در حال ویرایش طواف نساء (فتاوای مراجع)
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله فقهی۲ | {{مقاله فقهی۲ | ||
| طواف نساء|طواف نساء}} | | طواف نساء|طواف نساء}} | ||
== | ==حکم== | ||
{{فتاوی حج | {{فتاوی حج | ||
| مساله = 1173 | | مساله = 1173 | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
}} | }} | ||
==کیفیت | ===کیفیت=== | ||
{{فتاوی حج | {{فتاوی حج | ||
| مساله = 1174 | | مساله = 1174 | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
}} | }} | ||
==زمان انجام طواف نساء | ==زمان انجام طواف نساء== | ||
{{فتاوی حج | {{فتاوی حج | ||
| مساله = 1175 | | مساله = 1175 | ||
|جایز نیست {{توضیح مساله|1175|. | |جایز نیست {{توضیح مساله|1175|. | ||
* '''سیستانی:''' بنا بر [[احتیاط جایز]] نیست و در صورتی که از روی ندانستن [[حکم شرعی]] مقدم بدارد، اکتفا به آنها مورد اشکال است، اگرچه خالی از وجه نمیباشد. | * '''آیتالله سیستانی:''' بنا بر [[احتیاط جایز]] نیست و در صورتی که از روی ندانستن [[حکم شرعی]] مقدم بدارد، اکتفا به آنها مورد اشکال است، اگرچه خالی از وجه نمیباشد. | ||
}} طواف حج و نماز و سعی و طواف نساء و [[نماز]] آن را قبل از رفتن به [[عرفات]] و به جا آوردن اعمال عرفات و [[مشعر]] و اعمال سه گانه منا به جا آورد در حال اختیار. | }} طواف حج و نماز و سعی و طواف نساء و [[نماز]] آن را قبل از رفتن به [[عرفات]] و به جا آوردن اعمال عرفات و [[مشعر]] و اعمال سه گانه منا به جا آورد در حال اختیار. | ||
|{{ارجاع مساله|1175}} | |{{ارجاع مساله|1175}} | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| مساله = 1176 | | مساله = 1176 | ||
|چند طایفهاند که برای آنها جایز است طواف حج و نماز و سعی و طواف نساء {{توضیح مساله|1176|. | |چند طایفهاند که برای آنها جایز است طواف حج و نماز و سعی و طواف نساء {{توضیح مساله|1176|. | ||
* '''بهجت:'''... طواف نساء و نماز آن علی المشهور الأظهر.... | * '''آیتالله بهجت:'''... طواف نساء و نماز آن علی المشهور الأظهر.... | ||
}} و نماز آن را، بعد از آنکه [[محرم]] به [[احرام حج]] شدند {{توضیح مساله|1176|. | }} و نماز آن را، بعد از آنکه [[محرم]] به [[احرام حج]] شدند {{توضیح مساله|1176|. | ||
* '''مکارم:''' بنا بر [[احتیاط واجب]]. | * '''آیتالله مکارم:''' بنا بر [[احتیاط واجب]]. | ||
}}قبل از رفتن به عرفات، به جا آورند {{توضیح مساله|1176|. | }}قبل از رفتن به عرفات، به جا آورند {{توضیح مساله|1176|. | ||
* '''بهجت:''' اظهر جواز تقدیم برای صاحب عذر است و احوط آن است که تقدیم کند و بعد از آن اگر ممکن شود اعاده آن در [[ایام تشریق]] کند والاّ در باقی ماه [[ذیحجه|ذیحجه]] اعاده نماید و اگر ممکن نشد استنابه نماید علی الأحوط و اگر میداند (مورد چهارم) که در تمام ماه ممکن نمیشود، پس بیاشکال تقدیم واجب است و احوط جمع بین تقدیم و استنابه است. | * '''آیتالله بهجت:''' اظهر جواز تقدیم برای صاحب عذر است و احوط آن است که تقدیم کند و بعد از آن اگر ممکن شود اعاده آن در [[ایام تشریق]] کند والاّ در باقی ماه [[ذیحجه|ذیحجه]] اعاده نماید و اگر ممکن نشد استنابه نماید علی الأحوط و اگر میداند (مورد چهارم) که در تمام ماه ممکن نمیشود، پس بیاشکال تقدیم واجب است و احوط جمع بین تقدیم و استنابه است. | ||
* '''تبریزى:''' کسی که از رفتن به [[مکه]] یا از مباشرت به اعمال بعد از رجوع از منا بر جان خود میترسد، او فقط میتواند طواف نساء و نمازش را نیز مقدم بدارد و بقیه طوایف معذورین، طواف حج و نماز آن را مقدم میکنند و بنا بر احتیاط مستحبّ، سعی را هم مقدم کنند و بعد در وقت خودش اعاده کنند و چنانچه سعی را مقدم کردند، احتیاط واجب آن است که در وقتش اعاده کنند. | * '''آیتالله تبریزى:''' کسی که از رفتن به [[مکه]] یا از مباشرت به اعمال بعد از رجوع از منا بر جان خود میترسد، او فقط میتواند طواف نساء و نمازش را نیز مقدم بدارد و بقیه طوایف معذورین، طواف حج و نماز آن را مقدم میکنند و بنا بر احتیاط مستحبّ، سعی را هم مقدم کنند و بعد در وقت خودش اعاده کنند و چنانچه سعی را مقدم کردند، احتیاط واجب آن است که در وقتش اعاده کنند. | ||
