در حال ویرایش مسجد البیعه (مکه)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| تأسیس = | | تأسیس = 144قمری | ||
| کاربری = | | کاربری = | ||
| مکان = مکه | | مکان = مکه | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| وقایع مرتبط = محل بیعت مردم یثرب با پیامبر، محل بیعت عقبه | | وقایع مرتبط = محل بیعت مردم یثرب با پیامبر، محل بیعت عقبه | ||
| ظرفیت = | | ظرفیت = | ||
| مساحت = | | مساحت = 500متر | ||
| وضعیت = موجود | | وضعیت = موجود | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| بازسازی = عبدالحمید عثمانی، ملک فهد سعودی | | بازسازی = عبدالحمید عثمانی، ملک فهد سعودی | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| عرض جغرافیایی = | | عرض جغرافیایی = 21.42487 | ||
| طول جغرافیایی = | | طول جغرافیایی = 39.86740 | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
}} | }} | ||
'''مسجد | '''مسجد البیعه''' از مسجدهای کهن شهر [[مکه]] است که تاریخ بنای آن به قرن دوم هجری بازمی‌گردد. این مسجد نزدیک [[جمره عقبه]] و بیرون حد شرعی [[منا]] قرار گرفته است. محلی که مردم [[یثرب]] با پیامبر بیعت کردند. این مسجد طبق کتبه‌ای که بر دیوار غربی این مسجد نصب شده، در سال 144 قمری به دستور [[منصور عباسی]] ساخته شد و بعدها چند بار بازسازی شد. | ||
==علت نام‌گذاری== | |||
زمانی که مردم [[مدینه|یثرب]] با [[اسلام]] آشنا شدند، در [[ایام حج]]، و در [[جمره عقبه]]، برای نخستین‌بار با [[رسول خدا(ص)]] بیعت کردند و پس از آن بود که اسلام در [[مدینه]] گسترش یافت. در محل این رویداد که [[بیعت عقبه]] نام دارد، مسجدی ساخته‌شد که به نام «مسجد البیعه» شهرت یافت.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 169</ref> | |||
زمانی که مردم [[مدینه|یثرب]] با [[اسلام]] آشنا شدند، در [[ایام حج]]، و در [[جمره عقبه]]، برای نخستین‌بار با [[رسول خدا(ص)]] بیعت کردند و پس از آن بود که اسلام در [[مدینه]] گسترش یافت. در محل این رویداد که [[بیعت عقبه | |||
=== مساجد دیگر با نام البیعه === | |||
در منابع از مساجد دیگری نیز با نام مسجد البیعه یاد شده است. | |||
* [[مسجد الغنم]]، مسجدی در مکه که محل بیعت مردم مکه با پیامبر بود.<ref>اخبار مکه (ازرقی)، ج2 ص 201 و 271؛ تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه ص 106</ref> | |||
* [[مسجد الغنم]]، مسجدی در | * [[مسجد الجن]]، مسجدی در مکه که محل بیعت جنیان با پیامبر بود.<ref>اخبار مکه (ازرقی ) ،ج 2 ص 201 ؛ تاریخ مکة المشرفه، ص 181 </ref> | ||
* [[مسجد الجن]]، مسجدی در مکه که محل بیعت جنیان با پیامبر | |||
== مکان == | == مکان == | ||
مسجد البیعه در [[مکه]] و نزدیک جمره عقبه [بیرون از محدودۀ شرعی [[منا|مِنا]] از طرف مکه]، در دامنه جنوبی [[ثبیر|کوه ثُبَیر]] | مسجد البیعه در [[مکه]] و نزدیک جمره عقبه [بیرون از محدودۀ شرعی [[منا|مِنا]] از طرف مکه]، در دامنه جنوبی [[کوه ثبیر|کوه ثُبَیر]]، واقع در منطقه‌ای معروف به [[شعب الانصار|شِعْبُ الانصار]] و شعب البیعه<ref>اخبار مکه ( ازرقی ) ،ج 1 ص 303 ؛ المعجم الاثری، ص 177؛ اشهر المساجد، ص 168. </ref> و سمت چپ کسی است که از مکه به سوی مِنا در حرکت است و فاصله این مسجد تا جمره عقبه نیز بیش از سیصد متر است.<ref>تاریخ مکة المشرفه، ص 181؛ اتحاف الوری، ج2 ص 180. </ref> | ||
==تاریخچه بنای مسجد== | |||
