در حال ویرایش مسجد ابوبکر(مدینه)

{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان =مسجد ابوبکر در مدینه 
 | تصویر = مسجد ابوبکر در مدینه.jpg|File.png|300px|thumb|left
 | اندازه تصویر = 
 | پیوند تصویر = 
 | توضیح تصویر = 
 | نام‌های دیگر = 
 | مکان = مدینه
 | کاربری = 
 | بزرگداشت نزد = 
 | وابسته به دین/مذهب = 
 | باورها = 
 | آیین‌ها = 
 | احکام = 
 | زیارت کنندگان = 
 | بازدیدکنندگان = 
 | زمان پایه‌گذاری = 
 | بنیانگذار = 
 | رویدادها = 
 | بازسازی‌ها = 
 | بازسازی کنندگان = 
 | بخش‌های از میان رفته = 
 | ویژگی‌های تاریخی = 
 | متولیان = 
 | مساحت = 
 | طول = 
 | عرض = 
 | ارتفاع = 
 | وضعیت بنا = 
 | گنجایش = 
 | امکانات = 
 | بخش‌های بنا = 
 | معمار = 
 | سبک = 
 | ویژگی‌ها = 
 | گنبدها = 
 | مناره‌ها = 
 | درها = 
 | رواق‌ها = 
 | صحن‌ها = 
 | ایوان‌ها = 
 | گرداننده = 
 | نهاد وابسته = 
 | نهاد نگهدارنده = 
 | مدیر = 
 | روحانی = 
 | نهادهای زیر مجموعه = 
 | ثبت در = 
 | شماره ثبت = 
 | تاریخ ثبت = 
 | وبگاه = 
 | عرض جغرافیایی = 
 | طول جغرافیایی = 
}}
'''مسجد ابوبکر(مدینه)'''، یکی از مساجد مصلی است که در منطقه مناخه مدینه واقع شده‌‌است.

==محل نماز پیامبر==
مسجد ابوبکر از مساجد منطقه مَناخه در مدینه و نزدیک به [[مسجد النبی]] است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=223 مساجدالاثیر، ص223.]</ref> در منابع نقل شده، پیامبر هنگامی‌که از مرگ نجاشی، حاکم حبشه، آگاه شد، مردم را باخبر کرد و همراه با صحابه در این مکان برای نجاشی نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=402 معالم المدینه، ص402.]</ref> گفته شده ابوبکر پس از پیامبر، در دوره خلافتش در این مکان نماز عید برپا کرده و از همین رو این مکان، مسجد ابوبکر نام گرفته‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=146 التعریف، ص146]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=147 التعریف، ص147.]</ref>

مساجدی دیگری نیز در منطقه مَناخه وجود دارد که محل اقامه نماز پیامبر به هنگام عید بوده‌است. به‌طوری که مناخه به سبب نماز عیدهایی که در آن خوانده می‌شد، به میدان مصلی الاعیاد (محل نماز عیدها) معروف شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=223 مساجدالاثیر، ص223.]</ref>

== موقعيت مسجد ==
اين مسجد، دومين مسجد از مساجد سه‌گانه در ميدان مصلی به شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای‌که در جهت شمال غربی مسجد مصلی قرار دارد. چهل متر با مسجد مصلی، و 335 متر با ساختمان توسعه دوم سعودی مسجد مقدس نبوی فاصله دارد.

اين مسجد در گذشته، در کوچه عريضی قرار داشت. هم‌اکنون پس از برداشته شدن ساختمان‌های اطرافش به حياط مسجد مقدس نبوی ‌اشراف دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=237 مساجدالاثریه، ص 237]</ref>

منابع قدیم‌تر از وجود این مسجد در وسط باغی با عنوان عین الارزق یاد کرده‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=146 التعریف، ص 146]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=406 المعالم، ص 406]</ref> همچنین گفته‌اند این مسجد در نزدیکی خانه محمدبن عبدالله بن کثیر بن الصلت قرار داشته‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=403 المعالم، ص 403]</ref> 