* '''خویی:''' تقدیم طواف حج و نماز و سعی بر وقوفین در حج تمتع جایز نیست مگر برای پیرمردان یا زنی که بیم حیض شدن دارد، که این دو میتوانند طواف حج و نمازش را قبل از وقوفین به جا آورده و سعی را در وقت خودش بنمایند و احوط این است که سعی را نیز مقدم داشته و در وقتش هم اعاده نمایند و اولی و بهتر نیز در صورت امکان، اعاده طواف و نماز است در [[ایام تشریق]] یا بعد از آن تا آخر ماه ذیحجه و کسی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسد میتواند طواف حج و نماز و سعی را بر وقوفین مقدم بدارد بلکه مقدم داشتن طواف نساء نیز عیبی ندارد و بعد از اعمال منا هر جا دلش بخواهد برود. | * '''آیتالله خویی:''' تقدیم طواف حج و نماز و سعی بر وقوفین در حج تمتع جایز نیست مگر برای پیرمردان یا زنی که بیم حیض شدن دارد، که این دو میتوانند طواف حج و نمازش را قبل از وقوفین به جا آورده و سعی را در وقت خودش بنمایند و احوط این است که سعی را نیز مقدم داشته و در وقتش هم اعاده نمایند و اولی و بهتر نیز در صورت امکان، اعاده طواف و نماز است در [[ایام تشریق]] یا بعد از آن تا آخر ماه ذیحجه و کسی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسد میتواند طواف حج و نماز و سعی را بر وقوفین مقدم بدارد بلکه مقدم داشتن طواف نساء نیز عیبی ندارد و بعد از اعمال منا هر جا دلش بخواهد برود. | ||
* '''زنجانی:''' بر کسانی که میترسند نتوانند از منا به [[مکه]] بازگردند، واجب است تمام اعمال مکه ـ حتی طواف نساء ـ را بر [[وقوف عرفات]]، مقدم بدارند و عمل آنها مجزی است، هرچند کشف خلاف شود، اما سایر طوایفی که ذکر میشوند نمیتوانند طواف نساء را مقدم بدارند و آنها عبارتند از: 1. کسانی که به جهتی مانند [[حیض]] یا پیری زیاد یا بیماری نمیتوانند یا میترسند که نتوانند اعمال مکه را پس از بازگشت از منا انجام دهند، بر اینها تقدیم طواف و سعی، واجب و مجزی است؛ 2. کسانی که طواف و سعی در زمان خودش بر آنها حرجی است؛ بر این گروه تقدیم طواف و سعی، جایز و مجزی است؛ 3. کسانی که خوف آن دارند که اعمال مکه در زمان خودش برای آنها ایجاد حرج کند، این گروه میتوانند طواف حج و سعی را رجائاً مقدم کنند، که اگر بعداً معلوم شد واقعاً حرجی بوده مجزی است. | * '''آیتالله زنجانی:''' بر کسانی که میترسند نتوانند از منا به [[مکه]] بازگردند، واجب است تمام اعمال مکه ـ حتی طواف نساء ـ را بر [[وقوف عرفات]]، مقدم بدارند و عمل آنها مجزی است، هرچند کشف خلاف شود، اما سایر طوایفی که ذکر میشوند نمیتوانند طواف نساء را مقدم بدارند و آنها عبارتند از: 1. کسانی که به جهتی مانند [[حیض]] یا پیری زیاد یا بیماری نمیتوانند یا میترسند که نتوانند اعمال مکه را پس از بازگشت از منا انجام دهند، بر اینها تقدیم طواف و سعی، واجب و مجزی است؛ 2. کسانی که طواف و سعی در زمان خودش بر آنها حرجی است؛ بر این گروه تقدیم طواف و سعی، جایز و مجزی است؛ 3. کسانی که خوف آن دارند که اعمال مکه در زمان خودش برای آنها ایجاد حرج کند، این گروه میتوانند طواف حج و سعی را رجائاً مقدم کنند، که اگر بعداً معلوم شد واقعاً حرجی بوده مجزی است. | ||
* '''گلپایگانی:''' احوط برای این چند طایفه تقدیم [[طواف نساء]] و نماز آن است رجائاً. سپس اعاده بعد از مناسک منا در صورت تمکن والاّ باید نایب بگیرد. | * '''آیتالله گلپایگانی:''' احوط برای این چند طایفه تقدیم [[طواف نساء]] و نماز آن است رجائاً. سپس اعاده بعد از مناسک منا در صورت تمکن والاّ باید نایب بگیرد. | ||
}}و عمل آنها مجزی است: | }}و عمل آنها مجزی است: | ||
اول ـ زنهایی که ترس آن دارند که در برگشتن [[حائض]] یا [[نفساء]] شوند و پاک نشوند و نتوانند بمانند تا پاک شوند. | اول ـ زنهایی که ترس آن دارند که در برگشتن [[حائض]] یا [[نفساء]] شوند و پاک نشوند و نتوانند بمانند تا پاک شوند. | ||
دوم ـ پیرمردها یا پیرزنهایی که عاجز باشند از [[طواف]] در موقع مراجعت، برای زیادی جمعیت، یا عاجز از برگشتن به [[مکه]] باشند. {{توضیح مساله|1176|. | دوم ـ پیرمردها یا پیرزنهایی که عاجز باشند از [[طواف]] در موقع مراجعت، برای زیادی جمعیت، یا عاجز از برگشتن به [[مکه]] باشند. {{توضیح مساله|1176|. | ||
* '''سبحانی:''' پیرمرد یا پیرزنی که نمیتوانند خودشان بعد از برگشتن از منا اعمال مکه را در ازدحام انجام دهند. | * '''آیتالله سبحانی:''' پیرمرد یا پیرزنی که نمیتوانند خودشان بعد از برگشتن از منا اعمال مکه را در ازدحام انجام دهند. | ||
* '''سیستانی:''' مناط [[عسر]] است نه عجز. | * '''آیتالله سیستانی:''' مناط [[عسر]] است نه عجز. | ||
* '''فاضل:''' و نتواند صبر کند تا ازدحام تمام شود یا صبر کردن مستلزم عسر و [[حرج]] باشد. | * '''آیتالله فاضل:''' و نتواند صبر کند تا ازدحام تمام شود یا صبر کردن مستلزم عسر و [[حرج]] باشد. | ||
}} | }} | ||
سوم ـ اشخاص مریضی که بترسند در وقت ازدحام طواف کنند یا عاجز باشند از آن. {{توضیح مساله|1176|. | سوم ـ اشخاص مریضی که بترسند در وقت ازدحام طواف کنند یا عاجز باشند از آن. {{توضیح مساله|1176|. | ||
* '''سیستانی:''' مریض یا معلول و هر کسی که بازگشت به مکه برای او مشکل باشد، یا طواف مشکل باشد در اثر ازدحام و مانند آن. | * '''آیتالله سیستانی:''' مریض یا معلول و هر کسی که بازگشت به مکه برای او مشکل باشد، یا طواف مشکل باشد در اثر ازدحام و مانند آن. | ||
