در حال ویرایش محراب‌های مسجدالنبی

محراب‌های مسجدالنبی، شامل [[محراب پیامبر]]، [[محراب سلیمانی]]، [[محراب عثمانی]]، [[محراب تهجد]]، [[محراب بیت فاطمه]] و [[محراب  اغوات]] (شیخ الحرم) است.  

محراب پیامبر واقع در [[مصلی پیامبر]] است. این محراب در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] ساخته شد و در دوره آل سعود نیز پابرجا است.  

محراب عثمانی توسط [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]] خلیفه سوم در دیوار جنوبی ساخته شد. در دوره قایتبای [[گنبد]]<nowiki/>ی بر بالای آن ایجاد شد.

در زمان پیامبر چیزی به شکل محراب وجود نداشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=53 عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ص ۵۳]</ref> در بازسازی مسجد توسط عمربن عبدالعزیز، در مکان مصلی پیامبر، محرابی ایجاد شد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 300</ref> در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)|بیبرس]] محراب مجوفی در این مکان ساخته شد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%89_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%87_%D8%AD%D8%AA%D9%89_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%D9%89.pdf&page=211 عماره المسجدالنبوی، ص 227]</ref> و در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=85 المدینه المنوره، ص 85]</ref> محرابی که هم‌اکنون وجود دارد از دوره قایتبای برجای مانده است.

در دوره [[بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)|عثمان]]، مسجدالنبی بازسازی شد. در اثر این بازسازی و گسترش مساحت مسجد، دیوار قبله پیشتر رفت. عثمان محرابی در دیوار جنوبی ایجاد و مقصوره‌ای اطراف آن کشید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=65 المدینه المنوره، ص 65]</ref> محراب دیوار جنوبی در دوره‌های بعد نیز به محراب عثمانی موسوم شد. در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] [[گنبد]]<nowiki/>ی بالای این محراب ایجاد شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=421 وفاءالوفا، ج2، ص 421]</ref>

[[پرونده:محراب سلیمانی۲.JPG|File.png|270px|thumb|left|محراب سلیمانی]]

محراب سلیمانی یا محراب حنفیه، برای نمازگزاردن پیروان [[مذهب حنفی]] ایجاد شد. این محراب ابتدا در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک برجی)|اشرف اینال]] و به توسط شیخ طوغان در سمت چپ [[منبر پیامبر|منبر]] ایجاد شد.<ref>التحفله اللطیفه، ج1، ص 474</ref> سپس در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]] بازسازی شد و به محراب سلیمانی شهرت یافت.<ref>مرآه الحرمین، ج1، ص 470، [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=88 المدینه المنوره، ص 88]</ref>

این محراب خارج دیوار شمالی [[حجره شریفه]]، کنار ستون مقابل [[دکه اغوات]]، قرار داشت. محراب تهجد محل نیایش شبانه پیامبر، غیر از ماه رمضان بود. این محراب در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] با کاشی‌های طلاکاری شده تزیین شد و آیات مرتبط با تهجد در آن نقش بسته شد. این محراب قبل از سال 1353 قمری برداشته شد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 302-303</ref>  

محراب فاطمه سمت جنوبی محراب تهجد، داخل حجره شریفه قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref>این محراب کوتاه‌تر از محراب پیامبر و محراب سلیمانی بود. در کتیبه‌هایی که از [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|دوره عبدالمجید]] برجای مانده و به تفصیل توسط ابراهیم عیاشی نقل شده، اطراف این محراب نوشته شده:‌ «معرس علی بفاطمه» و همچنین در محراب دیگری که مقابل  محراب فاطمه قرار داشت، این محراب «محراب بیت فاطمه» نامیده شده است. در دوره [[سلسله عثمانی|عثمانی]] نماز جماعت و یا [[اعتکاف]] مفرده نیز در مکان محراب فاطمه انجام نمی‌شد.<ref>المسجد النبوه الشریف، ص 304</ref>

این محراب پشت جایگاه (دکه) اغوات<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref>، در طرف جنوبی [[رواق]] شرقی کنار [[باب النساء|باب النسا]] قرارداشت.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> محراب [[اغوات]] در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|عبدالمجید اول]] عثمانی احداث شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref> در حدود سال 1319قمری [[شیخ الحرم]] [[تراویح|نماز تراویح]] را در این مکان اقامه می کرد. این [[محراب]] در حال حاضر در قسمتی که مختص نماز زنان است قرار دارد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref>

* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.