نسخهٔ فعلی |
متن شما |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{کعبه عمودی}}
| | '''مُستَجار''' بخشی از ضلع غربی دیوار کعبه به طول تقریبا ۲ متر است که رکن یمانی و در دوم کعبه که در زمان حجاج بن یوسف ثقفی مسدود شد، قرار دارد. این قسمت در پشت کعبه و درست روبروی در فعلی کعبه است. |
| '''مُستَجار''' بخشی از ضلع غربی دیوار [[کعبه]] به طول تقریبا ۲ متر است که بین [[رکن یمانی]] و درِ دوم کعبه که در زمان [[حجاج بن یوسف]] ثقفی مسدود شد، قرار دارد. این قسمت در پشت کعبه و درست روبروی درِ فعلی کعبه است. | | معنای واژه مستجار، پناهگاه است. این مکان محل پذیرش توبه دانسته شده و به راز و نیاز و خواندن دعا در آن توصیه شده است. |
| | ==مستجار یا ملتزم؟== |
| | دو مکان در دیوار کعبه به عنوان مکان پذیرش دعا و توبه معرفی شده و روایاتی درباره آن نقل شده است: مستجار و ملتزم. معمولا گفته میشود که مراد از مستجار پشت کعبه در ضلع غربی و فاصله رکن یمانی تا در مسدود شده کعبه را شامل میشود و ملتزم در ضلع شرقی و فاصله حجر الاسود تا در فعلی کعبه است. |
|
| |
|
| معنای واژه مستجار، پناهگاه است. این مکان محل پذیرش [[توبه]] دانسته شده و به راز و نیاز و خواندن [[دعا]] در آن توصیه شده است.
| | روایات مرتبط به ملتزم و مستجار در منابع سنی و شیعه به هم آمیخته شده و گاه مستجار و ملتزم دو نام برای یک مکان دانسته شده است. |
| ==مستجار و ملتزم==
| |
| دو مکان در دیوار کعبه به عنوان مکان پذیرش [[دعا]] و [[توبه]] معرفی شده و روایاتی درباره آن نقل شده است: مستجار و [[ملتزم]]. | |
|
| |
|
| در تعریف این دو معمولا گفته میشود، مستجار پشت کعبه در ضلع غربی و فاصله [[رکن یمانی]] تا در مسدود شده کعبه را شامل میشود و ملتزم در ضلع شرقی و فاصله [[حجر الاسود]] تا در فعلی کعبه است.<ref>مکه در بستر تاریخ، ص 99 ، 101</ref> اما روایات مرتبط به ملتزم و مستجار به هم آمیخته شده و گاه مستجار و ملتزم دو نام برای یک مکان دانسته شده است. گاهی گفته میشود که شیعیان ملتزم و مستجار را یکی میدانند اما اهل سنت این دو را غیر از هم میدانند و ملتزم را فاصله بین حجر الاسود و در کعبه به شمار میآورند.<ref> تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 71 </ref>
| | برخی علما از مجموع روایات اهل بیت که درباره اعمال ملتزم و مستجار روایت شده، هر دو را نام یک مکان دانسته اند که همان مستجار است.<ref>مراة العقول، ج۹، ص 106</ref> |
| | بر این اساس شیعیان ملتزم و مستجار را یکی میدانند اما اهل سنت این دو را غیر از هم میدانند و ملتزم را فاصله بین حجر الاسود و در کعبه به شمار میآورند.<ref> تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 71 </ref> |
| | ===گزارش شفاء الغرام=== |
| | فاسی تاریخنگار برجسته مکه در قرن نهم هجری در معرفی مستجار مینویسد: «مستجار در فاصله ركن يمانى تا باب المسدود در پشت كعبه است. ابن جبير در سفرنامه خود و نيز محبّ طبرى در «القرى» آن را بدين نام خوانده اند و پيش از ايشان، محمدبن سراقه فقيه در كتاب خود «دلائل القبله» چنين نامى بر آن نهاده بود. او گفته است: ميان ركن يمانى و باب المسدود، در پشت كعبه، چهار ذرع فاصله است كه آنجا را «المستجار منالذنوب»: (آمرزشگاه گناهان) مىنامند به آن متعوَّذ هم مىگويند و بنا بر آنچه از ابنزبير نقل شده، آن را «ملتزم» نيز مىنامند.» <ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/638 شفاء الغرام، ترجمه فارسی، ج۱، ص۳۶۵] </ref> |
|
| |
|
| برخی علمای شیعه از مجموع روایات اهل بیت که درباره اعمال ملتزم و مستجار روایت شده، نتیجه گرفتهاند که این دو، نامهایی برای یک مکان است که همان مستجار است.<ref>مراة العقول، ج۹، ص 106</ref>
| | ==مستحب بودن دعا== |
| | | در آداب طواف آمده است که: |
| در منابع اهل سنت نیز روایات و گزارشهای متعددی وجود دارد که ملتزم را پشت کعبه (همان مکان مستجار) دانستهاند.<ref>فهرستی از این روایات را بنگرید در: [https://miqat.hajj.ir/article_37701_e377d85304a047d404207c95bbbec5ad.pdf «پژوهشی درباره ملتزم»]، ص۸۴.</ref>