* '''فاضل:''' و نتوانند تا رفع ازدحام در مکه بمانند یا با عسر و حرج مواجه میشوند. | * '''آیتالله فاضل:''' و نتوانند تا رفع ازدحام در مکه بمانند یا با عسر و حرج مواجه میشوند. | ||
}} | }} | ||
چهارم ـ کسانی که میدانند تا آخر ماه ذیحجه، به جهتی برای آنها ممکن نمیشود [[طواف]] و [[سعی]]. {{توضیح مساله|1176|. | چهارم ـ کسانی که میدانند تا آخر ماه ذیحجه، به جهتی برای آنها ممکن نمیشود [[طواف]] و [[سعی]]. {{توضیح مساله|1176|. | ||
* '''تبریزی، خویی:''' کسانی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسند. | * '''آیتالله تبریزی، آیتالله خویی:''' کسانی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسند. | ||
* '''خامنهای:''' به جا آوردن اعمال فوق، پیش از وقوف در [[عرفات]] و [[مشعر]] و اعمال [[منا]] در حال اختیار جایز نیست، اما این کار برای سه گروه جایز است که عبارتنداز: نخست، زنانی که میترسند با ابتلا به [[حیض]] یا [[نفاس]] پس از بازگشت به مکه مکرمه از انجام طواف و نماز آن باز بمانند، و نتوانند تا پاک شدن منتظر بمانند؛ دوم: مردان و زنانی که ناتوان از طواف و نماز آن پس از بازگشت به مکه از جهت زیادی ازدحام باشند، و یا اصولاً ناتوان از بازگشت به مکه باشند؛ سوم: بیمارانی که پس از بازگشت به مکه مکرمه، بر اثر ازدحام یا ترس از آن، از انجام طواف ناتوانند. | * '''آیتالله خامنهای:''' به جا آوردن اعمال فوق، پیش از وقوف در [[عرفات]] و [[مشعر]] و اعمال [[منا]] در حال اختیار جایز نیست، اما این کار برای سه گروه جایز است که عبارتنداز: نخست، زنانی که میترسند با ابتلا به [[حیض]] یا [[نفاس]] پس از بازگشت به مکه مکرمه از انجام طواف و نماز آن باز بمانند، و نتوانند تا پاک شدن منتظر بمانند؛ دوم: مردان و زنانی که ناتوان از طواف و نماز آن پس از بازگشت به مکه از جهت زیادی ازدحام باشند، و یا اصولاً ناتوان از بازگشت به مکه باشند؛ سوم: بیمارانی که پس از بازگشت به مکه مکرمه، بر اثر ازدحام یا ترس از آن، از انجام طواف ناتوانند. | ||
* '''سبحانی:''' هر کس دیگری که [[عذر]] عرف پسند داشته باشد از اینکه اعمال را بعد از برگشتن از منا تا آخر ذیحجه و یا زمانی که در مکه هست خود انجام دهد. | * '''آیتالله سبحانی:''' هر کس دیگری که [[عذر]] عرف پسند داشته باشد از اینکه اعمال را بعد از برگشتن از منا تا آخر ذیحجه و یا زمانی که در مکه هست خود انجام دهد. | ||
* '''سیستانی:''' کسانی که میترسند برای آنها بازگشت به مکه میسر نشود. | * '''آیتالله سیستانی:''' کسانی که میترسند برای آنها بازگشت به مکه میسر نشود. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1176}} | |{{ارجاع مساله|1176}} | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
| مساله = 1177 | | مساله = 1177 | ||
|سه طایفه اول، اعمالی را که جلو انداختند، کافی است اگرچه بعد خلاف آن ظاهر شود، مثلاً زن حائض نشود و مریض خوب شود و ازدحام چندان نباشد که موجب مزاحمت شود، پس بر اینها لازم نیست اعاده اعمال گرچه احوط است. {{توضیح مساله|1177|. | |سه طایفه اول، اعمالی را که جلو انداختند، کافی است اگرچه بعد خلاف آن ظاهر شود، مثلاً زن حائض نشود و مریض خوب شود و ازدحام چندان نباشد که موجب مزاحمت شود، پس بر اینها لازم نیست اعاده اعمال گرچه احوط است. {{توضیح مساله|1177|. | ||
* '''بهجت، تبریزی، | * '''آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی، زنجانی:''' به ذیل مسئله قبل مراجعه شود. | ||
* '''صافی:''' احتیاط آن است که بعد از برگشتن از منا، اگر ممکن شود در ایام تشریق وگرنه تا آخر ذیحجه طواف و سعی را دوباره به جا آورند. | * '''آیتالله صافی:''' احتیاط آن است که بعد از برگشتن از منا، اگر ممکن شود در ایام تشریق وگرنه تا آخر ذیحجه طواف و سعی را دوباره به جا آورند. | ||
* '''مکارم:''' احتیاط به اعاده در صورت امکان ترک نشود. | * '''آیتالله مکارم:''' احتیاط به اعاده در صورت امکان ترک نشود. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1177}} | |{{ارجاع مساله|1177}} | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
| مساله = 1178 | | مساله = 1178 | ||
|طایفه چهارم که عقیده داشت نمیتواند اعمال را به جا آورد، اگر از جهت مرض و پیری و علیلی بود باز مجزی است، و اما اگر از جهت دیگر بود؛ مثل آنکه اعتقاد داشت سیل مانع میشود و بعد خلافش ظاهر شد باید اعاده کند اعمال را، بعد از رجوع. {{توضیح مساله|1178|. | |طایفه چهارم که عقیده داشت نمیتواند اعمال را به جا آورد، اگر از جهت مرض و پیری و علیلی بود باز مجزی است، و اما اگر از جهت دیگر بود؛ مثل آنکه اعتقاد داشت سیل مانع میشود و بعد خلافش ظاهر شد باید اعاده کند اعمال را، بعد از رجوع. {{توضیح مساله|1178|. | ||
