| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[پرونده:136.jpg|بندانگشتی|پنجره بزرگ مذبح یا قتلگاه، که روبه‌روی باب القبله، نزدیک ضریح حبیب بن مظاهر قرار دارد.]]
| | {{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۲۷]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| '''مَذْبَح'''، در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسین(ع)]] انتساب یافته، گفته می‌شود. این مکان، در [[کربلا]]، در [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، در جنوب غربی رواق حبیب بن مظاهر قرار دارد.
| |
|
| |
|
| واژه مذبح، به معنای جای سر بریده شدن بوده و در برخی روایات، درباره نحوه شهادت [[امام حسین(ع)]]، از این واژه استفاده شده است. مذبح، به بخشی از معبدهای [[مسیحیت|نصارا]] و [[یهودیت|یهود]] که شبیه مقصوره یا [[محراب]] است نیز، گفته شده است.<br />
| | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| | <br /> |
|
| |
|
| ==واژه‌شناسی== | | == واژه‌شناسی == |
| مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریده شدن است.<ref>کتاب العین، ج3، ص202؛ المحیط فی اللغة، ج3، ص70.</ref> در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.</ref> قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».</ref> | | مذبح، واژه‌ای عربی، اسم مکان از ذبح و به معنای جای سر بریدن است. |
| ==قتلگاه امام حسین(ع)== | | |
| | |
| | در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای قربانی کردن، کشتارگاه،<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مذبح.</ref> قربانگاه، جایی که گوسفند و مانند آن را ذبح می‌کنند و جایی از گلوی حیوانِ حلال‌گوشت که آن را از آنجا ذبح می‌کنند، آمده است.<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، واژه «مذبح».</ref> |
| | |
| | == قتلگاه امام حسین(ع) == |
| {{اصلی|قتلگاه}} | | {{اصلی|قتلگاه}} |
| در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسین(ع)]] انتساب یافته، مذبح گفته می‌شود. یکی از لقب‌های امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است.<ref name=":1">فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره 21، ص87.</ref> این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد [[عاشورا]] گرفته شده است.{{یادداشت|هی تنوح بصوت شجی یقرع القلوب علی الرضیع [الصغیر و علی] الشیخ الکبیر، و علی المذبوح من القفا،}}<ref>مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر، ج4، ص132.</ref> از زبان [[حضرت زینب(ع)|حضرت زینب(س)]]، «محزوز الرأس من القفا»<ref>مناقب آل أبی طالب(ع)، ج4، ص113.</ref> و «مجزوز الرأس من القفا»<ref>اللهوف علی قتلی الطفوف، ص133.</ref> نیز ذکر شده که مانند عبارت پیشین به معنای سربریده از پشت سر است.<ref>کتاب العین، ج6، ص6؛ جمهرة اللغة، ج1، ص97.</ref> در برخی روایات، از شهادت امام حسین(ع)، با عبارت «ذُبِحَ کما یُذبَحُ الکَبْشُ»، یاد شده<ref>الأمالی للصدوق، ص130.</ref> و در نوحه‌خوانی پرندگانی که خبر شهادت امام حسین(ع) را به [[مدینه]] رسانده بودند، عبارت «ألا ذُبِحَ الحسینُ بِکربلا» ذکر شده است.<ref>مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر، ج4، ص73؛ بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.</ref> | | در زبان عربی، به [[قتلگاه]]، جایی که به مکان شهادت [[امام حسين(ع)]] انتساب یافته، مذبح گفته مى‌شود. یکی از لقب‌هاى امام حسین(ع) نیز، «مذبوحٌ مِن القفا» است. این لقب، از سخنان یکی از زنان اهل بیتِ وی، پس از رویداد [[عاشورا]] گرفته شده است.{{یادداشت|هي تنوح بصوت شجي يقرع القلوب على الرضيع [الصغير و على] الشيخ الكبير، و على المذبوح من القفا،}}<ref>مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ج4، ص132.</ref> |
| | |
| | مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب) ؛ ج4 ؛ ص113 |
| | |
| | محزوز الرأس من القفا |
| | |
| | ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب) - قم، چاپ: اول، 1379 ق. |
| | |
| | |
| | اللهوف على قتلى الطفوف / ترجمه فهرى ؛ النص ؛ ص133 |
| | |
| | هذا حسين مجزوز الرأس من القفاابن طاووس، على بن موسى، اللهوف على قتلى الطفوف / ترجمه فهرى - تهران، چاپ: اول، 1348ش. |
| | |
| | |
| | |
| | بحرانى، سيد هاشم بن سليمان، مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1413 ق. |
| | |
| | |
|
| |
|
| مذبح، در [[کربلا]]، در [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، در جنوب غربی رواق حبیب بن مظاهر و در فاصله چند متری ضریح حبیب بن مظاهر، در زاویه غربی آن قرار دارد. دو پنجره‌ای که برای این مکان نصب شده، یکی رو به روی باب القبله و دیگری رو به روی باب الرأس قرار گرفته است.<ref>[http://www.non14.net/7731 نصب شباکین جدیدین من الذهب و الفضة الخالصة فی موقع مذبح]، وکالة نون الخبریة؛ قتلگاه حسین بن علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۲۵.</ref>