| | مستحب است که حاجی در شوط آخر طواف خود صورت و دستهایش را بر دیوار بگذارد و شکم و روی خود را به دیوار کعبه بچسباند و بگوید: أللَّهُمَّ الْبَيْتُ بَيْتُكَ وَالْعَبْدُ عَبْدُكَ وَهذا مَكانُ الْعائِذِ بِكَ مِنَ النَّار. سپس به گناهان خود اعتراف و طلب بخشش کند و سپس بگوید:أللَّهُمَّ مِنْ قِبَلِكَ الرَّوْحُ وَالْفَرَجُ وَالْعافِيَةُ. أللَّهُمَّ إنَّ عَمَلِي ضَعيْفٌ فَضاعِفْهُ لِي وَاغْفِرْ لي مَا اطَّلَعْتَ عَلَيْهِ مِنِّي وَخَفِيَ عَلى خَلْقِكَ أسْتَجِيرُ بِاللَّهِ مِنَ النَّار. سپس آنچه خواهد دعا کند و رکن یمانی را استلام کند و به نزد حجر الاسود آمده و طواف خود را تمام کند و بگوید: أللَّهُمَّ قَنِّعْنِي بِما رَزَقْتَني وَبارِكْ لِي فِيما آتَيْتَني |
| | |
| با وجود همه اینها، در بیشتر منابع جغرافیای مکه، ملتزم و مستجار از هم تفکیک شده است.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص ۱۹۶؛</ref><ref>تحصیل المرام، ج۱ ، ۲۰۰ ، ۲۰۳؛</ref><ref>منائح الکرم، ج۱، ص ۳۰۷</ref><ref>الجامع اللطیف، ص ۴۷</ref>
| |
| | |
| [[پرونده:مستجار و ملتزم۳.jpg|وسط|بیقاب|400px|جایگزین=]]
| |
| | |
| == مستجار و شکاف کعبه == | |
| {{بیشتر|مولد علی(ع)}}
| |
| برخی مستجار را همان بخش از دیوار کعبه دانسته اند که شکافته شد تا [[فاطمه بنت اسد]]، مادر [[امام علی(ع)]]، برای تولد فرزندش وارد کعبه شود.<ref>هدایة الحجاج، ص ۱۷۸</ref><ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۹۷</ref>
| |
| | |
| ==دعای مستجار==
| |
| در آداب [[طواف]] آمده است که: مستحب است حاجی در شوط آخر [[طواف]] خود صورت و دستهایش را بر دیوار بگذارد و شکم و روی خود را به دیوار [[کعبه]] بچسباند و بگوید: | |
| | |
| {{نقل قول دوقلو
| |
| |تیتر= دعای مستجار
| |
| | أللَّهُمَّ الْبَيْتُ بَيْتُكَ وَالْعَبْدُ عَبْدُكَ وَهذا مَكانُ الْعائِذِ بِكَ مِنَ النَّار. {{فارسی|سپس به گناهان خود اعتراف و طلب بخشش کند و سپس بگوید:}}
| |
| |
| |
| | أللَّهُمَّ مِنْ قِبَلِكَ الرَّوْحُ وَالْفَرَجُ وَالْعافِيَةُ. أللَّهُمَّ إنَّ عَمَلِي ضَعيْفٌ فَضاعِفْهُ لِي وَاغْفِرْ لي مَا اطَّلَعْتَ عَلَيْهِ مِنِّي وَخَفِيَ عَلى خَلْقِكَ أسْتَجِيرُ بِاللَّهِ مِنَ النَّار.
| |
| |
| |
| | (سپس آنچه خواهد دعا کند و [[رکن یمانی]] را [[استلام]] کرده و به نزد [[حجر الاسود]] آمده و طواف خود را تمام کند و بگوید:) أللَّهُمَّ قَنِّعْنِي بِما رَزَقْتَني وَبارِكْ لِي فِيما آتَيْتَني<ref>مناسك حج مطابق با فتاواى امام خمينى با حواشى مراجع تقليد و استفتائات جديد( ۱۳۹۳)، ص۴۳۶.</ref>
| |
| }}
| |
| | |
| ==جستار وابسته==
| |
| [[ملتزم]]
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس
| |
| }}
| |
| ==منابع==
| |
| {{منابع}}
| |
| * '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۹
| |
| * '''[https://miqat.hajj.ir/article_37701_e377d85304a047d404207c95bbbec5ad.pdf «پژوهشی درباره ملتزم»]'''، محمدرضا نعمتی، مجله میقات حج، شماره ۴۳، فروردین ۱۳۸۲ش.
| |
| * '''الجامع اللطیف'''، محمد بن ظهیره، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، ۱۴۲۳ق
| |
| * '''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۴۰۰
| |
| * '''تحصيل المرام في أخبار البيت الحرام'''، محمد بن احمد مالکی، مکه، مکتبة الاسدی، ۱۴۲۴ق.
| |
| * '''شفاء الغرام باخبار البلد الحرام'''، تقی الدین محمد فاسی، تحقیق لجنة من کبار العلماء و الادباء، بیروت، دار الکتب العلمیه، بیتا.
| |
| * '''مکه در بستر تاریخ'''، نعمت الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶
| |
| * '''منائح الکرم'''، علی بن تاج الدین سنجاری، مکه، جامعه ام القری، ۱۴۱۹ق.
| |
| * '''مناسك حج مطابق با فتاواى امام خمينى با حواشى مراجع تقليد و استفتائات جديد( 1393)'''، روح الله خمینی (ره)، مشعر، ۱۴۰۹
| |
| * '''هدایة الحجاج'''، سفرنامه مکه، محمد رضا طباطبایی تبریزی(درگشت ۱۳۲۰ق.)، به کوشش رسول جعفریان، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶
| |
| | |
| {{پایان}}
| |
| {{کعبه}}
| |
| | |
| [[رده:بناهای کعبه]]
| |
| [[رده:مکانهای دعا در مکه]]
| |
| [[رده:مقالههای تکمیلشده]]
| |
| [[en:Al Mustajar]]
| |
| [[ar: المستجار]]
| |