بنابر کتیبه‌ای که از سال 144 قمری برجای مانده و بر دیوار غربی مسجد نصب شده، ساخت این مسجد به‌دستور [[منصور عباسی|ابوجعفر منصور عباسی]] انجام گرفته‌است.<ref>الاثار الاسلامیة فی مکة المکرمه، ص ٢١٧-۲۱۸.</ref> همچنین کتیبه‌ای از سال 629 قمری نیز بر دیوار جنوبی مسجد نصب شده است و از بازسازی مسجد در زمان [[مستنصر عباسی]] خبر می‌دهد.<ref>التاریخ القویم، ج ۶، ص ٢٨.</ref> | |||
در منابع بعدی نیز در سده‌های گوناگون از این مسجد یاد شده است. از جمله ابن جبیر در سفرش به مکه در 578 قمری از آن یاد کرده است.<ref>التذکره بالاخبار، ص 123</ref> ابن تیمیه (وفات 728ق) به وجود مسجد اشاره کرده<ref>اقتضاء صراط المستقیم، ص 426</ref> و فاسی(وفات 832ق)، تاریخ‌نگار مکه، این مسجد را توصیف کرده است. به گفته او مسجد دارای دو رواق بوده که بر هر یک سه گنبد بر چهار طاق قوسی قرار گرفته بود. پشت این رواق‌ها نیز میدانگاهی وجود داشت.<ref>شفاء الغرام، ج1 ص 348</ref> | |||
این مسجد در دوره‌هایی از تاریخ نیز تخریب شده بود از جمله گزارشی از قرن یازدهم از تخریب مسجد حکایت می‌کند.<ref>جواهر التاریخ المکی (چاپ شده در مقالات تاریخی، دفتر شانزدهم)، ص ٢۶٣.</ref> اما در عصر حکومت عثمانی این مسجد در سلطنت عبدالحمید خان بازسازی شد.<ref>افادة الانام، ج ٢، ص ۴٩.</ref> | |||
== | ==== بازسازی دوره سعودی ==== | ||
این مسجد در زمان [[ملک فهد سعودی]] (وفات 2005 م) بازسازی شد، مساحت مسجد به 500 متر افزایش یافت. در این افزایش مسجد به شکل مستطیلی بود که طول آن در جهت شمالی 27/90 متر و عرض آن در جهت شرقی 17 متر بود. ارتفاع دیوارهایش 7متر بود. همچنین ارتفاع دیوار قبله نیز 7متر بود و طول آن 6/85 متر، ارتفاع دیوار شرقی 4متر، ارتفاع دیوار دوم رواق که از شمال و جنوب مسجد را می‌پوشاند 3/20 متر بود.<ref>دراسة تاریخیة لمساجد المشاعر المقدسة، ص232</ref> | |||
در | ==وضعیت کنونی== | ||
در طرح توسعه جمرات در سال 1428 قمری، منطقه منا گسترش یافت و بخش‌هایی از دو کوه در دو طرف [[جمرات]] برداشته شد و اطراف مسجد البیعه که پیشتر درون شعب و محصور بین کوه بود خالی شد. در حال حاضر مسجد در انتهای راه خروجی طبقه دوم جمرات به طرف مکه قرار گرفته و اطراف مسجد را نرده آهنی کشیده‌اند.<ref>اشهر المساجد، ص 169- 171؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 169. </ref> | |||
==گالری== | ==گالری== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
پرونده:مسجد بیعت2.webp| | پرونده:مسجد بیعت2.webp| | ||
پرونده:مسجد بیعت1.webp| | پرونده:مسجد بیعت1.webp| | ||
پرونده:مسجد بیعت6.webp | پرونده:مسجد بیعت6.webp | ||
پرونده:مسجد بیعت کتیبه.webp|کتیبه مسجد | پرونده:مسجد بیعت کتیبه.webp|کتیبه مسجد البیعه | ||
پرونده:مسجد البیعه 6.jpg|کتیبه مسجد | پرونده:مسجد البیعه 6.jpg|کتیبه مسجد البیعه | ||
پرونده:مسجد البیعه 7.jpg|محراب مسجد | پرونده:مسجد البیعه 7.jpg|محراب مسجد البیعه | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۱: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ''' | |||
* '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، جعفریان رسول، تهران، مشعر، | * '''اتحاف الوری باخبار ام القری'''، عمربن فهد (م 885 هت)، تحقیق فهیم محمد شلتوت، مکه، جامعة ام القری، 1403 . | ||