==ساخت مسجد ==
به‌طوری که در منابع آمده، این مکان در ابتدا فقط به صورت مصلی بوده و مسجدی وجود نداشته، تنها به صورت صحرایی بوده که در آن نماز برگزار می‌شده‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاالوفا،ج3، ص 122]</ref>  اولین کسی که در این مکان مسجد بنا نمود، عمربن عبدالعزیز- هنگام حکومتش بر مدينه منوره، بين سال‌های 87 تا 93 قمری-بوده‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاالوفا،ج3، ص 122]</ref><ref>مدینه منوره، ص 208</ref>

== ويژگی‌های ساختمان مسجد ==
این مسجد، شامل دو بخش است: قسمت غربی که با گنبدی مسقف شده و ورودی آن در جهت شرقی قرار گرفته است. در گوشه شمال شرقی‌اش مناره‌ای قرار دارد. قسمت شرقی مسجد باز است. طول مسجد به 19/5متر مي‌رسد. عرض آن نيز 15 متر است. مساحتش 292/5متر مربع است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=237 مساجدالاثریه، ص 237]</ref>

دیوارها مرتفع  و سنگی است. مدخل در دیوار شرقی قراردارد و در دو طرف مدخل دوستون قرار گرفته، مدخل مسجد، مربعی است به ابعاد ده متر که [[گنبد]]<nowiki/>ی بر آن واقع شده است.<ref>مدینه منوره، ص 208</ref>

داخل مسجد محرابی قرار گرفته و جایگاهی موسوم به دکه مبلغین<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=418 معالم المدینه، ص 418]</ref> بالای محراب کتبه‌ای چوبی قرار گرفته که آیه 39 سوره آل عمران بر آن نقش بسته‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=419 معالم المدینه، ص 119]</ref>

==بی توجهی به مسجد و تبدیل شدن آن به مزبله==
سمهودی در گزارش خود از مسجد ابوبکر، آن را مکانی توصیف می کند که به زباله دانی تبدیل شده و دیگر محلی نیست که بتوان نماز در آن بجا آورد. وی علت این امر را عبور چارپایان در محوطه مسجد ذکر می کند بطوریکه مسجد در وسط باغ و نزدیک چشمه قرار داشته و اهالی منطقه چارپایان خود را به آنجا می بردند. ورود چارپایان از در شمالی مسجد انجام می شد و به مرور اهالی چارپایان خود را در آن منطقه نگه می داشتند و آنجا تبدیل به مزبله شده بود.
سمهودی عنوان می کند که از شیخ حرم، اشرف اینال درخواست رسیدگی کرده و او فقیه شهاب الدین احمد النوسی را مأمور به این کار کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاالوفا، ج3، ص 122]</ref> پس از آن در محل محراب که مسقف بود، در سمت شمال آن دیواری قرارگرفت که مانع از ورود چارپایان می‌شد. روبروی دیوار غربی مسجد نیز دری مشبک قرار داشت، که در محل آن در قرار گرفت. مسیری نیز در سمت شمال برای عبور چارپایان اختصاص یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=123 وفاالوفا، ج3، ص 123]</ref>

==ساختمان کنونی==
بنای فعلی مسجد از زمان سلطان محمود عثمانی است که در سال 1254قمری ساخته شد<ref>مدینه منوره، ص 211</ref> 
متنی با حجاري برجسته در قسمت بالاي ورودي‌اش نوشته شده که «اين، مسجد سرورمان ابوبکر است». بالاي اين سطر، نیز امضای سلطان محمود داخل دايره‌ای به همراه تاريخ سال 1254 هجري/ 1838 ميلادي وجود دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=239 مساجدالاثریه، ص 239]</ref> 

این مسجد در سال 1411قمری در دوره ملک فهد مرمت شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 292</ref> همانگونه که در تابلوي نصب‌شده کنار ورودي‌اش اينگونه ثبت گرديده است: «به نام خداوند بخشنده مهربان. مسجد سرورمان ابوبکر. مرمت و بازسازي آن در دوران ملک فهد بن عبدالعزيز آل سعود، در سال 1411 هجري انجام شده است».<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=239 مساجدالاثریه، ص 239]</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}