در حال ویرایش مزار امامزاده شریفه بنت الحسن(ع)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۲۰: خط ۲۰:
}}
}}
{{ناوبری عمودی اربعین}}
{{ناوبری عمودی اربعین}}
'''مزار امامزاده شریفه بنت الحسن'''، معروف به سیده شریفه و طبیب اهل بیت، زیارتگاهی در کشور [[عراق]] و نزدیکی شهر [[حله]] است که بین مردم به شریفه دختر [[امام حسن(ع)]] منسوب است. در منابع تاریخی برای امام حسن(ع) دختری با این نام ذکر نشده است؛ بنابراین درباره شخص مدفون در این مزار اطلاع دقیقی در دست نیست و چند احتمال توسط محققان داده شده است.
'''مزار امامزاده شریفه بنت الحسن''' زیارتگاهی در کشور [[عراق]] و نزدیکی شهر [[حله]] است که بین مردم به شریفه دختر [[امام حسن(ع)]] منسوب است. در منابع تاریخی برای امام حسن(ع) دختری با این نام ذکر نشده است؛ بنابراین درباره شخص مدفون در این مزار اطلاع دقیقی در دست نیست و چند احتمال توسط محققان داده شده است.


دختر [[حسن مثنی]]، از نوادگان امام حسن(ع) و دختر اسیری در کاروان کربلا، برخی از این احتمالات است. بر اساس یک پژوهش، فرد مدفون در این مقبره شرف الاشراف، دختر [[سید بن طاووس]] از عالمان شیعه سده هفتم قمری و از نوادگان حسن مثنی است.
دختر [[حسن مثنی]]، از نوادگان امام حسن(ع) و دختر اسیری در کاروان کربلا، برخی از این احتمالات است. بر اساس یک پژوهش، فرد مدفون در این مقبره شرف الاشراف، دختر [[سید بن طاووس]] از عالمان شیعه سده هفتم قمری و از نوادگان حسن مثنی است.
خط ۲۸: خط ۲۸:


[[محمد حرزالدین]] عالم شیعه (درگذشت ۱۳۶۵ق) در کتاب [[مراقد المعارف (کتاب)|مراقد المعارف]] بنای مزار شریفه را قدیمی توصیف کرده است.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۴؛ ج۲، ص۱۹۲.</ref> برخی از محققان با توجه به گنبد بنا، آجرهای قدیمی و استفاده از ساروج در ساخت بنا، قدمت ساختمان را از دوره صفویه دانسته‌اند.<ref>«بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۹۷.</ref> ساختمان زیارتگاه، دارای اتاق، [[رواق|رواقی]] بزرگ، [[گنبد]] و [[صحنی]] وسیع گزارش شده است. این زیارتگاه از سال ۱۴۰۰ش در حال بازسازی است.<ref>«[https://shiawaves.com/arabic/news/86438-بالصور-مراحل-العمل-في-مرقد-السيدة-شريف/ مراحل العمل فی مرقد السیدة شریفة بنت الإمام الحسن علیهما السلام فی بابل]»، اخبار شیعة العالم، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۰ش.</ref>
[[محمد حرزالدین]] عالم شیعه (درگذشت ۱۳۶۵ق) در کتاب [[مراقد المعارف (کتاب)|مراقد المعارف]] بنای مزار شریفه را قدیمی توصیف کرده است.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۴؛ ج۲، ص۱۹۲.</ref> برخی از محققان با توجه به گنبد بنا، آجرهای قدیمی و استفاده از ساروج در ساخت بنا، قدمت ساختمان را از دوره صفویه دانسته‌اند.<ref>«بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۹۷.</ref> ساختمان زیارتگاه، دارای اتاق، [[رواق|رواقی]] بزرگ، [[گنبد]] و [[صحنی]] وسیع گزارش شده است. این زیارتگاه از سال ۱۴۰۰ش در حال بازسازی است.<ref>«[https://shiawaves.com/arabic/news/86438-بالصور-مراحل-العمل-في-مرقد-السيدة-شريف/ مراحل العمل فی مرقد السیدة شریفة بنت الإمام الحسن علیهما السلام فی بابل]»، اخبار شیعة العالم، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۰ش.</ref>
[[پرونده:ضریح امامزاده شریفه.jpg|بندانگشتی|ضریح جدید شریفه بنت الحسن(ع) در نزدیکی شهر حله]]
===ضریح جدید===
ضریح امامزاده شریفه در خرداد ۱۴۰۰ش تعویض شد.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000308000130 ضریح جدید سیده شریفه مشهور به طبیب اهل بیت نصب شد]»، خبرگزاری فارس.</ref> بنابر گزارش خبرگزاری فارس، یکی از مردم عراق که از حرم سیده شریفه حاجت گرفته بود، نذر می‌کند تا ضریح جدیدی برای این حرم بسازد. وی به اصفهان سفر کرده و ساخت این ضریح را به یکی از هنرمندان اصفهانی سپرد. این ضریح پس از حدود پنج سال آماده و به عراق منتقل شد. طول ضریح جدید حرم سیده شریفه ۵.۵ متر و عرض آن ۴.۵ متر است که با ارتفاع ۳۶۵ سانتی‌متر ساخته شده است.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000308000130 ضریح جدید سیده شریفه مشهور به طبیب اهل بیت نصب شد]»، خبرگزاری فارس.</ref>


