| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مقاله فقهی
| | [[پرونده:Tavaf2.jpg|بندانگشتی|[[کعبه]] و طواف به دور آن.]] |
| | صفحه =
| | '''طواف'''، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از [[اعمال عمره مفرده]] و [[اعمال حج تمتع|تمتع]] دانسته شده است. این هفت دور، از روبه‌روی [[حجرالاسود]] آغاز شده و به همان‌جا پایان می‌پذیرد. طواف‌کننده باید دارای شرایطی مانند طهارت بوده و طواف را به قصد اطاعت از دستور خدا انجام دهد. محدوده طواف به فتوای بیشتر مراجع تقلید، تا جایی است که عرفاً بگويند دور كعبه مى‌گردد؛ ولی به‌نظر برخى ديگر از مراجع، طواف بايد در محدوده میان كعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهيم]] باشد. |
| | لینک = https://wikihaj.com/view/%D8%B7%D9%88%D8%A7%D9%81_(%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9)
| |
| | متن = طواف (فتاوای مراجع)}}
| |
| {{سخ}}
| |
| {{جعبه اطلاعات اعمال
| |
| | عنوان = طواف
| |
| | تصویر = حج1400.png
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | فیلم = فیلم احکام طواف (عمره تمتع).mp4
| |
| | توضیح فیلم = ببینید: آموزش طواف و احکام آن
| |
| | دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
| |
| | مربوط به آیین =
| |
| | مکان = [[مسجدالحرام]]
| |
| | زمان =
| |
| در عمره: اولین عمل بعد از ورود به [[مکه]]؛ در حج: روز دوازدهم ذی الحجه
| |
| | عمل قبلی = در عمره: احرام در میقات
| |
| [[حج تمتع]]:[[رمی جمرات]]
| |
| | عمل بعدی = در [[عمره]] و حج تمتع:[[نماز طواف]] ← [[سعی]]
| |
| | حکم =
| |
| | کفاره =
| |
| | پیامد فقهی =
| |
| | ثواب =
| |
| | آداب وابسته =
| |
| | فلسفه و اسرار =
| |
| | منشاء و تاریخچه =
| |
| | مکان‌های وابسته = [[مطاف]]
| |
| | اشیای وابسته =
| |
| | ذکرهای وابسته =
| |
| | دعاهای وابسته =
| |
| | مفاهیم فقهی وابسته =
| |
| | احکام فقهی وابسته =
| |
| | صفحه فتواهای مراجع = [[طواف (فتاوای مراجع)]]
| |
| | جستارهای وابسته = [[اعمال عمره تمتع]]؛ [[اعمال حج تمتع]]
| |
| }}
| |
| {{حج و عمره عمودی}}
| |
| '''طواف''' هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] و یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] است. هفت دور طواف، از روبه‌روی [[حجرالاسود]] آغاز شده و به همان‌جا پایان می‌‌گیرد. | |
| | |
| طواف دارای اقسامی است که برخی از آنها مانند [[طواف زیارت]] مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی و برخی مانند [[طواف قدوم]] و [[طواف نساء]] میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است.
| |
| | |
| طواف‌کننده باید دارای شرایطی مانند طهارت بدن و طهارت از حدث بوده و طواف را به قصد اطاعت از دستور خدا انجام دهد. | |
| | |
| محدوده طواف به فتوای بیشتر مراجع تقلید [[شیعه]]، تا جایی است که عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد. به نظر برخی دیگر از مراجع، طواف باید در محدوده میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] باشد. در فقه مذاهب [[اهل سنت]]، محدوده خاصی برای طواف مشخص نشده است. | |
| | |
| طواف دارای مستحباتی مانند [[استلام|استلام حجرالاسود]] و مکروهاتی مانند سخن گفتن است.
