در حال ویرایش قبر حضرت موسی(ع)

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            = قبر حضرت موسی(ع)
| تصویر            = قبر منسوب به حضرت موسی (ع).jpg
| اندازه تصویر     =300px
| بنيانگذار        =
| تأسیس            =
| کاربری           = مزار
| مکان             = سوریه، دمشق
| نام‌های دیگر      = مسجد القدم، جامع القدم
| وقایع مرتبط      = 
| ظرفیت            =
| وضعیت            = فعال
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          = سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا
| وبگاه            = 
}}
'''قبر حضرت موسی(ع)''' در مسجدی معروف به [[مسجد جامع القدم (دمشق)|جامِعُ القَدَم]] واقع در جنوب [[دمشق|شهر دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد.

این [[مسجد]] در سال ۱۰۴۴ق به وسیله سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا تجدید بنا شد. بنای کنونی این مکان نیز متعلق به دوره عثمانی است.

برخی از تاریخ‌نگاران معتقدند که فرد مدفون در جامع‌القدم، حَنة مادر [[حضرت مریم(ع)]] است. تیه، طور، موآب و اریحا از دیگر مکان‌های احتمالی مدفن حضرت موسی(ع) است.
==موقعیت، بنا و علت نام‌گذاری==
[[پرونده:القدم.jpg|250px|بندانگشتی|منطقه القدم در جنوب دمشق]]
قبر حضرت موسی(ع) در مسجدی معروف به مسجد القَدَم<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا جامع القَدَم،<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲، ص۲۸۷.</ref> در منطقه القدم در جنوب شهر [[دمشق]]<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲،ص۱۸۷ و ۲۸۷.</ref> نزدیک منطقه رَبْوَه واقع است. این قریه در فاصله چهار کیلومتری نزدیک دامنه کوه قاسیون می‌باشد.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref> مسجد القدیم<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> و مسجد الاقدام<ref>تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ج۱، ص۲۲۰.</ref> از نام‌های دیگر این مسجد است. دلیل نام‌گذاری آن، بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده شده است.<ref>كتاب المزار، ج۱، ص۱۰۶.</ref> گفته شده که در این مسجد [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref> 
[[پرونده:جبل قاسیون.jpg|250px|بندانگشتی|جبل قاسیون]]
مسجد مذکور در ١٠44 قمری به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شد. بنای کنونی آن، متعلق به دوره عثمانی است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>

==مدفون در مزار==
بر اساس برخی گزارش‌ها قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)|حضرت موسی(ع)]] در این مکان قرار دارد. [[ابن جبیر]]، سفرنامه‌نویس سده هفتم، گزارش می‌کند که در اتاق کوچکی در مسجدالاقدام بر سنگ‌نوشته‌ای نوشته شده که پیامبر به خواب برخی صالحان آمد و فرمود اینجا قبر برادرم موسی است.<ref> تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ص۲۲۰.</ref> این گزارش‌ را ابن بطوطه نیز نقل کرده است.<ref>رحلة ابن‌بطوطة، ج۱، ص۳۲۵.</ref> گروه دیگری از مورخان از جمله ابن عساکر (م۵۷۱ق.)،<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یاقوت حموی(م.۶۲۶ق)،<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> نویری (م۷۳۲ق.)<ref>نهايه الارب في فنون الادب، ج۳۲، ص۲۹۶.</ref> و ابن منظور (م.۷۱۱ق.)<ref>مختصر تاریخ دمشق، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۸۲.</ref> در کتاب‌هایشان این قبر را بر اساس گفته‌ها، به حضرت موسی(ع) منتسب کرده‌اند. 

[[ابوالحسن هروی]] جهانگرد و مورخ قرن ششم قمری در کتاب‌اش [[الاشارات الی معرفة الزیارات]] این قبر را متعلق به حضرت موسی(ع) نمی‌داند و نقل می‌کند که معلوم نیست این قبر برای چه کسی است.<ref>الإشارات إلى معرفة الزيارات، ج۱، ص۲۱.</ref><ref>كتاب المزار، ص۱۰۶.</ref>

==مزار‌های دیگر==
[[حضرت محمد(ص)]] در جواب سوال شخصی که محل دفن [[حضرت موسی(ع)]] را پرسید، ذکر کردند که محل دفن بر سر راه بزرگ و نزدیک تپه سرخ می‌باشد.<ref>بحارالانوار، ج۳، ص۳۶۳؛ الامالی، ص۳۰۴.</ref> به همین دلیل در متون اسلامی مکان‌های مختلفی به‌عنوان مکان‌های احتمالی در نظر گرفته شد که بدین شرح است:
{{ستون-شروع|۲}}
* بیابان [[تیه]] در شبه‌جزیره سینا معروف به صحرای [[بنی اسرائیل]]<ref>سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، ج۷، ص۱۹۹.</ref>
* سرزمین موآب معروف به ادوم یا جلعاد در کشور [[اردن]]<ref>احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۲۳؛ نظم الدرر في تناسب الايات والسور، ج۶، ص۹۳.</ref>
* [[کوه طور]] در شمال‌شرقی [[مصر]]<ref>بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref>
* صحرای [[اریحا]] در کرانه غربی رود اردن در منطقه‌ای به نام بریةالقدس<ref>الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة، ج۱، ص۱۱۰.</ref>
* منطق [[شام]] یا دمشق امروزی<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref>
{{پایان}}
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}
* '''الإشارات إلى معرفة الزيارات'''، ابوالحسن هروی، بی‌جا، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
* '''احسن القصص'''، محمدجواد مهری، قم، آئین دانش، ۱۳۹۱ش.
* ''' الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة'''، عزالدین ابن شداد، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
* '''اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه'''، اصغر قائدان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۰ش.
* '''نظم الدرر في تناسب الايات والسور'''، برهان الدین البقاعی، قاهره، دار الكتاب الإسلامي، بی‌تا.
* '''بحارالانوار'''، علامه محمدباقر مجلسی، بی‌جا، دارالاحیاء التراث، ۱۴۰۳ق.
* '''الامالی'''، ابن بابویه شیخ صدوق، بی‌جا، مؤسسة البعثة، بی‌تا.
* '''بحارالانوار'''، محمد‌باقر مجلسی، بی‌جا، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
* '''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه، رباط، اكاديمية المملكة المغربية، بی‌تا.
* '''سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار'''، شیخ عباس قمی، بی‌جا، اسوه، بی‌تا.
* '''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، بیروت، دار إحياء التراث العربی، بی‌تا.
* '''مختصر تاریخ دمشق'''، ابن منظور، دمشق، دار النشر: دار الفكر للطباعة والتوزيع والنشر، ۱۴۰۲ق.
* '''نهايه الارب في فنون الادب'''، نویری، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
* '''تاریخ مدینه دمشق'''، ابن عساکر، بی‌جا، دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع، بی‌تا.
* '''کتاب المزار'''، سید مهدی قزوینی، بی‌جا، دار الرافدين للطباعة والنشر والتوزيع، بی‌تا.
* '''تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار'''، ابن جبیر اندلسی، بی‌جا، المؤسسة العربيّة للدراسات والنشر، بی‌تا.
* '''الدارس في تاريخ المدارس'''، عبدالقادر بن محمد نعیمی دمشقی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
* * '''معجم دمشق التاریخی'''، قتیبه الشهابی، بی‌جا، منشورات وزارة الثقافة في الجمهورية العربية السورية، بی‌تا.
{{پایان}}

[[رده:مزار پیامبران]]
[[رده:مزارهای دمشق]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]