* '''تبریزی، خویی:''' کسانی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسند. | * '''آیتالله تبریزی، آیتالله خویی:''' کسانی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسند. | ||
* '''زنجانی:''' بر کسانی که میترسند نتوانند از منا به مکه بازگردند، واجب است تمام اعمال مکه ـ حتی طواف نساء ـ را بر [[وقوف عرفات]]، مقدم بدارند و عمل آنها مجزی است، هرچند کشف خلاف شود، اما سایر طوایفی که ذکر میشوند نمیتوانند طواف نساء را مقدم بدارند و آنها عبارتند از: 1. کسانی که به جهتی مانند حیض یا پیری زیاد یا بیماری نمیتوانند یا میترسند که نتوانند اعمال مکه را پس از بازگشت از منا انجام دهند، بر اینها تقدیم [[طواف]] و [[سعی]]، واجب و مجزی است؛ 2. کسانی که طواف و سعی در زمان خودش بر آنها حرجی است؛ بر این گروه تقدیم طواف و سعی، جایز و مجزی است؛ 3. کسانی که خوف آن دارند که اعمال مکه در زمان خودش برای آنها ایجاد حرج کند، این گروه میتوانند طواف حج و سعی را رجائاً مقدم کنند، که اگر بعداً معلوم شد واقعاً حرجی بوده مجزی است. | * '''آیتالله زنجانی:''' بر کسانی که میترسند نتوانند از منا به مکه بازگردند، واجب است تمام اعمال مکه ـ حتی طواف نساء ـ را بر [[وقوف عرفات]]، مقدم بدارند و عمل آنها مجزی است، هرچند کشف خلاف شود، اما سایر طوایفی که ذکر میشوند نمیتوانند طواف نساء را مقدم بدارند و آنها عبارتند از: 1. کسانی که به جهتی مانند حیض یا پیری زیاد یا بیماری نمیتوانند یا میترسند که نتوانند اعمال مکه را پس از بازگشت از منا انجام دهند، بر اینها تقدیم [[طواف]] و [[سعی]]، واجب و مجزی است؛ 2. کسانی که طواف و سعی در زمان خودش بر آنها حرجی است؛ بر این گروه تقدیم طواف و سعی، جایز و مجزی است؛ 3. کسانی که خوف آن دارند که اعمال مکه در زمان خودش برای آنها ایجاد حرج کند، این گروه میتوانند طواف حج و سعی را رجائاً مقدم کنند، که اگر بعداً معلوم شد واقعاً حرجی بوده مجزی است. | ||
* '''سبحانی:''' بیماری و پیری جزء گروههای دوم و سوم هستند که گذشت و اعتقاد به سیل و امثال آن جزء گروه چهارم که در صورت کشف خلاف باید اعمال را اعاده کنند | * '''آیتالله سبحانی:''' بیماری و پیری جزء گروههای دوم و سوم هستند که گذشت و اعتقاد به سیل و امثال آن جزء گروه چهارم که در صورت کشف خلاف باید اعمال را اعاده کنند | ||
* '''سیستانی، گلپایگانی:''' در همه موارد اعاده را موافق احتیاط استحبابی بیان کردهاند. | * '''آیتالله سیستانی، آیتالله گلپایگانی:''' در همه موارد اعاده را موافق احتیاط استحبابی بیان کردهاند. | ||
* '''صافی:''' احوط آن است که پس از مراجعت از منا نایب بگیرند که اعمال آنها را انجام دهد و اگر بعد از مراجعت خلاف یقینی که داشت ظاهر شد اعاده لازم است بدون تفاوت بین صور مذکوره. | * '''آیتالله صافی:''' احوط آن است که پس از مراجعت از منا نایب بگیرند که اعمال آنها را انجام دهد و اگر بعد از مراجعت خلاف یقینی که داشت ظاهر شد اعاده لازم است بدون تفاوت بین صور مذکوره. | ||
* '''فاضل:''' و اگر احتمال حدوث مرض را میداد و بعداً مرض حادث نشد، مجزی نیست. | * '''آیتالله فاضل:''' و اگر احتمال حدوث مرض را میداد و بعداً مرض حادث نشد، مجزی نیست. | ||
* '''مکارم:''' احتیاط به اعاده در صورت امکان ترک نشود. | * '''آیتالله مکارم:''' احتیاط به اعاده در صورت امکان ترک نشود. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1178}} | |{{ارجاع مساله|1178}} | ||
}} | }} | ||
== | ==زمان تاثیر طواف نساء بر محرمات احرام== | ||
{{فتاوی حج | {{فتاوی حج | ||
| مساله = 1180 | | مساله = 1180 | ||
|کسانی که به واسطه عذر؛ مثل پیری و خوف [[حیض]]، طواف زیارت و طواف نساء را مقدم داشتند ،{{توضیح مساله|1180|. | |کسانی که به واسطه عذر؛ مثل پیری و خوف [[حیض]]، طواف زیارت و طواف نساء را مقدم داشتند ،{{توضیح مساله|1180|. | ||
* '''تبریزى:''' کسی که از رفتن به مکه یا از مباشرت به اعمال بعد از رجوع از منا بر جان خود میترسد، او فقط میتواند طواف نساء و نمازش را نیز مقدم بدارد و بقیه طوایف معذورین، طواف حج و نماز آن را مقدم میکنند و بنا بر احتیاط مستحبّ، سعی را هم مقدم کنند و بعد در وقت خودش اعاده کنند و چنانچه سعی را مقدم کردند، احتیاط واجب آن است که در وقتش اعاده کنند. | * '''آیتالله تبریزى:''' کسی که از رفتن به مکه یا از مباشرت به اعمال بعد از رجوع از منا بر جان خود میترسد، او فقط میتواند طواف نساء و نمازش را نیز مقدم بدارد و بقیه طوایف معذورین، طواف حج و نماز آن را مقدم میکنند و بنا بر احتیاط مستحبّ، سعی را هم مقدم کنند و بعد در وقت خودش اعاده کنند و چنانچه سعی را مقدم کردند، احتیاط واجب آن است که در وقتش اعاده کنند. | ||