| |
|
| |
|
| ==مفهوم‌شناسی== | | ==مفهوم‌شناسی== |
| طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> به نظر فقیهان شیعه، کسی که طواف را از روی عمد ترک کند تا وقتی که زمان انجام آن تمام شود، عمره او _چه حکم را بداند و چه نداند_ باطل است.<ref>مناسک نوین، ص۱۳۰.</ref> | | طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از [[اعمال عمره مفرده]] و [[اعمال حج تمتع|تمتع]] دانسته شده است. |
|
| |
|
| ==اقسام== | | ==شرایط== |
| طواف دارای اقسامی است که برخی از آنها مانند [[طواف زیارت]] مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی و برخی مانند [[طواف قدوم]] و [[طواف نساء]] میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است. اقسام طواف چنین است:
| | طواف‌کننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است: |
|
| |
|
| ===طواف قدوم=== | | ===طهارت بدن و لباس=== |
| {{اصلی|طواف قدوم}}
| | طواف‌کننده باید بدن و لباسش پاک باشد؛ افزون بر این، لباس او باید شرایط لباس نمازگزار مانند غصبی نبودن را هم داشته باشد. |
| [[اهل سنت]]، اولین طوافی را که شخص [[احرام|مُحرم]] پس از ورود به [[مکه]] و پیش از [[وقوف در عرفات]] انجام می‌دهد، «[[طواف قدوم]]» یا «طواف تحیت» نامیده‌اند. طبق نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت، بر مُفرِد (گزارندهٔ [[حج افراد]]) که از خارج وارد مکه می‌شود و برای [[وقوف در عرفات]] به اندازه کافی وقت دارد، انجام طواف قدوم سُنّت است.
| |
|
| |
|
| به نظر فقیهان [[شیعه]]، برای مُفرِد و قارِن (کسی که [[حج افراد]] و [[حج قران|حج قِران]] انجام می‌دهد)، پیش از وقوف در عرفات، انجام طواف مستحب شمرده شده است. البته بیشتر فقیهان شیعه، اصطلاح طواف قدوم را به کار نبرده‌اند و تنها برخی از آنها؛ مانند [[شیخ طوسی]] در کتاب مبسوط از آن نام برده‌اند.
| | ===طهارت از حدث=== |
| | طواف‌کننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگيرد يا غسل كند بايد تيمم كند. |
|
| |
|
| میان فقیهان شیعه، درباره انجام طوافِ مستحب پیش از طواف واجب، در [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] و [[عمره مفرده]] اختلاف فتوا است.<ref>الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، ص ۵٨٩؛ بدایةالمجتهد، ج ١، صص ٣۴۶ و ٣۴۵؛ المبسوط، ج ١، ص٣۵١؛ الدروس الشرعیه، ج ١، صص ۴٠١ و ۴٠٠؛ جواهر الکلام، ج ١٩، صص ٣۵٣ و ٣۵٢؛ مناسک محشی، صص ٣١۶ و ٣١۵؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج ١، ص٣۵۴؛ دروس فی الفقه المقارن، ج ١، ص ۵١٣.</ref>
| | طواف عمره بدون طهارت صحيح نيست، زنانی كه در ايام عادت ماهيانه به‌سر مى‌برند بايد صبر كنند و پس از پاك شدن، غسل بجاى آورند و طواف كنند. |
|
| |
|
| ===طواف عمره تمتع=== | | ===پوشش بدن=== |
| {{اصلی|اعمال عمره تمتع#طواف و نماز آن}}بر پایه مذاهب اسلامی، بر کسی که برای [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] احرام بسته، واجب است طواف عمره تمتّع انجام دهد.<ref name=":3">بدایةالمجتهد، ج ١، ص ٣۴۴؛ مناسک محشی، صص ٢٢۶ و ص ١٠٠</ref>
| | طواف‌كننده بايد در حال طواف به مقدارى كه در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند. |