== مدفون در مزار ==
== مدفون در مزار ==
شریفه بنت الحسن، در میان مردم [[عراق]] معروف به سیده شریفه و طبیب اهل بیت است.<ref>«[https://www.farsnews.ir/news/14000308000130 ضریح جدید سیده شریفه مشهور به طبیب اهل بیت نصب شد]»، خبرگزاری فارس.</ref> مردم برای شفای بیماری یا روا شدن حاجت به شخص مدفون در این بارگاه متوسل می‌شوند و پس از گرفتن حاجت خود، بنر، پلاکارد یا پارچه‌ای که روی آن از شریفه بنت الحسن تقدیر و تشکر شده، بر روی دیوارهای اطراف حرم او نصب می‌کنند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/8296/110954/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81%D9%87 «سیده شریفه»]، مجله  موعود، ص۵۷.</ref> درباره اینکه فرد مدفون در این مزار چه کسی است نظرات مختلفی وجود دارد:
درباره اینکه فرد مدفون در این مزار چه کسی است نظرات مختلفی وجود دارد:


==== دختر امام حسن مجتبی ====
==== دختر امام حسن مجتبی ====
خط ۳۹: خط ۳۶:


از آنجا که امام حسن مجتبی(ع) دختری به این نام نداشته است، مزارشناسان انتساب این قبر به فردی به نام شریفه دختر امام حسن(ع) تأیید نمی‌کنند.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۵</ref><ref>المشاهد المشرفه، ج۳، ص۲۶۸.</ref>
از آنجا که امام حسن مجتبی(ع) دختری به این نام نداشته است، مزارشناسان انتساب این قبر به فردی به نام شریفه دختر امام حسن(ع) تأیید نمی‌کنند.<ref>مراقد المعارف، ج۱، ص۳۸۵</ref><ref>المشاهد المشرفه، ج۳، ص۲۶۸.</ref>
در کتابی که در معرفی و دفاع از اعتبار این مزار به زبان عربی نوشته شده است، این احتمال مطرح شده که شریفه یکی از دختران خردسال حاضر در واقعه عاشورا بوده که در مسیر بازگشت از دمشق همراه با کاروان اسرای کربلا وفات کرده است.<ref>مزار شریفه بنت الحسن قراءات تحقیقیه، ص ۴۵ و ۵۹
</ref> با توجه به اینکه امام حسن(ع) دختری به نام شریفه نداشته است، نویسنده این احتمال را مطرح کرده که شریفه لقبی است که به وی داده شده است.<ref>مزار شریفه بنت الحسن قراءات تحقیقیه، ص ۷۰-۷۱</ref>