* '''خویی:''' تقدیم طواف حج و نماز و سعی بر وقوفین در حج تمتع جایز نیست مگر برای پیرمردان یا زنی که بیم حیض شدن دارد، که این دو میتوانند طواف حج و نمازش را قبل از وقوفین به جا آورده و سعی را در وقت خودش بنمایند و احوط این است که سعی را نیز مقدم داشته و در وقتش هم اعاده نمایند و اولی و بهتر نیز در صورت امکان، اعاده طواف و نماز است در ایام تشریق یا بعد از آن تا آخر ماه ذیحجه و کسی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسد میتواند طواف حج و [[نماز]] و سعی را بر وقوفین مقدم بدارد بلکه مقدم داشتن طواف نساء نیز عیبی ندارد و بعد از اعمال منا هر جا دلش بخواهد برود. | * '''آیتالله خویی:''' تقدیم طواف حج و نماز و سعی بر وقوفین در حج تمتع جایز نیست مگر برای پیرمردان یا زنی که بیم حیض شدن دارد، که این دو میتوانند طواف حج و نمازش را قبل از وقوفین به جا آورده و سعی را در وقت خودش بنمایند و احوط این است که سعی را نیز مقدم داشته و در وقتش هم اعاده نمایند و اولی و بهتر نیز در صورت امکان، اعاده طواف و نماز است در ایام تشریق یا بعد از آن تا آخر ماه ذیحجه و کسی که از رفتن به مکه بر جان خود میترسد میتواند طواف حج و [[نماز]] و سعی را بر وقوفین مقدم بدارد بلکه مقدم داشتن طواف نساء نیز عیبی ندارد و بعد از اعمال منا هر جا دلش بخواهد برود. | ||
* '''زنجانی:''' بر کسانی که میترسند نتوانند از [[منا]] به [[مکه]] بازگردند، واجب است تمام اعمال مکه ـ حتی طواف نساء ـ را بر وقوف عرفات، مقدم بدارند و عمل آنها مجزی است، هرچند کشف خلاف شود، اما سایر طوایفی که ذکر میشوند نمیتوانند طواف نساء را مقدم بدارند و آنها عبارتند از: 1. کسانی که به جهتی مانند حیض یا پیری زیاد یا بیماری نمیتوانند یا میترسند که نتوانند اعمال مکه را پس از بازگشت از منا انجام دهند، بر اینها تقدیم طواف و سعی، واجب و مجزی است؛ 2. کسانی که طواف و سعی در زمان خودش بر آنها حرجی است؛ بر این گروه تقدیم طواف و سعی، جایز و مجزی است؛ 3. کسانی که خوف آن دارند که اعمال مکه در زمان خودش برای آنها ایجاد حرج کند، این گروه میتوانند طواف حج و سعی را رجائاً مقدم کنند، که اگر بعداً معلوم شد واقعاً حرجی بوده مجزی است. | * '''آیتالله زنجانی:''' بر کسانی که میترسند نتوانند از [[منا]] به [[مکه]] بازگردند، واجب است تمام اعمال مکه ـ حتی طواف نساء ـ را بر وقوف عرفات، مقدم بدارند و عمل آنها مجزی است، هرچند کشف خلاف شود، اما سایر طوایفی که ذکر میشوند نمیتوانند طواف نساء را مقدم بدارند و آنها عبارتند از: 1. کسانی که به جهتی مانند حیض یا پیری زیاد یا بیماری نمیتوانند یا میترسند که نتوانند اعمال مکه را پس از بازگشت از منا انجام دهند، بر اینها تقدیم طواف و سعی، واجب و مجزی است؛ 2. کسانی که طواف و سعی در زمان خودش بر آنها حرجی است؛ بر این گروه تقدیم طواف و سعی، جایز و مجزی است؛ 3. کسانی که خوف آن دارند که اعمال مکه در زمان خودش برای آنها ایجاد حرج کند، این گروه میتوانند طواف حج و سعی را رجائاً مقدم کنند، که اگر بعداً معلوم شد واقعاً حرجی بوده مجزی است. | ||
}} بوی خوش و زن بر آنها حلال نمیشود و تمام محرّمات بعد از [[تقصیر]] یا [[حلق]] حلال خواهد شد. | }} بوی خوش و زن بر آنها حلال نمیشود و تمام محرّمات بعد از [[تقصیر]] یا [[حلق]] حلال خواهد شد. | ||
|{{ارجاع مساله|1180}} | |{{ارجاع مساله|1180}} | ||
خط ۱۱۷: | خط ۱۰۳: | ||
| مساله = 1181 | | مساله = 1181 | ||
|طواف نساء اختصاص به مرد ندارد بلکه بر زن و خنثی و خصی و بچه ممیز نیز لازم است که اگر طواف نساء نکنند زن به همان تفصیل که سابق گفته شد بر آنها حلال نمیشود و نیز اگر زن آن را ترک کند مرد بر او حلال نمیشود، بلکه طفل غیر ممیز، اگر ولی او را محرم کرد باید او را به احتیاط واجب طواف نساء بدهد {{توضیح مساله|1181|. | |طواف نساء اختصاص به مرد ندارد بلکه بر زن و خنثی و خصی و بچه ممیز نیز لازم است که اگر طواف نساء نکنند زن به همان تفصیل که سابق گفته شد بر آنها حلال نمیشود و نیز اگر زن آن را ترک کند مرد بر او حلال نمیشود، بلکه طفل غیر ممیز، اگر ولی او را محرم کرد باید او را به احتیاط واجب طواف نساء بدهد {{توضیح مساله|1181|. | ||
* '''زنجانی، | * '''آیات عظام زنجانی، صافی، گلپایگانی:''' بر ولی یا کسی که به اذن او کودک را احجاج کرده واجب است کودک را [[طواف نساء]] بدهد و گرنه بعد از بلوغ، همسر بر او [[حرام]] خواهد بود. | ||
* '''سبحانی:''' همه کسانی که [[حج]] و یا [[عمره]] مفرده انجام میدهند باید به جا آورند و اگر کسی انجام ندهد و بمیرد باید برای او نایب بگیرند و هزینه نایب از ترکه برداشته شود. | * '''آیتالله سبحانی:''' همه کسانی که [[حج]] و یا [[عمره]] مفرده انجام میدهند باید به جا آورند و اگر کسی انجام ندهد و بمیرد باید برای او نایب بگیرند و هزینه نایب از ترکه برداشته شود. | ||