|
| |
|
| به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طوافی که برای عمره تمتّع به‌جا آورده می‌شود، [[طواف قدوم]] محسوب می‌شود.<ref name=":3" />
| | ===ختنه=== |
| | پسرها و مردها بايد ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحيح نيست. |
|
| |
|
| ===طواف عمره مفرده=== | | ===نيّت=== |
| {{اصلی|اعمال عمره مفرده#طواف و نماز آن}}
| | طواف و دیگر اعمال عمره، از عبادات است و بايد با نيت باشد؛ يعنى گشتن به دور كعبه بايد به‌قصد طواف و براى اطاعت دستور خداوند باشد. |
| طواف عمره مفرده، حکم طواف عمره تمتّع را دارد. بر پایه مذاهب اسلامی، بر کسی که برای [[عمره مفرده]] احرام بسته، واجب است طواف عمره مفره انجام دهد.<ref name=":3" />
| |
|
| |
|
| به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طوافی که برای عمره مفرده به‌جا آورده می‌شود، [[طواف قدوم]] محسوب می‌شود.<ref name=":3" />
| | ==واجبات== |
|
| |
|
| ===طواف زیارت=== | | ===شروع از حجرالاسود=== |
| {{اصلی|طواف زیارت}}
| | طواف بايد از گوشه‌اى از [[كعبه]] كه [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشه‌اى كه نزديك [[باب الکعبه|درِ كعبه]] است. |
| طواف زیارت یا طواف افاضه، بر تمام حاجیان ([[متمتع|مُتِمتّع]]، [[قارن|قارِن]] و [[مفرد|مُفْرِد]]) واجب است. حج‌گزاران باید پس از اعمال روز [[عید قربان]] این طواف را انجام دهند.<ref>الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩٠ و ۵٨٩؛ بدایةالمجتهد (فقه مالکی)، ج ١، صص٣۴۶و٣۴۵؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج ١، ص٣۵٣.</ref>
| |
|
| |
|
| ===طواف نساء===
| |
| {{اصلی|طواف نساء}}به فتوای فقیهان شیعه، در عمره مفرده و اقسام سه‌گانه حج ([[حج تمتع|تمتع]]، [[حج قران|قران]] و [[حج افراد|افراد]]) واجب است طواف نساء انجام شود و با انجام آن، [[آمیزش]] و [[التذاذ جنسی]] که بین زوجین در حال [[احرام]] حرام شده بود، حلال می‌شود.<ref>مناسک محشی، صص ۵٠٨ - ۵٠۶.</ref>
| |
|
| |
| مذاهب چهارگانه اهل سنت؛ منکرِ طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبرده‌اند و بهره جنسی را با [[طواف زیارت]] حلال می‌شمارند.<ref>الهدایة (فقه حنفی)، المصادر الفقهیه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الکافی فی فقه اهل المدینه (فقه مالکی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ المهذب (فقه شافعی)، المصادر الفقهیه، ج ١١، ص ٩٠۴؛ بدایة الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ مناسک محشی، صص ۵٠٨ - ۵٠۶؛ الکافی لابن قدامه، المصادر الفقهیه، ج ١١، ص ١٠۴٠.</ref>
| |
|
| |
| ===طواف وداع===
| |
| {{اصلی|طواف وداع}}به فتوای فقیهان شیعه و [[مذهب مالکی|مالکیه]]، طواف وداع مستحب و به فتوای فقیهان [[مذهب حنبلی|حنبلیه]] و [[مذهب حنفی|حنفیه]] واجب است. در مذهب [[مذهب شافعی|شافعیه]] دو قولِ واجب و مستحب وجود دارد.<ref name=":4">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۱.</ref>
| |
|
| |
| ===طواف مستحب===
| |
| {{اصلی|طواف مستحب}}بر پایه مذاهب اسلامی، افزون بر اقسام طواف که برخی از آنها واجب و برخی مستحب است، می‌توان در مدت اقامت در [[مکه]]، «[[طواف مستحب]]» انجام داد.<ref name=":4" />
