج۱۶، ص۳۶۰.</ref> با توجه به گزارش ابن شهرآشوب در کتاب مناقب، سکینه در کربلا حضور داشت و پس از واقعه کربلا جزء اسرا بود.<ref>مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۲۵۷.</ref> سکینه در روز پنجشنبه پنجم ربیع‌الاول سال ۱۱۷ هجری در مدینه درگذشت.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۶.</ref> برخی منابع عمر وی را هشتاد سال ذکر کرده‌اند.<ref>رياحين الشريعة در ترجمه دانشمندان بانوان شيعه، ج۳، ص۲۵۷.</ref> | ||
سکینه یکی از راویان حدیث به شمار می‌رود؛ او از اهل‌بیت خویش روایت کرده و کوفیان از طریق او اخبار واصله را نقل کرده‌اند.<ref>الثقات، ج۴، ص۳۵۲ .</ref> در منابع دیگر به نقل حدیث از پدرش اشاره شده است.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۴۸؛ تاريخ مدينة دمشق، ج۶۹، ص۲۰۴.</ref> گفته شده سکینه از نوادر عصر خود در شعر بود؛ به گونه‌ای که اهل شعر پس از سرودن شعر خود نزد او می‌رفتند تا ایراد شعریشان را بفهمند.<ref>الأغانی، ج۱۶، ص۳۶۳.</ref> درباره شخصیت وی نقل شده که از زیرک‌ترین و بااخلاق‌ترین زنان زمان خود بود؛ چنان‌که او را سیده نساء عصر خود می‌دانستند.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۴؛ الوافى بالوفيات، ج۱۵، ص۱۸۲.</ref> همچنین او در زیبایی و حسن خلق نیز مشهور بود.<ref>شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref> | |||
== ازدواج == | |||
مورخان درباره ازدواج حضرت سکینه اختلاف نظر دارند؛<ref>الارشاد فى معرفة حجج الله على العباد، ص۴۶۵؛ جمهرة أنساب العرب، ص۱۰۵.</ref> بعضی معتقدند امام حسین سکینه را به ازدواج پسرعموی سکینه، عبدالله بن حسن، درآورد.<ref>انساب الاشراف، ج۲، ص۱۹۵؛ الأغانی، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> برخی مورخان معتقدند پیش از آنکه ازدواج آنان به زفاف بینجامد عبدالله در واقعه کربلا به شهادت رسید.<ref>تاريخ مدينة دمشق، ج۶۹، ص۲۰۵.</ref> در ریاحین الشریعه عبدالله بن مسلم بن عقیل همسر وی معرفی شده است.<ref>رياحين الشريعة در ترجمه دانشمندان بانوان شيعه، ج۴، ص۲۵۵.</ref> | |||
برخی مورخان به تعدد همسران سکینه بنت الحسین تصریح می‌کنند. طبق این نظر اولین همسر سکینه پسرعمویش عبدالله بن حسن بن علی بود و پس از آن به ترتیب به همسری مصعب بن زبیر، عبدالله بن عثمان حزامی، زید بن عمرو بن عثمان، اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان و ابراهیم بن عبدالرحمن بن عوف درآمد.<ref>الأغانی، ج۱۷، ص۳۶۶؛ شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref> اما مورخان معاصر ازدواج‌های مکرر حضرت سکینه را رد می‌کنند؛ سیدمحمد علی الحلو در کتابی به نام عقیله قریش آمنه بنت الحسین به تفکیک نقل چهار نفر از مورخان - ابوالفرج اصفهانی، ابن خلکان، ابن سعد و سبط بن جوزی- درباره تعدد همسران حضرت سکینه آورده و به نقد و بررسی آن پرداخته و اعلام کرده است که افراد نامبرده اغلب زبیری هستند و وثاقت آنها مخدوش است.<ref>عقیلة قریش آمنة بنت الحسین، ص۹۵–۹۸.</ref> | |||
== | == محل دفن == | ||
مورخان درباره محل وفات حضرت سکینه اتفاق نظر ندارند؛ اما نقل مشهور آن است که حضرت سکینه در مدینه وفات یافته و به خاک سپرده شده است.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۶؛ نور الابصار فی مناقب آل البیت المختار، ص۳۶۲.</ref> البته تصریح نشده که قبر او در بقیع است. با توجه به دیدگاه مشهور مورخان مبنی بر وفات و دفن سکینه بنت الحسین در مدینه تصریحی به دفن ایشان در بقیع وجود ندارد؛ اما با توجه به اهمیت بقیع نزد پیامبر و اهل‌بیت، بعید به نظر می‌رسد که بنی‌هاشم حضرت سکینه را در مکانی غیر از بقیع به خاک سپرده باشند. افزون بر این دلیلی نداریم که پیکر حضرت را پس از وفات به بیرون شهر برده و در جای دیگری به خاک سپرده باشند.<ref>مهرجویی، «سکینه بنت الحسین سلام الله علیها ، شخصیتی کم نظیر خفته در خاک بقیع (بررسی اسناد تاریخی وفات و محل دفن سکینه بنت الحسین ع)»، ص۸۲.</ref> | |||
دیدگاه‌های دیگری درباره محل وفات و دفن ایشان وجود دارد؛ از جمله وفات ایشان در راه مکه،<ref>شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref>کوفه،<ref>رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۱۶۷.</ref> دمشق،<ref>رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۷۵؛ تهذیب الاسماء و اللغات، ج۱، ص۱۶۳.</ref> و قاهره<ref>نور الابصار فی مناقب آل البیت المختار، ص۳۶۲.</ref> دانسته‌اند. | |||
== | === مزار سکینه بنت حسین(ع) در دمشق === | ||
سکینه | {{اصلی|مزار سکینه بنت حسین(ع) (دمشق)}} | ||