}} تا بعد از بالغ شدن، زن یا مرد بر او [[حلال]] شود. {{توضیح مساله|1181|. | }} تا بعد از بالغ شدن، زن یا مرد بر او [[حلال]] شود. {{توضیح مساله|1181|. | ||
* '''تبریزى، خویی:''' بعد از طواف حج و نماز و سعی، ظاهراً عقد حلال میشود، ولکن بنا بر احتیاط استمتاعات جایز نمیشود، گرچه اظهر اختصاص حرمت به [[جماع]] است. | * '''آیتالله تبریزى، آیتالله خویی:''' بعد از طواف حج و نماز و سعی، ظاهراً عقد حلال میشود، ولکن بنا بر احتیاط استمتاعات جایز نمیشود، گرچه اظهر اختصاص حرمت به [[جماع]] است. | ||
* '''سیستانی:''' همانگونه که گذشت، با حلق یا تقصیر، عقد حلال میشود و اما حلیت استمتاع در صبی هم متوقف است بر طواف نساء، پس اگر بالغ شد و هنوز طواف نساء نکرده، نمیتواند از همسرش استمتاع ببرد. | * '''آیتالله سیستانی:''' همانگونه که گذشت، با حلق یا تقصیر، عقد حلال میشود و اما حلیت استمتاع در صبی هم متوقف است بر طواف نساء، پس اگر بالغ شد و هنوز طواف نساء نکرده، نمیتواند از همسرش استمتاع ببرد. | ||
* '''فاضل:''' مجنون و مغمی علیه را نیز اگر مُحرِم کردهاند، طواف نساء بدهند تا در صورت افاقه زن یا مرد بر آنها حلال شود. | * '''آیتالله فاضل:''' مجنون و مغمی علیه را نیز اگر مُحرِم کردهاند، طواف نساء بدهند تا در صورت افاقه زن یا مرد بر آنها حلال شود. | ||
* '''صافی، گلپایگانی:''' و نیز در مورد مجنونی که ولیش او را محرم کرده، طواف نساء لازم است. | * '''آیتالله صافی، آیتالله گلپایگانی:''' و نیز در مورد مجنونی که ولیش او را محرم کرده، طواف نساء لازم است. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1181}} | |{{ارجاع مساله|1181}} | ||
خط ۱۳۲: | خط ۱۱۸: | ||
| مساله = 1182 | | مساله = 1182 | ||
|طواف نساء و نماز آن، اگرچه واجب است {{توضیح مساله|1182|. | |طواف نساء و نماز آن، اگرچه واجب است {{توضیح مساله|1182|. | ||
* '''زنجانی:''' اگرچه از اجزاء واجب [[حج]] است و باید در ذیحجه انجام گیرد، و بدون آن... | * '''آیتالله زنجانی:''' اگرچه از اجزاء واجب [[حج]] است و باید در ذیحجه انجام گیرد، و بدون آن... | ||
}}و بدون آن زن حلال نمیشود، لیکن رکن نیست و ترک عمدی آن موجب باطل شدن حج نمیشود، بلکه واجب است بر کسی که حج کرده آن را به جا آورد و اگر به جا نیاورد زن بر او حلال نمیشود، بلکه آنچه از زن بر او حرام شده بود؛ مثل [[عقد]] کردن و خطبه کردن{{توضیح مساله|1182|. | }}و بدون آن زن حلال نمیشود، لیکن رکن نیست و ترک عمدی آن موجب باطل شدن حج نمیشود، بلکه واجب است بر کسی که حج کرده آن را به جا آورد و اگر به جا نیاورد زن بر او حلال نمیشود، بلکه آنچه از زن بر او حرام شده بود؛ مثل [[عقد]] کردن و خطبه کردن{{توضیح مساله|1182|. | ||
* در مسئله 327 فرمودهاند: احتیاط در حرمت خطبه نمودن استحبابی است.( اقوی آن است که خواستگاری کردن در حال احرام جایز است و احتیاط در ترک است.) | * در مسئله 327 فرمودهاند: احتیاط در حرمت خطبه نمودن استحبابی است.( اقوی آن است که خواستگاری کردن در حال احرام جایز است و احتیاط در ترک است.) | ||
}} و شاهد شدن نیز بر او حلال نمیشود، بنا بر احتیاط واجب.{{توضیح مساله|1182|. | }} و شاهد شدن نیز بر او حلال نمیشود، بنا بر احتیاط واجب.{{توضیح مساله|1182|. | ||
* '''بهجت، | * '''آیات عظام بهجت، صافی، گلپایگانی:''' و به احتیاط واجب ادای شهادت هم ننماید. | ||
* '''تبریزى، خویی:''' و ظاهر این است که بتواند بعد از طواف و سعی عقد نماید ولی لذت بردن از زن برایش جایز نیست بنا بر احتیاط، اگرچه اظهر جواز غیر از [[جماع]] است. | * '''آیتالله تبریزى، آیتالله خویی:''' و ظاهر این است که بتواند بعد از طواف و سعی عقد نماید ولی لذت بردن از زن برایش جایز نیست بنا بر احتیاط، اگرچه اظهر جواز غیر از [[جماع]] است. | ||
* '''زنجانی، سیستانی:''' پس از [[تراشیدن]] و یا کوتاه کردن مو، بنا بر اقوی جایز است زن عقد کند و شاهد عقد باشد. | * '''آیتالله زنجانی، آیتالله سیستانی:''' پس از [[تراشیدن]] و یا کوتاه کردن مو، بنا بر اقوی جایز است زن عقد کند و شاهد عقد باشد. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1182}} | |{{ارجاع مساله|1182}} | ||
خط ۱۴۷: | خط ۱۳۳: | ||
| مساله = 1183 | | مساله = 1183 | ||
|جایز نیست مقدم داشتن [[سعی]] را بر طواف زیارت یا بر نماز آن اختیاراً و جایز نیست مقدم داشتن طواف نساء را بر طواف زیارت و بر سعی اختیاراً و اگر مقدم داشت اعاده کند تا ترتیب حاصل شود. | |جایز نیست مقدم داشتن [[سعی]] را بر طواف زیارت یا بر نماز آن اختیاراً و جایز نیست مقدم داشتن طواف نساء را بر طواف زیارت و بر سعی اختیاراً و اگر مقدم داشت اعاده کند تا ترتیب حاصل شود. | ||
| | |{{ارجاع مساله|1183}} | ||
}} | }} | ||
{{سخ}} | {{سخ}} | ||
خط ۱۵۴: | خط ۱۴۰: | ||
| مساله = 1184 | | مساله = 1184 | ||