| |
|
| |
| طبق مذهب شیعه، در هر شبانه‌روز گزاردن ده طواف، مستحب است.<ref name=":4" />
| |
|
| |
| ==شرایط طواف‌کننده==
| |
| طواف‌کننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است:
| |
| ===نیت===
| |
| {{اصلی|نیت}}
| |
| به فتوای فقیهان شیعه و حنبلیه، طواف از عبادات است و باید با نیّت باشد؛ بنابراین گشتن به دور کعبه باید به قصد طواف و برای اطاعت دستور خدا باشد.<ref name=":0" /> اما حنفیه و مالکیه، نیت را در طواف شرط ندانسته‌اند و شافعیه نیز در غیرِ [[طواف زیارت]] و [[طواف قدوم]] شرط دانسته‌اند.<ref name=":5" />
| |
| ===طهارت از حدث===
| |
| طواف‌کننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> زنانی که در ایام عادت ماهیانه به‌سر می‌برند، باید صبر کنند و پس از پاک شدن، غسل به‌جای آورند و طواف کنند؛<ref name=":0" /> البته در مذهب حنفیه، طهارت از حدث شرط نیست.<ref name=":5" />
| |
| ===طهارت بدن و لباس===
| |
| به فتوای فقیهان شیعه، طواف‌کننده باید بدن و لباسش طاهر باشد؛ افزون بر آن، لباس او باید شرایط لباس نمازگزار، مانند غصبی نبودن را هم داشته باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> اما طبق مذهب حنفیه، طواف بدون طهارت بدن و لباس جایز است.<ref name=":5">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۲.</ref>
| |
| ===پوشش بدن===
| |
| طواف‌کننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب است؛ ولی اگر عریان طواف کرد، تا وقتی که در مکه است باید اعاده کند و اگر بازگشت باید [[قربانی]] کند.<ref name=":5" />
| |
| ===ختنه===
| |
| {{اصلی|ختنه}}
| |
| به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> اما مذاهب چهارگانه اهل سنت، ختنه را برای طواف شرط ندانسته‌اند. (اگر چه ختنه را به عنوان یکی از سنت‌های اسلامی واجب می‌دانند.)<ref>مناسک محشی، صص ٢۶٢ - ٢۴١؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴–۵٩٠؛ بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، صص ۴٨ - ۴٣؛ الفقه علی المذاهب‌الخمسه، ج ١، صص ٣۶٣ - ٣۵٨.</ref>
| |
|
| |
| ==واجبات==
| |
| طواف دارای واجباتی است که عبارتند از:
| |
| ===شروع از حجرالاسود===
| |
| طواف باید از گوشه‌ای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشه‌ای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" />
| |
| ===پایان دادن به حجرالاسود=== | | ===پایان دادن به حجرالاسود=== |
| هفت دورِ طواف از مقابل حجرالاسود آغاز شده و به همان‌جا پایان می‌پذیرد و طواف، کمتر یا بیشتر از این مقدار صحیح نیست؛ البته دقت در این امر لازم نیست و همین مقدار که عرفاً بگویند روبه‌روی حجرالاسود است کافی است.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۳۵.</ref> | | نقطه آغاز و پايان طواف، حجرالاسود است؛ يعنى هفت دورِ طواف، مقابل حجرالأسود به‌پايان مى‌رسد و طواف، كمتر يا بيشتر از اين مقدار صحيح نيست؛ ولی دقت در اين امر لازم نيست و همين مقدار كه عرفاً بگويند روبه‌روى حجرالاسود است كافى است. |
|
| |
|
| ایستادن مقابل حجرالاسود در آغاز طواف و در پایان آن و در پایان هر شوط از طواف لازم نیست، ولی مستحب است با دست خود به سمت حجرالاسود اشاره کند و دست خود را ببوسد.<ref name=":1" />
