| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۶: |
خط ۶: |
| | تأسیس = | | | تأسیس = |
| | کاربری = مزار | | | کاربری = مزار |
| | مکان = سوریه، دمشق | | | مکان = سوریه دمشق |
| | نام‌های دیگر = مسجد القدم، جامع القدم | | | نام‌های دیگر = |
| | وقایع مرتبط = | | | وقایع مرتبط = |
| | ظرفیت = | | | ظرفیت = |
| | وضعیت = فعال | | | وضعیت = |
| | مساحت = | | | مساحت = |
| | امکانات = | | | امکانات = |
| خط ۱۹: |
خط ۱۹: |
| | وبگاه = | | | وبگاه = |
| }} | | }} |
| '''قبر حضرت موسی(ع)''' در مسجدی معروف به [[مسجد جامع القدم (دمشق)|جامِعُ القَدَم]] واقع در جنوب [[دمشق|شهر دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد. | | '''قبر حضرت موسی (علیه‌السّلام)''' بنابر روایتی در روستای نَیْرَبْ در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده است. طبق نوشته‌ای بر روی دیوار مسجد، بعضی از صالحان، پیامبر(ص) را در خواب دیده‌اند که فرمود اینجا قبر برادرم موسی است. در سالیان دور، هم مسجد تجدید بنا شده و هم مقبره ساخته شده است. |
| | | ==مکان قریه== |
| این [[مسجد]] در سال ۱۰۴۴ق به وسیله سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا تجدید بنا شد. بنای کنونی این مکان نیز متعلق به دوره عثمانی است.
| | این قریه در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده و [[مسجد]] بزرگی در آن به نام «[[جامع القدم]]» ساخته شده است. |
| | | ==وجه تسمیه== |
| برخی از تاریخ‌نگاران معتقدند که فرد مدفون در جامع‌القدم، حَنة مادر [[حضرت مریم(ع)]] است. تیه، طور، موآب و اریحا از دیگر مکان‌های احتمالی مدفن حضرت موسی(ع) است.
| | وجه تسمیه آن بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده می‌شود و گویند جای قدم‌های حضرت موسی (علیه‌السّلام) است.<ref>ابن بطوطه، الرحله، ص٧٠.</ref> |
| ==موقعیت، بنا و علت نام‌گذاری== | | ==اختلاف در مدفن حضرت موسی== |
| [[پرونده:القدم.jpg|250px|بندانگشتی|منطقه القدم در جنوب دمشق]] | | در قریۀ «نَیْرَب» یکی از قرای شرق [[دمشق]] -در نزدیکی ربوه- به روایتی قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)]] و به روایتی دیگر [[قبر ام‌حنه]] مادر [[مریم]] قرار دارد. |
| قبر حضرت موسی(ع) در مسجدی معروف به مسجد القَدَم<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا جامع القَدَم،<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲، ص۲۸۷.</ref> در منطقه القدم در جنوب شهر [[دمشق]]<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲،ص۱۸۷ و ۲۸۷.</ref> نزدیک منطقه رَبْوَه واقع است. این قریه در فاصله چهار کیلومتری نزدیک دامنه کوه قاسیون می‌باشد.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref> مسجد القدیم<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> و مسجد الاقدام<ref>تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ج۱، ص۲۲۰.</ref> از نام‌های دیگر این مسجد است. دلیل نام‌گذاری آن، بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده شده است.<ref>كتاب المزار، ج۱، ص۱۰۶.</ref> گفته شده که در این مسجد [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| | «نَیْرب امروزه دو قسمت است «النیرب الاعلی» و «النیرب الادنی» که داخل شهر شده و نزدیکی ساحه الاموین کنونی است.» در این مسجد یک چهار دیواری کوچکی است که بر آن نوشته است: «بعضی از صلحا، [[پیامبر(ص)]] را در خواب دیده‌اند که می‌فرمود: این جا قبر برادرم موسی است. |
| [[پرونده:جبل قاسیون.jpg|250px|بندانگشتی|جبل قاسیون]]
| | ==تجدید بنای مسجد== |
| مسجد مذکور در ١٠44 قمری به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شد. بنای کنونی آن، متعلق به دوره عثمانی است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| | گویند در آن جا [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است. مسجد مذکور در ١٠44 هجری به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. |
| | | ==بانی تجدید مقبره== |
| ==مدفون در مزار==
| | مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شده و مورد [[زیارت]] و [[تبرک]] مردم و اهالی قرار دارد.<ref>نعیمی، الدارس فی تاریخ المدارس، ج٢، ص٣٣٩؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٩6؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٨٢</ref> |
| بر اساس برخی گزارش‌ها قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)|حضرت موسی(ع)]] در این مکان قرار دارد. [[ابن جبیر]]، سفرنامه‌نویس سده هفتم، گزارش می‌کند که در اتاق کوچکی در مسجدالاقدام بر سنگ‌نوشته‌ای نوشته شده که پیامبر به خواب برخی صالحان آمد و فرمود اینجا قبر برادرم موسی است.<ref> تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ص۲۲۰.</ref> این گزارش را ابن بطوطه نیز نقل کرده است.<ref>رحلة ابن‌بطوطة، ج۱، ص۳۲۵.</ref> گروه دیگری از مورخان از جمله ابن عساکر (م۵۷۱ق.)،<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یاقوت حموی(م.۶۲۶ق)،<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> نویری (م۷۳۲ق.)<ref>نهايه الارب في فنون الادب، ج۳۲، ص۲۹۶.</ref> و ابن منظور (م.۷۱۱ق.)<ref>مختصر تاریخ دمشق، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۸۲.</ref> در کتاب‌هایشان این قبر را بر اساس گفته‌ها، به حضرت موسی(ع) منتسب کرده‌اند.