|جایز است طواف نساء را قبل از سعی به جا آورد در حال ضرورت، مثل ترس از حیض و نتوانستن اقامت به مکه تا زمان پاکی، لیکن احتیاط در آن است که نایب بگیرد که بعد از آن به جا آورد. {{توضیح مساله|1184|. | |جایز است طواف نساء را قبل از سعی به جا آورد در حال ضرورت، مثل ترس از حیض و نتوانستن اقامت به مکه تا زمان پاکی، لیکن احتیاط در آن است که نایب بگیرد که بعد از آن به جا آورد. {{توضیح مساله|1184|. | ||
* '''بهجت:''' تقدیم طواف نساء بر سعی در حال ضرورت و خوف حیض جایز است و همچنین از ناسی و جاهل مجزی است تقدیم بر سعی علی الأظهر. | * '''آیتالله بهجت:''' تقدیم طواف نساء بر سعی در حال ضرورت و خوف حیض جایز است و همچنین از ناسی و جاهل مجزی است تقدیم بر سعی علی الأظهر. | ||
* '''تبریزی، | * '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' جایز نیست قبل از سعی طواف نساء را انجام دهد و اگر نتوانست تا زمان پاکی در مکه بماند، میتواند از مکه خارج شود و بنا بر احتیاط برای طواف نساء نایب بگیرد. | ||
* '''زنجانی:''' کسی که میترسد پس از سعی، متمکن از طواف نساء نباشد باید طواف نساء را مقدم بدارد و بعد از سعی نیز اگر میتواند، دوباره طواف نساء را به جا آورد و اگر حائض بود نایب بگیرد. | * '''آیتالله زنجانی:''' کسی که میترسد پس از سعی، متمکن از طواف نساء نباشد باید طواف نساء را مقدم بدارد و بعد از سعی نیز اگر میتواند، دوباره طواف نساء را به جا آورد و اگر حائض بود نایب بگیرد. | ||
* '''سبحانی:''' ولی اگر بعداً حائض نشد واجب است خودش طواف نساء و نماز آن را به جا آورد. | * '''آیتالله سبحانی:''' ولی اگر بعداً حائض نشد واجب است خودش طواف نساء و نماز آن را به جا آورد. | ||
* ''' | * '''آیتالله صافی، آیتالله گلپایگانی:''' متعرض این مسئله نشدهاند. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1184}} | |{{ارجاع مساله|1184}} | ||
}} | }} | ||
==در صورت رعایت نکردن زمان انجام طواف نساء== | ==در صورت رعایت نکردن زمان انجام طواف نساء== | ||
خط ۱۶۸: | خط ۱۵۳: | ||
| مساله = 1185 | | مساله = 1185 | ||
|اگر سهواً طواف نساء را قبل از سعی به جا آورد یا به واسطه ندانستن حکم مقدم بدارد، طواف و سعیش صحیح است و احتیاط در اعاده [[طواف]] است. {{توضیح مساله|1185|. | |اگر سهواً طواف نساء را قبل از سعی به جا آورد یا به واسطه ندانستن حکم مقدم بدارد، طواف و سعیش صحیح است و احتیاط در اعاده [[طواف]] است. {{توضیح مساله|1185|. | ||
* '''بهجت:''' [[حکم]] آن در مسئله قبلی گذشت که مجزی است. | * '''آیتالله بهجت:''' [[حکم]] آن در مسئله قبلی گذشت که مجزی است. | ||
* '''تبریزى، خویی:''' بنا بر [[احتیاط]]، لازم است آنها را بعد از [[سعی]] اعاده کند. | * '''آیتالله تبریزى، آیتالله خویی:''' بنا بر [[احتیاط]]، لازم است آنها را بعد از [[سعی]] اعاده کند. | ||
* '''صافی، گلپایگانی:''' [[طواف زیارت]] و سعیش صحیح است و اعاده طواف نساء با نمازش بعد از سعی احوط است و اگر خودش نمیتواند اعاده کند نایب بگیرد. | * '''آیتالله صافی، آیتالله گلپایگانی:''' [[طواف زیارت]] و سعیش صحیح است و اعاده طواف نساء با نمازش بعد از سعی احوط است و اگر خودش نمیتواند اعاده کند نایب بگیرد. | ||
* '''سبحانی:''' اگر سهواً و یا از روی جهل مقدم داشته اعاده آن بعد از سعی [[مستحب]] است. | * '''آیتالله سبحانی:''' اگر سهواً و یا از روی جهل مقدم داشته اعاده آن بعد از سعی [[مستحب]] است. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1185}} | |{{ارجاع مساله|1185}} | ||
خط ۱۸۰: | خط ۱۶۵: | ||
| مساله = 1186 | | مساله = 1186 | ||
|اگر طواف نساء را سهواً {{توضیح مساله|1186|. | |اگر طواف نساء را سهواً {{توضیح مساله|1186|. | ||
* '''بهجت، تبریزی، خامنهای، خویی، سیستانی، صافی، | * '''آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنهای، خویی، سیستانی، صافی، فاضل، گلپایگانی:''' یا عمداً. | ||
* '''سبحانی:''' فراموش کرد و یا عمداً و یا جهلاً به جا نیاورد؛ و خود نیز احتیاطاً [[نماز]] آن را در محلی که هست بخواند. | * '''آیتالله سبحانی:''' فراموش کرد و یا عمداً و یا جهلاً به جا نیاورد؛ و خود نیز احتیاطاً [[نماز]] آن را در محلی که هست بخواند. | ||
}} به جا نیاورد تا برگشت از حج، پس اگر میتواند باید خودش برگردد و به جا بیاورد و اگر نمیتواند یا مشقت دارد نایب بگیرد و پس از به جا آوردن، زن به او [[حلال]] میشود. {{توضیح مساله|1186|. | }} به جا نیاورد تا برگشت از حج، پس اگر میتواند باید خودش برگردد و به جا بیاورد و اگر نمیتواند یا مشقت دارد نایب بگیرد و پس از به جا آوردن، زن به او [[حلال]] میشود. {{توضیح مساله|1186|. | ||