* '''اخبار مکه فی قدیم الدهر و حدیثه'''، فاکهی محمد بن اسحاق ( | * '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، جعفریان رسول، تهران، مشعر، 1390 . | ||
* '''اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار'''، ازرقی محمد بن عبدالله ( | |||
* '''اشهر المساجد فی الاسلام'''، بکر سید عبد المجید، | * '''اخبار مکه فی قدیم الدهر و حدیثه'''، فاکهی محمد بن اسحاق (م 275 هـ)، تحقیق عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414. | ||
* '''اِفادة الانام بذکر اخبار بلد الله الحرام'''، الغازی المکی عبداله بن محمد ( | |||
*'''اقتضاء الصراط المستقیم لمخالفة اصحاب الجحیم'''، ابن تیمیّه ( | * '''اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار'''، ازرقی محمد بن عبدالله (م 250 هـ)، تحقیق رشدی الصالح ملحس، بیروت، دارالاندلس، بی¬تا. | ||
* '''تاریخ مکة المشرّفه و المسجد الحرام و المدینة الشریفه و القبر الشریف'''، ابن ضیاء حنفی محمد بن احمد ( | * '''اشهر المساجد فی الاسلام'''، بکر سید عبد المجید، بی¬جا، دار القبله، 1404 . | ||
*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه'''، قائدان اصغر، تهران، شعر، | * '''اِفادة الانام بذکر اخبار بلد الله الحرام'''، الغازی المکی عبداله بن محمد (م 1365 ه)، تحقیق عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، مکه، مکتبة الاسدی، 1430 . | ||
* '''التذکره بالاخبار عن اتفاقات الاسفار'''، محمد ابن جبیر، بیروت، المؤسسة | |||
*'''اقتضاء الصراط المستقیم لمخالفة اصحاب الجحیم'''، ابن تیمیّه (م 728 هـ)، بی¬جا، دار عالم الکتب، 1419 . | |||
*'''شفاء الغِرام باخبار البلد الحرام'''، فاسی محمد بن احمد بن علی ( | |||
* '''تاریخ مکة المشرّفه و المسجد الحرام و المدینة الشریفه و القبر الشریف'''، ابن ضیاء حنفی محمد بن احمد (م 854 هـ)، تحقیق علاء ابراهیم الازهری و ... بیروت، دارالکتب العلمیه، 1418 . | |||
*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه'''، قائدان اصغر، تهران، شعر، 1386 . | |||
* '''التذکره بالاخبار عن اتفاقات الاسفار'''، محمد ابن جبیر، بیروت، المؤسسة العربية للدراسات و النشر، 2008 | |||
*'''شفاء الغِرام باخبار البلد الحرام'''، فاسی محمد بن احمد بن علی (م 832 هـ)، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1422 . | |||
* '''المعجم الاثری لمنطقة مکة المکرمه'''، حارثی ناصر بن علی، طائف، فهرسة مکتبة الملک فهد الوطنیه، 1423. | |||
*'''الکافی''': ثقةالاسلام کلینی، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه. | *'''الکافی''': ثقةالاسلام کلینی، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه. | ||
* '''التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم''': محمد طاهر کردی، ج ۵ مکه، مکتبة النهضة الحدیثة، ١۴١٢ ق. | |||
* '''الاثار الاسلامیة فی مکة المکرمه''': الحارثی، ١۴٣٠. | |||
*دراسة تاريخية لمساجد المشاعر المقدسة: مسجد الخيف -مسجد البيعة بمنى، ناصر عبدالله البركاتي؛ محمد نيسان سليمان مناع، دار المدني للطباعة والنشر والتوزيع، الطبعة الأولى، 1408هـ/1988م، ص226-227 | |||
https://web.archive.org/web/20221130043513/https://www.spa.gov.sa/2379645 | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{مساجد}} | {{مساجد}} | ||
| خط ۹۵: | خط ۱۱۲: | ||
[[رده:مسجدهای مکه]] | [[رده:مسجدهای مکه]] | ||
[[رده:مکان‌های تاریخی مکه]] | [[رده:مکان‌های تاریخی مکه]] | ||