| | ==ثابت بودن بنا== |
| | | بنای کنونی آن از همان دورۀ عثمانی است. |
| [[ابوالحسن هروی]] جهانگرد و مورخ قرن ششم قمری در کتاب‌اش [[الاشارات الی معرفة الزیارات]] انتساب این قبر به حضرت موسی را صحیح نمی‌داند و بر آن است که قبر آن حضرت معلوم نیست.<ref>الإشارات إلى معرفة الزيارات، ج۱، ص۲۱.</ref><ref>كتاب المزار، ص۱۰۶.</ref>
| |
| | |
| ==مزارهای دیگر== | |
| [[حضرت محمد(ص)]] در جواب سوال شخصی که محل دفن [[حضرت موسی(ع)]] را پرسید، ذکر کردند که محل دفن بر سر راه بزرگ و نزدیک تپه سرخ می‌باشد.<ref>بحارالانوار، ج۳، ص۳۶۳؛ الامالی، ص۳۰۴.</ref> به همین دلیل در متون اسلامی مکان‌های مختلفی به‌عنوان مکان‌های احتمالی در نظر گرفته شد که بدین شرح است: | |
| {{ستون-شروع|۲}}
| |
| * بیابان [[تیه]] در شبه‌جزیره سینا معروف به صحرای [[بنی اسرائیل]]<ref>سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، ج۷، ص۱۹۹.</ref>
| |
| * سرزمین موآب معروف به ادوم یا جلعاد در کشور [[اردن]]<ref>احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۲۳؛ نظم الدرر في تناسب الايات والسور، ج۶، ص۹۳.</ref>
| |
| * [[کوه طور]] در شمال‌شرقی [[مصر]]<ref>بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref>
| |
| * صحرای [[اریحا]] در کرانه غربی رود اردن در منطقه‌ای به نام بریةالقدس<ref>الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة، ج۱، ص۱۱۰.</ref>
| |
| * منطق [[شام]] یا دمشق امروزی<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref>
| |
| {{پایان}}
| |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| * '''الإشارات إلى معرفة الزيارات'''، ابوالحسن هروی، بی‌جا، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
| | {{برگرفتگی |
| * '''احسن القصص'''، محمدجواد مهری، قم، آئین دانش، ۱۳۹۱ش.
| | |پیش از لینک = کتاب |
| * ''' الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة'''، عزالدین ابن شداد، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
| | |منبع = اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، قائدان، اصغر. |
| * '''اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه'''، اصغر قائدان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۰ش.
| | |پس از لینک = بخش «قبر منسوب به حضرت موسى عليه السلام در قريۀ نَيْرَبْ»، ج1، ص158. |
| * '''نظم الدرر في تناسب الايات والسور'''، برهان الدین البقاعی، قاهره، دار الكتاب الإسلامي، بی‌تا.
| | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/632/ |
| * '''بحارالانوار'''، علامه محمدباقر مجلسی، بی‌جا، دارالاحیاء التراث، ۱۴۰۳ق.
| | }} |
| * '''الامالی'''، ابن بابویه شیخ صدوق، بی‌جا، مؤسسة البعثة، بی‌تا.
| | |
| * '''بحارالانوار'''، محمدباقر مجلسی، بی‌جا، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
| | *'''الدارس فی تاریخ المدارس'''، عبد القادر بن محمد نعیمی دمشقي، محقق: إبراهيم شمس الدين، الناشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى 1410هـ - 1990م. |
| * '''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه، رباط، اكاديمية المملكة المغربية، بی‌تا.
| | *'''زیارات الشام'''، ابوالبيان محمد بن محفوظ القرشي ـ شيخ الطائفه بيانيه ـ معروف به ابن حوراني. |
| * '''سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار'''، شیخ عباس قمی، بی‌جا، اسوه، بی‌تا.
| | *'''الرحله'''، محمد بن عبدالله ابن بطوطه. |
| * '''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، بیروت، دار إحياء التراث العربی، بی‌تا.
| |
| * '''مختصر تاریخ دمشق'''، ابن منظور، دمشق، دار النشر: دار الفكر للطباعة والتوزيع والنشر، ۱۴۰۲ق. | |
| * '''نهايه الارب في فنون الادب'''، نویری، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. | |
| * '''تاریخ مدینه دمشق'''، ابن عساکر، بی‌جا، دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع، بی‌تا.
| |
| * '''کتاب المزار'''، سید مهدی قزوینی، بی‌جا، دار الرافدين للطباعة والنشر والتوزيع، بی‌تا. | |
| * '''تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار'''، ابن جبیر اندلسی، بی‌جا، المؤسسة العربيّة للدراسات والنشر، بی‌تا.
| |
| * '''الدارس في تاريخ المدارس'''، عبدالقادر بن محمد نعیمی دمشقی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
| |
| * * '''معجم دمشق التاریخی'''، قتیبه الشهابی، بی‌جا، منشورات وزارة الثقافة في الجمهورية العربية السورية، بی‌تا.
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
| [[رده:مزار پیامبران]] | | [[رده:مزار پیامبران]] |
| [[رده:مزارهای دمشق]] | | [[رده:مزارهای دمشق]] |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