* '''مکارم:''' اگر کسی طواف نساء را به جا آورد ولی نمازش را ترک کرده یا صحیح نخوانده باشد، همسرش بر او [[حرام]] نمیشود، ولی باید نماز طواف نساء را در صورت امکان پشت مقام در مکه مکرمه و اگر نمیتواند در محلی که هست بخواند. | * '''آیتالله مکارم:''' اگر کسی طواف نساء را به جا آورد ولی نمازش را ترک کرده یا صحیح نخوانده باشد، همسرش بر او [[حرام]] نمیشود، ولی باید نماز طواف نساء را در صورت امکان پشت مقام در مکه مکرمه و اگر نمیتواند در محلی که هست بخواند. | ||
}} | }} | ||
|{{ارجاع مساله|1186}} | |{{ارجاع مساله|1186}} | ||
خط ۱۹۲: | خط ۱۷۷: | ||
| مساله = 1187 | | مساله = 1187 | ||
|اگر کسی [[طواف واجب]] را ـ چه طواف [[عمره]] و چه طواف حج و چه طواف نساء ـ فراموش کرد و برگشت و با زن نزدیکی کرد، باید یک [[هدی]] در مکه [[قربانی]] کند و احتیاط آن است که شتر باشد {{توضیح مساله|1187|. | |اگر کسی [[طواف واجب]] را ـ چه طواف [[عمره]] و چه طواف حج و چه طواف نساء ـ فراموش کرد و برگشت و با زن نزدیکی کرد، باید یک [[هدی]] در مکه [[قربانی]] کند و احتیاط آن است که شتر باشد {{توضیح مساله|1187|. | ||
* '''بهجت، تبریزی، | * '''آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی، سیستانی:''' اگر طواف عمره فراموش شده، در مکه؛ و اگر طواف حج فراموش شده، در منا قربانی نماید و قربانی نمودن یک گوسفند کفایت می¬کند. | ||
* '''سبحانی:''' باید یک شتر در مکه [[نحر]] کند و هر کدام از این سه [[طواف]] را با نماز آن اعاده نماید و در طواف حج و عمره اعمال مترتبه را نیز اعاده کند و اگر نمیتواند خود بازگردد و انجام دهد استنابه کند. | * '''آیتالله سبحانی:''' باید یک شتر در مکه [[نحر]] کند و هر کدام از این سه [[طواف]] را با نماز آن اعاده نماید و در طواف حج و عمره اعمال مترتبه را نیز اعاده کند و اگر نمیتواند خود بازگردد و انجام دهد استنابه کند. | ||
* '''صافی، گلپایگانی:''' کسی که تمام طواف یا بعض آن را فراموش کند و یادش نیاید تا به شهر خود برگردد و برای او مشکل باشد که به مکه مراجعت نماید و آنچه را فراموش کرده به جا آورد واجب است نایب بگیرد که برای او طواف کند و در این صورت بنا بر احتیاط واجب هدی بفرستد و احوط آن است که شتر باشد. '''آیتالله صافی''' بعد از «برای او [[طواف]] کند» میفرمایند: و نماز طواف بخواند و بنا بر احتیاط لازم سعی هم بنماید و در این صورت بنا بر احتیاط واجب [[هدی]] بفرستد، و احوط آن است که شتر باشد، و در مواردی که گفته شد باید وجوباً یا احتیاطاً بعد از اتمام و نماز طواف، اعاده نماید، نایب نیز به همان شرح عمل کند. | * '''آیتالله صافی، آیتالله گلپایگانی:''' کسی که تمام طواف یا بعض آن را فراموش کند و یادش نیاید تا به شهر خود برگردد و برای او مشکل باشد که به مکه مراجعت نماید و آنچه را فراموش کرده به جا آورد واجب است نایب بگیرد که برای او طواف کند و در این صورت بنا بر احتیاط واجب هدی بفرستد و احوط آن است که شتر باشد. '''آیتالله صافی''' بعد از «برای او [[طواف]] کند» میفرمایند: و نماز طواف بخواند و بنا بر احتیاط لازم سعی هم بنماید و در این صورت بنا بر احتیاط واجب [[هدی]] بفرستد، و احوط آن است که شتر باشد، و در مواردی که گفته شد باید وجوباً یا احتیاطاً بعد از اتمام و نماز طواف، اعاده نماید، نایب نیز به همان شرح عمل کند. | ||
* '''فاضل:''' و احتیاط مستحب. | * '''آیتالله فاضل:''' و احتیاط مستحب. | ||
* '''مکارم:''' قربانی کردن گوسفند و اعاده سعی احتیاط مستحب است. | * '''آیتالله مکارم:''' قربانی کردن گوسفند و اعاده سعی احتیاط مستحب است. | ||
}}و اگر میتواند، خودش برود و طواف و نماز آن را به جا آورد. و احتیاطاً در غیر طواف نساء سعی را هم به جا آورد {{توضیح مساله|1187|. | }}و اگر میتواند، خودش برود و طواف و نماز آن را به جا آورد. و احتیاطاً در غیر طواف نساء سعی را هم به جا آورد {{توضیح مساله|1187|. | ||
* '''سیستانی:''' اگر قبل از فوت وقت متذکر شود، باید سعی را اعاده کند و اگر بعد از آن باشد، مثلاً طواف عمره را پس از [[وقوف در عرفات]] متذکر شود یا طواف حج را پس از پایان ذیحجه متذکر شود طواف را قضا میکند و اعاده سعی لازم نیست و تا طواف را خودش یا نایبش انجام ندادهاند آنچه بر او حرام شده است حلال نمیشود. | * '''آیتالله سیستانی:''' اگر قبل از فوت وقت متذکر شود، باید سعی را اعاده کند و اگر بعد از آن باشد، مثلاً طواف عمره را پس از [[وقوف در عرفات]] متذکر شود یا طواف حج را پس از پایان ذیحجه متذکر شود طواف را قضا میکند و اعاده سعی لازم نیست و تا طواف را خودش یا نایبش انجام ندادهاند آنچه بر او حرام شده است حلال نمیشود. | ||
}}و اگر نمیتواند یا مشقت دارد نایب بگیرد. | }}و اگر نمیتواند یا مشقت دارد نایب بگیرد. | ||
|{{ارجاع مساله|1187}} | |{{ارجاع مساله|1187}} | ||
}} | }} | ||
{{سخ}} | {{سخ}} | ||
==استفتائات== | ==استفتائات== | ||