| | ايستادن مقابل حَجر در آغاز طواف و در پايان آن و در پايان هر شوط از طواف لازم نيست، ولى مستحب است با دست خود به سمت حجرالاسود اشاره كند و دست خود را ببوسد. |
|
| |
|
| ===هفت شوط چرخیدن دور کعبه=== | | ===هفت دور طواف كردن=== |
| طواف کعبه هفت دور است و به هر دورِ آن [[شوط]] گفته می‌شود.<ref name=":1" /> | | طواف كعبه هفت دور است نه كمتر نه زيادتر و به هر دورِ آن «شوط» گفته مى‌شود. |
|
| |
|
| ===کعبه را در طرف چپ خود قرار دادن=== | | ===كعبه را در طرف چپ خود قرار دادن=== |
| واجب است طواف‌کننده، [[کعبه]] را در طرف چپ خود قرار دهد و در حال طواف رو به کعبه نباشد؛ البته نگاه به سمت راست یا چپ، حتی پشت سر، اگر بدن را نگرداند اشکال ندارد.<ref name=":1" />
| | طواف‌كننده بايد همان‌گونه كه همه مسلمانان طواف مى‌كنند به دور كعبه بگردد؛ يعنى عقب‌عقب نرود، برخلاف مسير طواف‌كنندگان نچرخد، و در حال طواف رو به كعبه نباشد؛ ولى نگاه به سمت راست يا چپ، حتى پشت سر، اگر بدن را نگرداند اشكال ندارد. |
| [[پرونده:آموزش طواف۲.png|وسط|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=]]
| |
|
| |
|
| ==محدوده== | | ==محدوده== |
| {{اصلی|مطاف}}
| | به فتواى بیشتر مراجع تقليد، طواف [[كعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جايى كه مردم طواف مى‌كنند و عرفاً بگويند دور كعبه مى‌گردد صحيح است. |
| به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف می‌کنند و عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref> | |
| | |
| به‌نظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] که نزدیک به ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز، اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":2" />
| |
|
| |
|
| به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ ولی باید داخل مسجدالحرام باشد و خارج از آن جایز نیست؛ اگرچه برخی از آنها مانند [[مذهب حنبلی|حنبلی‌ها]] طواف در نزدیکیِ کعبه را مستحب شمرده‌اند.<ref>الکافی فی الفقه ابن حنبل، المصادر الفقهیه، ج ١١، صص١٠٣٣ - ١٠٢۵؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩۴–۵٩٠؛ تذکرة الفقها، ج ٨، صص٩٣ و ٩٢.</ref>
| | به‌نظر برخى ديگر از مراجع تقليد، طواف بايد در محدوده فاصله میان كعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهيم]] كه حدود ١٣ متر است باشد. با این همه، براى مقلدين اين مراجع نيز اگر طواف در آن محدوده مشكل باشد يا ممكن نباشد، و نتوانند صبر كنند تا در وقت خلوت طواف كنند، در فاصله دورتر نيز اشكال ندارد. |
|
| |
|
| طواف‌کننده باید به‌دور [[حجر اسماعیل]] هم بگردد؛ یعنی در حال طواف، داخلِ حجر اسماعیل نرود.<ref name=":2" />
| | طواف‌كننده بايد به‌دور [[حجر اسماعيل]] هم بگردد؛ يعنى در حال طواف، داخلِ حجر اسماعیل نرود. |
|
| |
|
| ==مستحبات== | | ==مستحبات== |
| برخی از مستحبات طواف که مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است، عبارتند از: | | برخی از مستحبات طواف چنین است: |
| | {{ستون-شروع|2}} |
|
| |
|
| {{ستون-شروع|۲}}
| | * تلاوت قرآن؛ |