| | در روايات هم از آن امام مظلوم، با تعبيراتى همچون «ذُبح كما يذبَحُ الكَبْشُ»،<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴٣ ص٩٨.</ref> يا در نوحه‌خوانى پرندگانى كه خبر شهادت آن حضرت را به مدينه رسانده و ندا مى‌دادند: «الا ذبح الحسينُ بكربلا» ياد شده است.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج۴۵ ص١٩٢.</ref> |
|
| |
|
| ==در معبدها== | | == در معبدها == |
| در برخی معبدها، «مذبح» جایگاه مقدسی است.<ref name=":1" /> مذبح که به مذابح جمع بسته می‌شود،<ref name=":2">تهذیب اللغة، ج4، ص272؛ المحیط فی اللغة، ج3، ص70.</ref> در معبدهای [[مسیحیت|نصارا]]<ref>أساس البلاغة، ص202.</ref> و [[یهودیت|یهودیان]]<ref name=":3" /> ساخته شده و به مقصوره،<ref name=":4">تهذیب اللغة، ج4، ص272؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج3، ص293؛ النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج2، ص154.</ref> [[محراب]]<ref>تهذیب اللغة، ج4، ص272؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج3، ص293؛ أساس البلاغة، ص202؛ النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج2، ص154.</ref> و مانند آن<ref name=":4" /> معنا شده است. برخی، مذبح را جایی دانسته‌اند که نصارا کتاب‌های<ref name=":2" /> مقدس<ref name=":5">محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهایه و قاموس.</ref> را در آن می‌گذراند؛ برخی آن را شامل یهود نیز دانسته‌اند.<ref name=":5" /> بر پایه روایتی تاریخی، که در واژه‌نامه‌های عربی نیز آمده، در زمان ابن مُهَلب، کسی را که پس از اسلامش کافر شده بود نزد [[مروان بن حکم|مروان]] آوردند. کعب، دستور داد او را وارد «مذبح» کنند و [[تورات]] بگذراند و او را به خدا قسم دهند.<ref>تهذیب اللغة، ج4، ص272؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج3، ص293، به نقل از هروی در غریین.</ref> | | در برخى معبدها، «مذبح» جايگاه مقدسى است؛ مانند «مذابح يهود». جاى مخصوصى شبيه محراب و مقصوره كه در معابد يهود و نصارا وجود دارد و كتاب‌هاى مقدّس را در آنجا قرار مى‌دهند.<ref>محمدباقر مجلسى، بحارالأنوار، ج٨٠ ص٣۵٣ به نقل از نهايه و قاموس.</ref> به گفته دهخدا، مذبح در [[كنيسه]] [[یهودیت|يهوديان]]، جايگاهى مانند [[محراب]] در مسجد است. به جای گذاشتن كتاب مقدس مسيحيان در كليساها نیز مذبح می‌گويند».<ref name=":0" /> |
|
| |
|
| بر پایه برخی روایات، [[امام علی(ع)]] وقتی در مسجدها [[محراب]] می‌دید، آنها را می‌شکست؛ وی این کار را به سبب شباهت آنها به «مذابح یهود» انجام می‌داد.<ref name=":3">من لا یحضره الفقیه، ج1، ص236؛ ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج1، ص355.</ref> برخی، ساخت این محراب‌ها را پس از فتوحات زمان خلفا دانسته‌اند.<ref>ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج1، ص355.</ref>
| | == جستارهای وابسته == |
| ==جستارهای وابسته== | |
|
| |
|
| *[[قتلگاه]] | | * [[قتلگاه]] |
|
| |
|
| ==پانوشت== | | ==پانوشت== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}}
| | |
| {{برگرفتگی | | {{برگرفتگی |
| | پیش از لینک = مقاله | | | پیش از لینک = مقاله |
| | منبع = فرهنگ نامه زیارت، | | | منبع = فرهنگ نامه زیارت، |
| | پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۸۷ | | | پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان 1393، ص87 |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 |
| }} | | }} |
| * '''أساس البلاغة'''، محمود بن عمر زمخشری، دار صادر، بیروت، ۱۹۷۹م.
| |
| * '''الأمالی'''، ابن بابویه، تهران، ۱۳۷۶ش.
| |
| * '''اللهوف علی قتلی الطفوف'''، علی بن موسی بن طاووس، ترجمه فهری، تهران، ۱۳۴۸ش.
| |
| * '''المحکم و المحیط الأعظم'''، علی بن اسماعیل بن سیده، دار الکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۱ق.
| |
| * '''المحیط فی اللغة'''، اسماعیل بن عباد صاحب، عالم الکتب، بیروت، ۱۴۱۴ق.
| |
| * '''النهایة فی غریب الحدیث و الأثر'''، مبارک بن محمد بن اثیر، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم، ۱۳۶۷ش.
| |
| * '''ترجمه من لا یحضره الفقیه'''، محمد بن علی ابن بابویه، تهران، ۱۳۶۷ش.
| |
| * '''تهذیب اللغة'''، محمد بن احمد ازهری، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۲۱ق.
| |
| * '''جمهرة اللغة'''، محمد بن حسن ابن درید، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۹۸۸م.
| |
| * '''قتلگاه حسین بن علی(ع)'''، احمد نبوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، ص۱۱۹.
| |
| * '''کتاب العین'''، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.
| |
| * '''مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر'''، سید هاشم بن سلیمان بحرانی، قم، ۱۴۱۳ق.
| |
| * '''من لا یحضره الفقیه'''، محمد بن علی بن بابویه، قم، ۱۴۱۳ق.
| |
| * '''مناقب آل أبی طالب(ع)'''، ابن شهر آشوب مازندرانی، قم، ۱۳۷۹ق.
| |
| * [http://www.non14.net/ '''وکالة نون الخبریة'''.]
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
| [[رده:حرم امام حسین]]
| |
| [[رده:مکان‌های تاریخی کربلا]]
| |
| [[رده:مکان‌های مذهبی کربلا]]
| |
| [[رده:مکان‌های متبرک کربلا]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