==== دختر حسن مثنی ====
==== دختر حسن مثنی ====
نویسنده کتاب مشاهد المشرفه، در جایی از کتاب خود شریفه را دختر حسن بن مثنی معرفی کرده است هر چند اشاره می‌کند که حسن مثنی نیز دختری به این نام نداشته است.<ref>المشاهد المشرفه، ج۳، ص۳۶۸–۳۶۹.</ref>
نویسنده کتاب مشاهد المشرفه، در جایی از کتاب خود شریفه را دختر حسن بن مثنی معرفی کرده است هر چند اشاره می‌کند که حسن مثنی نیز دختری به این نام نداشته است.<ref>المشاهد المشرفه، ج۳، ص۳۶۸–۳۶۹.</ref>
==== دختری از اسیران کاروان کربلا ====
سید محمدعلی حلو از پژوهشگران حوزه علمیه نجف، احتمال داده مدفون در این مزار یکی از دختران اسیر در کاروان کربلا باشد که در حین اسارت از دنیا رفته است. به گفته او، میان مردم نیز مشهور است که صاحب قبر دختری است از کاروان اسرا که مریض بود و نتوانست سختی‌های اسارت را تحمل کند تا اینکه از دنیا رفت.<ref>مزار شریفة بنت الحسن(ع) قرائات تحقیقیه، ص۵۸.</ref>


==== دختر سید بن طاووس ====
==== دختر سید بن طاووس ====
[[پرونده:مزار شریفه بنت الحسن ۲.jpg|بندانگشتی|گنبد و بارگاه شریفه بنت الحسن(ع) پیش از بازسازی]]
[[پرونده:مزار شریفه بنت الحسن ۲.jpg|بندانگشتی|گنبد و بارگاه شریفه بنت الحسن(ع) پیش از بازسازی]]
یکی از پژوهشگران مزارشناسی در مقاله‌ای<ref>«بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴۵</ref> این نظریه را مطرح کرده است که فرد مدفون در این مقبره، «شرف الاشراف» دختر سید بن طاووس (درگذشت۶۶۴ق) عالم و نویسنده سرشناس شیعه است.<ref>بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن، ص۹۸</ref> بر اساس این نظریه از آنجا که خاندان آل طاووس از نوادگان حسن مثنی هستند این مزار احتمالاً زمانی به مزار شریفه بنت الحسن المثنی شهرت یافته و بعدها در میان مردم به اشتباه دختر امام حسن مجتبی(ع) دانسته شده است.<ref name=":0">بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن، ص۱۰۰.</ref>
یکی از پژوهشگران مزارشناسی به تازگی (سال ۱۳۹۹شمسی) در مقاله‌ای<ref>«بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن»، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴۵</ref> این نظریه را مطرح کرده است که فرد مدفون در این مقبره، «شرف الاشراف» دختر سید بن طاووس (درگذشت۶۶۴ق) عالم و نویسنده سرشناس شیعه است.<ref>بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن، ص۹۸</ref> بر اساس این نظریه از آنجا که خاندان آل طاووس از نوادگان حسن مثنی هستند این مزار احتمالاً زمانی به مزار شریفه بنت الحسن المثنی شهرت یافته و بعدها در میان مردم به اشتباه دختر امام حسن مجتبی(ع) دانسته شده است.<ref name=":0">بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن، ص۱۰۰.</ref>


ابن طاووس در نوشته‌هایش دخترش شرف الاشراف را به علم و تقوا ستوده و او را دارای کرامات معرفی کرده است.<ref>الامان من اخطار الاسفار و الزمان، ص۱۱۶.</ref>
ابن طاووس در نوشته‌هایش دخترش شرف الاشراف را به علم و تقوا ستوده و او را دارای کرامات معرفی کرده است.<ref>الامان من اخطار الاسفار و الزمان، ص۱۱۶.</ref>
خط ۵۷: خط ۵۳:


== مزارهای دیگر ==
== مزارهای دیگر ==
در استان بابلِ عراق چند مزار دیگر منسوب به شریفه وجود دارد، که به اعتقاد سید حسین ابوسعیده موسوی، تاریخ‌پژوه شیعه، بدون سند و جعلی است.<ref>المشاهد المشرفه، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۸۵ و ۸۶.</ref> برخی از آنها چنین‌اند:
در استان بابلِ عراق چند مزار دیگر منسوب به شریفه وجود دارد. برخی از آنها چنین‌اند:
{{ستون-شروع|۲}}
* مزار شریفه در ناحیه محاویل
* مزار شریفه در ناحیه محاویل
* مزار شریفه در منطقه یاسین هاشمیه
* مزار شریفه در منطقه یاسین هاشمیه
* مزار شریفه در هاشمیه به طرف مسیر حله به دیوانیه،<ref>المشاهد المشرفه، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۷۰.</ref>
* مزار شریفه در هاشمیه به طرف مسیر حله به دیوانیه، قبل از چهارراهی که به منطقه مدحتیه می‌رود.<ref>المشاهد المشرفه، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۷۰.</ref>
* مزار شریفه در منطقه جربوعیه<ref>زیارتگاه‌های عراق، ج۲، ص۱۳۴.</ref>
* مزار شریفه در منطقه جربوعیه<ref>زیارتگاه‌های عراق، ج۲، ص۱۳۴.</ref>
{{پایان}}
سید حسین ابوسعیده موسوی تاریخ‌پژوه شیعه، معتقد است این مزارها بدون سند و جعلی است.<ref>المشاهد المشرفه، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۸۵ و ۸۶.</ref>


== تک‌نگاری ==
== تک‌نگاری ==
کتابی با نام مزارُ شریفة بنتِ الحسن(ع) قِراءات تحقیقیه، نوشته سید محمدعلی حلو توسط انتشارات دار الکفیل در [[نجف]]، در سال ۱۴۳۷ق چاپ شده است.<ref>مزار شریفة بنت الحسن قراءات تحقیقیه، شناسنامه کتاب.</ref> در این کتاب به بررسی احتمالاتی مانند اینکه شریفه دختر امام حسن(ع) است یا از اسیران [[واقعه عاشورا|واقعه کربلا]] است پرداخته شده است.<ref>مزار شریفة بنت الحسن قراءات تحقیقیه، فهرست کتاب.</ref>
کتابی با نام مزارُ شریفة بنتِ الحسن(ع) قِراءات تحقیقیه، نوشته سید محمدعلی حلو توسط انتشارات دار الکفیل در [[نجف]]، در سال ۱۴۳۷ق چاپ شده است.<ref>مزار شریفة بنت الحسن قراءات تحقیقیه، شناسنامه کتاب.</ref> در این کتاب به بررسی احتمالاتی مانند اینکه شریفه دختر امام حسن(ع) است و اینکه از اسیران [[واقعه عاشورا|واقعه کربلا]] است پرداخته شده است.<ref>مزار شریفة بنت الحسن قراءات تحقیقیه، فهرست کتاب.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۷۹: خط ۷۴:
* '''بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن'''، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴۵، زمستان ۱۳۹۹ش.
* '''بررسی مزارات آل طاووس در حله و مزار شریفه بنت الحسن'''، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴۵، زمستان ۱۳۹۹ش.
* '''زیارتگاه‌های عراق (معرفی زیارتگاه‌های مشهور در کشور عراق)'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، تهران، مشعر، بی‌تا.
* '''زیارتگاه‌های عراق (معرفی زیارتگاه‌های مشهور در کشور عراق)'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، تهران، مشعر، بی‌تا.
* «[https://www.farsnews.ir/news/14000308000130 '''ضریح جدید سیده شریفه مشهور به طبیب اهل بیت نصب شد''']»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۸ خرداد ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۲ش.
* '''مراقد المعارف'''، محمد حرز الدین، بی جا، ناشر سعید بن جبیر، بی‌تا.
* '''مراقد المعارف'''، محمد حرز الدین، بی جا، ناشر سعید بن جبیر، بی‌تا.
* مزار شریفه بنت الحسن قراءات تحقیقیه، السید محمد علی الحول، موسسه الامام صادق للنشر و التحقیق، ۱۴۳۷
* '''المشاهد المشرفه'''، سید حسین ابو سعیده، بیروت، مؤسسه البلاغ، ۱۴۳۳ق.
* '''المشاهد المشرفه'''، سید حسین ابو سعیده، بیروت، مؤسسه البلاغ، ۱۴۳۳ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}


لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)