| * [[تقبیل|بوسیدن]] [[حجرالاسود]] | | * ذكر گفتن؛ |
| * [[استلام]] حجرالاسود | | * خواندن دعاهاى واردشده؛ |
| * استلام رکن یمانی
| | * به آرامى و آرامش طواف كردن؛ |
| * ذکر و دعا در حال طواف.<ref>مناسک محشی، صص ٣١٨ - ٣١۶؛ الروضة البهیه، ج ١، صص ۵٠۶ و ۵٠۵؛ بدایةالمجتهد، ج١، صص ۴٣٣ - ٣۴٣؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴–۵٩٢؛ شرائع‌الاسلام، ج١، ص٢۶٩.</ref>
| | * [[استلام|استلام حجرالاسود]]. |
|
| |
|
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
| بر پایه فقه حنبلیه و حنفیه، [[اضطباع]] (گذراندنِ [[لباس احرام|ردای احرام]] از زیر کتفِ راست و انداختن دو سوی آن بر دوش چپ) در برخی از اقسام طواف سنت است. شافعیه نیز این عمل را برای مردان و پسران سنت دانسته است. اضطباع در فقه مالکیه مطرح نشده است.<ref>الفقه علی المذاهب الأربعه، ج١، صص ۵٩۴–۵٩٢؛ الأمّ للشافعی، المصادرالفقهیه، ج ١١، ص٧۵۶؛ الفقه علی المذاهب‌الخمسه، ج١، صص ۵٩۴–۵٩٢؛ الوسیله إلی نیل الفضیله، صص ١٧٣ و ١٧٢؛ تذکرةالفقها، ج٨، صص١٧٣و١٧٢؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۵، به نقل از الموسوعة الفقهیةالمیسره، ج٣، ص۴٣٠؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۵، به نقل از الجامع للشرایع، ص٢٠١.</ref>
| | ==مکروهات== |
| | برخی از مکروهات طواف چنین است: |
| | {{ستون-شروع|2}} |
|
| |
|
| بر پایه فقه حنبلیه، رَمَل (عملی شبیه به [[هروله]]) در سه شوطِ اول [[طواف قدوم]]، برای غیر راکب و کسی که از مکه [[محرم (احرام‌گزار)|مُحرم]] نشده سنت است. بیشتر مذاهب اهل سنت، این عمل را فقط برای مردان سنت دانسته‌اند.<ref>الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴ - ۵٩٢؛ جواهرالكلام، ج ١٩، صص ٣۵٣ - ٣۵٠؛ شرائع‌الاسلام، ج ١، ص ٢۶٩؛ بدايةالمجتهد، ج ١، صص ٣۴٣ و ٣۴٢؛ الدروس‌الشرعيه، ج ١، صص۴٠٠ و ٣٩٩؛ الوسيلة إلى نيل الفضيله، صص ١٧٣ و ١٧٢؛ الجامع للشرايع، ص ٢٠١؛ الموسوعة الفقهية الميسره، ج ٢، صص ۴٣٠.</ref>
| | * خنديدن؛ |
| | | * سخن گفتن؛ |
| ==مکروهات==
| | * شعر خواندن؛ |
| به باور فقیهان شیعه، برخی از مکروهات طواف چنین است:
| | * خوردن و آشاميدن؛ |
| {{ستون-شروع|۲}}
| | * دست كشيدن به ديوار [[حجر اسماعیل|حجر اسماعيل(ع)]]؛ (دست كشيدن به ديوار حجر اسماعيل(ع) به فتواى برخى از فقیهان جايز نيست؛ ولى بسيارى از آنها آن را مكروه مى‌دانند.) |
| * خندیدن | |
| * سخن گفتن | |
| * شعر خواندن | |
| * خوردن و آشامیدن | |
| * دست کشیدن به دیوار [[حجر اسماعیل]] (دست کشیدن به دیوار حجر اسماعیل(ع) به فتوای برخی از فقیهان جایز نیست؛ ولی بسیاری از آنها آن را مکروه می‌دانند).<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۷.</ref> | |
|
| |
|
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
| ==احکام==
| |
| برخی احکام مرتبط با طواف عبارت است از:
| |
| *'''طواف و سعی سواره''': اگر شخصی خودش وسیله را می‌برد، طواف و سعی او صحیح است<ref>مناسک نوین، ص۱۴۶.</ref> اما اگر حرکت دادن چرخ را به دیگری واگذار کند، دو دیدگاه در میان فقیهان شیعه مطرح است:<ref>مناسک نوین، ص۱۴۶.</ref>
| |
| **مانعی ندارد و فرقی نمی‌کند.
| |
| **بدون عذر شرعی صحیح نیست.