طبق نقلی مزار سکینه بنت حسین(ع)، در قبرستان باب‌الصغیر شهر دمشق در کشور سوریه قرار دارد.<ref>تاريخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۱۵۵؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ج۱، ص۳۹۶.</ref> انتساب این زیارتگاه به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]]، به سبب درگذشت وی در [[مدینه]] مورد تردید قرار گرفته است. | |||
قبری که امروزه در قبرستان باب الصغیر دمشق سوریه واقع است و به گمان برخی منسوب به سکینه است - همان گونه که سیدمحسن امین (درگذشت:۱۳۷۱ق) تصریح کرده هیچ ارتباطی به حضرت سکینه جز تشابه اسمی ندارد و مربوط به سکینه دیگری است که دختر یکی از ملوک بوده است؛ چنان‌که بر صندوقی که بر این قبر نهاده بودند به خط کوفی عنوان «سکینه بنت الملک» را نوشته بودند. و شیخ عباس قمی (درگذشت: ۱۳۵۹ق) نیز آن را دیده و برای مرحوم سیدمحسن امین بازگو کرده بود. مرحوم امین نیز آن را مشاهده، و تصریح کرده است که مربوط به دختر یکی از ملوک است که سکینه نام داشته است.<ref>أعیان الشیعة، ج۳، ص۴۹۲.</ref> | |||
سکینه | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۹۱: | خط ۳۱: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = | | پیش از لینک = | ||
| خط ۹۸: | خط ۳۷: | ||
}} | }} | ||
* '''الارشاد فى معرفة حجج الله على العباد''' (فارسى)، مفید، محمد بن محمد، مترجم: محلاتی، تهران، انتشارات علمیه اسالمیه، بی‌تا. | * '''الارشاد فى معرفة حجج الله على العباد''' (فارسى)، مفید، محمد بن محمد، مترجم: محلاتی، تهران، انتشارات علمیه اسالمیه، بی‌تا. | ||
* '''أعیان الشیعة'''، امین، محسن، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق. | |||
* '''إعلام الورى بأعلام الهدى'''، شیخ طبرسی، قم، آل‌البیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | * '''إعلام الورى بأعلام الهدى'''، شیخ طبرسی، قم، آل‌البیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* '''الأغانی'''، ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، چ1 ،بیروت، دار احیاء التراث العربی. 1415ق. | * '''الأغانی'''، ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، چ1 ،بیروت، دار احیاء التراث العربی. 1415ق. | ||
* '''انساب الاشراف'''، بلاذری، احمد بن یحیی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت، چ1، دارالتعارف، 1977م. | * '''انساب الاشراف'''، بلاذری، احمد بن یحیی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت، چ1، دارالتعارف، 1977م. | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۴۸: | ||
* '''رياحين الشريعة در ترجمه دانشمندان بانوان شيعه''' (فارسی)، محلاتی، ذبیح الله، تهران، دار الکتب االسالمیة، بی‌تا. | * '''رياحين الشريعة در ترجمه دانشمندان بانوان شيعه''' (فارسی)، محلاتی، ذبیح الله، تهران، دار الکتب االسالمیة، بی‌تا. | ||
* '''جمهرة أنساب العرب'''، ابن حزم، علی بن احمد، بیروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۸ق. | * '''جمهرة أنساب العرب'''، ابن حزم، علی بن احمد، بیروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۸ق. | ||
* '''سیر اعلام النبلاء'''، ذهبی، محمد بن احمد، قاهره، انتشارات دارالحدیث، 1427ق/ 2006م. | * '''سیر اعلام النبلاء'''، ذهبی، محمد بن احمد، قاهره، انتشارات دارالحدیث، 1427ق/ 2006م. | ||
* '''السیدة سکینة'''، مقرم، عبدالرزاق، بیروت، انتشارات دار االضواء، بی‌تا. | * '''السیدة سکینة'''، مقرم، عبدالرزاق، بیروت، انتشارات دار االضواء، بی‌تا. | ||
* '''«سکینه بنت الحسین سلام الله علیها، شخصیتی کم‌نظیر خفته در خاک بقیع (بررسی اسناد تاریخی وفات و محل دفن سکینه بنت الحسین)»'''، مهرجویی، زهرا، و مریم زارعی، میقات حج، شماره ۱۲۷، ۱۴۰۳ش. | |||
* '''شذرات الذهب فی اخبار من ذهب'''، ابن عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، بی‌جا. بی‌تا. | * '''شذرات الذهب فی اخبار من ذهب'''، ابن عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، بی‌جا. بی‌تا. | ||
* '''عقیلة قریش آمنة بنت الحسین'''، الحلو، محمد علی، چ1، قم، انتشارات مؤسسة السبطین، 1423ق. | * '''عقیلة قریش آمنة بنت الحسین'''، الحلو، محمد علی، چ1، قم، انتشارات مؤسسة السبطین، 1423ق. | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۵۷: | ||
* '''الوافى بالوفيات'''، الصفدی، صلاح‌الدین، بیروت، دار إحیاء التراث، 1420ق. | * '''الوافى بالوفيات'''، الصفدی، صلاح‌الدین، بیروت، دار إحیاء التراث، 1420ق. | ||
* '''وفيات الأعيان'''، ابن خلکان، احمد بن محمد، بیروت، دار صادر، بی‌تا. | * '''وفيات الأعيان'''، ابن خلکان، احمد بن محمد، بیروت، دار صادر، بی‌تا. | ||
{{منابع}} | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||