| |
| *'''ختم طواف به رکن یمانی''': اگر طواف‌کننده طواف را از حجرالاسود شروع کند ولی در هر شوط، قبل از رسیدن به حجرالاسود _ مثلاً در رکن یمانی _ نیتِ ختم و پایان نماید، طواف او اشکال دارد و باید اعاده شود.<ref>مناسک نوین، ص۱۴۶.</ref>
| |
| *'''قصد هشت دور از اول''': اگر طواف‌کننده از اول قصد هشت دور داشته باشد ولی در نظرش این باشد که هفت دورِ آن، واجب، و یک دور برای قدم زدن برای تبرک یا قصددیگر باشد، طواف او صحیح است.<ref>مناسک نوین، ص۱۵۳_۱۵۴.</ref>
| |
|
| |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس}}
| |
|
| |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}}{{برگرفتگی | | {{منابع}} |
| | {{برگرفتگی |
|
| |
|
| |پیش از لینک = کتاب | | |پیش از لینک = کتاب |
| خط ۱۷۲: |
خط ۷۹: |
| |منبع = درسنامه مناسک حج، | | |منبع = درسنامه مناسک حج، |
|
| |
|
| |پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۳۳–۳۸ و کتاب [https://noorlib.ir/book/view/5622 درآمدی بر فقه مقارن]، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش. ص۳۶۹-۳۷۷. | | |پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۳۳-۳۸ |
|
| |
|
| | لینک = https://noorlib.ir/book/view/18388 | | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803 |
|
| |
|
| }} | | }} |
| *'''الامّ''' (الفقه‌الشافعی)، الشافعی، محمد بن ادریس، بیروت، بی‌نا، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| *'''بدایة المجتهد و نهایة المقتصد'''، محمد بن احمد بن رشد (الحفید)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۱ق.
| |
| *'''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
| |
| *'''تذکرة الفقهاء'''، (علامه حلی) حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۲۲ق.
| |
| *'''الجامع للشرایع'''، الحلّی، یحیی بن سعید، قم، مؤسسة سید الشهداء العلمیه، ۱۴۰۵ق.
| |
| *'''جواهر الكلام فى شرح شرائع الاسلام'''، النجفى، الشيخ محمد حسن، تهران، دار الكتب الاسلاميه، چاپ دوم، ١٣۶۵ش.
| |
| *'''الدروس الشرعيه في فقه الاماميه'''، شهيد اول، شيخ محمد بن مكى العاملى، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، چاپ دوم، ١۴١٧ق.
| |
| *'''الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه'''، زین‌الدین العاملی (الشهید الثانی)، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۴ق.
| |
| *'''شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام'''، محقق حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، تهران، منشورات الأعلمی، ۱۳۸۹ق.
| |
| *'''الفقه علی المذاهب الأربعه'''، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۴ق.
| |
| *'''الفقه علی المذاهب الخمسه'''، محمدجواد المغنیه، قم، مؤسسة دارالکتاب الاسلامی، ۱۴۲۲ق.
| |
| *'''الکافی فی فقه ابن حنبل''' (الفقه الحنبلی)، المصادر الفقهیه، (ابن قدامه) عبداللّٰه بن احمد بن قدامه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| *'''المبسوط'''، محمد بن احمد بن سهل السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق.
| |
| *'''المصادر الفقهیه'''، علی‌اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۹ق.
| |
| *'''مناسک حج با حواشی مراجع'''، سید روح‌الله خمینی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
| |
| *'''مناسک نوین'''، آخوندی، مصطفی و انصاری، عبدالرحمان، تهران، محراب قلم، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| ==مقاله‌های مرتبط==
| |
| •[[طواف نساء]]
| |
|
| |
| •[[نماز طواف]]
| |
|
| |
|
| •[[طواف (فتاوای مراجع)]]
| |
| {{حج و عمره}}
| |
| [[ar:الطواف]]
| |
| [[en:Tawaf]]
| |
| [[رده:اعمال حج]] | | [[رده:اعمال حج]] |
| [[رده:اعمال عمره مفرده]] | | [[رده:احکام حج]] |
| [[رده:اعمال عمره تمتع]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
